Պատմութիւն Հայոց

Ճ. «Բազում կերպարանաւք եւ ազգի ազգի ցուցակութեամբք Փրկիչն մեր եւ տէր Յիսուս Քրիստոս զիւրոյ գալստեանն եւ մարդանալոյն ի սուրբ եւ յաստուածածին կուսէն ծրագրեալ` յայտաբերէր մեզ զաւրինակն ի սկզբանէ. - մորենեաւն` զերանելի կոյսն, եգիպտական նշանագործութեամբքն` զանազատութիւն հրէական աւրինացն, զենմամբ գառինն` զազատաբերութիւնն Իսրայէլի, որոյ ճշմարիտ գառինն զենմամբ փրկելոց էին ամենայն արարածք. ծովուն ճանապարհորդութեամբն` զաւազանին զնորածնութիւն. հեղձմունս Եգիպտացւոցն` զհնոյ մարդոյն մեռելութիւն. ի Յորդանան ճանապարհորդելոյ ժողովրդեանն պատահումն, ըստ գրելոյ ի կարգին, երկոտասան բղխեցելոցն աղբերցն, եւ եաւթանասուն արմաւենեաց ծառոցն, [Ընտրեաց, ասէ, Փրկիչն այլ եւս եաւթանասունս, զորս եւ առաքեաց ի բժշկութիւն հիւանդաց ] . որոց թէպէտ եւ պտղոցն ճաշակմունք զհամս քաղցրութեան ունէին յինքեանս, այլ անդէն տնկագործեալ ի տեղւոջն` ցուցան աղբեւրս։ 2  Իսկ ելք երկոտասան աղբերացն յորդաբուղխ ականց ի բացարձակ տեղիս ծաւալեալ` զբազումս ծաւալեալ անդաստանս ցուցանեն ծաղկալիցս եւ պտղալիցս եւ պտղաբերս. որք զերանելի երկոտասանից առաքելոցն ունէին զկերպարանս. զորոց եւ այսաւր սաղմոսերգն յայտնեաց զճշմարտութիւն, ըստ ասե լոյն. Յեկեղեցիս աւրհնեցէք զԱստուած, եւ զՏէր յաղբերացն Իսրայէլի ։ 3  Այս յորդաբուղխ աղբերաց շնորհ, նման Եդեմեան դրախտին աղբեր, զորմանէ ա սէ, Ելանէր յերկրէ եւ ոռոգանէր զամենայն երեսս երկրի , ծծեալ սուրբ առաքելոցն ի կուսածին աղբերէ Բանին` լցեալ յուռթեցին զամենայն երեսս երկրի։ 4  Ի սոցա քարոզութեան ծովուս` մեղք մեռանին, արարածք կենդանանան. Փարաւոն ընկղմի, Իսրայէլ ապրի. ծառայութիւնն սպառի, ազատութիւնն հաստատի. գառն բաշխի, ազինք անմահանան. ճաշակողք գառինն երկնաճանապարհորդք լինին, անճաշակողք ծովասոյզք կորնչին. հեթանոսք իսրայէլանան, սատանայ փարաւոնակերպ ի Յորդանանու յորձանսն սուզեալ կիզու։
       5  «Ո՜ նոր եւ անպատումն սքանչելեաց գործ։ 6  Երեք անարատ մանկունքն` զբոց հնոցին ցաւղացուցին, եւ վտակք երկոտասան աղբերցս քարոզութեան` զջուրսն մկրտութեան աւազանին հրացուցին։ 7  Այլ մի եւ նոյն բարեձեւ Բաբելոնի հնոցն եւ բաբելացի անաւրինացն բոցանայր. եւ աստ զո մանց աւազանին ջուրք լուացեալ զաղտ զոգւոց մկրտելոցն` լուսազարդեալ նորոգեն , եւ զարդարութեան թշնամին հանդերձ գործովք հին մարդոյն ` յայրիչ հուր անանցական փոխեալ կիզուն։
       8  Եկեղեցւոյ սիրիչք, առաքելոցն որդիք, Քրիստոսի արեան գինք. մի՛ ծառայեցուցանէք զոգիս ձեր երկիւղի մարդ կան. «տո՛ւք զկայսերն կայսեր, եւ զԱստուծոյն Աստուծոյ» . յեկեղեցիս աւրհնեցէք զԱստուած, եւ զՏէր յաղբերացն Իսրայէլի ։ 9  Ահա սիրեցէք զեկեղեցի , եւ սիրեցայք յեկեղեցւոյ. զթագաւորս քաղցրացոյց եկեղեցի. զգազանս ընդելացոյց, զգայլս գառինս արար. զձեզ պայծառացոյց, զթշնամիս ճշմարտութեան ամաչեցոյց։
