ԲԱԶՈՒՄ
եւ
պէսպէս
բանք
վասն
այսր
՚ի
տեառնէ
ասացեալ
եւ
յառաքելոց
նորին՝
կարող
են
ածել
զիմաստունս
՚ի
հաւանութիւն.
զի
ասաց
բարձրաբարբառ
՚ի
ժողովուրդն
յուսուցանելն
՚ի
Կափառնաւում.
«Որ
ոչ
ուտէ
զմարմին
իմ
եւ
ըմպէ
զարիւն
իմ,
ոչ
ունի
կեանս
յանձին
».
զի
մարմին
իմ
ասաց,
եւ
ոչ
զօրինակ
մարմնոյն.
«Իսկ
որ
ուտէ
եւ
ըմպէ,
նա
յիս
բնակեսցէ,
եւ
ես
՚ի
նմա
»։
Յետ
որոյ
զբանիւ
ասացեալն
գործով
կատարեաց,
զի
«Առ,
ասէ,
հաց,
գոհացաւ
օրհնեաց
սրբեաց,
եւ
ետ
աշակերտացն,
եւ
ասէ.
Առէք
կերայք
՚ի
սմանէ,
այս
է
մարմին
իմ
».
եւ
ոչ
օրինակ
մարմնոյն.
նոյնպէս
եւ
զբաժակն
արիւն
անուանեաց,
եւ
ոչ
օրինակ
արեանն
զոր
ճաշակողքն
աղաղակէին.
«Արիւնն
Յիսուսի
սրբէ
զմեզ
յամենայն
մեղաց
».
եւ
«Որ
ուտէ
եւ
ըմպէ
զնա
անարժանութեամբ,
ոչ
թէ
զօրինակն
ոչ
խտրէ,
այլ
զմարմինն
տեառն
».
քանզի
օրինակ
է
մարմնոյ
գծագիրն
պատկեր,
եւ
Աստուծոյ՝
արեգակն
կամ
այլ
ինչ
՚ի
յէիցս,
զորս
բաղդատեմք՞
Արդ
որպէս
գծագրեալ
պատկերն
ոչ
է
կենդանի,
եւ
ոչ
կենդանացուցանել
ունի
զօրութիւն,
այսպէս
եւ
սա
թէ
սոսկ
օրինակ
էր,
ոչ
ինքն
կենդանի
եւ
ոչ
զայլս
սրբէր.
որպէս
գոչեաց
աստուածաբանն.
եւ
որպէս
արեգակն
օրինակ
Աստուծոյ՝
չունի
աստուծական
զօրութիւն,
նայեցողն
՚ի
նա
ոչ
դատապարտի,
յորժամ
անխտիր
յօրինակն
Աստուծոյ
մերձենայ,
այսպէս
եւ
՚ի
սորա
ճաշակելն
ոչ
դատաստան
անձին
ուտէր
ըստ
Պօղոսի,
թէ
օրինակ
էր.
քանզի
օրինակ
անուանի,
որ
զգաղափար
գոյին
ունի,
եւ
ոչ
զզօրութիւնն,
որպէս
ասացաւ,
նկարագիր
է
կենդանոյն։
Իսկ
մարդ
մարդոյ
ոչ
է
օրինակ՝
այլ
համաբանութիւն
կոչի.
այսպէս
եւ
սա
համաբանութիւն
կոչի.
այսպէս
եւ
սա
համաբանութիւն
է
Աստուծոյ,
եւ
ոչ
օրինակ.
վասն
այնորիկ
եւ
ունի
զօրութիւն
զմեղս
սրբել՝
որպէս
եւ
զԱստուած.
ապա
թէ
օրինակ
էր,
ոչ
սրբէր,
որպէս
եւ
ոչ
պատակերն
խօսի։
Բայց
զի
թանձրամիտ
գոլով,
թէպէտ
եւ
բերանովք
սմին
հաւատամք,
եւ
ոչ
սրտիւք։
Բեր՝
ապաւինեալ
՚ի
հոգին
Աստուծոյ՝
զիմանալի
խորհուրդս
զգալի
օրինակաւ
երկիւղածաց
մտաց
հաւանական
արասցցուք.
