Մ. Նալբանդեանի աշխատանքների համաբարբառը և յաճախային բառարանը

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

միայն կարող եղանք կատարելապէս հասկանալ {Ջալալեան} Սարգիս եպիսկոպոսի մինչեւ այսօր մեր կողմ

կոմսը: - Ապա որտեղի՛ց է Հայերի մէջ {Ջալալեան} մականունը. ես այնպէս էի կարծում, որ ա

կարգով մի փոքր ժամանակից յետոյ նոյնպէս {ջալալի} դարձաւ: Դարձեալ վերջացան տիրացուի

ն պատմութիւնը, սակայն հաւանական է, որ {Ջալալիների} ժառանգները չեն դոքա, թո՜ղ որ նոցանից Ր

կարծում, որ այդ տուները յառաջանում են {Ջալալիներից}: - Նշանակում է, ազնիւ ծագում էք

ւն եւ նորա աւազակ ընկերները անուանում է {Ջալալիք}, այս մարդիկը հա՞յ էին: - Միթէ՞ չ

նութեան Սրբոյն Ղազարու։ Մի կարծէք, թէ {ջախջախ} բանիւք ոմանց, յԱռաքելոյն սրբոյ անմիտ ա

մտածում են, քան թէ մի ութսուն տարեկան {ջախջախած} ծեր, որ միշտ կանչւում է ժողով, որովհե

վանացն վկայեաց այսմ. Հ. Էմմաննուէլ {Ջախջախեան} գրէր Հռովմայ, թէ առաքելական է գործք

ս Ասկերեան, երկոքին եղբարք Աւգերեանք, {Ջախջախեան}, Ինճիճեան իւրով [տաժանելի] աշխատութեամ

ակաց, որպիսիք եղեն եւ են՝ Աւգերեանք, {Ջախջախեան}, Ասկերեան, Ինճիճեան, Այվազովսքի եւ ա

ն եւ իր անճոռնի թաթի միեւնույն հարվածով {ջախջախեց} տիրոջ գանգը: Հենց այդպես վարվեցին ձախա

յքը ջարդ ու փշուր էին եղած բարոյապէս եւ {ջախջախուած} խորտակուած միանգամայն Պասկիէի ճշմարտութ

յ հրեղէն լեզու եւ աջոյ ձեռքում բռնած մի {ջահ}, լուսաւորում է Արարատը: Սորա տակ՝ մի

նութենէ՝ աստուածային գոգցես կայծակամբք {ջահաւորեալ}, ըստ որոյ՝ եթէ այլոցն միայն քերթողաց

նութիւնից ` կարծես աստուածային կայծակով {ջահաւորուած}, այլ միայն եթէ միւս հսկայ քերթողների ս

կինս սիգայ, Յաստեղացն ի պար {Ջահեալ} բոցավառ "... - Զի՞նչ անուն նորա

ւա՜ծ դու լինես: Թէ տաս այգիդ մշակելու {Ջահէլներին} այգեգործ, Եւ քրտինքի արդար շահից Դու

ԴԻՆ 1853, մայիսի 24, Խնդրէ Միքայէլ {ջահընկալ} Ղազարեան Նալբանդեանց, համաթուեալ առ գղ

ցի եւ պարզագրեցի ես, խնդրագործ Միքայէլ {ջահընկալ} Ղազարեան Նալբանդեանց ստորագրեցի: 18

ինձ ի թիւս այլոց հոգեւորականաց զաստիճան {ջահընկալութեան}, զոր ընկալայ 18 յունիսի նոյն 1848 ամի

եկեղեցւոյն), նոյնպէս եւ զկարգիլ իմ ի {ջահընկալութիւն} ի վերայ հիման այնր հաստատութեան, ի նոր

եւ լուսով պերճ գիտութեան հոգւոյն կացցեն {ջահք} փայլուն, Զի յաշխարհի մի՛ յիւր ընթ

երով, Խանլը-դերէ, աւէր կամուրջ, աւէր {ջաղաց}, բաղանիք, աղբիւրներ, խոր ձորեր, որո

պէս հասանում են քաղաքից դուրս, մի աւէր {ջաղացի} մօտ, ուր երկու մեծ ուռիների տակ տեսանո

օրը, որ դու լիս ընկար, էն քշերը հէրդ {ջաղացն} էր գնացել ի՞նչ կլներ ( ?!) մեզ աշխարհք

վքը, այդ խաւար դարերի խաւար մնացորդը, {ջաղջախ} եղէգը, որ շատ անգամ գաւազան են կարծում

մբեր ամսոյ իմ ստատի նոյն տարէն եկամուտն {ջամ} անեն եւ ջամ եղած մապլաղիցն նախ իւրեանց

մ ստատի նոյն տարէն եկամուտն ջամ անեն եւ {ջամ} եղած մապլաղիցն նախ իւրեանց ֆի հարիւրն ի

լորակ Զառամութեամբ պարուրէ մահուան {ջամբեալ} զ՚ճաշակ... Մնա՛ դու հետ Թորգոմայ ես ը

ազգին, անփոյթ արարին ի ձեւ պատշաճաւոր {ջամբել} ազգին զհացն կենաց, եւ զոր ինչ գործ ինք

րոք ի՛նչ ուղղափառութիւն է: Թո՛ղ դժոխքի {ջամբռ} մատենի մէջ գրէ մեր անունը պարոն Բեհեղզե

ս իմ պարունս, արզ ունիմ ղուլլուղիդ աղա {ջան}, պահել իմ տանս եւ սպասում եմ հրամանիդ

ի ամենայն որ գիտուն է դպրութեան Հայոց, {ջան} դիցէ լուսափայլ կացուցանել զխնդիրս, զմթ

գտնուածից տանում ա նրան ": - Սօ՛ս {ջան}, - պատասխանում է Վայկունը, - էդ դրուստ

ւ այբ չի վեր ընկնիլ, անջախ մաշտոցին են {ջան} տալի, էլ չեն ասում թէ քարոզեն բալքի էս

: Օրինակի համար գնում ենք այստեղ նորա " {Ջան} գիւլումը " ( եր. 74). Խնձոր ունիմ կ

ը " ( եր. 74). Խնձոր ունիմ կծած ա, {ջան}, գիւլում, ջան, ջան, Չորէք կողմն էրծ

. Խնձոր ունիմ կծած ա, ջան, գիւլում, {ջան}, ջան, Չորէք կողմն էրծաթած ա, ջան, ծ

որ ունիմ կծած ա, ջան, գիւլում, ջան, {ջան}, Չորէք կողմն էրծաթած ա, ջան, ծաղիկ,

մ, ջան, ջան, Չորէք կողմն էրծաթած ա, {ջան}, ծաղիկ, ջան, ջան, Ախպերս ուզեց չի տ

, Չորէք կողմն էրծաթած ա, ջան, ծաղիկ, {ջան}, ջան, Ախպերս ուզեց չի տուի, ջան, գի

ք կողմն էրծաթած ա, ջան, ծաղիկ, ջան, {ջան}, Ախպերս ուզեց չի տուի, ջան, գիւլում

իկ, ջան, ջան, Ախպերս ուզեց չի տուի, {ջան}, գիւլում, ջան, ջան, Ասի եարի ղրկած

Ախպերս ուզեց չի տուի, ջան, գիւլում, {ջան}, ջան, Ասի եարի ղրկած ա, ջան, ծաղիկ

ս ուզեց չի տուի, ջան, գիւլում, ջան, {ջան}, Ասի եարի ղրկած ա, ջան, ծաղիկ, ջան

իւլում, ջան, ջան, Ասի եարի ղրկած ա, {ջան}, ծաղիկ, ջան, ջան: Ա՛յ տղայ հի

ջան, Ասի եարի ղրկած ա, ջան, ծաղիկ, {ջան}, ջան: Ա՛յ տղայ հիլ անիլ տուր, -

Ասի եարի ղրկած ա, ջան, ծաղիկ, ջան, {ջան}: Ա՛յ տղայ հիլ անիլ տուր, - մատնա

, սուտ է ամենայն լուսաւորութիւն, զուր {ջան} եւ անօգուտ վաստակ։ Մեք գոնէ լսում ե

եայ որին ձեռնտու չէ եղել յարգի հեղինակի {ջանադրութիւնը} խափանելու տօն կատարելը Աստրախանում: Այ

պարտ է սիրել եւ ամենայն հետեւողութեամբ {ջանալ} բարութեան, այլ եթէ գուցէ կենդանի չմնայ

անակի՝ յորում ամենայն ազգք եւրոպէականք {ջանահնար} լինին հարստացուցանել զանձինս ուղիղ ուղի

թէ մատնեցաւ արդարութեան իրաւանց հերքել {ջանայ} յանձն է իւրմէ զանուն հեղինակութեան պատե

րաձայն ` Խելագար է անուանում: Իսկ մենք {ջանանք}, օ՜, փութով Աւարտել վէպն այս մէկին,

մբ աղայ Մկրտչի ` արդէն հանգուցելոյ, եւ {ջանասիրութեամբ} աղայ Խաչատուրի Ղռմաճեանց ( որ գրել է Ղռ

ւխ տանել զմիաբանութիւն ընդ Հայոց ", եւ {ջանաց} ամենայն հնարիւք յառաջ վարել զայն ցայն ա

ւորականաց զառատ աջահամբոյր. ես բազմիցս {ջանացայ} ի խափանել զայն վնասակար սովորութիւն եւ

տար է ըստ ամենայնի ի ճշմարտութենէ միայն {ջանացեալ} աղտեղել զիս իւրովք սնոտի ծեքաբանութեամբ

ծոցոյ պապին, առեալ զգրիչ վասն պապին, {ջանացեալ} է միշտ պղտորել զընթացս հատ ու կոտոր աւա

նց կառավարչաց ձեռն, եւ երկու սամն նոյն {ջաներ} ամսումն բաժանեսցեն Հայաստանիցն եկեալ ղա

ց սամ արասցեն, ութ սամն նոյն յառաջակայ {ջանէր} ամսումն առաքեսցեն ի Նորն Նախիջեւան բարե

ամ անհասկանալի. սորանից լաւերը կան՝ " {ջանի} գործ ենք լինում ", " յօրէ անտի իւր հաս

րէն հազարապետին Միհրներսէհի, զոր մեծաւ {ջանիւ} եւ սաստիկ աշխատութեամբ հաւանեցուցեալ տա

հիկ, շինեալ եւ մշակագործեալ հեղինակացն {ջանիւք} իբրեւ գործարան ազգային լուսաւորութեան:

. Եւ այտերը վառում իմ տաք համբոյրով. {Ջանում} է նա գրկիս միջից փախուստ տալ, Եւ բարձ

: Որք պաշտամունք բնութեան Բռնադատել են {ջանում}, Նրանց հրեշտակն բարձրաձայն ` Խելագար է

իմանար, որ մի տեղ խռովութիւն կար, ու {ջանում} էր ապա գիշեր ցերեկ, որ այդ խռովութիւնը

ալական գլխարկը, վասն որոյ ամենայն կերպ {ջանում} էր օգնել Պապին եւ Յիսուսեաններին, թէպէ

տս ծովու, վիշտս սուտ եղբարց։ {ջանս} եւ վաստակս, տքնութիւնս բազում ան

ն մեզ պահել նորա անմահությունը, ուրեմն {ջանք} ու խնամ ունենալ նոր լեզվի տղայական հասա

ք եւ այլ այսպիսի բաներ: Այժմ նոքա ամեն {ջանք} գործ պիտի դնեն, որ մենք ստորագրող չգտն

Ձերն է, որովհետեւ ազգինն է, պիտի ամեն {ջանք} եւ աշխատություն գործ դնեք, որ ինչքան կ

ջմիածնի բարեկամքը, հավատացեք, որ ամեն {ջանք} պիտի գործ դնեն, որ դուք ամենեքին հասան

ետեւիս եւ օր առաջ այս գործը վերջանալուն {ջանք} կանիս, ապա թե ոչ, վնասը ձեզ կլինի, ի

սութեններից եւ, ամենայն կերպով ամենայն {ջանք} գործ դնելով քաղաքի եւ հասարակութեան օգտ

րի մէջ տեսանում ենք գործ դրուած ամենայն {ջանք} եւ ճիգն մթնախօս լինելու, իսկ Նահապետի

։ Բայց այս երկու դիպուածում եւս ամենայն {ջանք} եւ աշխատութիւնք զուր կ՚երթան, եթէ դուք

ավառ ընդունելութեան, ո՛չ միայն ամենայն {ջանք} եւ աշխատութիւն գործ դնեն իւրեանց կատարե

օրէնքից, մնացել են եւ այժմ եւս ամենայն {ջանք} գործ են դնում մնալ V դարումը եւ ամենեւի

ն Կարգի հակառակորդների ընդդէմ, ամենայն {ջանք} գործ է դնում Յիսուսեանների խաւարը լոյս

յս աշխատութեան մէջ գործ դրել եմ ամենայն {ջանք}, որ իմ գրածը պարզ լինի եւ հասկանալի եւ

ր մտածութիւն: Երբ գրապետը ամենայն {ջանք} գործ էր դնում արդարանալ տէր սատանայի առ

ն ասեմ, եթէ լինէր, այնուհետեւ ամենայն {ջանք} պիտոյ է գործ դնէի, այդ աղջիկը ինձ կին

գտանելով, թողուր ինձ հանգիստ: Ամենայն {ջանք} գործ էի դնում հեռի փախչել որեւիցէ ընկեր

