Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՔՐԻՍՏՈՍ յորժամ զկտակն հաստատուն հուպ ՚ի չարչարանսն իւրոց աշակերտացն շնորհէր, յաւել առ նոսին ասել. «Ուր եսն եմ, եւ դուք իցէք. եւ ուր երթամն գիտիցէք, եւ զճանապարհն գիտիցէք »։ Ասէ ցնա Թովմաս. «Տէր ոչ գիտեմք յո՛ երթաս, եւ զիա՞րդ զճանապարհն կարասցուք գիտել »։ Ասէ ցնա տէրն. «Ես եմ ճանապարհ եւ ճշմարտութիւն եւ կեանք. ոչ ոք գայ առ Հայրն եթէ ոչ ինեւ. եթէ զիս գիտէիք, ապա եւ զհայրն իմ թերեւս գիտէիք, եւ այսուհետեւ գիտասջիք զնա »։ Արդ զայս եդաք առ ՚ի ցուցանել թէ ոչ միայն զօրութեամբ, այլ եւ բարեկարգութեամբ ընթանայ խորհրդածութիւնս. քանզի առ Հօր գիտութիւն նա ինքն տէր մեր եղեւ ճանապարհ աշխարհի, որպէս եւ ասաց. «Եթէ զիս գիտէիք, ապա եւ զՀայրն իմ թերեւս կարող իլնէիք գիտել ». այսինքն զի ես մարմնով երեւեցայ ՚ի մէջ ձեր, դիւրահասանելի ամենեցուն. յորժամ զիս եւ զիմ սէրն ճանաչէք, ապա իմ ճշմարիտ սէրս զոր ցուցի առ ձեզ, ճանապարհ լինի եւ ածէ զմիտս ձեր առ Հօր սէրն, որ առաքեաց զիս յաշխարհ. քանզի գիտել էութիւն սիրոյն իւր եւ Հօրն ասէ, եւ որպիսութիւն բնութեանն. եւ զի զայն դեռ ոչ գիտէին առաքեալքն, թէ սա որ խօսիս՝ Աստուած է մարմնացեալ, վասն այնորիկ ասաց, եթէ զիս այժմ գիտէիք, թերեւս կարէիք ինեւ զՀայրն ճանաչել։ Յետ որոյ եւ յաւելու, եւ այսուհետեւ գիտասջիք զնա. յայտ է թէ յետ իմ փոխանակ ձեր մեռանելոյն, եւ զՀոգին յերկիր առաքելոյ՝ զոր նախ քան զմահն թերեւս դժուարաւ կարէիք ճանաչել, այսուհետեւ յետ մահուս՝ զօրութեամբ Հոգւոյն դիւրաւ գիտասջիք զնա։ Զայսպիսի սահման անստերիւր տարաւ եկեղեցիս, նախ զՔրիստոս ծանուցեալ օրհներգութեամբքն, եւ ապա յետ նորա մահուն յիշատակի ճանապարհ լինելոյ եւ Հոգւոյն իջանելոյ՝ առ Հօրն գիտութիւն վերանան. որովք ուսանիմք թէ բովանդակ տնօրէնութիւնն ՚ի խորհրդածութիւնս կատարի։ Զայս եւ յառաջագոյն ցուցաք բազում անգամ, բայց ոչ դանդաղիմ զնոյն ՚ի վերստին երկրորդելս։ Նախ քահանայքս զմարդկութիւնն նորա խորհրդաբար աղօթիւքն Հօր նուիրեցին, եւ ժողովուրդն տեսեալ զնա հաւատոցն աչօք՝ մարդ զսերովբէիցն Աստուած հաւասար մեզ ՚ի մէջ մեր, ուստի եւ զսրբերգենութիւնն ձայնակցեալ երկնայնոցն աղաղակեցին։ Յետ մարդն լինելոյն խաչեցաւ եւ չարչարեցաւ Քրիստոս. ազյն քահանայքն աղօթիւքն ՚ի կիր առեալ ցուցին Հօր. յաղագս որոյ տեսեալ ժողովուրդն հաւատոցն աչօք զտէրն իւրեանց վասն ինքեանց ՚ի չարչարանս, սկսան միաձայն աղաղակել. «Յամենայնի օրհնեմք զքեզ »։ Արդ չարչարեալ եւ յարուցեալ առ Հայրն վերացաւ, եւ եղեւ սոցա ճշմարտապէս առ Հայրն ճանապարհ. եւ ծանեան հաւատարմապէս թէ ուր մեր մարմնակիցն է, մեք անդ եմք յուսով եւ հաւատով . գիտացին թէ սա որ վասն մեր չարչարեցաւ, առ Հայր վերացաւ, ըստ ասելոյն. «Ուր երթամն գիտիցէք »։ Վասն այսորիկ առաջնորդութեամբն Քրիստոսի ճանապարհ արարին առ Հայր, եւ այնուհետեւ գիտացին զնա, այսինքն յետ զխաչն եւ զչարչարանսն, զյարութիւնն եւ զհամբարձումն Քրիստոսի օրհնաբանելոյն, եւ վերացեալ ընդ մարմնակից իւրեանց Աստուծոյն առ Հայրն, այսօր սոքա որպէս յայնժամ առաքեալքն՝ սկսան աղօթել առ նա, եւ զՀոգւոյն խոստումնն խնդրել՝ ասելով, զհաց մեր տու՛ր մեզ, եւ եկեսցէ Հոգիդ սուրբ, որ է մարմին եւ արիւնս Քրիստոսի հոգւովն իւրով կենդանացեալ, զոր ունին դեռ եւս առ իւրեանս խորհրդաբար քահանայքն՝ անմատչելի ՚ի ժողովրդենէն։ Ապա յորժամ սոքա աղաղակեն առ Հայրն, եւ զնոյն զհացն կենաց ՚ի նմանէ խնդրեն, զորդեգրութեանն պայման յիշեցուցանեն, եւ զթողութիւն պարտուցն հայցեն, յետ այսորիկ լինի համարձակութիւն քահանայիցն՝ զծածուկ խորհուրդն երեւելի սոցին առնել բարձրացուցանելովն, եւ յետ տեսութեանն ՚ի կցորդութիւն կոչել նմին հաղորդութեամբն։ Արդ չեւ եւս այսոցիկ խորհրդոց տնօրինեալ, նախ առ Հայրն աղօթելոյ սոցին էառ հրաման. եւ սոքա ըստ նախանշանակեալ կարգաւորութեանդ այժմ սկսանին զաղօթս տէրունական բազկատարած աղօթել։