Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԽՈՐՀՈՒՐԴ ՚ի մարմնականս սովոր եմք կոչել զժամանակն, յոր թագաւորն զիշխանակիցսն առանձինն առնու ՚ի հասարակաց ամբոխէն, եւ խորհուրդ առնու ընդ նոսին զհնարս խաղաղութեամբ աշխարհին եւ զիմաստ յաղթութեան թշնամեացն, եւ որոց ՚ի սոյն յարին կարեւոր խնդիրք։ Եւ հարկ է յայնժամ իշխանացն առ տէրն իւրեանց համարձակ խօսել վասն ուղղութեան խորհրդոյն եւ օգտի աշխարհին, զոր առաջի բազմացն ոչ համարձակէին։ Այսպէս եւ վիճակեալքն ՚ի քահանայականս կարգ՝ Աստուծոյ գործակիցք են, ըստ որում գրեացն Պօղոս. մանաւանդ եւ աթոռակիցք, զի նորա փոխան վարեն զիշխանութիւն հոգւոց ՚ի մէջ մարդկան։
       Արդ հարկաւոր է սոցա ըստ աւուր աւուր առանձնանալ ՚ի հասարակաց ամբոխէն, եւ առ տէրն իւրեանց ՚ի խորհուրդ մտանելով՝ զընթացս գործոյն որ ՚ի ձեռս առին՝ ցուցանել. ուստի եւ առանձնանան ՚ի պատշաճ ժամու պատարագին ՚ի խորանն սուրբ՝ շուրջ կացեալ զԱստուծով. զորո զօրութիւնն հաւատացաք ՚ի սեղանն գերագոյն տպացեալ. եւ թագնաբար յուշ ածեն նմա զմեծամեծ երախտիսն, որ արար ՚ի վերայ աշխարհի. այնպէս սիրեցեր, ասեն, զաշխարհ, մինչեւ զորդիդ միածին ետուր. եւ ոչ միայն ետուր, այլ եւ ընդ կիրս տկարութեանս սահմանեցեր անցանելոյ. յետ որոյ եւ խաչին վասն մեր մատնեցեր անցանելոյ. յետ որոյ եւ խաչին վասն մեր մատնեցեր. որ կատարեալ զհնազանդութիւնն՝ մերովս ընդ աջմէ քումմէ առհաւատչեայ փրկութեան բազմեցաւ։ Արդ աղաչեմք զքեզ խորհրդապէս, մի՛ զայսքան անզուգական երախտիս՝ փոքունց յանցանացն հաւասարեր, եւ վասն մեղաց յաստուածային շնորհացդ զրկեր. այլ որոց զսէրն ՚ի թշնամութեանն մահուամբ որդւոյ քո, ապա այժմ առաւելապէս ապրեսցուք սովաւ յարդար իրաւանացդ բարկութենէ։
       Այսպիսի թախանձանօք խորհրդապէս շարժեն զգթութիւնն Աստուծոյ յողորմութիւն աշխարհի. եւ զի շարժի՝ ուսոյց մեզ ինչ խնդրէք յանուն իմ ՚ի հօրէ, տացի ձեզ »։ Եւ զայսպիսի առատութիւն գթութեան ոչ դատեցաւ բարեկարգութիւն եկեղեցւոյ հասարակաց ժողովրդեանն լսել. զոր սոքա ՚ի սէրն Աստուծոյ համարձակեալ վասն նոցին պաղատին. եւ որպէս եւ ոչ մարմնական իրաւունք զխորհուրդ արքայի. այլ միայն քահանայիցն անմռունչ ձայնիւ եւ սրտի աղաղակաւ առ Աստուած հառաչել հազարապէս, եւ ոչ ՚ի ներքոյ ծառայականն երկիւղի։ Եւ այս ե՞րբ լինիցի, եթէ ոչ յորժամ սիրտք մեր ոչ ըստ գտանիցեն զմեզ, համարձակութիւն ունիմք առ Աստուած. եւ զոր ինչ հայցեմք, առնումք ՚ի նմանէ, զի զպատուիրանս նորա, ասէ, պահեմք, եւ զհաճոյս առաջի նորա առնեմք»։