է հինն բարբառ, [բայց եթէ սմին հակառակ] {ջանք} նոցա միտեալ էին ի լուսաւորութիւն ժողովր

պական Հայոց, ի կարծիս լինել, որպէս թէ {ջանք} եւ վաստակք Մխիթարեանց հայէին յօգուտ ազգ

եսցէ վասն Հայոց ազգի: Պաշտօն նորա, {ջանք} եւ վաստակք, եթէ ըստ խղճի մտաց վկայեսցո

ատար գտանի հինն բարբառ, սուտ է ամենայն {ջանք} եւ զուր են քըրտունք իմաստնոց Հայոց առ ի

էին մարդկային ազնուութեան, յուսամք թէ {ջանք} մ եր խօսք եւ խօսուածք, որք հայ էին ի լ

ն պարունակութեանը, նորա մէջ երեւում են {ջանք} եւ աշխատութիւն Կարգի օգտի համար սպանել

այսպիսի ընթացք ստացաւ, պիտոյ է ամենայն {ջանք} գործ դնէին ժողովքի առջեւը փակելու, որ

ն։ Թէեւ Պապական կառավարութիւնը ամենայն {ջանք} գործ դրեց կրակը մարելու համար, բայց զո

ւէին սոքա. ապա թէ ոչ, զուր էր ամենայն {ջանք} եւ մտածութիւնք ազգի լուսաւորութեան մասի

չլինի նոր լեզուով, սուտ է եւ զուր ամեն {ջանք} ու վաստակ ազգը լուսաւորելու։ Հին լեզու

ները, բայց կարելի է այս որդիքը փրկելու {ջանք} դնելով նախ եւ յառաջ այդպիսի յիշատակաց ա

գրւում էին նոր Հայախօսութենով, այլ եւ {ջանք} անէ փոքր առ փոքր մաքրել իւր խօսուածքը՝

նաթափ են լինում, գործ դրին ամէն տեսակի {ջանքեր}, Սարգիս պատրիարքին հակառակ համոզմունքի

Որքա՞ն կհրճվեր նա՝ տեսնելով իր անխոնջ {ջանքերի} այդպիսի հսկայական հաջողությունը: Ինձ թ

ած նրան ճշմարիտ ճանապարհի վրա դնելու իմ {ջանքերին}: - Ուստիմովիչն ինչո՞ւ էր Իսահակի հետ ա

գիտես մեր գիշեր ցերեկ աշխատությունը եւ {ջանքը}, ուրեմն դուք եւս ձեր կողմից բան չհասկա

ակութենից եւ կրթութենից։ Ծնողի գլխաւոր {ջանքը} եւ փոյթը պիտոյ է լինի յառաջ հոգաբարձու

թեան մասին: Բայց Պ. Արամեանի փոյթը եւ {ջանքը}, այլեւ պատրաստականութիւնը ընդունելու ա

ուտքի " թէ՛ հիմնադրերի եւ թէ՛ շարադրողի {ջանքը} եւ աշխատանքը ունայնացնելու համար: Չգիտ

ասպարէզի մէջ եւ հաւատում ենք, որ նորա {ջանքը} կը պսակուի՝ կատարելագործելով եթէ ոչ Հա

հակառակ, դերասանների եւ դերասանուհեաց {ջանքը}, արգոյ հասարակութեան ընդունելութեան հե

աթում էր նորա մեռած աչքերից: Նա վերջին {ջանքը} գործ դրեց իւր անձը սառնարիւն ցոյց տալու

տականութիւնը կատարելու ժամանակ, վերջին {ջանքը} գործ ենք դրել ճիշդ պահել արդարութեան կշ

ն եւ բարեպաշտութեան դիմակներով, վերջին {ջանքը} ու աշխատանքը գործ էր դնում, որ կարողան

դորա փոխանակ գործ էր դնում նա իւր բոլոր {ջանքը} եւ հնարը Պապի դռնումը, որ յառաջադիմութ

տ քաղելով այս հանգամանքից, կրկնապատկեց {ջանքը}, որ իւր կողմը շրջէ որպէս Պապը, նոյնպէ

դ բոլորը մեզ հասկացնելու համար իր բոլոր {ջանքը} գործ է դրել հեղինակը, ո՞չ միայն մաքուր

անդաստանը: Արդեօք առանց մեր կողմից {ջանքի} եւ հոգաբարձութեան, առանց զոհաբերութեան

տ լինելով մոլեկրօն պապական դպրոցի, այն {ջանքի} վերայ էր, որ կարողացածի չափ տարածէր Հա

ճիզվիտ հոգեւորականներից, որոնց վերջին {ջանքն} է ազգը կուրացնելով վայելել նորա բարիքը

ր Գեորգին, որ այս մասին աշխատի ամենայն {ջանքով}: Լսեցի Ձեր այժմյան պաշտոնավարությու

օր ես ու Բաքոս, Աշխատում ենք ժիր {ջանքով}, Որ իմ փորիս հաստութիւնը Չափ

ւնքը ուշադրութեան տակ ձգէր, եւ ամենայն {ջանքով} աշխատէր գործարանի դէպի վատը տեղափոխութե

ո՞վ գիտե որքան տարի եւ իմ այնքան տարվա {ջանքս} եւ տառապանքս պիտի զուր անցաներ, ուրեմն

անում նոցա կողմից: Եւ Պ. Իսահակեանցից {ջատագոուած} գործերը այդ մեծատունների, որ մեզ յայտն

երապատիւ Հարք, ինքեանք եւս կրօնակից եւ {ջատագով} լինելով Յիսուսեաններին, ) հաւանական ե

տութիւն գրել եւ թարգմանել այն բանը, որ {ջատագով} էր ճշմարտութեան, որ պախարակում էր Քրիս

ոնէ իւր անձը սիրելի ընծայել, որ նորանց {ջատագով} ունենալով, կարողանաք այնտեղ երկար կեան

ին աբբայ յաշակերտաց նորա, որ եւ առաւել {ջատագով} երեւէր Հայոց։ Ի ժամանակի սորա յառաջիկա

եւ իւր երկրորդ եղեւ Հ. Մկրտիչ Աւգերեան {ջատագով} նմա հանդերձ ընկերօք իւրով։ Եւ ահա առաւ

ռս Քօլլեճեանց. եւ սակայն միաբանութիւնն {ջատագով} գտաւ Հ. Միքայէլի, եւ հնարիւք իմն ազատ

այն սկզբանէ հետէ էր ազգասէր լինել եւ {ջատագով} Հայոց, եւ որպէս զի մի ունիցին գրիչ

ազում այն է անդուլ կրօնամոլութեամբ, եւ {ջատագով} գիտակցութեանցդ հանդիսացեալ արհամարհէ զա

ականք, մանաւանդ՝ Կարդինալ-դը Նոյալը, {ջատագով} էին նորան։ Նոքա ինքեանք տարածում էին ա

: Առողջահայեաց հեղինակ զարդիս ի մէնջ {ջատագովեալ} " Վարդապետարանի կրօնի ", զսոյն զայս լո

որ մաշւում է սէրի ախտով։ Հին լեզուի {ջատագովեալ} գեղեցկութիւնը, նորա աւելի մշակուած լին

ն, որոշեցին ստանալ տեղի Հռովմ առ {ջատագովել} եւ պաշտպանել զմիաբանութիւն իւրեանց եւ ս

ր վարդապետութիւն իւրեանց, պարտական էին {ջատագովել} եւ զընկերակիցս իւրեանց եւ թէ սուտ կամ մ

գալիս եկեղեցականների մտացածին իրաւունքը {ջատագովելու} եւ ազգի ստրկութեան ժամանակը յարատեւել տ

եթէ գործ է դրւում հին լեզուի իրաւունքը {ջատագովելու} համար։ Անշուշտ, այն գեղեցկութիւնը, ո

ասող հրեշտակը մի՞թէ Օրէնքն այս յարգող {ջատագովը} չէ. Ամեն փակ դուռը բաց է անում նա,

ան խօսքեր ծայրագոյն Բրամինի մինչեւ այժմ {ջատագովուած} արժանաւորութեան վերայ: Այս խօսակցութիւ

կացելոյ ազգին մերոյ ՚ի Ջուղա զթուղթ ինչ {ջատագովութեան} եւ այն, որպէս պատմեն նամականիք, ինքնի

ն զամենեսին գիրք սոցա եւ արձակ համարձակ {ջատագովութիւն} նոցա զազգէն Հայոց եղեւ քար գայթակղութեա

սոփայական վիճմունս, այլ միայն առ Հայոց {ջատագովութիւն} եւ այս այնու օրինակաւ, որ ընդդէմ ելանէ

զնիւթս գայթ գայթ բանից, որ հայի {ջատագովութիւն} Հայոց։ Արդ այսու յայտարարութեամբ կ

իրք ընդդէմ Հայոց, իսկ այն Վահան գիրք է {ջատագովութիւն} Հայոց եւ ո՛րպէս լինիցի այս. ( պու նէ՞

ցիր եւ զայդ զոր ասես, այս գիրք հայի {ջատագովութիւն} ճշմարտութեան եկեղեցւոյն Հայոց, ըստ որո

կ մշակելոյ զլեզուն: Պատուելի հնասէրն ի {ջատագովութիւն} բանից իւրոց յաւել մեզ ասել, թէ ազգն կո

ւամենայնիւ մի այնպիսի գեղեցկախօսութեամբ {ջատագովում} էր Մարիամի կուսութիւնը Դոմինիկեանների հ

վէճին, եւ թէ միայն Օգոստինեան աբեղայքը {ջատագովում} էին Մարիամի կուսութիւնը Դոմինիկեանների

արարի եղբօր հրամանին, եւ հաստատ կերպով {ջատագովում} էր իւր կարծիքը։ Րիշիլիէն չէր սիրու

եանց եւ որպէս թէ նոքին իսկ չէին գլխաւոր {ջատագովք} Հայոց, եւ վանս իւրենաց ոչ անդադար խ

ծծելով՝ կերպարանագործուել էին հայկական {ջատագովքը} պապականութեան։ Տեսանելով այս, որպէս մ

րված էին բուրբոնների փառքի համար, այժմ {ջարդ} ու փշուր խորտակված թավալվում են փոշու մ

ական ժուռնալ New-York Heralde-ը, որտեղ {ջարդ} ու փշուր էին արել այդ կեղծ առաքյալներին

որան եւ կանգնեցնէր առաքինութեան դրօշակը {ջարդ} ու փշուր եղած չարագործութեան ամրոցի վեր

անհաւատների ընդդէմ։ Մի զինուորութիւնը {ջարդ} ու փշուր վերադարձած արշաւանքից, եւ ահա

ուղարկել նորանց Ասիա։ Յիսուսեանները, {ջարդ} ու փշուր եղած Սրբազան ֆակուլտէտի եւ Փար

յց եւ քարոզ, թէ այդ Յիսուսեան աբեղայքը {ջարդ} ու փշուր էին եղած բարոյապէս եւ ջախջախու

ւականի օգոստոսի 18 օրումը, վերականգնեց {ջարդ} ու փշուր եղած Յիսուսեան Կարգը։ Օրհնեալ

. պետք է ձեռք ձեռքի տալ եւ միաբան ուժով {ջարդել} խավար վիշապի գլուխը: Դեռեւս նոր կաթողի

քահանան ինչ մի զօրեղ մարդ է, որ այդպէս {ջարդել} ու փշրել է Նազարեանցին եւ Նալբանդեանցին

տայ ինձ մահճիս մէջ հանգստացած. կայծակը {ջարդել} էր այն մեծ գոմը, որ մեծ հայրս շինել էր

էն, լսելով տղայի սպառնալիքը, սկսում է {ջարդել} ողորմելի տղայի քիթը բերանը՝ դժոխային խ

: Բռնակալութեան մուրճերը այնպէս սաստիկ {ջարդել} են մեր ազգը, որ մինչեւ այսօր չէ կարողա

ն է, ասելով, պատրաստ են միմեանց գլուխ {ջարդել}: Բայց չնայելով այս բաների վերայ, Մարկ

ն միջնորդութեամբ օտարին լեզւոյ կարող էր {ջարդել} եւ փշրել զկեղեւ տգիտութեան թանձրացեալ յ

ւազանը ձեռքին՝ իւր աշակերտների ոսկերքը {ջարդելու} համար, եւ այդ տիրացուի առաջեւ կային նս

րա հակառակ, օգուտը ակներեւ է: Միմեանց {ջարդելուց} երբեւիցէ կը դադարէին, բայց այժմ, այս

Արքեպիսկոպոսը մի առանձին ոգեւորութենով {ջարդեց} Լայենէզի կարծիքները օրինաւոր եւ առողջամ

ը նորանով, որ Պօրտուգալացոց օգնութեամբ {ջարդեց}, կործանեց նոցա կուռքերը, կռատունները

րի անհաստատութիւնից " միանգամ եւ երկիցս {ջարդեցաւ} բոլոր կահն Այս ջարդուած բաներն էլ չ

մռայլութիւն. նորանով վերջացաւ, որ մեզ {ջարդեցին} ու հալածեցին, եւ այն խառնակութեան միջո

օրիորդն է կանգնած Կացին ձեռքին. {ջարդոտուելով} մեծ կաղնին, Հրաժարւում է իւր դարա

դ մեքենային: Մեր ազգութեան մեքենան {ջարդուած} է: Անմտութիւն էր, եթէ մտածէինք զա

մ եւ երկիցս ջարդեցաւ բոլոր կահն Այս {ջարդուած} բաներն էլ չենք իմանում եկեղեցական անօթք

