Գիրք քարոզութեան որ կոչի ձմեռան հատոր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Լրումն օրինաց եւ մարգարէից Քրիստոսէ ասէ առաքեալն։
       Եւ վասն զի՝ օրէնքն տկարանայր զմարդիկ արդարացուցանել։ Մին զի՝ ծանր էր օրէնքն. եւ ոչ կատարել կարէին։ Եւ միւս՝ որ անկատար էր օրէնքն, եւ ոչ կարէր զմարդիկ փրկել. վասն այն որդին Աստուծոյ եկն յաշխարհս, եւ եմուտ ընդ օրինօքն, զի զորս ընդ օրինօքն իցեն՝ գնեսցէ եւ ազատեսցէ։ Եւ այսպէս ազատեաց զմարդիկ ի կրկին պակասութենէ օրինացն։ Նախ՝ ի ծանրութենէ. զի ինքն Քրիստոս զամենայն օրէնսն կատարեաց. եւ բեռն մեղաց եբարձ եւ ասաց մեզ. «եկայք առիս ամենայն աշխատեալք. եւ առէք զքաղցր լուծ իմ ի ձեզ. եւ զբեռն իմ թեթեւ եւ քաղցր. որ է նոր օրէնքս»։ Եւ երկրորդ՝ ազատեաց ի տկարութենէ օրինացն. եւ ետ մեզ հաւատս կարօղ եւ կատարեալ. «զի ի հաւատոցն արդարացաք ասէ առաքեալն»։ Արդ՝ որպէս զամենայն օրէնս կատարեաց. մի ի յօրինացն Մովսէսի այս էր՝ որ քառասնօրեայ եկն ի տաճարն. վասն այն ասէ աւետարանն. «իբրեւ լցան աւուրք սրբութեան նորա»։ Գրեալ է յօրէնսն , թէ «կին ոք յորժամ սերմն առցէ, եւ ծընցի արու, կացցէ յաւուրս քառասուն ի վերայ սրբութեան իւրոյ»։ Եւ այս էր պատճառն՝ զի արուն յաջկողմն յորովայնի մօրն՝ ի քառասուն օրն կենդանանայ վասն լերդին ջերմութեան. եւ էգն ի ձախակողմն յութսուն օրն վասն փածեղանն հովութեան։ Եւ օրէնքն պիղծ համարէր ի մեռեալն մերձենալ։ Եւ որ այնչափ մեռեալ եկաց յորովայն մօրն արուն, կամ էգն՝ պիղծ համարիւր մայրն Խ կամ ութսուն օր։ Եւ զի զայն աւուրս յորս յղանան՝ ոչ կարեն գիտել. վասն այն ի ծնանիլ զաւակին, ըստ նոյնչափ աւուրցն՝ որ զմեռեալսն կրեաց, սրբութիւն պահէին։ Եւ աստ է հարցումն, թէ Աստուածածին Կոյսն՝ ոչ էր ի ներքոյ այս օրինացս Մովսէսի։ Եւ զայս ցուցից երեք կերպիւ։ Նախ՝ ի բնականէ՝ զի ջուրն ոչ կարօտի սրբութեան այլ զամենայն իրս սրբէ. նոյնպէս Կոյսն աղբիւր էր սրբութեան. եւ սրբիչ եղեւ ամենայն աղտեղութեանց մարդկան։ Ապա ուրեմն ոչ էր կարօտ սրբութեան օրինացն։ Երկրորդ՝ յայտ է ի Մովսիսէ որ ասէ. «թէ կին յորժամ սերմն առցէ , եւ ծնցի արու, նստցի ի սրբութեան». արդ՝ Սուրբ Կոյսն առանց սերման յղացաւ. եւ կուսութեամբ ծնաւ զՓրկիչն մեր. ապա ուրեմն ոչ էր կարօտ սրբութեան։ Երրորդ յայտ է՝ զի ոչ եղեւ մեռելակիր Կոյսն Սուրբ. վասն զի ի նոյն կէտ ժամուն յորում էջ բանն յորովայն