Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԾԱՌԱՅԱԿԱՆ եւ իշխանական տեսակ զգեստուցն յայտնապէս զանազանէ զսոսա ՚ի միմեանց. քանզի ամենայն որ ժառանգաւոր է, գօտելոյծ զգեստուն տարացոյց տայ՝ թէ հաւատացեալ ինձ գործելոյն իշխան եմ ՚ի մէջ եկեղեցւոյս. իսկ կրօնաւորքն եւ աշխարհականքն եւ երախայքն գօտւով կացեալ յաղօթելն՝ զծառայական իւրեանց կարգն խոնարհութեամբ ցուցանեն։ Բայց տես եւ այլ զանազանութիւն, զի մի դասն եւ երեք կարգն, այսինքն երախայիցն հաւատացելոց եւ սրբոյ ժողովրդեանն, եւ կրօնաւորացն կուսանաց՝ գօտւով կան յաղօթելն. իսկ կէս սարկաւագացն եւ ընթերցողացն եւ սարկաւագաց երեք կարգն եւ մի դասն՝ գօտելոյծ եւ թեզանօք պատմուճանաւ։ Բայց որ ՚ի ներքս են ՚ի խորանն սուրբ՝ մի դասն երեք կարգն, այսինքն քահանայքն եւ եպիսկոպոսք եւ եպիսկոպոսապետք՝ գօտելոյծ պճղնաւոր ունին զպատմուճանսն եւ առանց թեզանեաց. որ զայս նշանակեն, թէ որք գօտւովն՝ են պատրաստական սոցա հրամանին, որպէս զծառայս կատարել զոր ինչ պատգամաւորութեամբն իւրեանց բերեն յԱստուծոյ բան հրամանի։ Իսկ սոքա որ զկնի նոցա ժառանգաւորք են եւ իշխանք, բայց ոչ տիրապէս հրամայողք ժողովրդեանն, այլ պաշտօնեայք նոցա ՚ի ներքոյ քահանայական դասուն հրամանի. զի զոր ինչ նոքա բանիւ հրամայեսցեն, սոքա գործով առ ժողովուրդն կատարեն, վասն այնորիկ եւ թեզանեօքն պատրաստ առ ՚ի գործ ունին զձեռս։ Եւ զի՞նչ է գործն սարկաւագին. խունկ արկանել, եւ զխորհրդական սպասն բերել. դպրացն զմոմեղէնսն եւ զայլ ինչ կրել. կէս սարկաւագացն զդրունսն պահել։ Իսկ քահանայական կարգն յայսցանէ ՚ի գործոցս որիշ է, միայն գործ է նոցա առ Աստուած պատգամաւորութիւնն, եւ խօսելն աղօթիւք վասն ժողովրդեանն, եւ իշխանութեամբ հրաման տալ պաշտօնէիցն զիւրաքանչիւր գործ. յաղագս որոյ պճղնաւոր եւ առանց թեզանեաց ունի զպատմուճանն, յայտ արարեալ՝ թէ բանի միայն է սպասաւոր, եւ ոչ մարմնական գործոյ. բանական աղօթիւքն միայն պաշտօն տանի Աստուծոյ եւ ժողովրդեանն, եւ ոչ զգալի գործով. քանզի խնկարկելին տնօրէնութիւն է նմա, եւ երկրորդին աստիճանի, որպէս ցուցաւ, եւ ոչ սեպհական գործ, այլ զիջումն ՚ի պէտս հօտին։