ին եղած խաղալիկ, Գալիս էր մի նաւ, {ջարդուած} կայմերով, ( Յառաջ մեր նաւից տեսան

ր. փոքր ժամանակից յետոյ ահա կռուեցին, {ջարդուեցան} եւ այր եւ կին եկան մեր մօտ: - Եթէ

ելու համար գնաց արիւն թափեց, խեղացաւ, {ջարդուեցաւ}, որդին, եղբայրը կամ հայրը զոհեց: Ազն

մեռաւ անտանելի չարչարանքի մէջ, մինչդեռ {ջարդում} էին նորա ոսկերքը գաւազանով։ Բայց շ

նուածքի անհաստատութիւնից մի երկու անգամ {ջարդուվեցաւ}, բայց այս վերջին անգամինը եթէ Տէրդ գիտ

ու համար տալ ինքեանց, թէ ինչ պատճառով {ջարդւում} էին, եւ ինչ էին կամենում դուրս բերել ա

Այդ պատճառով, Հայերի մէջ, քե՛զ, {{Տիրո՛ջդ} արժանի էի։ Բացի սորանից, քո երանել

ին։ Այս բոլո՛ր պատճառներով քե՛զ՝ {{Տիրո՛ջդ} արժանի էի։ Իսկ, իմ ունեցած շատ շնո

։ Որոնց գրուածքը եթէ մի մարդ երկա՛ր եւ {ջե՛րմ} սիրով կարդայ, անվնա՛ս կարող է լինել եւ

ու մօտ, ապրել է Արաբացոց մէջ Գեբեր կամ {Ջեբեր} անունով գիտնականը, որ ծնած է Խորասանու

ուր դեղը - կենսական կաթիլը: Եւ արդարեւ {Ջեբերը}, իւր կարմիր կաթիլը, որ լուծած ոսկի էր

ց ( բացի այս երկու տարրական մարմիններից {Ջեբերը} խոստովանում էր եւ մի երրորդ մարմին - մկ

եւ թէ ի՛նչ հնարներ ունի այդ մասին: {Ջեբերի} տեսութիւնը այսպէս է, թէ բոլոր մետալներ

պ, ապակի, բուռա, քացախ եւ կրակ: {Ջեբերի} ժամանակից սկսած մինչեւ երկու հարիւր տար

անյուսութեան, ապա արժան էր զցրտութիւնն {ջեռուցանել} ոչ սառնամանեօք, այն հրով, լուսով զխաւ

եւ արտաքին արարողութեանց. որք ո՛չ եթէ {ջեռուցանեն} զհոգին, այլ սառն մեքենականութեամբ զքրի

ւնւոյն Խորնոյ, այլ այս ցրտութիւն նորա {ջեռցի} տակաւ առ տակաւ եւ աստիճան առ աստիճան,

մի որեւէ մասը: Բայց այն, չափից ավելի {ջերմ} սրտացավությունը, որ հայտաբերում է պ.

հաննեսի ձեռքը: Բոլոր մնացած ծանոթներիս {ջերմ} եւ անկեղծ բարեւներ: Մերոնց նամակ գրիր

հակալություն հաղորդեցեք իմ նկատմամբ նրա {ջերմ} վերաբերմունքի համար: Այդ ի՞նչ Դանիելի

юбим Карпович! Հիշո՞ւմ ես անցյալը, երբ {ջերմ} ընկերական շրջանում գիշերներ էինք լուսաց

նա Պանովային իմ ջերմաջերմ պատասխանը նրա {ջերմ} բարեւին: Սրտանց շնորհակալ եմ, որ նա մ

դունեցի իմ HCI-ը: Ներկայումս բոլորովին {ջերմ} չունեմ, բայց եւ այնպես կոկորդս ցավում

իրում. Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն, Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

.. Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

րկար: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

եամբ: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

ելով: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

այ... Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

եկին: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

այել: Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

տեսարանքը վայելելու։ Ես չէի՞, որ այն {ջերմ} եղանակում ծառի տակ՝ մի փայտեայ, շինակ

րեանց մէջ: Դադարեցաւ կարմրագոյն եւ {ջերմ} հեղանիւթի շատրուանը, որ այնպիսի յորդու

ՄԱՆԻԿԵԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹԵԱՆ {ՋԵՐՄ} ՍԻՐՈՎ ՆՈՒԻՐՈԻՄ Է ՀԵՂԻՆԱԿԸ ԻՄ

ր ազգի շատ վնասակար անհոգութեան վերայ: {Ջերմ} սրտով աղաչում ենք Ամենակալ Տէրը, որ նա

հաւատքով՝ աղօթել, Ո՛չ մեղքդ լալ {ջերմ} արցունքով, ո՛չ Աստուծոյ տուն մտնել։

Դեռ իմ դատաւորն տեղերում նստած {Ջերմ} -ջերմ փորում է գըլուխը փըտած։

եռ իմ դատաւորն տեղերում նստած Ջերմ-{ջերմ} փորում է գըլուխը փըտած։ " Ա

Թէեւ հազար մենք խոստմունք խոստանայինք {ջերմ} սրտով, Թէ մինչ մահերուս օրը չէինք

էրը յիշելով Եկել է նորա հողը ցօղել {ջերմ} արտասուքով։ Չէ՛, մենք չունենք ազ

նորան իրեն մօտ։ Երբ առանձին {ջերմ} համբոյրներ նորա ձեռին տալիս էր,

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն, Իմ սպիտակ ձեռք փափկամ

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկա

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկա

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամ

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամ

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամ

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկա

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկամ

Ես ապրել լաւ գիտէի. Ո՞ւր ես, իմ {ջերմ} մանկութիւն. Իմ սպիտակ ձեռք փափկա

Այս երեկոյ, լոյս 6, սաստիկ տկարացայ, {ջերմ} ունէի եւ 12 անգամ փորս լուծեց: 6-ին լ

ան[ակուած է] 22-ին: Այսօր հիւանդացայ, {ջերմ} ունէի: 16-ին շարունակւում է: Մէջքս,

ուռած է ` ոտքիցս մինչեւ գլուխ եւ գիշերը {ջերմ} ունէի, այսինքն ցրտութիւն, բայց լուսադ

տաշնորհ բարերարի կեանքի վերայ, փոխանակ {ջերմ} եռանդութեամբ աշխատելու իւր երախտագիտութ

կ։ Աբովեանը, մանաւանդ որպէս աշխոյժ եւ {ջերմ} բնաւորութեամբ մարդ, վերջապէս յուսահատւ

յ, անձանձիր աշխատութեամբ եւ եղբայրական {ջերմ} սիրով գլխաւոր գործակատար գտանուեցաւ այս

մի մարդու եւս յայտնեմ այդ բանը, - ասաց {ջերմ} ջերմ պ. Մարկոսը: - Լսի՛ր ուրեմն,

րդու եւս յայտնեմ այդ բանը, - ասաց ջերմ {ջերմ} պ. Մարկոսը: - Լսի՛ր ուրեմն, պ.

այծերից, ձեռները, գործ ունենալով միշտ {ջերմ} մետալների հետ, կոշտացած էին բոլորովին

եւ այդպիսի բնաւորութեան տէր մարդ էր, - {ջերմ} խօսեց պ. Մարկոսը: - Այդ ինչ խորհր

մսի աւիշկով եւ իւղով տոգորուած ձեռքը եւ {ջերմ} -ջերմ համբուրեց: - Խորհուրդ մարդկան

ւիշկով եւ իւղով տոգորուած ձեռքը եւ ջերմ-{ջերմ} համբուրեց: - Խորհուրդ մարդկան, կամ

, որ Շահումեանցը սեղմում էր նորանց իւր {ջերմ} ձեռների մէջ: - Քեզ անպատճառ մի բան

ւ նոր հայախօսութեան, ոչ սառն իմն եւ ոչ {ջերմ}, այլ գաղջ... Լսելով լուիցեն զբարբառ ա

է ( Ասիան առնում ենք միայն բարեխառն եւ {ջերմ} աշխարհների վերաբերութեամբ) գաղտնախորհո

: Մեզ շատ շարժէլ է Աշտարակի կանանց {ջերմ} կրօնասիրութիւնը, ուր տեսնում ենք մանկա

ծ է, իսկ նոր լեզուն ամեն օր եփւում է, {ջերմ} է եւ սննդարար. ուստի սորանով շատ հեշտ

ասանում, արդեօք քո խելքը վերադ է, թէ՞ {ջերմախտ} ունիս, մի՞թէ հայրս իմանալով այդ գաղտնի

ել է այս բոլորի մէջտեղը: Բայց այս {ջերմախտական} եւ լարեալ վիճակը անհնար է, որ լինի երկ

թեան մէջ, որ համարեա թէ գտանւում էր մի {ջերմախտական} -ցնցողական վիճակում: Նա չէր կարող բառեր

աղութեամբ: Այդ գիշերը անցուց նա մի {ջերմախտական} վիճակի մէջ, երբեմն մի բարակ դող եւ երբ

ւթիւնը համարեա՛ թէ կրում էր իւր ճակատին {ջերմախտի} կնիք: թիւթիւնճի֊օղլուն, նկատելով Մանո

գացող Հայը կարող էր առանց հոգիանալու եւ {ջերմանալու} եւ սիրտը շարժուելու կարդալ Ամերիկայի յա

ված դժոխային ջերմությունից։ Ռ[ոմյուրի] {ջերմաչափը} պատուհանիս վերա ցույց է տալիս միշտ 48+

ատողութիւնքը պիտի արձանագրէ ծանրաչափը, {ջերմաչափը} եւ էլեկտրաչափը ձեռքին՝ ամենայն րոպէ փո

եղանակների մէջ քանի օրերով ծանրաչափի եւ {ջերմաչափի} գործադրութեամբ, որպէսզի կարելի լինի սա

իր անձամբ Մարիա Նիկոլաեւնա Պանովային իմ {ջերմաջերմ} պատասխանը նրա ջերմ բարեւին: Սրտանց շնո

ս խիստ ընթացքը յանկարծ հանդարտեց, {Ջերմաջերմ} արտօսր երեսին փայլեց։ Իբրեւ մարգա

բազմությունը՝ հեռացնելով միմյանցից այդ {ջերմացած} գլուխները, հնար տվեց մեզ հասկանալու թե

վերայ: Բայց նորա սիրտը եւ հոգին այնպէս {ջերմացած} էին այդ մետալի վերայ, որ իսկոյն յափշտա

այն ազնուամիտ բանագէտ մարդ, յոյս ունէր {ջերմացնել} այն սառնութիւնը եւ պաղութիւնը, որով պա

ն են, որ դժոխքի բոլոր կրակով չէ կարելի {ջերմացնել} նորանց, թո՛ղ թէ խորովել... - Ապ

ը կփչի եւ արեւը կծագի՝ լուսավորելու եւ {ջերմացնելու} մռայլ եւ սառը դեմքերը՝ հոգնած երկար ժա

որբոքելով այդ կրակը, մինչ նա, փոխանակ {ջերմացնելու} իմ սիրելի ազգակիցների պաղած սիրտը, խոր

մի հնար գտանել ժողովրդի սիրտը մի կերպով {ջերմացնելու}, մի կերպով զարթեցնելու նորա մէջ այն ազ

, ո՞րտեղ է տեսնուած, որ մի սառած մարդ {ջերմացնելու} համար նորան դնէին սառուցի մէջ։ Այն ողո

ւթեան։ Նա է այն աստուածային հուրը, որ {ջերմացնում} է ամենայն սառն սիրտ եւ պտղաբեր է գործու

ում է ընթերցողների հոգին, գրգռում է եւ {ջերմացնում} է նոցա սիրտը դէպի այդ գործի ընդունելութ

դարձիր մեր միւս կարող եղբայրակիցներին, {ջերմացո՛ւր} քո կրակով եւ նոցա սիրտը մեր անտէր ազգի

", " Պլպուլն Աւարայրի " տաղերգութիւնքը {ջերմացուցել} են շատ սրտեր Նահապետի անունի վերայ: Հ

ւթեան մէջ։ Երկրորդ՝ իւր մէջ չունի այն {ջերմացուցիչ} եւ սնունդ տուող հիւթը, որ եթէ դնէիր այ

նք չէր. Նոր չէր թէեւ տաճարը, Բայց շատ {ջերմեռանդ} զոհեր, Միշտ ըստանում էր կուռքը:

մանաւանդ, վեր բարձրացան դէպի երկինք իմ {ջերմեռանդ} աղօթքի խունկերը, եւ Ամենաբարձրեալը գթա

ւ մասնաւորապէս աւստրիական բռնակալութեան {ջերմեռանդ} քուրմը հրատարակեց, թէ " Իտալիան լոկ աշ

տերեւների վերայ: Իմացի՛ր, {ջերմեռանդ} իւր ձեռքովը Ո՞վ քեզ այստեղ բերել

Նոր չէր թէեւ տաճարը, Բայց շատ {ջերմեռանդ} զոհեր, Միշտ ըստանում էր կուռքը:

թէ ծառայողներից ո՞րն է ցուցանում առաւել {ջերմեռանդ} մեծարանք դէպի նա: Որին արի կը նկատէր ա

ան այնպիսի մարդիկ, որ նախ եւ յառաջ շատ {ջերմեռանդ} հպատակ էին Պապական աթոռին, երկրորդ՝ ե

անց հին կրօնի վերայ, չ'նայելով Կսաւիէի {ջերմեռանդ} քարոզութեանը եւ Պօրտուգալացոց զինուորնե

կերպով Յիսուսեանները զրկուեցան իւրեանց {ջերմեռանդ} պաշտպաններից։ Շուտով ահա Կայսրը եւ այլ