Կուսին, եղեւ քառասնօրեայ մանուկ. զի ձեւանալ շնչաւորիլ՝ կենդանանալ՝ հոգեւորիլ՝ եւ աստուածանալ մարմնոյն՝ եղեւ ի նոյն կէտ ժամուն. վասն այն զիջանել բանին՝ ծնանիլ կոչէ աւետարանն. եւ զայն սպասաւորութեամբ հոգւոյն սրբոյ։ «Եթէ որ ի նմայն ծնեալ է ի հոգւոյն սրբոյ է»։ Եւ որպէս ցուցաւ. կոյսն սուրբ ոչ էր ի ներքոյ այսպիսի օրինաց կանանց. վասն է՞ր կատարէր զօրէնսն. եւ քառասուն աւուրբք սրբիւր. եւ ապա գայր ի տաճարն։
       Ասեն վարդապետք, թէ վասն չորս պատճառի զսրբութեան օրէնսն կատարեաց։ Նախզի՝ օրինակ լիցի խոնարհութեան այլոց. զի որպէս որդին իւր ոչ էր կարօտ թլփատութեան, եւ թլփատեցաւ խոնարհութեամբ, զի կատարեսցէ զօրէնսն. նոյնպէս եւ մայրն սուրբ թէպէտ ոչ էր ի ներքոյ օրինացն Մովսէսի՝ կատարեաց զօրէնսն. եւ ուսոյց զխոնարհութիւն ի ներքոյ օրինացն Աստուծոյ։ Երկրորդ՝ եկաց. խ. օր. եւ ապա գնաց ի տաճարն. զի մի ասիցեն, թէ հակառակ եւ քակիչ է օրինացն Մովսէսի. եւ այնու բամբասիցեն զնա։ Երրորդ պատճառ՝ կամեցաւ սրբիլ՝ զի տացէ մեղաւորացն սրբիլ. զի թէ նա որ անմեղ էր, եւ ծնաւ զորդին Աստուծոյ, սրբեցաւ. որչափ եւս առաւել պարտին սրբիլ մեղաւորք՝ որք ծնան ի մեղս, որ է որդի սատանայի։ Զի որպէս Կոյսն Սուրբ՝ ոչ եմուտ ի տաճարն մինչեւ սրբեցաւ. նոյնպէս ամենայն ոք՝ ոչ կարէ մտանել ի վերին տաճարն արքայութեան երկնից, մինչեւ կատարելապէս սրբեսցի ի մեղաց։ Չորրորդ պատճառ՝ կամեցաւ սրբիլ, զի աստուածութիւն որդւոցն իւրոյ ծածկեսցէ ի սատանայէ. զի գիտացեալ էր սատանայ, թէ նա է Քրիստոսն եւ Փրկիչն աշխարհի մահուամբն իւրով, նա խափան առնէր մահու նորա. զի մի փրկեսցի աշխարհս. որպէս ասէ առաքեալն. «ոչ ոք յիշխանաց աշխարհիս այսորիկ ծանեաւ զնա. զի թէ էր ծանուցեալ, ոչ արդեօք զՏէրն փառաց ի խաչ հանէին»։ Վասն այն ուր երեւէր նշան աստուածութեան՝ երեւէր եւ անդ նշան մարդկութեան տկարութեան. զի ի տարակոյս մնասցէ սատանայ. որպէս յորժամ իջեալ հրեշտակք ի ծնունդն՝ փառք ի բարձունս երգէին, իմացաւ սատանայ թէ, որդի Աստուծոյ է սա։ Եւ յորժամ ի Ը օրն թլփատեցաւ, ասաց սատանայ, թէ ոչ է որդի Աստուծոյ. զի վասն մեղաց թլփատի։ Այսպէս յորժամ աստղն առաջնորդեաց մոգուցն, ասաց սատանայ, թէ այս Որդի Աստուծոյ է. զի ոչ ումեք ի մարգարէից երեւեցաւ այս։ Եւ յորժամ մայրն ամենասուրբ քառասնօրեայ սրբեցաւ, ասաց սատանայ սա ոչ է որդի Աստուծոյ։ Նոյնպէս յորժամ պահեաց զքառասուն տիւ եւ զքառասուն գիշեր, ասաց սատանայ որդի Աստուծոյ է սա եւ յորժամ քաղցեաւ, ասաց ոչ է որդի Աստուծոյ։ Նոյնպէս ի մըկրտութեան յորժամ լուաւ զձայնն դա՛ է որդի իմ սիրելի, ասաց որդի Աստուծոյ է. եւ յորժամ մըկրտեցաւ ջրով ի Յովհաննէ, ասաց ո՛չ է։