       * . Աւրհնեալ է տէր Աստուած Իսրայէլի, որ ետ ինձ ի զաւակէ իմմէ նստել յաթոռ իմ, եւ աչք իմ տեսանեն ։ 11  Ձայնակցելով ընդ մարգարէին` ա սեմ զնոյն եւ ես. «Աւրհնեալ տէր Աստուած Իսրայէլի, որ ետ ինձ տեսանել զորդիս եկեղեցւոյս որ ինձ հաւատացաւ` պատուով շքեղութեամբ պայծառացեալ ի Քրիստոսէ։ 12  Հրեայքն պապանձեսցին, ուրացողք ամաչեսցեն։ 13  Փախեաւ Ադոնիա, որ առանց Աստուծոյ կարծէր թագաւորել. աւգնականացն զգեցեալ զամաւթ` սալարեալք ընդ սեղանովն թագչին։ 14  [Թագաւորեցին, ասէ, եւ ոչ ինեւ, դաշինս կռեցին` եւ ոչ իմով կամաւ ]։ 15  Ո՞ւր են առանց Աստուծոյ գոռոզացեալքն. ո՞ւր են առանց Աստուծոյ իշխանացեալքն. ո՞ւր են արիւնահեղքն. ո՞ւր են պոռնկա սէրքն. [Տո՛ւր ինձ, ասէ, զԱբիսակ Սոմնացի , եւ զԱստուած ոչ խնդրեցին, եւ զՏէր զաւրութեանց ոչ ճանաչէին ]. ո՞ւր են եկեղեցւոյ թշնամանիչքն, առոտնհարուք աւրինացն, սրբութեանն պղծիչք, շինիչք մոխրատանցն, մոռացողք ճշմարտութեանն, հայհոյողք արդարութեան. - փախեա՜ն, կորացա՜ն , ամաչեցի՜ն։
       * , եւ նստեալ լայի զհիգացելոցն կորուստ։ 17  Ահա տեսէք, ահա մեռանի իգատենչն. այլ մի՛ տայք մեռանել։ 18  Սատակի առաջի սեղանոյն արիւնահեղն. այլ աւգնել փութացարուք։ 19  Գլխատի Սիմէի, այլ ձեռն տուք գթա լով. «չէ՛ աստ», ասացէք Սողոմոնի. եւ ոչ ի քարեղէն սալս գրեալ անթողութիւնք աւրինացն։ 20  Քրիս տոս է աստ, [Ծափս հարէք, ամենայն հեթանոսք ], որ ա սէ, թէ Եկա՛յք առ իս, ամենայն աշխատեալք եւ ոյք ունիք բեռինս ծանունս, եւ ես հանգուցանեմ զձեզ , եւ դար ձեալ` թէ Ոչ եկի կոչել զարդարս, այլ զմեղաւորս յապաշխարութիւն ։
       * . կոչեցեալք դուք ի Քրիստոսէ եւ բազմեալք, պատրաստեալք ուտել զհացն երկնաւոր` կոչեցէ՛ք եւ ընդ ձեզ զկաղսն եւ զկոյրսն եւ զհիւանդս. եւ մի՛ տայք թոյլ նոցա ընդ Ադոնեայ եւ ընդ Յովաբայ` զեղջերաց սեղանոյն բուռն հարկա նել, [որ է անդամ մարմին, անբեղուն ըստ բուսոյ եւ անհամ ըստ ճաշակոյ, յուներէն]։ 22  Դիել կաթն յաւժարեցուցէք զտգէտսն ի սննդականութիւն, եւ յուրախարար բաժակէն ըմպել ուսուցէք, յանուշարար ուրախութիւն ոգւոցն փրկութեանն. յայնմ կաթնէ եւ ի գինւոյ, զոր յառաջաձայնեալ իմաստնաբանն Սողոմոն շնորհաւք սուրբ Հոգւոյն յԵրգս երգոցն ա սաց. Քանզի գեղեցկացան ստինք քո, քոյր իմ հարսն, քանզի գեղեցկացան ստինք քո ի գինւոյ ։ 23  Բայց ի թմբրական գինւոյն հրաժարեցուցէ՛ք զտխեղծսն եւ զհիւանդացեալսն ոգւով զընկերսն, զոր ի հրէական ժողովրդոցն արբեալ անառակութեամբ` Արարած գիրք մեծ մարգարէին յանդիմանեալ յիշատակէ այժմ եւ մինչ ի վախ ճանն. Նստաւ, ասէ, ժողովուրդն յուտել եւ յըմպել, եւ յարեան ի խաղալ ։ 24  Եւ մի՛ դարձեալ ի գինւոյն յայնմանէ, զոր Ղովտ եւ Նոյ արբին։ 25  Եւ մի՛ ընդ Սիմէի ելանել տայք արտաքս քան զԵրուսաղէմ, եւ մանաւանդ յածել ի խնդիրս որդւոց Հագարու։ 26  ԶԻսահակայ տուք սերել զզաւակ, եւ ի նորա խնդրել ի զաւակէ զմարդացեալն Աստուած։ 27  Քանզի զհարճորդէգիրն ի քարեղէն գրեալ սալսն` համակ խստութիւն քարոզէ քարասրտացն եւ չարաց. զոր եւ Պաւղոս ըստ այլաբանութեանն առակախաւսեալ ա սաց. Քանզի Հագար, ասէ, լեառն Սինեա է յԱրաբիա , հաւասար է այսմ Երուսաղէմի, եւ ծառայէ որդւովքն իւրովք հանդերձ. այլ վերին Երուսաղէմ ազատ է . եւ թողութեան Քրիստոսի վարդապետու թիւնն գրեալ յընդունողացն եւ միացեալ ոչ ի քարեղէն սալսն, այլ ի տախտակս սրտի մարմնեղէնս ։
       28  Բազում են եկեղեցւոյ սրբոյ բժիշկք. եկա՛յք այսր ամենայն աշխատեալք եւ ոյք ունիք, ըստ յառաջագոյն ասացելոցն, բեռինս ծանունս, եւ աստ ի բաց ընկեցեալ հանգերո՛ւք ։ 29  Իսկ դուք որ այժմդ ի ներքսդ էք, լերո՛ւք կոչնականք եւ հրաւիրակք արտաքոյ անցաւորացն. ելէ՛ք ի հրապարակս եւ ի փողոցս. ժողովեալ զամենայն ախտացեալս ոգւովք եւ զբեկեալս մեղաւք` ածէ՛ք այսր, եւ բժշկին ամենեքեան, բերելով ընդ ինքեան զխոստովանութիւն եւ զարտասուս [պահանջէ]։ 30  Եւ ըստ իւրաքանչիւր ախտից` բժիշկքն յայտնի են եւ պատրաստ։ 31  Զմաքսաւորն առ Մատթէոս աւետարանիչ ածէք եւ Զաքէոս. զպոռնիկս առ կինն պոռնիկ, որ այսաւր դուստր է Քրիստոսի. զաւազակս` առ աւազակն դրախտաբաց. զուրացողս` առ արքայութեան դռնապանն եւ փակակալ Պետրոս։ 32  Եւ գին աւելի ինչ ոք քան զաղաւթս եւ զարտասուս ոչ պահանջէ. բայց միայն ի գոյաւորացն հայցի ողորմածութիւնն առ դատաստանաւն։
       33  «Եւ արդ` ո՞վ ոք քան զայնպիսին կայցէ հէք եւ թշուառական, որ վասն խուն արտասուաց` յերկնից արքայութենէն վրիպեալ գտանիցին. եւ կամ քան զմիւսն եւս հրաշալի եւ երջանիկ, որ ընդ սակաւ աւր ըստ աւրէ արտասուաց` զյաւիտենից բարութիւնսն ժառանգիցէ։ 34  Քանզի եթէ զկին սիրելի եւ կամ զորդի եւ կամ զայլ ոք ի կարեւոր բարեկամաց տեսանէիր մեռեալ, ո՞չ ապաքէն լայիր չարաչար, եւ լռել երբէք եւ ոգի առնուլ ոչ կամէիր։ 35  Եւ արդ` զքոյին իսկ զհոգիդ տեսանես հանապազ մեռեալ առաջիդ. եւ անշէջ հրոյն երկիւղ եւ գեհենին սպառնալեացն յիշումն միշտ զխորհուրդսդ խոցոտէ, եւ դու յորսայս անկեալ հեղգաս. զիա՞րդ հանդարտել իսկ եւ կամ առ վայր մի կարիցես լռել եւ ոգի առնուլ։
       36  «Հաւատացէ՛ք, զի ես ընդ բանսս իսկ զարհուրեալ դողամ։ 37  Վասն որոյ զձեզ աղաչեմ, զջոկս հաստատնոցդ դեռ եւս եւ անգայթիցդ. մի՛ նմանեցուցանէք զաղաւթս ձեր փարիսեցւոյն, թէպէտ եւ բիւր բարեաց զանձինս գտանիցէք եղեալ պատճառ, այլ ասացէք, ե թէ Ծառայք անպիտանք եմք . եւ մի՛ առանց իւղ բառնալոյ ընդ անմիտ կուսանսն ճանապարհորդիցէք ի հարսանիսն. գուցէ փակիցի դուռնն, եւ մնայցէք ամաւթալից արտաքոյ։ 38  Եւ մանա ւանդ դուք, որ զամենայն ցերեկութեանն աշխատութիւն, զտաւթոյ, զքրտան , զվաստակոյ եւ զտեւողութեան յաստուածային այգեգործութեան տնկելոյ յոգւոջ ուրուք` յամենայնէ վրիպիցիք, եւ զբնաւն կորուսանիցէք։
       * ուրախարար պսակի, որ թուով աւուրս պայծառացուցանէ զստացողս իւր` զլուսատեսիկ եւ զերկնաւոր պսակն, զանապականն եւ զմշտնջենաւոր ընդունել յաջոյ Փրկչէն մերոյ եւ Տեառն Յիսուսի Քրիստոսի, լսել զփառաւորեալ եւ զերանելի բար բառն, թէ Եկա՛յք աւրհնեալք Հաւր իմոյ, ժառանգեցէ՛ք զպատրաստեալ ձեզ արքայութիւնն ի սկզբանէ աշխարհի ։
       40  «Որում լիցի մեզ արժանի լինել եւ ամենեցուն, շնորհաւք եւ մարդասիրութեամբ Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի, ընդ որում Հաւր միանգամայն եւ Հոգւոյն սրբոյ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն»։