րի սրտի մէջ, կարողացաւ իւր կողմը շրջել {ջերմեռանդ} կուսակիցներ եւ ընկնել զարհուրելի հալածա

ը ամէն օր եկեղեցի են դնում, եւ ինչպէ՜ս {ջերմեռանդ} աղօթում: Այո՛, սարսափելի յանցանք

այագէտքը ( մեր կարծիքով՝ խաւարի կուռքի {ջերմեռանդն} դաբիրայքը) փորձ փորձեն այդպիսի գործ կա

գնալ՝ արդարանալու իւր եւ միաբանութեան {ջերմեռանդն} պապականութիւնը ապացուցանելու համար, որ

վ եւ գործով, ամենեւին այն սրտով եւ այն {ջերմեռանդութեամբ}, ինչպէս կ'ընթանար այն դիպուածում, եթէ

ստական սկիզբը։ Ներսէսի յաջորդ Սահակը, {ջերմեռանդութեամբ} պաշտպանելով ոչ այնքան եկեղեցու օգուտը,

Ձեր խաւար տէրութեանը յայտնի է, թէ ի՛նչ {ջերմեռանդութեամբ} աշխատել եմ միշտ դժոխքի օգտի համար, Ձեզ

արելի լուսաւորութիւն քարոզել եւ ամենայն {ջերմեռանդութեամբ} խաւարի մէջ թարթափել: Չէ կարելի մ

արկեցին, զմայլելով այսպիսի դէպի դժոխքը {ջերմեռանդութեան} վերայ, որ ցուցել էր ծայրագոյն Բրամինը

ն։ Պապը, օրէ օր համոզուելով Իգնատիոսի {ջերմեռանդութենից}, յաւելացնում էր Յիսուսեանների արտօնութ

, եւ վեր թռած մահճակալի վերայ, թէ ի՞նչ {ջերմեռանդութենով} համբուրում էր Աստուածածնի պատկերը, որ

լ, որ յետ ձգէ այս պատիժը։ Նա խոստացաւ {ջերմեռանդութենով} լսել դասերը եւ կրօնական վիճաբանութիւնքը

տնի է անունովս de propaganda fide, շատ {ջերմեռանդութենով} մտաւ այս վէճի մէջ, որի առաջարկութենով

ռչակաւոր մարդի վախճանը, որ միմիայն իւր {ջերմեռանդութենովը} դէպի Քրիստոնէական հաւատը, առանց գործ դ

արակութեան անյողդողդ հաւատարմութիւնը եւ {ջերմեռանդութիւնը}, որ սեպհականուած էին այդ հասարակութեան

հայրենիքին ծառայել, կարող էին իւրեանց {ջերմեռանդութիւնը} ուրիշ բաներով յայտնել. իսկ եթէ դոցանով

ր ճառեր՝ ապացուցանելով իւրեանց սէրը եւ {ջերմեռանդութիւնը} դէպի հանգուցեալը։ Այսպէս աւարտուեցա

այդպէս չէ, բայց նորա հարազատութիւնը եւ {ջերմեռանդութիւնը} դէպի ձեր գահը հարկադրեցին այդպէս գործ կ

եւս տեսան վերջապէս, թէ Յիսուսականների {ջերմեռանդութիւնը} դէպի Հռովմէական գահը էր միմիայն կեղծաւո

քա առաւել եւս սկսեցին գործ դնել իւրեանց {ջերմեռանդութիւնը}, որ կարողանան շահել Պապի հաճութիւնը.

ւ Յիսուսեանների առաջ ցոյց տալու իւրեանց {ջերմեռանդութիւնը} դէպի Առաքելական Աթոռը, կամենում եմ ասե

եզ պիտոյ է հիւանդանոցներումը վարժել մեր {ջերմեռանդութիւնը}, բայց ի վերայ այսր ամենայնի չ'հրաժարու

։ Նորա կոյր եւ ամենայն վտանգ արհամարհող {ջերմեռանդութիւնը} Քրիստոնէութիւն տարածելու համար շատ անգա

ույս ունիմ, որ նա եւս յուր ազգասիրական {ջերմեռանդությունը} չխնայե նորա զավակների կրթության եւ դաստ

եղ քրտնաբեր միջոց, ոչնչացրեց կատարային {ջերմը} ( այսօր ժամը 12-ից վերջնականապես անհետա

մեջ տեսնել վախենում եմ, վկա է աստված. {ջերմը} ամենայն օր հոգիս է հանում, քրտինքը, հ

իչ մը աղեկ է, կասե: Աղեկը ի՛նչ է. {ջերմը} ամեն օր չի բռնիլ, բռնածն ալ առաջվան չա

ն ` Նստում ձախ կողմը նրա Եւ կիզիչ կայծը {ջերմին} Դնում կրծքին... Եւ ահա՛, Ծխում մորթը

ողում նրա վառ աչկունք. Կոյս գրկումը իր {ջերմին} Մերթ պրկում էր ու թողնում, Մերթ շօշափո

ռնածն ալ առաջվան չափ էզելմիշ չանիլ. աս {ջերմն} է իմ տունս քանդողը, ճարին ճարը տակա գտ

ջուր)։ Այդ ջրով լուացւում են ամենայն {ջերմնախտ} ունեցող մարդ եւ, իւրեանց հանդերձների կ

հազիվ մի բնակարան գտա եւ 4 օր պառկած էի {ջերմով} բռնված, մինչեւ ստիպվեցա հրավիրել տեղվո

Բէգզադէն խելագարուած լինի. մի այնպիսի {ջերմութեամբ} խօսում էր նա իմ հետ, որպէս թէ ես էի այ

ւէին մի անօթի մէջ, որ դրուէր աւելի ցած {ջերմութեամբ} շրջակայքում, եթէ այդ անօթը շրջապատող օ

, որ հիանաս, - պատասխանեց պ. Մարկոսը {ջերմութեամբ}: Եւ արդարեւ նորա անդադար Նարեկ կարդալը

։ Իգնատիոսը, Հռովմ հասանելով, շատ {ջերմութեամբ} սկսեց իւր գործը։ Նա կարողացաւ իւր նախկ

երմանիա։ Լեժէ Րեգենսբուրգի մէջ այնպիսի {ջերմութեամբ} խօսեց Վերանորոգութեան ընդդէմ, որ ժողով

րդահոս անձրեւաց, երկրորդ վասն դժոխային {ջերմութեան} եւ երրորդ վասն տարածութեան քաղաքիս: Ըս

տ միասին, ֆանատիկոսութեամբ եւ տենդային {ջերմութեան} մէջ խօսում էք, եւ այդ է պատճառը, որ չ

ւնը՝ ուղեղդ, սա գտանուել է մի աւելորդ {ջերմութեան} մէջ, եւ պատճառել է այդ ցնորքը: Հանգստ

տեւաբար ենթարկուած է աւելի բարձրաստիճան {ջերմութեան}, լուծանւում է դէպի զանազան բաղադրութիւ

հելով ջրերի ( ուրեմն աւելի ցած աստիճանի {ջերմութեան}, որովհետեւ աւելի մօտ է երկրի մակերեւու

կարելի լինի սահմանել օդի ճնշողութեան եւ {ջերմութեան} ընդհանուր եւ միջակ թիւը: Երկրորդ՝ ելե

արար ցօղ հիւսիսոյ խառնեալ ընդ հարաւային {ջերմութեան} կամի զիս ծաղկազարդել, պտղաբերս առնել ե

ծ լինելով մազերից, առաւել ենթարկւում է {ջերմութեան} ազդեցութեանը, որ գրգռելով կաշին, պատճ

ամբ զօրացնել կրակը, որով եւ բարձրացնել {ջերմութեան} աստիճանը, որ անպատճառ հարկաւոր էր դժու

ուած թթուածնի հետ, ջուր է դառնում, եւ {ջերմութեան} միջնորդութենով, որ ստանում էր կրակից,

ան դաշտը: Արդարե՛ւ, նայելով ցերեկուայ {ջերմութեան} աստիճանին, ստուգապէս կարելի է ընդունել

արեւի ճառագայթներից սաստիկ տաքանալով, {ջերմութեան} բնական օրէնքով, որ լայնացնում է ամենայ

արձրանալ դէպի վեր եւ այս է պատճառը, որ {ջերմութեան} ժամանակ անօսրանում է այդտեղի օդը եւ մի

դաշտի օդի պակասութիւնը: Բայց որովհետեւ {ջերմութեան} ժամերը այնքան երկար չեն, որովհետեւ օդը

ժ քամին: Այդ քամու ուժը միշտ համեմատ է {ջերմութեան} աստիճանին: Որքան սաստիկ լինի ջերմութիւ

ովհետեւ իւրը աւելի վատ առաջնորդ լինելով {ջերմութեան}, նորա օդը աւելի խիտ է, քան թէ նաւահան

քի օդը, որ անմիջական յարակցութիւն ունի {ջերմութեան} լաւ առաջնորդ մարմինների հետ: Երկու անգ

չմաքրազարդեն, երբ կարող է նա ազատ մնալ {ջերմութեան}, խոնաւութեան լուսի եւ օդի, մէկ խօսքով

յն ոտք կտրուեցաւ, մինչ ամենեքին ցերեկի {ջերմութենից} թուլացած անկողին մտան՝ քնով զօրացնելու

ց հասարակ ժողովրդի ` ազգի համար չկայ ոչ {ջերմութիւն} եւ ոչ սառնութիւն, տէրութիւնը դառնում է

ած չնստած, անյայտացաւ ձիւնը, մի ախորժ {ջերմութիւն} փոխանակեց անհամբոյր ցուրտը, ծառերը զգե

ակի մէջ, երբեմն մի բարակ դող եւ երբեմն {ջերմութիւն} խաղում էին նորա մարմնի մակերեւոյթի վերա

ջ, որ յետոյ փոխւում էր դէպի նոյն չափով {ջերմութիւն}, որով նորա տկարութիւնը համարեա՛ թէ կրո

դնէին սառուցի մէջ։ Այն ողորմելին ի՞նչ {ջերմութիւն} կարող էր ունենալ սառուցից։ Հայոց ող

կնիկ են պահանջում, կենդանի, շարժուն, {ջերմութիւն} եւ երակներում արիւն ունեցող էակներ։ Այ

ից յետոյ, որպիսի են ելեքտրականութիւն, {ջերմութիւն} եւ այլն, լեզուն առաջին զօրութիւնն է,

ետ թող չըգայ Ձըմեռ անըզգայ, {Ջերմութիւնդ} թող Մեր մէջ միշտ մընայ։

եմ նորանց, մինչեւ որ մի փոքր նստի նոցա {ջերմութիւնը}, որպէսզի սառն աչքով կարողանամ նկատել ն

յս ընդլայնողութեանը ձեռնտու է լինում եւ {ջերմութիւնը}. այս կերպով այդ երակները աւելի մեծ մակ

ւր կազմուածքի կերպարանքը, թացութիւնը, {ջերմութիւնը}, լոյսը, օդի թթուածինը եւ այլն, եւ այ

Չէ՞ որ զուր տեղը կը վատնէ ողորմելին իր {ջերմութիւնը} եւ շատ անգամ գործը կը վերջանայ հաւի մահ

երմութեան աստիճանին: Որքան սաստիկ լինի {ջերմութիւնը} ցերեկը, այնքան ուժով կը լինի քամին իրի

ա երկրաչափական կենդրոնի հետ, որովհետեւ {ջերմութիւնը} նոյնպէս աղբիւր է ելեքտրականութեան, եւ

կ մնալով հալուեցան, եւ յետոյ, արեգակի {ջերմութիւնից} շոգիանալով, դէպի ամպը բարձրացան:

14100 ոտնաչափ: Մարմինները ինչպէս {ջերմութիւնից} լայնանում են, դորա հակառակ, ցրտից սեղ

ած վիճակի մէջ է: Ասել է, թէ երբ արեւի {ջերմութիւնից} Արարատեան դաշտի օդը լայնանալով անօսրանո

նահատակ եղած լինելով ցերեկուայ դժոխային {ջերմութիւնից}: Պէ՞տք էր աւելացնել, թէ տրոպիկական աշ

վիճակի մէջ է իր անչափելի բարձր աստիճան {ջերմութիւնից} ։ Եթէ Հայոց ազգը, դարերով ստրկանալո

շատ սպիտակ չես, բայց երբ այս ամառնային {ջերմութիւնքը} սկսանում են, ասես թէ եթովպացի ես դառնո

. սառն մնալով բան չէ առաջանում, պիտո է {ջերմությամբ} կպչել գործին: Գիտեմ, որ այս բաները Դո

կական թուլությունը՝ պատճառված դժոխային {ջերմությունից} ։ Ռ[ոմյուրի] ջերմաչափը պատուհանիս վերա

, գլուխս եւ կոկորդս ցաւում են: 17-ին {ջերմս}, մէջքիս եւ գլխիս ցաւերը գնացին, կոկոր

փել, այն հրեշտակին նման մարդուն՝ {{տիրո՛ջը}, անհանգիստ հալածանքով վախճանեցուցին եւ

Աֆռէկուիշտի բանտարկելոցն, այսինքն փոքր {Ջըլի} բանտարկելոցն. եւ երկու մասն թողում եմ

ւ թու՛, թու՛, ասեց, կոտորուիք դուք, {ջըհըդի} ժամ շինեցին էլի, է՞ս ինչ սովորութիւն ա

Նոր զօրութիւն ոյժ հասաւ։ {Ջիլ} չըմնաց՝որ չըջլուեց Քանի զօր կար մ

յիր քո դիտաւորութիւնդ իրագործել, նա մի {ջիլ} մարդ է, գուցէ քեզանից շատ խմէ, - ասաց

որդից, կազմեցին նորա ոսկերքը, մորթ ու {ջիլ} պատեցին նորա վերայ: Մարդկային մարմինը

աւոր սիւնքը՝ այս մեծ մարմնի ոսկերքը ու {ջիլերը}, " columnae et fundamenta totius socie

կճիռս կայ անշարժ, լսէ զձայն իմ, դողան {ջիլք} լսելեաց, այլ ուղեղն ըմբռնէ եւ ոչինչ,

ղն ըմբռնէ եւ ոչինչ, վասն զի անկարող են {ջիլքդ} զտպաւորութիւն խօսիցն հասուցանել ի նպատա

րը արդէն բացարձակուել էին հասարակութեան {ջիղերի} վերայ: Հասարակութիւնը գիտէ այս,

չինչ իրաւունք Չեն այնքան սուրբ, ճիշդ, {ջինջ}, քան հայելի, Որքան դատաստան բանաստեղծ

ն, անդատապարտ է նա, եւ խիղճ մտաց նորա {ջինջ} է քան զհայելի սուրբ, արար նա, զոր ինչ

հճին գլխատել Մանրիկօն: Ազուչենան, {ջլախտական} ամբոխմունքից յետոյ թուլացած լինելով, ք

լինելով, հասարակ տենդը փոխելու էր դէպի {ջլային} ( feb. nervosa): Ո՛վ կարող է երաշխաւ

մ սաստիկ ցանկութիւնքը ձգում են մարդս մի {ջլային} թուլութեան մէջ, շատ անգամ զառանցանքը,

ութեան, արուեստական կերպով դարձել է մի {ջլային} խառնուածքի տէր, կենակցութիւնը իւր փեսա

արը, Յակոբ աղան, նոյնպէս զոհւում է մի {ջլային} տենդի, որ առաջացել էր Ագապի օրիորդի սգ

փը, արիւնը թանձրացել է գլխիդ մէջ, իսկ {ջլերդ}, հասուցանելով դրսի որոտմունքը, եւ թնդ

դ աղքատութիւնը միայն կարող է լարել նորա {ջլերը}, նորա գործունէութիւնը, աղքատութիւնը մ

ձեռքի մատները կամ առհասարակ շօշափողական {ջլերը} այնպէս զօրանում են եւ նրբանում են, որ

եւ ինչպէ՞ս մի փոքր պատճառ դղրդում է քո {ջլերը}: Ի՞նչ պիտոյ է եղած լինէր այն... Անպ

ոտքը, այլեւ բոլոր մարմնի մկնակները եւ {ջլերը}. այսպիսի կեանքը էր պատճառը, որ նա, դ

կիսամեռ ընկած եւ չ'բերէին Մանրէզ։ Նորա {ջլերը} բոլորովին թուլացած էին, նորան փոփոխակի

թերը որպէս տասն եւ մէկ տարեկան աղջիկ մի {ջլերը} սասանեցնող տխուր անցքից կաթուածահար է լ

պաշտօնակատարութիւն։ Եթէ նորա ուղեղը եւ {ջլերը} այն վիճակում են, որ նա հանգիստ խօսում

րը որպէս տասն եւ մէկ տարեկան աղջիկ, մի {ջլերը} սասանեցնող տխուր անցքից կաթուածահար է լ

պաշտօնակատարութիւն: Եթէ նորա ուղեղը եւ {ջլերը} այն վիճակում են, որ նա հանգիստ խօսում

սութիւնը, որ մեծ ազդեցութիւն ունենալով {ջլերի} վերայ, հետեւաբար մեծ խորհուրդ ունի մար

մ րոպէն կարո՛ղ է եւ յարմարութիւն ունի, {ջլերի} այն զլուած վիճակում, դրական հնազանդութ

գու պատկեր է. հոգու ամէն մի շարժուածքը {ջլերի} անբացատրելի միջնորդութեամբ երեւում են ե

, այս ձայնը տպաւորութիւն գործելով նորա {ջլերի} վերայ, ետ բերեց նորա զգայութիւնը: Նա

ց հոգեվարք մարդը ցոյց է տալիս ուղեղի եւ {ջլերի} անխոտոր եւ առողջ պաշտօնակատարութիւն։ Ե

ց հոգեվարք մարդը ցոյց է տալիս ուղեղի եւ {ջլերի} անխոտոր եւ առողջ պաշտօնակատարութիւն: Ե

պիտի անշուշտ պատճառ դառնային ուղեղի եւ {ջլերի} ուղիղ պաշտօնատարութեան խանգարուելու:

եզ շոր կարեցի, որ ինձ ականջ անես, դու {ջլիս} ( իսպառ) քառականջ ( խուլ) դառար: Հիմ

խորխելիս շնչառության օրգանի ցնցումների {ջղաձգման} բնույթը գնալով հանդարտվում է: Այժմ միա

րեց ֆիզիկական թուլութիւնը, զօրացուց իմ {ջղերը}, եւ ահա ձեռքիս մատերը կարողանում են գր

, ուղեղի վերին կիսաբաժինների մէջ, միւս {ջղերը} եւ գործարանքը ասես թէ դադարում են ներգո

ւ լեզվի վերան. իհարկե խելագարություն է {ջնջել} եւ չքացնել որդին, որ գուցե հոր նման կա

ուլութեամբ կամ անխոհեմութեամբ մերժել ու {ջնջել} էին: Վե՞րջը: Վերջը, խելքդ գլ

ն թագաւորական հրամանով զօրքով եւ զէնքով {ջնջել} եւ անհետացնել յաւիտեանս յաւիտենից ամեն

ւսեանների Մաքիաւելական հոգին չէր կարելի {ջնջել}. նա վաղուց ահա՛ մտել էր աշխարհի գործեր

վ մահով դատապարտուած Կարգին, չէր կարող {ջնջել} նորա անցեալ ապիրատութենների յիշատակը Ազ

արոզել՝ յուսալով, որ թէ յաջողի իւրեան {ջնջել} այնտեղ Բուդդականութիւնը, Եափոնիայն կը

որ եւ քանքարաւոր հակառակորդ։ Կամենալով {ջնջել} այն տպաւորութիւնը, որ գործել էր նորա ճ

ում էր հասանել իւր նպատակին, այսինքն՝ {ջնջել} կալուածական իշխանութեան մնացորդքը եւ զօ

նգամ հակառակ ներգործութենովը, կարող էր {ջնջել} նորանց Ֆրանսիայի միջից եւ, Պապի հետ մօ

րին։ Նա քանի անգամ առաջարկեց թագաւորին {ջնջել} այս Կարգը Ֆրանսիայի միջից։ Շուազեօլը,

եայ է, իսկ միւսը հինգհարիւրամեայ, թէ՞ {ջնջել} այդ ազդեցութեանը հետեւանքն անգամ: Եւ ե

ւէսները բռնելու եւ հոտը գիշատող գայլերը {ջնջելու} համար: Ազգը չէ հոգեւորների համար,

եմ, - ասում էր նա, - որ Յիսուսեան Կարգը {ջնջելու} կոնդակը իմ հոգու դատակնիքն է, բայց ես

ն ո՛չ կարելով տանել. - պու նէ՞- ասեն, - {ջնջեսցին} ապա սոքա եւ գիրք սոցա զի հանգիցուք։ Զի

մեաց - ոչ կերիցուք եւ ոչ արբցուք մինչեւ {ջնջեսցուք} զԱբբայեանսն, այլ թէ ո՛չ ննջեսցուք մինչ

ր: Ասածիս ապացոյց քեզ ջրհեղեղը, ինչով {ջնջեց} Աստուած մարդկութիւնը, գինո՞վ, թէ ջրով

սի 21ին դուրս տուեց մի կոնդակ, որով եւ {ջնջեց} այս Կարգը՝ դատապարտելով նորան որպէս վն

Մեռուցիր ժամանակը, տարածութիւնը {ջնջեցիր}, Փայլակը նախանձեցաւ արագութեանդ

կեց, որ քննէ Յիսուսեանների յանցանքը եւ {ջնջէ} նոցա առաքելութիւնը Արեւելքից։ Յիսո

ընդդէմ Պապականութեան եւ փոքր մնաց, որ {ջնջէին} Արեւելքից ո՛չ թէ միայն Պապականութիւնը,

թիւն պիտոյ է գործ դնէին Յիսուսեանք, որ {ջնջէին} Պարագուայի եւ Եւրոպայի միմեանց հետ կապա

կաւոր էր միայն մի պատճառ, որ բոլորովին {ջնջէին} իւրեանց հակառակորդքը։ Յանսէնի գիրը, ի

ւ փոշոտուած անունը, որի յիշատակը անգամ {ջնջուած} է քո շատ զաւակների սրտերից։ Մի մեծատու

էր գործ դնել։ Մասնաւոր սեպհականութիւնք {ջնջուած} էին. հասարակաց քրտունքի պտուղը պատկանո

չ'մնաց, որոնցից կարելի լինէր հասկանալ {ջնջուած} Կարգի գաղտնիքը։ Րիկչի, ինչ ժամանակ նո

նորդի՝ անմեղանչական Պապի կոնդակը Կարգի {ջնջուելու} մասին։ Հրամանի լսողքը իսկոյն պարտական

ան էի դուրս տալ նորան Արդարեւ Կարգի {ջնջուելուց} ութ ամիս յետոյ առոյգ եւ զուարթ Պապը հիւ

ակը, եւ նորա առաջին տպագրած օրինակները {ջնջուեցան} որքան կարելի էր Յիսուսեանների աշխատասէր

ին Նետի, ռումբի պէս վազել. {Ջնջուեցաւ} տարածութիւն. Միթէ մնա՞ց ժամանակ

ցեղի մի միայն արու ժառանգը, որով պիտի {ջնջուի} մեր ցեղի յիշատակը աշխարհի երեսից. իսկ

նին, այն ժամանակ իսկոյն միանգամից պիտի {ջնջուի} մեր ցեղը տարաժամ մահով: Այս պատճառո

գրուել ա էն պտի ըլնիլ. ճակատի գրուածը {ջնջուիլ} չի. հարիւր տարէն մեռած մարդի գլուխն էլ

սզի գոնէ ժամանակ անցանէ մինչեւ մեր ցեղի {ջնջուիլը}: Ահա՛, քուրիկ, մատանու ողբալի պատ

ին գալիս անդադար մինչեւ Կարգի բոլորովին {ջնջուիլը} ։ Քրիստոնէական հաւատի նախկին քարոզի

ւթիւնը։ Այս պատճառով պահանջում էր, որ {ջնջուին} այսպիսի աբեղայական Կարգերը, որոնք անօգ

կերպարանափոխ է լինում, ինչպէս վերջինը {ջնջում} է առաջինը: Բայց ֆլօրենտացի պուպլիցիստը

նոյնպէս ամենայն միտք ու բանականութիւն, {ջնջում} է գիտութիւն եւ արուեստ, ինչպէս Հոգեւոր

նաց Եափոնիայ։ Կրիմինալը կրակով ու սրով {ջնջում} էր Աւետարան չընդունողները։ Բնակիչքը,

ս XVI դարու ժողովրդապետականները ինքեանք {ջնջում} էին իւրեանց գաղափարը՝ ամենայն իշխանութ

օրումը Պապը ստորագրեց այն կոդակը, որով {ջնջում} էր Յիսուսեան Կարգը։ Այս կոնդակը հրատար

Յահեղ ծարաւն զջուր խնդրեալ, Եւ {ջո՛ւր} նմա՝ ընդ եղէ՜գնն. Եւ ոռոգի այն ի

դա՛ վէրքերից թուլացած մարդու երեսին եւ {ջո՛ւր} անգամ ցանել չհամարձակուեցաւ՝ մարդերից

խմելը, վեր առաւ վերարկուն, գլխարկը եւ {ջոխին}, եւ դուրս գնաց իւր տանից: Կարդացո

ւնը հանձնառու չի լինի հայ ցենզորի համար {ջոկ} ռոճիկ նշանակել, հոժարացել ենք ինքներս

, իսկ մին մինից հեռանալով, ամենքդ եւս {ջոկ} ջոկ կտակարանաք՝ աշխարհս որ կա, միաբան

սկ մին մինից հեռանալով, ամենքդ եւս ջոկ {ջոկ} կտակարանաք՝ աշխարհս որ կա, միաբանությ

, որ երկու հատը խիստ բավական է: Ասկեց {ջոկ} մեկ կապ մը աղեկ թաժա չորցած թառան ձուկ

արեւ արա, Գաբրիելին նույնպես. նարա ալ {ջոկ} գիրեր գրելու սիրտ չունիմ, հիմա մեծերու

ն հարսն որոնել իւրեանց համար: Այստեղից {ջոկ} մնում է մի այլ եւս հաղորդակցութեան տեղ

լու, թէ ես եւ իմ քարոզած ճշմարտութիւնը {ջոկ} ջոկ բաներ են, թէ ճշմարտութիւն ասացեալը

, թէ ես եւ իմ քարոզած ճշմարտութիւնը ջոկ {ջոկ} բաներ են, թէ ճշմարտութիւն ասացեալը սեպ

Ծանրութիւնը չգիտես, Իմացի՛ր, որ {ջոկ} -ջոկ տեղ Նոքա կշռում են պէս-պէս:

ութիւնը չգիտես, Իմացի՛ր, որ ջոկ-{ջոկ} տեղ Նոքա կշռում են պէս-պէս:

նակի վրայ. եւ ցաւում է, որ Մեկէնտոշից {ջոկ} ուրիշ հեղինակները շատ քիչ ուշադրութիւն

ին արդարադատութեան ձեռքով երկու մարդ էլ {ջոկ} սպանեց, այսինքն Մարկոսին եւ Կիրակոսին

կացուցանելու համար, ստացել էի ինձանից {ջոկ} տասն եւ մին ընկեր, որով բոլորեցունցս թ

արող է գրել. եւ միթէ՞ լեզուն կամ գրիչը {ջոկ} բաներ են: Անզգամնե՛ր, մինչեւ այն աստի

այլն, եւ այլն, ամենեքին իւրեանց համար {ջոկ} ջոկ լեզու դարձած խօսում էին պ. Շաքարեա

, եւ այլն, ամենեքին իւրեանց համար ջոկ {ջոկ} լեզու դարձած խօսում էին պ. Շաքարեանցի

եւ իմ թալիսմաններին եւս նման չէ. դա մի {ջոկ} բան է... - Ին՛չ տեղից է այդ գիտո

իցներ ճարել։ Յիսուսեանք միանգամայն {ջոկ} ճանապարհով ընթացան. նոքա սկսեցին քարոզ

շանը, ազնուականների եւ ռամիկների համար {ջոկ} եկեղեցիներ էին շինում, պատարագի ժամանա

նիս, - իմ ախպոր սատար ըլնիս, Թէ ինձնից {ջոկ} եար բռնես, - դու սրտապատառ ըլնիս, Քաքո

ոյս տալիս, որով նա կարողանում էր գրերը {ջոկել} եւ կարդալ ": Չգիտեմ ինչ էր յանցանքս,

վի մէջ, երբ դեռ այնքան զօրեղ չէին, որ {ջոկէին} յայտնապէս իւրեանց օգուտը Պապական Աթոռի

ցրեց յանկարծ. - գազաններից Մարդըս {ջոկվում} է ի՛նչով։ Ես ուզելով նախ եւ առաջ

անկարծ խօսքս դուրս թըռաւ. " Մարդը {ջոկվում} է գազանից, " Որ ձեռք ունի, ձեռք

րէ արտաքին գործոց Անգլիոյ ՚ի վսեմապատիւ {Ջոն} Ռօսսըլէ առնել զայնմանէ զվերաբերեալն կար

ացն: Վսեմափայլ մինիստրն Անգլիոյ պ. {Ջոն} Ռօսսըլըն առ այս գրութիւն դեսպանին Ռուսս

նսեմ լուսով հնոյն մատենագրութեան եւ եթէ {ջովացեալ} պարարտասցի անդաստան բանականութեան նորա

նցի է որ սահնական եւ ուր ուրէք ելեալ ՚ի {ջորի} մինչեւ ցերկաթուղին, տարեալ մեծի ցրտութ

յ- "... Համա, դարդակ ամբար, դարդակ {ջուալ}, էնքան գնայ արի, ոտներիդ տակին էլ կաշ

ցն, որպէս ծառայ եկեալ ընդ առաջնորդին ի {Ջուղա}, հարուստ լինի քան զտէր իւր եւ քան զվան

սեպհական են Ամենափրկչեան վանաց ազգիս ի {Ջուղա}, այլ վասն ստուարութեան նորա չկարեմք ար

տեղեկութեանց վերաբերելոց առ ազգն մեր ՚ի {Ջուղա} եւ առ առաջնորդութիւն Ամենափրկչեան վանաց

շիւ տնտեսութեան առաջնորդ կացուցելոցն ՚ի {Ջուղա}: Առ ի՞նչ պէտս արդեօք վատնին եկամուտ

ամուտք վանացն մինչ եւ դպրոցն ազգային ՚ի {Ջուղա} ի բազում ամաց հետէ պահի եւ յոտին կայ մի

ունիլ չարաչար տեսչութեան առաջնորդին ՚ի {Ջուղա}, ՚ի ժողով գումարեալ ՚ի սրահ եկեղեցւոյն

ալ է ՚ի ձեռաց ստրկացելոյ ազգին մերոյ ՚ի {Ջուղա} զթուղթ ինչ ջատագովութեան եւ այն, որպէս

ղ են լինել միայն մի քանի հիշատակարաններ {Ջուղայի} կամ Պարսկաստանի գավառների կամ թե Աստրախ

ան մէջ անընդունելի։ Նոյն այս բայերը Նոր {Ջուղայի} եւ Հնդկաստանի հայերի բերանում մի ուրիշ

կխոսեն կաթողիկոսին՝ դարման մատուցանել {Ջուղային}: Տեսանում եմ, որ դուք շատ վշտացած

միսս աւելի քան զչորս, տեսի զքահանայս ի {Ջուղայոյ}, ոմանք ՚ի նոցանէ ինքնահալածք եւ ոմանք

պոսի իւրեանց. տեսի զբազումս ՚ի բնակչաց {Ջուղայոյ}, զարս զուրկս ի նիւթական կարողութեանց ե

լոյ զԹադթէոս եպիսկոպոսն յառաջնորդութենէ {Ջուղայոյ} եւ առաքելոյ զայլ ոք ՚ի տեղի նորա հնգամե

անաց ազգիս, զբռնակալութեանց առաջնորդին {Ջուղայու}, զաւարելոյ Ամենափրկչեան վանաց, որ յետ

ձեռնագրեալ ՚ի խղճալի եւ ՚ի համր բնակչաց {Ջուղայու}, թերեւս ի ներքոյ գաւազանի: Զայս ամենա

կրօն քահանայից: Հարիւր ռուպլի նոր {Ջուղայու} սրբոյ Ամենափրկչի վանայ եղեալ սրբակրօն մ

ւդլի Կտուց: Ութ հարիւր ռուպլի Նոր {Ջուղայու} կուսանաց: Ութ հարիւր ռուպլի Հալա

ին հասանեք ձեր նպատակին, եւ թշվառացյալ {Ջուղան} ազատվի բարբարոսության ձեռքից: Ես Ձեզ կ

ր աստխին թիր լուսանայ նէ, լատով քամէ, {ջուր} խմէ: ի ձեռն եղբօր իմոյ Գրիգորի

ի՞նչ անեմ ես այդտեղ, ո՞վ է ինձ հաց ու {ջուր} տվողը հավիտյանս հավիտենից: Ամեն մարդ ո

ով ինձ կհասուցանե: Ես կերթամ Էմս եւ {ջուր} կխմեմ եւ կգրեմ այնտեղի որպիսությունքը,

տալ ազգի ընկճելով, որ ընդ հուր եւ ընդ {ջուր} անցեալ ոգեսպառ դնի ընդ հայրագութ հոգողո

առավոտները խմում եմ մեկական բաժակ դառը {ջուր}, բայց տակավին " ավելի լավը " չի երեւու

չիմանալով, որ այրը հիւրեր է գանչելու, {ջուր} է պատրաստել, որ լուանայ իւր ամուսինը,

ներից աղբիւրի նման։ Նա հանեց բոլորովին {ջուր} կտրած գլխարկը եւ ամենայն քաղաքավարութեա

, մահիճ, վերմակ, սփռոց՝ ամենայն ինչ {ջուր} էր դարձած: Շատ մտածեցի այս երազի վերայ

դից անուանւում է Սաղլըգ-սու ( առողջարար {ջուր} Այդ ջրով լուացւում են ամենայն ջերմն

գիտութեան կաթն, այլեւ ո՛չ մի բաժակ լոկ {ջուր} խմած չլինելով: Պ. Իսահակեանցը ասո

խօսքերը, յետոյ որպէս թէ մի եռացուցեալ {ջուր} թափեցին գլխիս վերայ: Թշերս այրւում էին

զ Նա, որ խոստացաւ իւր անունով մի բաժակ {ջուր} մի աշակերտի տուողի վարձը եւս չմոռանալ:

րից չպաշտուեցան. մարդ չկար նոցա ձեռքին {ջուր} ածող կամ այն պարզ կերակուրը եփող, որով

ք բոլորեքեան անյայտանանք որպէս մի կաթիլ {ջուր} ՝ ահագին ծովի մէջ: Հա՛յ կանայք, մ

փրկութիւն չէր: Ծառի տերեւի վերայ {ջուր} թափելը արմատի չորութեան չէ օգնում. տեր

պարտքով ապրիլը նմանում է ծակ տակառի մէջ {ջուր} լցնելու Մոռանում է, դարձեալ, որ

արրական յատկութիւնը եւ երեւում են որպէս {ջուր}, որի յատկութիւնը տարբեր է ե՛ւ թթուածնի

ս: Թէ սիրակէզ հէգ ծարաւին Պտղից պտկից {ջուր} խնդրի, Եւ սուրբ Յակոբ Նահապետի Ջրհորի

րձրանում է Կոկիւսոնը Հայոց մինչեւ... {Ջուր} է խնդրում, ու եղէգնից Վարար ջուր է տրւ

... Ջուր է խնդրում, ու եղէգնից Վարար {ջուր} է տրւում նրան, Գնալ-գալուց ոռոգւում է

սիրակեզ հէգ ծարաւոյ Ընդ ծագ պտղան {ջուր} խնդրել Նահապետին ի Յակոբու Ջ

աղեայ։ ՎԱԶՈՂ ՋՐԻՆ Իստակ {ջուր} վազուկ, արդեօք ի՞նչ կլինէր, Որ ք

արաւ կթափի երակից. Լուա՛, մաքուր {ջուր}, սրբէ՛ ինչպէս հուր, Թո՛ղ փայլի ս

Այն ընդարձակ բարձրութիւնից ամպը կաթ-կաթ {ջուր} ցողեց, Ծարաւին իւր ծարաւն անցուց

ն գոռաց այն կողմից, Սանչու լերդին {ջուր} գնաց. Մոզին էլ չտուե՞ց մի կից,

երեսին մնա՞ց մի կաթիլ Ամօթի սուրբ {ջուր}, որ բերան բանանք։ Ո՛չ, թէ չենք

կորչիլ, Թշնամու արիւնով մեր թրին {ջուր} տանք, Ազգ, եկեղեցի փրկենք ազատեն

, որ ողբալով ասէր. " Երանի՜ թէ գլուխս {ջուր} լինէր եւ աչքերս արտասուքի աղբիւր " եւ ն

ր թէ առ նախանձու մատնեցին զնա... առեալ {ջուր} լուաց զձեռս առաջի ժողովրդեանն եւ ասէ.

ջ (եր. 1088) կարդում ենք "Ամբերթը գոված {ջուր} ա, համա սրա խումը չունի"։ Այս խում խօսք

եց նորան... ի՞նչ կ'առնուս գորտի նման {ջուր} խմելուց. ջուրը Աստուծոյ ձեռքին մի գործ

, հալածին դեւք խօսքերը, այլեւ մի փոքր {ջուր} սրսկելով Շաքարեանցի երեսին, զգաստացուց

ր դատարկել: Անասունը խմում է միայն լոկ {ջուր}, իսկ մարդը, ցոյց տալով իւր մեծութիւնը

դի՛ր նորա մէջ մի հայելի, յետոյ այնքան {ջուր} լի՛ց ամանի մէջ, որ հայելին ծածկուի: Ա

աներ, զօր օրինակ, փայտանիւթ, կուպր, {ջուր}, օսլայ, սոսինձ եւ աղեր, եւ այս բոլոր

միանալով օդի մէջ գտնուած թթուածնի հետ, {ջուր} է դառնում, եւ ջերմութեան միջնորդութենո

խմեց, խնդրեց Մանուշակից, որ փոքր ինչ {ջուր} յաւելացնէ վերան. պատճառը, շատ քաղցր է

ահումեանցը վերստին խնդրեց, որ փոքր ինչ {ջուր} յաւելացնեն, պատճառելով, թէ ատամները ց

, - ա՛ռ Մանուշակ եւ յաւելացուր փոքր ինչ {ջուր}: Շահումեանցը քաղաքավարի կերպով շնոր

բաժակը, եւ նորա փոխանակ յաւելացրել էր {ջուր} եւ թէյ, որով հազիւ թէ գտել էր իւր կարգ

ս կուսակցութեան Հայոց, եւ ոչ եւս պղտոր {ջուր} արբուցանել հետեւողաց իւրեանց, ուստի եւ

այն տեղ տարածում է սէր եւ խաղաղութիւն, {ջուր} է տալիս եւ աճեցնում է այն ազատութեան ազ

մարդկային հոգու ազատ կարողութեններին, {ջուր} է տալիս եւ աճեցնում է չնչին վնասակար եւ

, սերմանել յանկոխ անապատս զսերմն բարի, {ջուր} տալ եւ սնուցանել առ պտղաբեր գործելոյ,

եւ տգիտութեան հողի վրայ բուսած փուշերին {ջուր} ցօղել: Մենք հաւատում ենք, որ ոչ միայն

քը, - շարունակում է հեղինակը, - մի աման {ջուր} բերում են լցնում էդ Նուրինի գլխին, ու

ցանք - յայտնի է թէ որպէս ծովից մի կաթիլ {ջուր} առնելով - եւ ասացինք, որ այդ միաւորութ

դարու հայախօսութիւնը. այդ նորան հաց ու {ջուր} չի տայ։ Նորա հարկաւոր է գիտութիւնը, ո

կաթէ ձող է, բայց բորբոքուած կրակի վրայ {ջուր} ածելու պէս, նստեցնում է օդի ելեքտրական

