ՀԶ.
Եւ
մինչդեռ
Միհրան
եւ
զաւրավարն
Հայոց
Վահան
Մամիկոնեան
զայսպիսի
բանս
ընդ
միմեանս
խաւսէին`
յանկարծակի
դեսպան
հասանէր
ի
դրանէ
եւ
ստիպով
զՄիհրան
ի
դուռն
կոչէին։
2
Եւ
նորա
չուեալ
ամենայն
բազմութեամբն
գնայր
ի
դուռն,
առեալ
ընդ
իւր
զկապեալն
Հրահատ
եւ
զերանելին
Յազդ
եւ
զայլ
կապեալսն։
3
Զորոց
զհետ
երթայր
տրտմութեամբ
եւ
բազում
փութով
սիրելի
եղբայր
նորուն,
տէրն
Շիրակայ
Ներսեհ,
արամբք
ընտրելովք,
որոց
տեսեալ
զանհնարին
անսպառ
ողբումնն
Ներսեհի,
սիրով
խանդաղատեալ,
զբարիս
նոցա
յիշելով`
երթային
ընդ
նմա։
4
Որոյ
յաւրէ
ունելոյ
Պարսկացն`
ոչ
էր
եղբաւր
նորա
Ներսեհի
տեառն
Շիրակայ
դադարեալ
ի
լալոյ,
եւ
ոչ
էր
հանգուցեալ
ի
վերայ
անկողնոյ,
եւ
ոչ
ճաշակեալ
հաց
առանց
արտասուաց.
այլ
եւ
զոր
ճաշակէրն`
առ
չարի
դառնացեալ
լինէր
բերան
նորա։
5
Եւ
երթայր
զհետ
գնդին
Պարսկաց,
ածելով
զմտաւ,
թէ
ո՞
գիտէ,
լրտեսեալ
ուրեք
ի
զատագոյն
թեւի
գնդին`
անկեալ
ի
վերայ
կարասցէ
զնա
զերծուցանել.
եւ
կամ
թէ
ոչ`
գոնեայ
ես
դիպեալ
մահու`
յանմխիթար
տրտմութենէս։
6
Եւ
երթեալ
բազում
անգամ
աւթս
զհետ,
եւ
ոչ
ինչ
կարացեալ
գտանել
հնարս,
եւ
մերձեալք
որպէս
թէ
աւթեւանաւ
միով
ի
սուրբ
տեղի
նահատակին
Գրիգո
ի
գեաւղն
որ
անուանեալ
կոչի
Բագաւան,
եւ
տեսեալ
Կամսարականին
Ներսեհի
զտեղին
նահատակին
Գրիգորի,
եւ
յիշելով
զտրտմակցութիւն
սրբոց
ընդ
վշտացեալս,
եւ
զհամարձակութիւն
սրբոյ
առն
Գրիգորի
առ
Աստուած`
ձայն
սաստիկ
բարբառոյ
հանդերձ
արտասուաւք
արձակեալ
առ
այրն
Աստուծոյ`
աղաղակեաց
ասե
լով.
«Տէ՛ր
Գրիգոր,
որ
զսաստիկ
մէգ
ամբարշտութեանն
մեղաց
մերոց
փարատեցէր
յաշխարհէս
Հայոց,
եւ
զիմ
սաստիկ
մէգս
տրտմութեանս
ի
սրտէս,
եւ
շնորհեա՛
ինձ
զեղբայրն
իմ
տեսանել
առողջ
առ
իս.
քանզի
հնարաւոր
է
Աստուծոյ
ամենայն,
եւ
զքո
խնդիր
քաջ
ախորժելով
կամի
լսել
եւ
կատարէ»։
7
Եւ
այսպէս
մեծաձայն
բարբառով
եւ
ողբալով
աղաղակեաց
Կամսարականն
Ներսեհ
առ
այրն
Աստուծոյ
Գրիգորիոս.
ոչ
թէ
բերանով
բարբառէր,
այլ
սրտիւն
աղաղակէր։
8
Եւ
նորա
լուեալ
վաղվաղակի
ասաց
ցՔրիստոս.
եւ
Փրկչին
Աստուծոյ
անդ
եւ
անդ
հանեալ
զկապեալն
Հրահատ
ի
շրջափակ
զգուշութենէ
պահապանացն,
արձակէր
խաղաղութեամբ
առ
սիրելի
եղբայրն
իւր
եւ
յաշխարհ։
9
Յայնժամ
տեսեալ
զաներկիւղապէս
եւ
զքաջաբար
ելս
Կամսարականին
Հրահատայ`
զաւրագլխին
Արեաց
Միհրանայ
եւ
այլ
աւագանւոյն
որ
ընդ
նմա
էին`
հրաման
տային
ածել
զերանելի
սեպուհն
Սիւնեաց
զՅազդ
ի
նմին
աւուր
զառաջեաւ
իւրեանց։
10
Եւ
սկսան
խաւսել
ընդ
նմա
եւ
պատուհա
սել.
