ՂԲ.
Եւ
խաւսեցեալ
զայս
ամենայն
բանս
Նիխորոյ
յատենին
ընդ
Մամիկոնենին
Վահանայ
եւ
ընդ
ուխտակից
նախարարսն
Հայոց
որ
ընդ
նմա
էին,
եւ
լուեալ
Մամիկոնենին
Վահանայ`
տայր
պատասխանի
բանիցն
Նիխորոյ
եւ
ա
սէր.
«Աստուծոյ
հաշտութիւն
յորժամ
է
ընդ
աշխարհի`
յառաջահայեաց
եւ
իմացող
մտաց
դիւրին
է
անաշխատ
ճանաչել։
2
Յորժամ
զիշխանս
բարեսէրս
տայ
եւ
լաւածանաւթս
եւ
աշխարհաշէնս`
անդէն
եւ
անդ
արժան
է
նուազամտին
գիտել
Աստուծոյ
այցելութիւն,
սփռելոց
է
յաշխարհ
եւ
նորոգելոց,
որպէս
եւ
այժմս
ինձ
երեւի
եւ
ամենեցուն։
3
Զի
զտէրն
Արեաց
իմ
չեւ
եւս
է
տեսեալ.
բայց
կամիմ
տեսանել,
եթէ
տայ
ինձ
Աստուած
միջնորդութեամբ
քո,
տեսանել
այնպէս`
որպէս
եւ
ամենայն
քրիստոնեայ
անձն
եւ
։
4
Սակայն
զքեզ
տեսանելով,
զոր
նոր
խաղաղարար
եւ
առիթ
բարւոյ
այնպիսւոյ
աշխարհի
միոյ
առաքեալ
է,
որպիսի
Հայքն,
եւ
մեզ
որ
աշխարհին
մարդիկ
եմք`
կարի
հայեցող
ակամբ
տեսանել,
եւ
ամենեցուն
զխնամսն
եւ
զբարիսն,
զոր
տալոց
է
աշխարհին
եւ
մարդկան
յաշխարհին
են.
քանզի
տեսանեմք
զքեզ
կամաւոր
բարւոյ
եւ
սիրիչ,
անձին
համարելով
զբարի
գիւտն
եւ
զաշխարհին։
5
Իսկ
վասն
Պերոզի
արքայից
արքայի
բարուցն
եւ
անձնահաճութեանն
զոր
ասացեր,
անընտրող
մտաւք
ունելով
զծառայս,
չընտրել
զլաւն
ի
վատթարէն,
զքաջն
ի
վատէն,
զիմաստունն
յանմտէն,
զվաստակաւորն
յանվաստակէն`
շատ
իսկ
եւ
բաւական
լիցի
քո
տեառն
բանն
եւ
լիով
ասացածն։
6
Եւ
ես
գոհանամ
զԱստուծոյ,
զի
զիս
անաշխատ
պահեցէք
յառնելոյ
զըստ
հարցման
քո
զպատասխանիսն։
7
Բայց
իմ
թէպէտ
էր
այդ
ամենայն
տրտունջ
զՊերոզէ,
ո՛րպէս
հանապազ
խաբէին
զնա
եւ
զամենայն
Արիս
արք
անպիտանք,
ատեցեալք
յամենայն
սրբասէր
մարդկանէ,
փախստականք
յաշխարհէն
ըստ
աղտեղի
գործոց
իւրեանց,
,
աւազակապետք,
արիւնապարտք,
,
բանորսողք,
խաբեբայք,
շաղակրատք,
անյարուչք,
վատատոհմակք,
ճանաչելով
զանձինս
թէ
ոչինչ
են,
եւ
կալ
իւիք
չկարեն,
կասեալք
յիրէ,
լքեալք
յորսոյ`
գային
անկանէին
ի
մոխիրն.
եւ
ձեր
տուեալ
զխնդիրն`
խնդալով
,
պարգեւելով
գահ
եւ
պատիւ
եւ
զտունս
եւ
զկեանս
եւ
զմեծութիւնս.
եւ
նոցա
սակաւ
մի
խոյս
եղեալ
ի
ձէնջ,
լռեցից
զայլ
մեծամեծ
թշնամանսն,
որով
թշնամանէին
զկրակն
յիւրաքանչիւր
ի
տունս`
այլ
դատս
եւ
աւելորդ
աղտոյ
իւրեանց
զկրակն
առնէին։
8
Եւ
վասն
զի
զայս
գիտէ
ամենայն
ոք,
եւ
յայտնի
է,
զի
ամենայն
արուեստաւոր,
որ
արուեստն
ինքն
գիտէ
եւ
աւգտեալ
է
յարուեստէն`
զնոյն
եւ
որդւոց
իւրոց
կամի
ուսուցանել,
զի
կեցցեն.
եւ
այնպիսի
խաբեբայ
մարդկան
ծանուցեալ,
թէ
ոչ
իմաստիւ
եւ
քաջութեամբ
կեցեալ
եւ
մեծացեալ,
այլ
սուտ
վաճառականութեանն
մոխրով`
զնոյն
փութային
եւ
որդւոցն
իւրեանց
ուսուցանել։
9
Վասն
որոյ
բարձեալ
էր
յաշխարհէն
Հայոց
եւ
կորուսեալ
վաստակք,
,
քաջութիւն,
եւ
.
եւ
ի
մէջ
փերեւերտին
դէմքն
այդր
.