րյադչիկի ձեռքով կուղարկե, նույնպես այն {ջուրերը}, որ մի մարդ 25 մանեթ տվեց ինձ, անունը

естными врачами. Ձեզ հարկավոր Էմսկի {ջուրերու} հոգաբարձությունը ես կհանձնեմ տեր Մովսիս

. ի՞նչ պայմաններ են դոքա՝ հողը, օդը, {ջուրը}: Եթէ անտարակոյս էր Հայաստանի եւ Ռուսսի

դէն՝ թրջուած միանգամայն մինչեւ ոսկրը: {Ջուրը} թափւում էր զգեստներից աղբիւրի նման։ Նա

ն, որից ամենայն առատութեամբ թափւում էր {ջուրը}, նոյնպէս թօթափեց եւ գուցէ կը ձգէր եւս

ուրիշների նման չեմ... Երեք հազար մանէթ {ջուրը} կը դնեմ, որ քո Յիշատակարանդ արեւ չտեսա

- Ինչե՞ր ես խօսում. ի՞նչ բանի համար {ջուրը} ձգեմ այդքան արծաթ, ես դուստր չունիմ,

ակայ քաղաքների մէջ, որպիսի է Ռոստովը: {Ջուրը} նոյնպէս քաղցրահամ եւ մաքուր, որ հոսում

են, որ մի սեւ շիշի միջից լցուած սպիտակ {ջուրը} ծիրանագոյն ներկում է արծաթի դգալը կամ յ

ьнымъ весомъ)՝ թեթեւ լինելով, քան թէ {ջուրը}, հաւաքւում է ջրերի երեսին, որից յառաջ

ակի, բայց եւ այնպէս անհրաժեշտ, ինչպէս {ջուրը} ձուկի համար, միակ աղբիւր ապրուստի եւ հ

նութիւն նորան չհանդիպելու: Այլ խնդիր է {ջուրը} մտնել՝ թոյլ տալով խեղդուելու կարելութի

եանք էր ստացել սերունդի նահապետը: Ծովի {ջուրը} գոլորշիանալով բարձրանում է մինչեւ ամպեր

սանում է ականջիս Ջրի ձայնը, բայց {ջուրը} դեռ չեմ տեսնում: Իմ գնացած

գեղեցկաշէն աւազան, Ուր գործում էր {ջուրը} այնքան աղաղակ: Երբ մօտեցայ

ենց առարկայական էութեան, այսինքն փայտը {ջուրը} ընկնելուց մինչեւ շոգենաւի աստիճանին հաս

ի՞նչ կ'առնուս գորտի նման ջուր խմելուց. {ջուրը} Աստուծոյ ձեռքին մի գործիք է, չարագործ

ինքը Կանա-Գալիլիայումը, հարսանիքի մէջ {ջուրը} գինի փոխեց, դու ինչե՞ր ես խօսում:

իստեայ շապիկով, դուրս էր գալիս գետից: {Ջուրը} թացացնելով նորա շապիկը շինել էր բոլորով

րտես եւ երեք անգամ կը փչես ջրի երեսը եւ {ջուրը} մի ոտք չկոխած տեղ կը թափես, ահա բոլորը

երպով իւղոտ ամանի մէջ կանգնում է սրսկած {ջուրը}: Նեղութեան կամ բարկութեան ժամանակ ձեռք

, ուր եւ գիշերը քնում էր, խմում էր այն {ջուրը}, որով հիւանդը լուացել էր իւր վէրքը, մ

է այն փարելի բնական աղբիւրներին, որոնց {ջուրը} առանց մարդկային ճարտարութեան, առանց ջր

արձագանք եղած չլինի: Միջին դարերում, {ջուրը} կարող էր ուր ասես երթալ մի գաւազանի զար

ռաձգութեան օրէնքը, այդ օրերից բռնած էլ {ջուրը} չէ հնազանդւում գաւազանների կամ Ականատես

ի: Եւ այս է պատճառը, որ Երեւանի Դալմի {ջուրը}, որի ճանապարհը բաւական տարածութեամբ եր

այնիւ ( երես 86) կապում է ուրիշի այգու {ջուրը} եւ առու բացում դէպի իր այգին, " իմ ողո

րից քանդում է ջրի ճանապարհը եւ հարեւանի {ջուրը} կտրում: Պէ՛տք էր որ Հեթումի պէս մարդիկ

ը չհա՞ս կ՚ըլնի: Աշտարակ բարձր տեղ ա, - {ջուրը} հիւանդին դեղ ա, Սիրածը սիրածին չեն տալ

րը պիղծ էր մեր աչքումը, ո՞րչափ եւս այն {ջուրը}, որ նորանից բղխում էր։ Ուրեմն նոյն ար

նշահը] դեկտեմբերի 2-ին դուրս է եկել Տաք {ջուրից}: 18-ին նամակ ստացայ եղբօրիցս, խաղող

Հազի Խճտխանի քոքն մէկ անգամն ծեծէ, {ջուրն} հանէ, մէկ գիշեր աստխին թիր լուսանայ նէ

տութեան, որով աղաչի Հոգին գալ իջանել ի {ջուրն}: Ի մկրտութեան Քրիստոսի անդէն իսկ յերեւ

ազուկդ Հօր: Քեւ բղխեցաւ յանապատին {ջուրն} ի վիմաց արաuտոյ, Քեւ պահեցաւ ի

համար թէկուզ քարափիցն էլ վեր կ՚ընկնիմ, {ջուրն} էլ կ՚ընկնիմ, հուրն էլ. նրա հրամանը կա

՛, քո արեւը, ես խաբար չեմ, կ՚ըլնի որ {ջուրն} ինքն ա ծակել " եւ այլն: Խեղճ հարեւանը

չէ ածում իր ձուն. նորա ձու ածելու տեղը {ջուրն} է եւ ջրոտ ցեխերը, սոքա են նորա օրօրոցը

, իմ զովանայր սիրտ անդէն։ Համայնաջինջ {ջուրց} ողող աստուածառաք պատուհաս Զնոյ հան

մաց արաuտոյ, Քեւ պահեցաւ ի խորս {ջուրց} նոյն չարաբաստ ծառայն քո: Յիշխանա

Յուսամ զի ես կարեմ ապրել յովկիանու {ջուրցն} եւ խոր, Թէ յիմ վերայ հովանասցի ա

նացեալ քաթէն բալանս 41531/2 փարդաւ քոյր {ջուքամում} ինձ հետ տարայ որ Աստուծով անվնաս Կալկաթ

ընդ իմ ապրանաց բաժին գննի եւ մի եւ նոյն {ջուքամում} կգոյ տեղս եւ յետ վաճառվելէն յամենու բաժ

Լուսաւորչի ձեռքով բո՛ւն Վաղարշապատի {{մէ՛ջտեղը} ՝ մօտ թագաւորական պալատին, որ գուցէ ըն

ւ Հովհաննես եղբորս ձեռքերը սեղմում եմ՝ {ջրաբաշխական} մամուլին չզիջող ուժով: Ի՞նչ է, Հովհան

ում եւ երբեմն ճեղքում էին ծովի անչափելի {ջրադաշտը} եւ մեզ անփախչելի մահ սպառնալով, խորասո

բաղկացուցիչ տարրական մասունքը երեք են - {ջրածին}, թթուածին, ածխածին, եւ այսպէս փայտը

զմութիւնքը ներկայ են. երբ թթուածինը եւ {ջրածինը} միանալով, կորուսանում են իւրեանց տարրա

ացուցիչ նիւթերից եւ տարերքից, նորանցից {ջրածինը}, միանալով օդի մէջ գտնուած թթուածնի հետ

ից դէպի մի այլ տեսակ կեանք. ածխածինը, {ջրածինը}, թթուածինը ապրում էին մի ժամանակ իբրեւ

կ է եւ լոյս ունի Դրումոնդի ասած կրակը ( {ջրածինը} վառուած թթուածնի ներկայութեամբ), բայց

յատկութիւնը տարբեր է ե՛ւ թթուածնի, ե՛ւ {ջրածնի} յատկութեններից, մեզ մնում է ընդունել ա

ծութիւնը: Իմ այս մազերը չեն սպիտակացել {ջրաղացի} դռնում, այլ ժողովրդի մէջ. եւ ես մտել

ն ձգել իւրեանց անձը՝ սաստիկ մրսելով եւ {ջրային} տենդ ստանալով, որ շատ անգամ պատճառում

անեցաւ դէպի այն կղզին, որ միայն մի նեղ {ջրանցքով} բաժանւում էր Ֆրանսիուց եւ այն օրից մինչ

ագույնն է, գարշաhոտության դեմ: Կեցցե՜ {ջրարջի} մորթուց մուշտակը. այս փորձից հետո նա ո

ին տգէտ է, որ արիւնը, առանց դորան եւս {ջրացած} լինելով, հասարակ տենդը փոխելու էր դէպի

ատ հեռի չէինք մեք ծովեզերքից... {Ջրեղէն} դաշտում, դեռ նոր խաղաղած Մի ապառաժ

ար լինի: Նորա դրությունը ինձ հայտնես: {Ջրերը} եթե կամենաս ստանալ ( եւ պետք է ստանալ)

ես թողել էիր Մոսկվայում, բայց հանքային {ջրերը}, հույս ունիմ, որ առողջություն տան ինձ

կաստանի Բրուսա քաղաքը՝ քննելու այնտեղի {ջրերը}, բայց ինչպէս պատմեց նա, փորձերի հետեւ

այաստանի եւ Ռուսսիայի հողերի, օդերի եւ {ջրերի} զանազանութիւնը, կարելի՞ է ուրեմն թոյլ

րպէս քաջ երկրաչափ: Գերմանիայի հանքային {ջրերի} բժշկական եւ բնագիտական ժողովը արքունի ծ

բարձրանում է որպէս շոգի եւ, պատահելով {ջրերի} ( ուրեմն աւելի ցած աստիճանի ջերմութեան

եւ լինելով, քան թէ ջուրը, հաւաքւում է {ջրերի} երեսին, որից յառաջանում են նաւթի հորեր

Ինչ որ գտաւ Գալուանին: Թէ {ջրերի} կամ օդի Ծանրութիւնը չգիտես,

վազեց, Նոյն ամպումը փայլակ ու բոց {ջրերի} մէջ փայլեցան: Կատաղած առիւծը վազ

են լիճ, դաշտ ու անտառ: Գարնան շնչից {ջրերն} ինչպէս Կարկաչում են զիլ ու կայտառ. Գ

՛ղ են ներգործել սարերից կատաղաբար վազած {ջրերով}, որի համար հարկաւոր չէ վատնել այն դրամ

ն ": Ամենայն օր իւր մարմինը Անուշահոտ {ջրերով} Լուանում էր, մազը սանրում Կրիայի սանըր

խայտալով, Իմ կտաւը ճերմակցրո՛ւ քո {ջրերով} ": - Ո՛վ իմ չքնաղ, ասա՛,

իչ Ինոզեմցովին, որ կրթէ նորան հանքային {ջրերով} բժշկուելու մէջ, որովհետեւ իշխանութիւնը

դիմում են անհամար հիւանդներ՝ հանքային {ջրերով} բժշկուելու համար զանազան ցաւերից։ Պ.

ս ժամանակով օտար աշխարհ գնալ, հանքային {ջրերով} իմ վէրքերը բժշկելու... - Արձակու

ամսօրեայ ժամանակով դեգերուիլը հանքային {ջրերում}, տկարութեան կատաղաբար զայրանալը եւ սոր

ա՛ց ինչպէս որ կար սկզբից, նո՛յն անապակ {ջրերում}, որոնց աղբիւրը էր ինքը մեր Փրկիչը, եւ

նի դա՛, այլ առա՛տ անձրեւ թափելով՝ թող {ջրէ} ՛ մեր հոգիների անդաստանքը, որով ծաղկելո

ը վաղուց արդեն գործադրվում են սերտերյան {ջրի} հավելումով, որպեսզի ալկալիական այդ ջրո

, պահելով նավը համեմատաբար ավելի բարձր {ջրի} մակերեւույթից՝ իր տեսակարար կշռով վերջ

րին եւ, հանելով գերեզմանից, թափում են {ջրի} մէջ: Այստեղ աւելորդ չէ խնդրել ձեզանից

էր, որոտմունքը թնդում էին, փայլակները {ջրի} պէս սկսանում էին վազել եւ մի ակնթարթում

գետի մէջ, եւ այս լցուած հող ու քարը, {ջրի} երեսից երկաթակապ հաստ գերաններով եւ փայ

նքի աղբիւրի առատ վտակով: Վանքից մինչեւ {ջրի} ափը շինած է մի քարեայ սանդուղք, որի վե

այդ քնքուշ մարմինքը, ձգուելով որեւիցէ {ջրի} մէջ, սաստիկ սառուցանում են նորան, երե

ործերով: Օրերը եւ շաբաթները վազում էին {ջրի} պէս, բայց եւ ո՛չ մի խօսք այն բաների հա

լկանական ճեղքուածքի միջով, չհանդիպելով {ջրի} կամ մի աւելի սառն շրջակայքի, հասանում

մինչեւ անգամ ջրկիրը կրկնապատկել է դոյլ {ջրի} գինը: - Ճշմարիտ է այդ բոլորը, բա

չէնն է ման գալիս։ Նուիրական {ջրի} ափին Ծաղկում են ճոխ աւաններ.

