ԽԸ.
Եւ
յամի
վեշտասաներորդի
թագաւորութեանն
իւրոյ
Յազկերտ
չու
արարեալ
ամենայն
բազմութեամբ
իւրով
խաղայր
ի
պատերազմ
ի
վերայ
Քուշանաց.
հրամայէր
եւ
զկապեալսն
Հայոց,
զքահանայսն
եւ
զնախարարսն
խաղացուցանել
ընդ
իւր
ի
Վրկանէ։
2
Եւ
ելեալ
յԱպար
աշխարհ,
եւ
եկեալ
ի
շահաստանն
որ
անուանեալ
կոչի
Նիւշապուհ`
հրամայէր
պահել
անդ
զկապեալսն
Հայոց,
զքահանայսն
եւ
զնախարարսն,
ի
շահաստանին
Նիւշապուհ։
3
Բայց
զերանելի
զերկու
քահանայսն,
զտէր
Սամուէլ
եւ
,
հրամայէր
ընդ
իւր
խաղացուցանել.
զոր
չարաչար
վշտով
եւ
բուռն
կապանաւք
եւ
գանիւ
տայր
նեղել
հանապազաւր,
ահ
եւ
երկիւղ
արկանել
ի
վերայ
քրիստոնէիցն,
որք
ընդ
նմա
ի
կարաւանին
էին։
4
Եւ
հասեալ
ի
սահմանս
թշնամեացն`
եւ
ոչ
սակաւ
մի
մասամբք
կատարէին
խնդիրք
թագաւորին,
այլ
նկուն
եղեալ
դառնայր
ամաւթալից,
կորուսեալ
ի
զաւրաց
իւրոց
արս
ընտիրս
եւ
ականաւորս,
նոյնպէս
եւ
յայլ
ռամիկ
այրուձիոյ։
5
Քանզի
ոչ
դէմ
յանդիման
ճակատեալ
թշնամեացն
ընդ
զաւրսն
Պարսից,
այլ
յեղակարծումն
անկեալք
ի
վերայ
միոյ
միոյ
թեւի`
հանէին
ընդ
սուր
զբազումս,
եւ
ինքեանք
դարձեալ
անվնասք
աներեւոյթք
լինէին։
6
Եւ
այսպէս
ի
բազում
աւուրս
արարեալ`
սաստիկ
հարուածովք
զզաւրսն
Պարսից։
7
Եւ
թագաւորին
Յազկերտի
տեսեալ
զայնպիսի
թեթեւութիւն
ծանականաց
իւրոց,
յանհնարին
տրտմութիւնս
ընկղմեալ
մաշէր.
մտայոյզ
եղեալ
խնդրէր
գիտել,
թէ
վասն
որո՛յ
պատճառանաց
եղեւ
դիպեալ
նմա
այնպիսի
ծանր
թեթեւութիւն։
8
Եւ
կացեալ
ի
տարակուսի`
ձգէր
զպատճառսն
մերթ
յանմիաբանութիւն
գնդին
իւրոյ
եւ
մերթ
ի
մոգուցն
ծուլու
թիւն,
թէ
«Ուրեմն
ոչ
կարացին
ընծայիւք
եւ
արժանաւորապէս
զոհիւք
հաճել
զմիտս
աստուածոցն.
որոց
ցասուցեալ`
ոչ
կամեցան
աւգնել
մեզ,
այլ
թողեալ
ի
ձեռանէ`
զաւրացաւ
կողմն
թշնամւոյն,
եւ
մեք
վատնեալք
դարձաք
լի
ամաւթով»։
9
Եւ
մոգուցն
իմացեալ
թագաւորին,
խորհուրդ
ի
մէջ
առեալ,
խրատու
անաւրէն
հազարապետին
Միհրներսեհի`
սկսան
խաւսել
ընդ
թագաւորին
եւ
ա
սեն.
«Արեա՛ց
քաջ,
մի՛
յածեսցին
միտք
քո
յայլ
վասն
վատ
պատահմանց,
որ
դիպեցաւ
մեզ
ի
թշնամեացն.
այլ
ի
ցասմանէ
աստուածոցն,
որ
կարի
խիստ
զայրացեալ
են
մեզ
յաղագս
աստուածասպան
քահանայիցն
Հայոց,
որ
վաղ
արժանի
էին
մահու,
եւ
ձեր
անփոյթ
արարեալ`
կան
կենդանի
մինչեւ
ցայսաւր։
10
Զի
եթէ
լոկ
մարդասպանք
իսկ
էին,
եւ
դուք
այդքան
յերկարեալ
պահէիք
առանց
մահու`
սակայն
կարի
ծանր
էր
եւ
արժան
մեղադրութեան
գործն.
թող
թէ
իշխեցին
ձգել
զձեռս`
սպանանել,
եւ
նոքա
կեան
եւ
զարեւ
տեսանեն.
յիրաւի
պատժեալք
մեք
յաստուածոցն
գտանիմք
անխնայ»։
գրգռեալ
ընդ
կապեալ
քահանայսն,
հաշուելով
թէ
արդարեւ
վասն
նոցա
եղեւ
այսչափ
կոտորած
զաւրացն
իւրոց`
վաղվաղակի
հրաման
տայր`
նախ
զնոսա,
որ
ընդ
իւր
քահանայքն
էին,
զսուրբ
երէցն
Սամուէլ
եւ
զսուրբ
սարկաւագն
Աբրահամ,
յաներեւոյթ
տեղի
ինչ
տանել,
շատ
ի
կարաւանէն
հեռի,
եւ
անդ
,
յաղագս
չգտանելոյ
ուրուք
ի
քրիստոնէից
ի
պատուելոյ
զոսկերս
նոցա։
12
Բայց
յառաջ
քան
զսպանանելն
զնոսա`
հրաման
տայր`
զաջ
ձեռն
կտրել
զսրբոյն
Սամուէլի
եւ
դնել
ի
ձեռին
տեառն
Աբրահամու,
նոյնպէս
հրամայեաց`
եւ
Աբրահամու
կտրել
զաջ
ձեռնն
եւ
դնել
ի
ձեռին
տեառն
Սամուէ
լի,
«Փոխանակ,
ասէ,
զի
իշխեցին
ձգել
զձեռս
իւրեանց
ի
պատուական
կրակն
եւ
սպանանել»,
եւ
ապա
սրով
կտրել
զգլուխս
նոցա։
13
Եւ
այսպէս
վկայեցան
սուրբքն
յամսեանն
,
որ
աւր
եաւթն
էր
ամսոյն,
ի
գաւառին
որ
անուանեալ
կոչի
Վարդգէս։