       Եւ զայլ ամենայն գործսն Քրիստոսի՝ սատանայ մի իմասցի. վասն այն աստուածածին Կոյսն՝ յետ քառասուն աւուր սրբութեան եկն ի տաճարն եւ կատարեաց զօրէնսն։ Եւ աստ գիտելի է՝ զի Քրիստոս երեք քառասուն պահեաց երեք ծննդեամբն իւրով, ի նշան փրկութեան մերոյ։ Որպէս ասէ աստուածաբանն՝ զերիս ծնունդս մեր ինքեամբ պատուեալ որ ի ծննդեան՝ ի մըկրտութեան՝ եւ ի յարութեան։ Առաջին քառասունքն որ էր յետ ծննդեանն ի Կուսէն ի տղայութեան, յորժամ եկն յանդիման եղեւ երեսացն Աստուծոյ Հօր, նշանակէ զմեր քառասնօրեայ պահօքն տղայանալն ի չարէ եւ յանդիման լինիլ Աստուծոյ։ Երկրորդ քառասունքն՝ յետ մըկրտութեան նշանակէ յետ վերըստին ծնընդեանն մինչ ի մահն՝ զամենայն ժամանակս սգով եւ տառապանօք զանցուցանելն զկեանս մեր։ Երրորդ քառասունքն՝ յետ յարութեան մինչ ի համբարձումն նշանակէ յետ յարութեան մերոյ զհամբառնալն ամպօք ընդ առաջ Տեառն յօդս որպէս ասէ Պօղոս։ Դարձեալ է աստ եւ կրկին հարցումն։ Առաջինն՝ թէ վասն է՞ր հրամայեաց Մովսէս, որ ծնանի արու՝ յետ. խ. աւուր տանիլ ի տաճարն։ Այսմ գնեն վարդապետք երեք պատճառ։ Առաջին՝ զի յայտնի լիցի, թէ որպէս մանուկն ի քառասուն օրն ի տաճարն մտանէ , այսպէս բանական հոգին՝ ի. խ. օրն մտանէ ի մարմինն՝ որ է տաճար իւր յարգանդի մօրն։ Երկրորդ՝ զի հոգին որ աղտեղանա մեղօքն Ադամայ յորժամ Ի. Խ օրն մտանէր ի տաճարն առ ի սրբիլ ի մեղաց ի ձեռն պատարագաց։
       Երրորդ՝ զի թիւս այս. խ՝ ի չորից եւ ի տասանց լինի. զի չորս տասն քառսուն է. վասն այն ի. խ. օրն տանէին ի տաճարն. ցուցանէ թէ՝ որք պահեն հաւատով զտասն բան օրինացն որ գրեալ է ի չորս գլուխ աւետարանին , նոքա մտանեն ի տաճարն արքայութեան երկնից։ Այս առաջին հարցումն։
       Երկրորդ հարցումն։ Թէ վասն է՞ր կինն որ ծնանէր էգ, ութսուն օրն երթայր ի տաճարն։ Ասեն վարդապետք երեք պատճառ։ Առաջինն որպէս ասացաք, եթէ արուն ի. խ. օրն կատարի եւ հոգեւորի. կամ ԽԵ եւ էգն ի յութսուն օրն, կամ ի իննսուն. այլ յորժամ արտաքս ելանէ եւ ծնանի, փոխի կարգն այն. զի էգն շուտով աճէ եւ կատարի քան զարուն. վասն այն երկոտասան տարւոյ աղջկանն պսակ դնեն. այլ կտրիճն՝ ԺԴ տարւոյ պիտի. իսկ գալն ի տաճարն՝ զառաջին կարգն պահէ. որպէս յարգանդին։
