«ՈՐ
աղբեւրդ
ես
կենաց
եւ
բխումն
ողորմութեան,
ողորմեա
ժողովրդեանս՝
որք
խոնարհեալ
երկիրպագանեն
առաջի
աստուածութեանդ
քո
»։
Աղբեւր
կենաց
միշտ
զՀոգին
սուրբ
գիրք
սուրբք
անուանեն.
ըստ
որում
ասէր
տէր
վասն
նորին.
«Որ
հաւատայ
յիս,
գետք
յորովայնէ
նորա
բխեսցեն
ջրոց
կենդանութեան
».
եւ
մարգարէքն
՚ի
բազում
տեղիս.
սակայն
մեզ
առաջի
կայ
քննել
զպատճառն,
որո՛յ
աղագաւ
նա
աղբեւր
եւ
գետ
՚ի
գրոց
կոչեցաւ։
ԶԱստուծոյ
բնութիւնն
ոք
՚ի
յարարածոցս
ոչ
բնաւ
կարաց
ճանաչել.
ոչ
զբնութիւն,
ոչ
զանուն
նորին
տիրապէս.
այլ
անուանեմք
զնա
բազմապատիկ
անուամբք
ըստ
ներգործութեան
կամացն։
Աստուած
է
եւ
Հոգին
սուրբ,
հաւասար
Հօր
անձնաւոր,
եւ
նմին
համագոյ.
զանունն
ոչ
գիտեմք,
այլ
անուանեմք
զնա
ըստ
ներգործութեանն
աղբեւր։
Որպէս
զՀայր
հուր՝
վասն
կիզողական
զօրութեանն,
զՈրդի
գառն՝
վասն
անմեղութեանն,
այսպէս
եւ
զՀոգին
աղբեւր՝
վասն
զանազան
շնորհաբաշխութեանն
զոր
բաշխէ
տիրապէս,
եւ
ոչ
բաշխի
յայլոց
էութեանն
ծախմամբ
իբր
զջուր.
քանզի
աղբեւր
ասէ
զնա,
եւ
առ
՚ի
յինքենէ
զբղխումն։
Արդ
զոր
օրինակ
աղբեւրն
որ
առոգանէ
զդրախտ՝
զիւրաքանչիւր
ծառ
ըստ
իւրում
որակութեանն
արբուցեալ
պայծառացուցանէ,
եւ
մի
ջուր
գոլով՝
՚ի
մուրտն
այլ
հոտոյ
զօրութիւն
տայ,
՚ի
մանիշակն
այլ.
՚ի
թզենին
զիւր
պտուղն
գոյացուցանէ,
եւ
յարմաւենին
զիւրն,
այսպէս
եւ
Հոգին
սուրբ
ներգործէ
իմանալի
առոգմամբն
՚ի
զանազան
հասակս
մարդկան
եւ
՚ի
գործ
նոցին.
մի
գոլով
զօրութիւն,
բայց
սակայն
զզօրացեալսն
յինքենէ՝
ոչ
միով
օրինակաւ
զօրացուցանէ,
այլ
ըստ
բանալոյ
զբերան
հաւատոցն,
եւ
օգտի
իւր
եւ
գործոյ.
այսինքն
զի
ոչ
կարէ
տանել
զնա
միով
օրինակաւ
քահանայն
եւ
ժողովուրդն,
որպէս
եւ
ոչ
զջուրն
ծառքն
զանազանք.
վասն
այսորիկ
ներգործէ
՚ի
նոսա
ըստ
իւրաքանչիւր
չափոյ։
Եւ
ոչ
մի
է
ամենայն
ընդունողացս
ներգործութիւն,
որպէս
եւ
ոչ
ծառոցն
պտուղք.
յաղագս
որոյ
զիւրաքանչիւր
ոք
ըստ
իւրում
որակութեանն
արբուցանելովն՝
առնէ
պտղատու.
զքահանայն
՚ի
քահանայագործելն։
զիշխանն
՚ի
դատելն,
զփարթամն
յողորմելն,
զաղքատն
՚ի
համբերելն,
զկրօնաւորն
յաղօթեն,
զկոյսն
՚ի
ժուժկալելն.
եւ
ո՞
կարէ
թուել
կամ
զշնորհս
նորին
զանազանս,
եւ
կամ
զընդունողացն
բազմութիւնն։
Արդ
սա
աղբեւրս
կենաց՝
որ
զայս
ամենայն
կատարէ,
հանդերձեալ
է
տեսութեամբ
եւ
հաղորդութեամբ
մարմնոյ
եւ
արեանս
Քրիստոսի
առոգանել
զժողովուրդս,
ըստ
որում
ասացաւ.
վասն
այսորիկ
նախ
խոնարհեալ
խնդրէ
զշնորհս
զայսոսիկ
քահանայս
ժողովրդեանն
որք
երկրպագեալ
նմին
սպասեն,
ասելով.