եւ
ձեր
Արեաց
տեսանելով
զայն
ամենայն,
եւ
չծանուցեալ,
թէ
մե՛ր
զայն
հրահանգ
եղեալ
նոցա,
եւ
թէ
չեն
ուսեալ
ինչ
եւ
`
չեն
մեղադրելի,
այլ
եւ
յատենի
եւս
այպանելով`
ամենայն
վատաց
եւ
ի
կռուոյ
յետնելոյ
զՀայս
ածէիք
աւրինակ,
նախ
Ասորւոց,
ապա
լքելոց,
ապա
լուծելոց,
ապա
անդամալուծաց։
10
Եւ
բայց
թէ
ապա
եւ
որ
նոցա
իսկ
նման
մարդ
էր,
որ
ձեր
հացկատակաց
ջոկն
էր`
եւ
ոչ
կորացեալ
մտանէր
ընդ
գետին.
վասն
նոցա
եւ
խնդութիւն
եւս
թուէր
այնպիսի
լուրն։
11
Այլ
որ
մարդ
էր,
եւ
ամաւթ
կայր
ի
սրտի,
եւ
զայնպիսի
բանս
յԱրեաց
տեառնէն
լսէր`
ոչ
միայն
միանգամ
եւ
երկիցս
եւեթ
ի
դէպ
էր
մեռանել,
այլ
թէ
եւ
տասն
անգամ
կեայր,
եւ
հանապազ
զնոյն
լսէր`
տասն
անգամ
արժանի
էր
մեռանել։
,
քաջ
տեղեկութեամբ
գիտէաք.
-
բայց
ապա
զայս
ածաք
զմտաւ,
թէ
գաղտ
բնաւ
յանզգաստուց
զարհուրեալ
գնամք`
առաւել
եւս
ստուգապէս
հաստատեալ
ժառանգեմք
զանուն
վատութեանն
որ
կայր
ի
վերայ
մեր,
թէ
մարդիկ,
որ
այնպէս
յետին
եւ
անպիտան
էին`
յիրաւի
կորեան,
եւ
անհետ
եղեալ
չերեւին
ուրեք.
արդ
նոցա
լինել
ի
միջի,
ասէիք,
եւ
չլինել`
զնոյն
վճարէ։
13
Ապա
ընտրեցաք`
նախ
ծանուցանել
զանձինս,
եւ
ապա
կամ
մեռանել
եւ
կամ
կորնչել։
14
Եւ
եթէ
էաք
կացեալ
միաբանք,
եւ
չէաք
պառակտեալք
եւ
քայքայեալք`
ծանուցանէաք
եկելոցն
ի
վերայ
մեր,
թէ
արդարեւ
որպէս
զԱրի՞
այր
եմք,
եւ
կամ
թէ
որպէս
զԱսորի։
15
Բայց
զայս
նշան
մի
տամ
ձեզ,
եւ
փորձեցէք.
զի
զորեարն
զայն,
որ
գամ
մի
Պերոզի
յիւրում
թագաւորութեանն
մոգութեամբ
տէր
է
արարեալ,
եւ
այժմ
գահ
ունին
եւ
պատիւ,
եւ
յիւրաքանչիւր
գաւառի
իշխան
են,
եւ
ձիոյ
տէր
են
եւ
զինու
եւ
գնդի`
հրաման
տուք,
զի
ժողովեսցին
միաբան
ամենայն
իւրեանց
այրուձիով.
եւ
մեք
այս
սոյն
արք
թուով,
զոր
դուք
գիտէք,
որոց
ոչ
գոյ
ո՛չ
տուն
եւ
ոչ
ծառայ,
ո՛չ
գունդ
եւ
ոչ
տանուտէրութիւն.
եւ
դուք
Արիք
էք`
զձեր
աւգնութիւն
վայր
մի
ի
բաց
կալայք,
եւ
զաշխարհս
Հայոց
ի
մեզ
եւ
ի
նոսա
թողէք.
եւ
որ
ոք
կարասցէ
ի
միւսմէն
հանել`
նմա
տաջիք,
եւ
ձեզ
ծառայութիւն
արասցէ։
յաղագս
մեծի
աշխարհի
են
բանքս
իմ`
գիւտի
եւ
կամ
կորստեան,
եւ
հարկ
է
լիով
ասել։
17
Զի
մեք,
որ
զանձինս
ի
մահ
եդաք
եւ
յԱրեաց
տեառնէն
ի
բաց
կացաք`
զայդ
երիս
ինչ
ի
ձեռն
պատգամաւորացն
գրեցի
առ
քեզ,
եւ
դու
նոյնպէս
գրով
երկրորդեալ
ի
թագաւորէն.
մեզ
այդ
խնդիրք
միայն
պիտին,
եւ
շնորհեցէ՛ք
մեզ
գրով
եւ
կնքով
ի
թագաւորէն։
18
Զայլ
ինչ
պարգեւ,
,
որ
ոք
վաստակել
մարթասցէ,
եւ
տեսանիցէք`
հայեսջի՛ք
եւ
ըստ
իւրաքանչիւր
արժանաւորութեան
հատուսջի՛ք.
եւ
մեր
բնիկ
տեարք
էք,
եւ
մեք
ձեր
բնիկ
ծառայք
եմք.
ընկալա՛յք
զմեզ
սիրով,
եւ
ծառայեցուցէ՛ք
խնայելով.
եւ
զյանցումն,
զոր
ի
բռնութենէ
յանցանել
ետուք`
թողութիւն
արարեալ
շնորհեցէ՛ք
մեզ»։