       Երկրորդ՝ զի կինն էր պատճառ մեղաց օձին. եւ ծանրագոյն մեղանչեաց քան զայրն. վասն այն պատշաճ էր զի երկար աւուրբք սրբիւր եւ երթայր ի տաճարն։ Երրորդ՝ զի ետես Աստուած առաջ քան զյաւիտեանս՝ զի գալոց էր ի մարդկային բնութիւնս եւ մարդ լինիլ. վասն որոյ պատիւ արար՝ զի արուքն յարգանդի մօրն շուտով կատարին. եւ յետ ծնընդեանն շուտով սրբին քան զէգն։ Իսկ թէ Քրիստոս վասն է՞ր եկն ի տաճարն։ Այս է միտքն։ Նախ որպէս մեք ծննդեամբ գամք ի յաշխարհս. այսպէս եւ Քրիստոս եկն ի տաճարն։ Երկրորդ՝ որպէս թլփատեցաւ վասն մեր, զի ի բաց դիցէ զծածկոյթն մեղաց մերոց. այսպէս եկն ի տաճարն եւ սրբեցաւ ըստ օրինացն, զի սրբեսցէ զմեզ ի մեղաց մերոց։ Երրորդ՝ ինքն գլուխ գոլով հաւատացեալ անդամոց, եկն ի տաճարն եւ ընծայեցաւ Աստուծոյ. զամենայն հաւատացեալս իւր ընծայեսցէ եւ նուիրեսցէ Աստուծոյ։ Չորրորդ՝ զի որպէս ինքն յետ ծննդեանն ի Մարիամայ թլփատեցաւ եւ եկն ի տաճարն ի յօրինակ մեզ. զի յետ մահուան եւ թլփատութեան մեղացն, եւ ամենեւին սրբութեան, ապա լիցուք արժանի տեսութեան Աստուծոյ, եւ մտանելոյ ի տաճարն սուրբ որպէս ատացաւ ի վերոյ։ «Եւ տալ պատարագ ըստ օրինացն զոյգս տատրակաց. կամ երկու ձագս աղաւնեաց»։ Օրէնք եդան ըստ կարգի մարդկան. վասն այնորիկ իջանէ ի զուարակէ մինչ ի տատրակ եւ յաղաւնի վասն աղքատութեան մարդկան։ Զի ոյր ո՛չ իցէ զուարակ, կամ խոյ, կամ դառն մատուսցէ կրկին տատրակս կամ կրկին ձագս աղաւնւոյ։ Կրկինն՝ նշանակէ զհոգւոյ եւ զմարմնոյ սրբութիւն ընծայելոյն ի տաճարն։ Իսկ աղաւնին՝ անցասումն է եւ տատրակն ողջախոհ. վասն զի զայս խնդրէ ի մէնջ առ հասարակ. այսպէս է խորհուրդ օրինացն։ Իսկ Տեառն մերոյ մատուցին պատարագ զայսոսիկ։ Նախ գիտելի է՝ զի վասն աղքատութեան բերին տատրակ եւ աղաւնի։ Զի որպէս յաղքատ մօրէ ծնաւ եւ ոչ ի թագաւորէ, եւ ի մսուր եդաւ զի ո՛չ գոյր նոցա տուն, եւ ի խանձարուրս պատեցաւ զի ոչ ունէին այլ եւս մեծագին հանդերձս, ի գծուծ զգեստ պատեցաւ, նոյնպէս եւ զպատարագն իբրեւ աղքատաց բերին։ Որպէս ասէ առաքեալն. «մեծատունն վասն մեր աղքատացաւ, զի մեք մեծասցուք»։ Երկրորդ գիտելի է՝ թէ հրաման օրինացն զերկու ազգ թռչունս բերել ի տաճարն . այլ կամ աղաւնի, կամ տատրակ այլ Կոյսն սուրբ զերկուսն եբեր՝ զի կատարեալ լիցի խորհուրդ պատարագին։ Երրորդ գիտելի է՝ զի տատրակն ունի հինգ յատկութիւն. որ նշանակէ զՔրիստոս եւ զհետեւեալս նորա։ Նախզի տատրակն երկար ձայն ածէ եւ աղաղակէ. ցուցանէ զքարոզութիւն Քրիստոսի եւ զառաքելոցն. որք քարոզութեամբ լցին զերկիր. ըստ այնմ, «ընդ ամենայն երկիր ել բարբառ նոցա». այլեւ զդաւանութիւն հոգւոյն, զոր խոստովանեցան սուրբ մարտիրոսքն։ Երկրորդ՝ զի տատրակն ողջախոհ է յոյժ. զի կորուսեալ զընկերն, բազում տրտմութեամբ շրջի. որ նշանակէ զսրբութիւն Յիսուսի Քրիստոսի եւ զԱստուածածին Կուսին, որք յաւիտեանս յաւիտենից ողջախոհութեամբ կացին։ Այլեւ ցուցանէ զսուրբ եկեղեցի. որ որքան ի զատ ի փեսայէն Քրիստոսէ, տրտմութեամբ պահօք եւ աղօթիւք կեայ մինչեւ յերկինս հասցէ առ փեսայն իւր։ Երրորդ՝ զի տատրակն մենակ թռչի եւ յանքոյթ տեղիս եւ յանապատ եւ ի մայրիս բնակի։ Ցուցանէ զառաքինի ճգնաւորսն. եւ որք մենացեալք են, եւ յանապատ եւ ի մայրիս բնակեալ. եւ յաստուածային խոկումն պարապեալ եւ յարքայութեան երկնից։ Չորրորդ՝ զի տատրակն գիտէ բնութեամբ ազգ մի խոտի տերեւ, որ հալածէ զգայլս. զոր բերեալ դնէ ի բոյն իւր եւ ոչ երկնչի ի գայլոյ։ Ցուցանէ զիմաստութիւն սրբոցն՝ որք յԱստուծոյ ուսան բերել զտերեւ զղջման խոստովանութեան եւ ապաշխարութեան. որ յոյժ երկնչի գայլն սատանայ ի զղջմանէ մեղացն. եւ եդեալ ի բոյնս որ սիրտն, աներկիւղ մնան ի յափշտակօղ գայլէն սատանայէ։ Հինգերորդ՝ զի քաղցրախօս է տատրակն՝ եւ գուշակ գարնան. եւ նստի ի բարձր տեղւոջ։ Այսպիսի տատրակ եղեւ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. եւ բարձրաձայնութեամբն իւրով հաւանեցոյց զտիեզերս. որպէս ասէ յերգս երգոցն. «ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի. ելից զայգին իւր». այսինքն, զհաւատացեալս իւր. վասն զի խօսեցաւ ընդ մեզ աստուածային աւետարանաւն, եւ փրկական քարոզութեամբն։ Եւ նախ քան զգալուստն Քրիստոսի ձմեռն էր. զի աւուրք դատաստանի եւ վրէժ խնդրութեան էր. իսկ յերեւիլ Փրկչին մերոյ, եղեւ դարուն հոգւոյ. եւ ծաղկեցան մարդիկ զանազան առաքինութեամբ։ Եւ ինքն ել՝ նստաւ ընդաջմէ Հօր ի բարձունս երկնից. եւ ասէ՝ «երթամ եւ պատրաստեմ ձեզ տեղի»։ եւ դարձեալ՝ «ուր եսն եմ, անդ եւ պաշտօնեայն իմ եղիցի»։ Զայս նշանակէր տատրակն պատարագի։ Նոյնպէս եւ աղաւնին ունի տասն յատկութիւն. որ նշանակի ի Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, եւ ի հաւատացեալս նորա։ Նախզի՝ աղաւնին հանդարտ է եւ հեզ. այսպէս եւ Տէր մեր ասէր զինքենէ. «ուսարուք յինէն՝ զի հեզ եմ եւ խոնարհ սրտիւ»։ Եւ մեզ պարտ է զնոյն ուսանիլ. վասն այն երանի տայ հեզոց, զի նոքա ժառանգեսցեն զերկիր արքայութեան Աստուծոյ. «եւ որ խոնարհեցուցանէ զանձն՝ բարձրասցի»։ Երկրորդ՝ զի քաղցրաբարբառ է. նմանապէս եւ Տէր մեր քաղցրութեամբ կոչեաց զմեզ յիւր աստուածային փառսն։ «Եկայք առիս ա՛մենայն աշխատեալք. եւ ես հանգուցից զձեզ»։ Նոյնպէս եւ մեզ պարտ է քաղցր բարուք զմիմեանց բեռն բառնալ. եւ հանգուցանել զաշխատեալս ի մեղաց. եւ զյուսահատեալս հաստատել. եւ զմիմեանս քան զանձինս՝ լաւ համարել։ Երրորդ՝ զի միամիտ է. եւ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս ոչ ինչ եթող ի մերմէ փրկութենէն. այլ զամենայն համբերութեամբ կատարեաց ի ծննդենէն մինչեւ ի խաչն, ի չարչարանս, եւ ի յարութիւն։ Այսպէս եւ մեզ պարտ է միամիտ լինիլ յամենայն գործս փրկութեան. որպէս ասէր. «որ ոք կամիցի զհետ իմ գալ՝ ուրասցի զանձն, եւ առցէ զխաչն հանապազ, եւ եկեսցէ զհետ իմ»։ զի բազում նեղութեամբ պարտ է մեզ մտանել յայն հանգիստն ասէ առաքեալն»։ եւ ոչ թէ միով՝ կամ երկուսով, այլեւ զամենայն համբերութեամբ կատարել. ըստ այնմ, «որ համբերեսցէ իսպառ, նա կեցցէ»։ Չորրորդ՝ զի սրբասէր է աղաւնին. եւ ոչ թողու ի բոյն իւր ծիրտ. այլ զամենեսեան սրբէ ի ձագուցն։ Նմանապէս եւ Տէր մեր՝ է բնութեամբ. եւ զսուրբս սիրէ. զի թէպէ զգեցաւ զմարմինս՝ ոչ ինչ աղտեղացաւ ըստ մեզ. որպէս ասաց առ հրէայսն։ «Ո՞վ յանդիմանեսցէ զիս վասն մեղաց»։ Եւ թէ՝ «գայ իշխան աշխարհիս այսորիկ, եւ յիս ինչ ոչ գտանէ»։ Այլեւ մեզ պարտ է զնոյն սրբութիւն ստանալ. զի ասէ՝ «եղերուք սուրբ եմ»։ Այլեւ ի բունոյ սրտից մերոց զամենայն աղտեղութիւնս մեղաց պարտ է զղջմամբ եւ խոստովանութեամբ ի բաց սրբել. որպէս հայելին որքան սրբի ի ժանկայ, այնքան զպատկերն ցուցանէ։ Նոյնպէս որքան ի հոգւոյ եւ ի մարմնոյ մերոյ զմեղս սրբեմք՝ զպատկերն Քրիստոսի ի մեզ տեսանեմք պայծառացեալ. ըստ այնմ, «որք սուրբք են սրտիւք՝ նոքա զԱստուած տեսցեն»։ Եւ ոչ միայն ի մէնջ սրբեմք, այլեւ ի ձագուցն այսինքն ի հաւատացելոց ի ժողովրդոց, եւ յաշակերտաց անձանց։ Հինգերորդ՝ զի յառաջ քան զամենայն կերակուրս՝ տայ ձագուց իւրոց շօր. զի սրբէ եւ բանայ զստամոքսն առ ի ընդունիլ զայլ կերակուրս։ Նոյնպէս եւ Քրիստոս տայ քրիստոնէից կերակուր շօր. այսինքն զնեղութիւն աշխարհիս եւ զաշխատութիւնս. զի սրբեսցի հոգւոյն ստամոքսն. եւ կարօտասցին անմահ կերակրոյն յաւիտենից, զոր յետոյ տալոց է Քրիստոս։ Վեցերորդ՝ զի ոչ միայն սնուցանէ զիւր ձագս, այլեւ զօտարս . եւ Տէր մեր ո՛չ միայն սիրէ զսուրբս որք են որդիք իւր, այլեւ զմեղաւորս սիրէ եւ խնամէ՝ որք են որդիք սատանայի չար գործովք. զի դարձնին ի մեղաց եւ զղջասցին. ըստ այնմ, «են եւ այլ եւս ոչխարք իմ որք ոչ են յայսմ գաւթէ. եւ զայն եւս պարտ է ինձ ածեալ այսր, եւ այլն»։ Նոյնպէս եւ մեզ պարտ է առաւել սիրել եւ խնամել զնոսա, որք տկարացեալք են ի հաւատոց, կամ ի գործոց. եւ ժողովել զնոսա ի հաւատն Քրիստոսի։ Եօթներորդ՝ զի աղաւնին ոչ ունի լեղի. որպէս եւ Տէր մեր անմասն է ի դառնութենէ անցասումն եւ առանց բարկութեան. որ ոչ չարի չար հատուցանէր, այլ չարեացն բարի. եւ աղօթս առնէր ի վերայ խաչողացն. «հա՛յր՝ թող սոցա զի ոչ գիտեն»։ Նոյնպէս եւ աշակերտ նորին ուսեալ ի նմանէ սուրբն Ստեփաննոս՝ աղօթէր ի վերայ քարկոծողացն։ Զոր եւ մեզ պարտ է զնոյն ուսանիլ. առանց բարկութեան եւ առանց դառնութեան լինիլ առ միմեանս եւ թողութիւն խնդրել յանցաւորին։ Որպէս ի հանապազորդ աղօթս մեր խնդրեմք. թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր որպէս եւ մեք թողումք, եւ այլն»։ Ութներեորդ՝ զի աղաւնին ոչ թռչի միայն, այլ երամ երամ. որպէս Տէր մեր շրջէր յերկրի բազում աշակերտօք եւ ժողովրդօք. էջ ի դժոխս, եւ ել բազմութեամբ հոգւոց եւ սրբոց մարմնոց։ Եւ ել յերկինս բազմութեամբ արդարոց. եւ ի ջանէ դարձեալ բազում հրեշտակօք. եւ կոչէ զամենայն աշխարհ ի դատաստան։ Այսպէս եւ գործնական առաքինութիւնքն՝ ընդ բազումս լինին. սիրել զընկերս . ողորմիլ աղքատաց. մըխիթարել զտրտումս բազումս. որպէս եւ տատրակն մենակ թռչի՝ ցուցանէ զտեսական առաքինութիւնսն. որ միայն իմաստասիրէ եւ խոկայ՝ առանձնացեալ յամենայն իրաց։ Իններորդ՝ զի աղաւնին լալոյ ձայն հանէ ի տեղի խաղալ ասելոյ։ Եւ վասն Տեառն մերոյ ոչ է գրեալ ուրեք թէ ծիծաղեցաւ. այլ բազում անգամ ելաց. որպէս ի վերայ Երուսաղէմի եւ ի գերեզմանն Ղազարու. եւ մեզ հրամայեաց. «երանի որք լան այժմ, զի ծիծաղեսցին. եւ վայ էր նոցա որ ծիծաղին»։ Եւ բազում սուրբք ի տեղի ուրախութեան եւ խաղ ասելոյ՝ լան արտասուօք զմեղս իւրեանց. եւ լացն՝ զյաւիտենից ուրախութիւն բերէ հոգւոյս մերոյ։ Տասներորդ յատկութիւն աղաւնոյն՝ զի յորժամ մորթեն զձագս նորա, եւ նա տեսանէ զարիւն ձագին, այլ ո՛չ հեռանայ յայն տեղւոյն։ Նոյնպէս Քրիստոս՝ հանապազօր տեսանէ զարիւնն իւր հեղեալ ի վերայ խաչին վասն քրիստոնէից, այլ ոչ հեռանայ ի նոցանէ։ Եւ Հայր Աստուած տեսանէ զարիւն Միածնի Որդւոյ իւրոյ ի պատարագն սուրբ. եւ հաշտի ընդ եկեղեցի սուրբ. եւ խնամէ եւ պահէ զնոսա։ Նոյնպէս եւ մեզ պարտ է՝ յորժամ տեսանեմք զխաչն, իմանամք զխաչելութիւն Քրիստոսի. զի ուր խաչն է՝ անդ է խաչելեալն անդ եւ խաչելութիւն։ Այսպէս յորժամ տեսանեմք զպատարագն՝ հոգւով եւ մտօք միանամք ընդ նմա. եւ այլ ոչ եւս հեռանամք ի նմանէ։ Այսպէս յորժամ ի տօնս ինչ տէրունականս հասանիմք, երթամք յեկեղեցին եւ կատարեմք զտօնն. եւ իմանամք ի նմա զանօրինիչն Քրիստոս. եւ ի շնորհացն նորա վայելեմք։
       Որպէս ի ծնունդն, կամ ի թլփատութիւն, կամ այսօր որ եկն քառասնօրեայ ի տաճարն. եւ եբեր պատարագ տատրակ եւ աղաւնի։ Եւ այն զի կրկին էր տատրակն եւ աղաւնին։ Զայն ցուցանէ՝ զի մեք հոգւով եւ մարմնով՝ մտօք եւ շնչով՝ սուրբ եւ արժանաւոր գտանիցիմք Աստուծոյ։ Եւ այն զի՝ թռչունք էին երկնայինք. նոյնպէս եւ մեք հոգւով եւ մարմնով երկնային առաքիութեամբ, երկնաւոր կոչիմք. եւ թռչիմք մտօք եւ խորհրդով ընդ Քրիստոսի, ընդ աստուածածին ծնողին իւրոյ եւ մօր եւ Կուսի. զի նա եղեւ մեզ անբիծ աղաւնի եւ տատրակ ողջախոհ անարատ սրբութեամբ եւ կուսութեամբ իւրով. եւ նա եղեւ մեզ միջնորդ հաշտութեան եւ մարդկան. եւ նա է միշտ եւ անդադար բարեխօս առ որդին իւր միածին վասն մեղուցեալ եւ սըխալոտ անդամոյս որդւոյ իւրոյ սիրելւոյ։ Որ եւ բարեխօսութեամբ անդառնալի հայցուածոց նորին Աստուածածին Կուսին՝ որ այսօր եկն ի տաճարն, եւ ընծայեաց զքառասնօրեայ մանուկն Յիսուս, հաշտեսցի Աստուած ի սուրբ եկեղեցիս. եւ ի ժողովուրդս քրիստոնէից ի գինս արեան Միածնի իւրոյ։ Այլեւ հաճեսցի եւ հաշտեսցի եւ ընկալցի զաղաչանս մեր՝ ընդ ծերունւոյն Սիմէօնի։ Եւ որ այսօր արձակեաց զնա ի կապանաց մարմնոյն՝ արձակեսցէ եւ զմեզ ի կապանաց մեղաց. եւ նորոգեսցէ ի հնութենէ մեղաց. եւ արժանի արասցէ զմեզ ի միւս անգամ գալստեանն Քրիստոսի, մտանել ընդ նմին ի տաճար վերինն Երուսաղէմի ի ժողովս անդրանկաց՝ ի դասս սրբոց եւ սիրողաց անուան իւրոյ։
       Եւ նմա վեր առաքել զօրհնութիւն եւ զփառս մշտնջենաւոր սրբաբանութեամբ ընդ Հօր իւրում ամենակալի եւ ազատիչ սուրբ Հոգւոյն այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից ամէն։