«Ողորմեա
ժողովրդեանս
որք
խոնարհեալ
երկիր
պագանեն
առաջի
աստուածութեանդ
քո
»։
Ողորմութիւն
վայելչապէս
՚ի
նմանէ,
զի
բղխումն
է,
ոչ
արդար
իրաւանց
միայն՝
այլ
տիրապէս
ողորմութեան.
քանզի
ոչ
գարշի
յումեքէ,
այլ
առ
ամենեսեան
խոնարհի
ըստ
իւրաքանչիւր
չափոյ
եւ
աստիճանի։
Եւ
այժմ,
ասէ,
ժողովուրդս
վասն
այնորիկ
խոնարհեցան
առաջի
աստուածութեանդ
քո,
զի
զշնորհ
մխիթարութեանդ
կարօտին
ընդունել.
տու՛ր
նոցա
որպէս
բարերար
Աստուած։
«Պահպանեա
զսոսա
ամբողջս,
տպաւորեա
յոգւոջ
սոցա
զձեւ
մարմնոյ
ցուցակի
»։
Յիրաւի
ասէ,
պահպանեա.
քանզի
նորա
նախախնամութեանն
Քրիստոս
զմեզ
հաւատաց.
«Իձեզ,
ասէ,
բնակեսցէ,
ընդ
ձեզ
եղիցի
՚ի
յաւիտեան
»։
Իսկ
ձեւն
զմարմնոցն
զերկրպագելն
նշանակէ.
զի
Աստուած
զհոգւոց
երկրպագութիւնն
խնդրէ,
եւ
ոչ
զմարմնոց,
ըստ
տեառն
բանի.
«Հոգի
է
Աստուած,
եւ
երկրպագուաց
նորա
պարտ
է
հոգւով
եւ
ճշմարտութեամբ
երկիր
պագանել
»։
Ուստի
մարմնոյս
պարանոցի
կորացումն՝
ներգործութեան
Հոգւոյն
պարտ
է
զի
լիցի
բացայայտիչ։
Արդ,
ասէ,
յայս
զօրացո
զսոսին.
զի
որպէս
մարմնով
կան
առաջի
աստուածութեանդ
քո,
եւ
մտօք
լինիցին.
եւ
որպէս
այժմ
զպարանոցսն
խոնարհեցուցին,
եւ
զանձնիշխան
հոգին
ընդ
կամօք
հրամանի
քո
նուաճեսցեն.
եւ
այս
ոչ
վայրապար
կամ
սնոտի
աշխատութիւն,
այլ
զի՞նչ.
«Առ
՚ի
ժառանգութիւն
եւ
՚ի
վիճակ
հանդերձեալ
բարեացդ»։
Դարձեալ,
«Տպաւորեա
յոգւոջ
սոցա
զձեւ
մարմնոց
ցուցակի
»,
տիրապէս
իմանամք
յաղագս
հաղորդութեանն
ասացեալ.
քանզի
սոքա,
ասէ,
կենցաղոյս
զբաղանաց
ծառայք,
եւ
աշխարհական
հոգովք
խաւարեալք,
տկար
են
իմացողական
հայեցողութեամբ
զքեզ
տեսանել,
որպէս
եւ
զդասս
քահանայիցս
որք
ընկալան
զքեզ
յանձինս
եւ
՚ի
պատարագս։
Արդ
աղաչեմ
ներել
ողորմութեամբ
ժողովրդեանս,
եւ
յընդունելն
՚ի
բերանս
իւրեանց
զտէրունի
մարմնոյս
ճաշակումն՝
հաւասարատիպ
սորին
լնուլ
զհոգիս
նոցա
հոգեւորական
քո
շնորհիւ.
եւ
որպէս
մարմինքն
զձեւ
մարմնոյս
Քրիստոսի
ցուցակ՝
ճաշակեն
եւ
ըմպեն ,
հոգիքն
ընդ
սմին
զՀոգիդ
Քրիստոսի
ճաշակեալ
եւ
արբեալ
զմայլեալ
խրախասցին։
«Առ
՚ի
ժառանգութիւն
եւ
՚ի
վիճակ
հանդերձեալն
բարեաց
Քրիստոսիւ
Յիսուսիւ
տերամբ
մերով,
ընդ
որումքեզ
փառք
»։
Այսինքն
թէ
ժառանգութեան
հանդերձեալ
բարեացդ
վիճակի՝
այս
տուաւ
մեզ
առհաւատչեայ
եւ
գրաւական ,
քո
՚ի
յանձինս
մեր
բնակութիւն
՚ի
ձեռն
Քրիստոսի.
ըստ
այնմ.
«Որ
յաջողեացն
մեզ
՚ի
սոյն,
Աստուած
է,
որ
ետ
զառհաւատչեայ
Հոգւոյն
՚իսիրտս
մեր»։