«Ոչ
է,
ասեն,
հնար
կեալ
մարդոյ,
որ
բազում
վնասս
եւ
չարիս
առ
իւր
իսկ
նմանի
գործեալ
իցէ,
թող
թէ
առ
տէրն
Արեաց,
որ
աստուածանման
է
եւ
իշխանութիւն
ունի
ի
վերայ
ամենայն
մարդոյ
սպանանել
եւ
կեցուցանել։
11
Արդ`
զվնասակարն
Հրահատ
եւ
զարժանին
բազում
մահուց,
զոր
ըստ
նորա
չար
գործոցն
պաշարեալ
մեծ
փառացն
արքայից
արքա
յի`
ետ
ի
ձեռս
մեր,
զոր
եւ
մեք
թէպէտ
եւ
խնայել
կամեցաք
եւ
ապրեցուցանել,
սակայն
իւր
մահապարտութեան
գործոցն
որսացեալ
զայրն`
չետուն
լինել
նմա
արժանի
թողութեան,
այլ
վաղ
եւ
կամ
անագան
կորուսանեն
զնա.
քանզի
ի
մեծ
եւ
ի
հզաւր
իշխանէ
ոք
փախուցեալ`
հազիւ
կարէ
զանձն
,
թող
թէ
փախուցեալն
յաստուածոցն
ո՞ւր
կարէ
թաքչել
եւ
ապրել։
12
Արդ`
եւ
դու
ընկեր
նորին
չար
գործովք
մահապարտութեամբ`
ոչ
իւիք
կարես
գտանել
հնարս
փրկութեան
անձինդ
եւ
ապրել,
բայց
թէ
ապաւինեալ
ի
կրակ`
պագանիցես
երկիր
արեգական,
եւ
նոցա
բարեխաւսութեամբ
թողութիւն
ի
թագաւորէն,
եւ
կեցցես։
13
Եւ
մեք
խնայելով
ի
քեզ`
տամք
զայսպիսի
խրատ
քեզ.
վասն
զի
կամիմք
զկեանս
քո
եւ
ո՛չ
մեռանել»։
14
Ի
սոյն
միտս
յաւժարեցուցեալ
գրգռէր
բազում
անգամ
պատգամաւորաւք
եւ
թղթովք,
էր
երբէք
եւ
յորժամ
ինքն
առ
աւագսն
Պարսից
լինէր
ի
բանակի,
անաւրէն
իշխանն
Սիւնի
Գդիհոն,
ի
վերայ
երանելի
սեպհին
,
իբրեւ
զչարկամ
եւ
զնախանձոտ
եղբարց,
եւ
ոչ
զի
ուրացեալ
ապրեսցի,
այլ
զի
ուրացութեամբ
մեռցի
վատանուն։
Յազդայ
ի
Միհրանայ
եւ
յայլ
ամենայն
աւագանւոյն
Պարսից,
ծանուցեալ
զկամս
եւ
զխորհուրդս
զանաւրէն
զեղբարց
նոյն
իւրոյ
Գդիհոնի`
պատասխանի
տուեալ
ա
սաց,
թէ
«Զժամանակաւոր
զմարմնոյ
կեանսս
թէ
վաճառէր
ոք,
եւ
հասանէր
ինձ
եւ
կեալ,
յաղագս
մարմնոյ
եւ
սիրոյ
կենցաղոյս`
տայի
արդեաւք
զամենայն
ինչ
ըստ
աղքատութեան
իմոյ
գիւտի
եւ
գնէի.
բայց
զյաւիտենից
պատուհասն
եւ
զանշէջ
գեհենին
սպառնալիսն
գնել
ընդ
կարասւոյ`
յոյժ
անմտութիւն
է.
մանաւանդ
զի
անյայտ
է
երեւումն
վաճառուն.
քանզի
ոչ
ոք
գիտէ
զկեալն
իւր,
զհեռին
եւ
զմաւտեալն
ի
դուրս.
գուցէ
գնեալ
խնդայցէ,
եւ
ի
վաղիւն
վախճանեալ
յուղարկիցի
ի
խաւարն
արտաքին։
16
Այլ
զայսպիսի
աղտեղի
եւ
կորստական
վաճառ,
թէ
ուրացեալ
էր
իմ,
ընդէ՞ր
այժմ
գնէի
զդա
վասն
կելոյ,
այլ
վաղ
իսկ
առնուի
հանդերձ
փառաւք
եւ
մեծամեծ
պատուովք.
այլ
զայս
ընտրեցի
յորում
եմս,
եւ
զսոյն
համարեալ
լաւ
եւ
`
ասէ,
ուրախ
եմ
եւ
խնդամ
վախճանել
քրիստոնէութեամբ,
քան
թէ
զհազար
ամաց
կեալ
ուրացութեամբ,
եւ
յաւիտենից
անվախճան
պատուհասին
լինել
ժառանգաւոր»։
զգլուխ
երանելւոյն
հրամայեցին,
մերձ
ի
տեղի
սուրբ
առաքելանման
նահատակին
Գրիգորի,
ի
գեաւղն
որ
կոչի
Բագաւան,
ի
նահանգին
Բագրեւանդայ,
ի
լանջակողման
լերինն
որ
անուանի
Նպատ.
մաւտ
ի
սուրբ
տեղի
մատրանն
որպէս
երկու
քարընկեցաւք։
18
Եւ
կատարեալ
սրբոյ
Սիւնի
սեպհին
Յազդայ
զընթացս
նահատակութեան
իւրոյ
յամսեանն
հոռի,
որ
աւր
վեշտասան
էր
ամսոյն,
եւ
ամփոփեալ
նշխարք
նորա
եդան
անդէն
ի
սուրբ
մատրանն
Գրիգորի։
