Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԺԲ. Յետ այսորիկ մեռաւ եւ Շապուհ արքայն Պարսից, եւ թագաւորեաց Վռամ որդի նորա, որ էր Կրման արքայ. յորմէ խնդրեցին իւրեանց Հայք թագաւոր զնոյն միւսանգամ զԽոսրով զեղբայր Վռամշապհոյ, զոր յառաջնումն բանսարկութեամբ ետուն մերժել զնա Հայք` Շապհոյ արքային Պարսից ի թագաւորութենէ Հայոց։ 2  Եւ նորա կատարեալ զխնդիրս նոցա` թագաւորեցուցանէր դարձեալ զԽոսրով , զայր յոյժ ծեր։ 3  Եւ եկեալ Խոսրով յաշխարհս Հայոց եւ կեցեալ ամիսս ութ` վախճանէր, առ հարսն յաւելեալ։
       4  Եւ յետ մահուան Վռամայ արքային Պարսից թագաւորէր Յազկերտ եղբայր Վռամայ որդի Շապհոյ ի վերայ աշխարհին Պարսից։ 5  Եւ ոչ կամեցեալ Յազկերտի թագաւորեցուցանել ի վերայ աշխարհիս Հայոց յազգէն Արշակունեաց` թագաւորեցուցանէր ի վերայ սոցա զիւր զորդին, որում անուն էր Շապուհ, ըստ անուան հաւր իւրոյ. խորհեալ չարաչար իմացմունս առնն ի միտս իւր. առաջին` զայս, եթէ աշխարհն Հայոց մեծ է եւ աւգտակար, սահմանակից եւ դրակից է Յունաց իշխանութեանն, ընդ որոյ ձեռամբ բազումք են հնազանդեալք յազգէն Արշակունեաց. որոց գուցէ գորովեալ առ միմեանս ազգացն, ըստ աւրինի եղբարց, որք ընդ մերով եւ ընդ Յունաց իշխանու թեամբն են, եւ հաւանեալ երբէք սիրով ընդ միմեանս եւ եկեալք ի միաբանութիւն` խաւսեսցին ի խաղաղութւին ընդ թագաւորին Յունաց, եւ ընդ նորա հնազանդութեամբ յաւժարեալք` ապստամբեսցին ի մէնջ։ 6  Եւ որպէս կալեալ է զմեզ բազում անգամ յաշխատութեան` առաւել եւս յաւելուածով նոցա` անհանգիստ առնիցեն զմեզ պատերազմաւ։ 7  Եւ երկրորդ` զի յաւրինացս մեր աւտար են եւ ատեցողք, եւ միահաւան ունին զպաշտաւն նոցա եւ զաւրէնս։ 8  Արդ` ի թագաւորել յազգէս մերմէ ի վերայ աշխարհին Հայոց` յամենայն այդպիսի կասկածանաց անհոգացեալ լինի թագաւորութիւնս մեր. եւ նոքա ցանկ երկիւղիւ եւ դողութեամբ ծառայեն մեզ եւ աւտարոտիս ինչ եւ վնասակարս ինչ ոչ խորհին։ 9  Է զի եւ սովորութիւն առնուն յանկչել յաւրէնս մեր, հանապազ խաւսիւք ընդ միմեանս եւ ընդելական բարեկամութեամբ, ի զբաւսմունս որսոց եւ ի խաղս , որ լինին ի միջի նոցա. այլ եւ ամուսնութեանց տուրեւառիւք հաղորդեալք առ միմեանս` զատուցեալք այնուհետեւ որոշին ի սիրոյ նոցա եւ յաւրինացն։
       10  Եւ սորա խորհելով զայս այսպէս` չգիտեր զբան սուրբ Հոգւոյն, որ ա սէր, թէ Տէր ճանաչէ զխորհուրդս մարդկան, զի են ընդունայն ։ 11  Որ փութանակի եւ արդեամբք վճիռ ետուն գրեալքն` իրացն եղելոցն. քանզի չեւ եւս յերկարեալ ի թագաւորութեանն` մեռանէր Յազկերտ։ 12  Ի նմին աւուր եւ զորդի նորին զՇապուհ, զոր ի տեղի Արշակունւոյն թագաւորեցոյց ի վերայ աշխարհիս` անդրէն ի դրանն մարդկանէ դաւով յարքունիքն սատակեցին։ 13  Եւ յետ մահուանն Յազկերտի որդւոյ Շապհոյ թագաւորին Պարսից թագաւորեաց Վռամ որդի նորա ի վերայ աշխարհին Արեաց։ 14  Եւ եկեալ իշխանք աշխարհին Հայոց առաջի Վռամայ արքային Պարսից, խնդրեցին իւրեանց թագաւոր յազգէն Արշակունեաց։ 15  Եւ նա թագաւորեցոյց ի վերայ նոցա զԱրտաշէս որդի Վռամշապհոյ, յազգէ թագաւորացն Հայոց։