ցկութեան: Յորդանանու իստակ {ջրի} մօտ Արեւու ելքը քեզ փաղաքշեց,

խափան, Ծառի ծայրր դեռ վառւում է {ջրի} տակում իբր ի տան. Եւ բնութեան չն

Միայն հեռուից հասանում է ականջիս {Ջրի} ձայնը, բայց ջուրը դեռ չեմ տեսնում:

Թոյն խառնած նռան հետ կարմիր {ջրի} Նորա խորհուրդով սուրբ ծերին տուի

էր ծովի մէջ եւ մարդը չտեսնէր, որ փայտը {ջրի} տակ չէ գնում, անհնար էր, որ մարդը կար

վ, իսկ միւսը կաթնով լիք. Հռովմի սուրբ {ջրի} աւազանը ծառայում է այստեղ բաժակի փոխանա

տել: Մի աբեղայ ընկել էր քամակիցս սուրբ {ջրի} մշտիկը ձեռքին. բոլոր Բոլոնիայ վազեցինք

լցած մի դատարկ կաղինի մէջ ձգէիր եռացող {ջրի} մէջ: - Ի՞նչ բանի վերայ ես, - հարց

կը գործելով, որ պատճառում է մի գերան, {ջրի} մէջ ընկնելու ժամանակ: - Բերում են

րողացայ զսպել սրտիս խորհուրդը, որ եռած {ջրի} նման վեր ու վայր էր լինում իմ մէջ: Սկս

կարդաս կ'աւարտես եւ երեք անգամ կը փչես {ջրի} երեսը եւ ջուրը մի ոտք չկոխած տեղ կը թափ

վարի մարդ կայ, այդ իմ Մանուշակս է, որ {ջրի} նման կարդում է աշխարհաբար Աւետարանը եւ

թեւ թափողը լցնում է հալած արճիճը պնակով {ջրի} մէջ: Իսկոյն երբ աւարտուած էր այս, հան

ծ-մեծ ծառեր, որ բուսած էին մի գնացական {ջրի} եզերքում: Նախիջեւանի մէջ միայնակ մա

արդ-խաթունը հափշատկել էր սեղանի վերայից {ջրի} շիշը եւ սպառնալով շարժում էր նորան, եր

քերի վերայ Վարդ-խաթունը ցած դրեց ձեռքից {ջրի} շիշը, բայց նորա կատաղութիւնը չէր նստել

իւնը, իսկ ես կը մնամ այստեղ՝ այս սառն {ջրի} մէջ, որ իմ չարչարանքովը հեռացնեմ քեզան

չէի. " Խաչ, օգնես ինձ " ասելով շուտով {ջրի} պէս սերտեցի մինչեւ վերջի թերթը. " Աշխա

կ հօրիցը էս եմ տեսել ասելով ", մինչդեռ {ջրի} հերթը իրենը չէ, այլ իր խեղճ հարեւանին

անալուց յետոյ, Հեթումը նորից քանդում է {ջրի} ճանապարհը եւ հարեւանի ջուրը կտրում: Պէ

դրում էր սոցա պարիսպ քաշել ճշմարտութեան {ջրի} ընթացքի հանդէպը, ապա թէ ո՛չ, ամենեւին

ք Իմ քընարը եօթնաղեայ։ ՎԱԶՈՂ {ՋՐԻՆ} Իստակ ջուր վազուկ, արդեօք ի՞

իշ բառերում ուզեցանք ասել. այսինքն՝ եթէ {ջրին} խումը, ապա եւ երկաթին ծեծուածքը։ Յոյս ո

ան ծովը: Բայց Աստուած ողորմեցաւ երեսիս {ջրին}: Վառեցի կրակը, շարեցի քուրայի մէջ զան

), մեծ հորթ, եզն, էշ, անարժան այն {ջրին}, որով լուանում են նորա գլուխը, այնպիս

ագործութիւնը կախւում էր հողից, օդից եւ {ջրից}: Մի բուսական կամ մի ծառ, առնունք, զո

Իսկոյն երբ աւարտուած էր այս, հանում է {ջրից} սառած արճիճը, եւ նորա զանազան կերպարան

ցած էին եօթն բլրի հողից եւ եօթն աղբիւրի {ջրից}. թուով երեք հատ էին նոքա. որոնց մէջ ա

տեցաւ գետին, Իգնատիոսը դուրս բարձրացաւ {ջրից} ՝ գոռալով դէպի նա. " Ա՛յ անբաղդ, ո՞ւր

կուր չէին ընդունում, բացի լոկ հացից եւ {ջրից}, մինչեւ որ ընտրութիւնը կ'աւարտուէր։

նպէս իմանան, թէպէտ մի փոքր ի՞նչ խաղողի {ջրից}... Բայց այդ եւս ներելի է, որովհետեւ

, ու խե՛ղճ միաբանին ազատէր այն անմաքուր {ջրից} Սառը-Քանքանի, որի մէջ օձ ասես, գորտ ա

ւթյուն, ավելի ձայն չունեն, քան վերջին {ջրկիրը} եւ չքավորը, որ հրապարակում բանջարեղեն

ը եւս նոյն երգն է երգում, մինչեւ անգամ {ջրկիրը} կրկնապատկել է դոյլ ջրի գինը: - Ճշ

մ է տանը տիրոջ, կօշկակարի, դերձակի եւ {ջրկիրի} կամքից կամ դաւադրութենից, բոլորովին ան

ց տեղեկութիւն չունիս, դուրսը բոլորովին {ջրհեղեղ} է, իսկ դու հանգիստ նստել ես տանդ:

ի այնպիսի ահաւոր բարկութիւն շարժեց, որ {ջրհեղեղ} անէր բովանդակ երկրի երեսը, մինչեւ որ բ

հակառակ, այն տեսակ մարդերից էր, որոնց {ջրհեղեղ} է հարկաւոր խոնաւութիւն զգացուցանելու հա

պատուհասելու համար: Ասածիս ապացոյց քեզ {ջրհեղեղը}, ինչով ջնջեց Աստուած մարդկութիւնը, գի

ծ բաները եւ ծանօթ է այն լեզուներին, որ {ջրհեղեղից} յառաջ խօսում էին: - Ինչպէ՛ս է առող

րկնքի արքայութեան ցօղն է. Նոյ նահապետը {ջրհեղեղից} յետոյ իսկոյն գործ դրեց նորան... ի՞նչ

ոտք չէ կոխել Հայաստան, մեր գրագէտքն էլ {ջրհեղեղից} առաջ մնացած գաղափարների քարոզ: Ո՛չ գիր

ո՛, մենք շատ խոտեր գիտենք, որ այսպիսի {ջրհեղեղներից} փթեցան, շատ հողեր գիտենք, որ ցիր ու ց

էջտեղը ու ետքը բոլոր աշխարհը ծածկում ես {ջրհեղեղով}, էլ խե՞լք է այնուհետեւ պահանջել, որ խ

եւ աստուածահաճոյ բաներ դեռեւս շատ կան, {ջրհոր} փորել, տանը մնացած աղջիկ լոյս ու արեւ

ց ջուր խնդրի, Եւ սուրբ Յակոբ Նահապետի {Ջրհորիցըդ} տաս խմի, Առատահոս աղբըրակիդ Անոյշ բա

ր խնդրել Նահապետին ի Յակոբու {Ջրհորոյդ} դու տաս ըմպել, Կրկնավտակ աղբերակի

, որ անտարակոյս պիտի երեւէր ինձ, եօթն {ջրհօրի} ջրով լցրած պտուկի մէջ, եւ հարցանէի նոր

րը առանց մարդկային ճարտարութեան, առանց {ջրմուղների}, առանց մարմարոնեան շատրուանների եւ հռո

ուրքը եւ փառաւորապէս կ՚ուտէր Մորժերի եւ {ջրշունների} եղը, եթէ ընկնէր նոր Գրենլանդիու կամ թե

զիս: Եթէ ի բոց սիրոյ կիզեալ {Ջրոյ} կենդանւոյ ի խնդիր Վառիս, երթաս զ

եգրութիւնդ այդ կատարի ընդ ձեռն լուացման {ջրոյ} եւ իջանելոյ Հոգւոյն սրբոյ: Ինքն իսկ Քր

իմեայ, ըզմկրտութիւն անուանեալ ծնունդ ի {ջրոյ} եւ ՚ի Հոգւոյ: 15) Երես 94. Հարց

նայն կամ ի հուր դատէին եւ կամ առ ի կուլ {ջրոյ} մատնէին, Նինոսին ախտացեալ զախտ, զի մի

ջրի հավելումով, որպեսզի ալկալիական այդ {ջրով} չեզոքացվի արյան խիստ թթվեցումը եւ այդպի

բաւական սրսրկել էր առանձնարանս անձրեւի {ջրով}, ձեռքերը տրորելով՝ մօտեցաւ ինձ, եւ մ

մ է Սաղլըգ-սու ( առողջարար ջուր)։ Այդ {ջրով} լուացւում են ամենայն ջերմնախտ ունեցող մ

հաց չունէր ուտելու, գնայ եւ իւր երեսի {ջրով} ծառայէ մի մարդու մօտ. Աստուած նորան եր

այն, Մադեռ, Ուռցնում ես դու փորդ {ջրով}. Ունիմ քանի տեսակ կառքեր,

րը շատ պարզ բաներ լինելով, օրինակ սառն {ջրով} լուացուիլ, զբօսնուլ, ճանապարհորդել,

հիւանդանոցի մէջ, ուր բժշկւում են սառը {ջրով}, որպէս բանագէտ բժիշկ։ Այս երկու պաշտօ

մէջ, ուր, ինչպէս ասացինք, միայն սառն {ջրով} են բժշկում, մրսեցաւ քանի անգամ, զօրաց

նջեց Աստուած մարդկութիւնը, գինո՞վ, թէ {ջրով}... Քրիստոս ինքը Կանա-Գալիլիայումը,

. Մարկոսը մօտեցաւ պտուկին, տեսաւ, որ {ջրով} լիքն է, շրջեց պտուկը, եւ ահա նորա միջ

ր մի գլխատած սեւ հաւի մարմին, տեսայ մի {ջրով} լիք պտուկ․ բայց ասա՛ խնդրեմ, միթէ՞ Յու

էջ, որ չղջկի ոսկրի հետ միասին դրել էիր {ջրով} լիքը պտուկի մէջ... - Միթէ դու մի

նտարակոյս պիտի երեւէր ինձ, եօթն ջրհօրի {ջրով} լցրած պտուկի մէջ, եւ հարցանէի նորանից

ր պատրաստած բաների մնացորդը եւ տեսայ մի {ջրով} լիք պտուկի յատակում Յուլիա Պոստրանայի պ

սաներ նորայ պատկերը կամ ուրուականը, մի {ջրով} լցուած պտուկի մէջ, որ դրած էր նորա ախո

յ, իսկ մի այլ կին բռնում է մաղի մէջ մի {ջրով} լիքը պնակ: Թեթեւ թափողը լցնում է հալած

յ մինչեւ երեխայի ծնանելը, խնդրում է մի {ջրով} լցրած աման, բերում են նորան մի արծաթի

երում են նորան մի արծաթի ոսկեզօծ աման, {ջրով} լիքը: Դայեկը ձգում է նորա մէջ արօտը եւ

ցրեց իւր բաժակը պատուական, մաքուր սառն {ջրով}, ամենեքեան հետեւեցան նորա օրինակին, ն

ձուն. նորա ձու ածելու տեղը ջուրն է եւ {ջրոտ} ցեխերը, սոքա են նորա օրօրոցը, որ այնտ

ք տօթակէզ փոյթ լինի ի՝ կենդանի յառաջիլ {ջրոց} հոսանս: Այլ Սահակայ զՄեսրոպ բաւական գո

վերայ խոնարհած, Լուանում է իստակ {ջրում} ` մի լուացք: Գերբնական է այ

ւ Արագածի զառիվայրում։ Ձորը մտնում է, {ջրում} լողանում, աղուէսների եւ գայլերի հետ կռ

ւ շաբաթում, այն ցրտի եւ ձնի մէջ, սառը {ջրում} լողանալով, սառուցի վրայ թեք ընկնելով,

ւ Արագածի զառիվայրում: Ձորը մտնում է, {ջրում} լողանում, աղուէսների եւ գայլերի հետ կռ

կու շաբաթում, այն ցրտի եւ ձնի մէջ սառը {ջրում} լողանալով, սառոյցի վրայ թեք ընկնելով,

Քաղցր ու դառը խառնուած է այն {ջրումը} անբաժան, Որ տալիս է մեզ բնութիւն

), թէ՞ առողջ շան խածած, կամ Սօսի նման {ջրվախ} էին, որ իր Փարպի գնալը Գարեգնի առջեւ ա

ասին եւ կարծում ենք, թէ դոքա Սօսի նման {ջրվախներ} են: Իտալիոյ մէջ աւանդութիւն կար,

երկբայութիւն ունինք հիւանդ ուխտաւորների {ջրվախութեան} մասին եւ կարծում ենք, թէ դոքա Սօսի նմա

աւորքը իրաւ, կատաղա՞ծ շան խածած էին եւ {ջրվախութիւն} ունէի՞ն ( Hydrofobia), թէ՞ առողջ շան

, ստուգապէս, կատաղած շան խածած էին եւ {ջրվախութիւն} ունենալով արդարեւ Փարպի գնալով բժշկւում

ան պատճառը, որ անհնար է թէ չլինի, եթէ {ջրվախր} բժշկւում է: Ինչ որ մեզ է վերաբերւում

եցինք մեք անգլիական պառլամենտի մէջ լորդ {Ջօհն} Ռըսսելի խօսքերը ամերիկեան խնդրի վերաբեր