զի
յորժամ
զայն
տեսանեմք
գոլ
հնարաւոր,
կարող
եմք
հաւատալ՝
թէ
եւ
այս
յամենակար
մարդասիրութենէն
Աստուծոյ
տնօրինի
առ
՚ի
մերն
փրկութիւն։
Արեգակնդ
ստեղծուած
Աստուծոյ
նիւթական
լոյս
՚ի
վեր
քան
զմարմինս՝
օր
ըստ
օրէ
սփռէ
զճաճանչ
ճառագայթին
՚ի
վերայ
աշխարհի,
յորմէ
լուսաւորին
ամենայն
էքս
արտաքուստ
կոյս.
այսինքն
քար
եւ
փայտ
եւ
որք
ըստ
նոցա.
իսկ
յինքեանս
զլոյսն,
եւ
նովաւ
զօրացեալք՝
լոյս
ծագեն
՚ի
տեսողսն,
յառաջ
կուսէ
ընկալեալք,
եւ
յետոյ
սփռեալք.
զոր
այլ
նիւթ
ոչ
կարէ
առնել։
Արդ
համարեսցուք
գոլք
խաւարչտին
ինչ
տուն,
եւ
լուսանցոյց
յարկին
յապակոյ.
յորժամ
ծագէ
արեգակն,
ոչ
ապաքէն
՚ի
վերայ
ամենայն
տանն
փայլէ,
սակայն
յինքն
զճառագայթն
ապակին
միայն
ընդունի,
եւ
զ՚ի
ներքս
կացեալն
յարախառնեալ
լուսովն՝
ընդ
էութիւն
իւր
լուսաւորէ.
եւ
ոչ
ոք
կարէ
տեսութեամբ
զանմարմին
արեգակն
կամ
զմարմին
ապակոյն՝
որ
խառնեցան
ընդ
միմեանս՝
բացատրել։
Այսպէ
իմասցուք
իմանալի
արեգակն
զիսկութիւն
աստուածութեանն
սրբոյ
Երրորդութեան
գերագոյն
էութիւն
գերագոյն
լոյս
քրիստոնէից
վերատեսուչ.
զՀայրն
անսկիզբն,
զՈրդին
միածին
եւ
զՀոգին
համափառ
յանճառ
իսկութիւն
եւ
փառս
գերագոյապէս
հաստատեալ.
ճառն
իսկութիւն
եւ
փառս
գերագոյապէս
հաստատեալ.
իսկ
կամացն
բարեաց
ախորժեալ
զնախախնամութիւն
արարածոցս՝
արտաքս
բխէ
առ
՚ի
յինքենէ
զելողութիւն
հոգւոյն՝
արարածոցս
լուսափայլութիւն,
որ
նախ
առաջին
զօրանայ
եւ
պայծառացուցանէ
զրեշտակական
զօրութիւնսն
եւ
զերկնայինսն
ըստ
իւրաքանչիւր
դասու
եւ
կայանի,
որպէս
արեգակնդ
զնախ
քան
զմեզ
զօդդ,
եւ
անտի
եէեն
նոքա
սուրբք
եւ
մաքուրք
եւ
բնակարան
ամենայն
բարութեանց.
իսկ
մեր
գոլով
՚ի
խաւարչտին
տանս,
այսինքն
՚ի
հոսանուտ
կեանս,
եւ
՚ի
բնաւորական
ախտից
ապականութիւնս,
անկարանամք
զճաճանչ
ճառագայթի
հոգւոյն
տանել
որպէս
զնոսա
առանց
միջնորդ
զսուրբ
նշանակ
հացիս
եւ
գինւոյս,
որպէս
ապացոյցն
զապակին
աեգականն,
եւ
՚ի
յուշ
ածեմք
զխոստումն
փրկչին
մերոյ
Քրիստոսի՝
Աստուծոյ
Հօրն,
եւ
զկիրս
նորա
փրկագործս.
յոր
հայեցեալ՝
ծագէ
զարեգակն
իմանալին
զհոգին
՚ի
վերայ
աշխարհի.
եւ
նա
փայլեալ
աստ
միայն
զայս
նիւթ
գտանէ
ներընդունակ,
որ
տիրապէս
ընդ
նա
խառնի
որպէս
արեգակն
զապակին ,
եւ
խառնի
անճառապէս.
որպէս
զի
ոչ
կարել
որոշել
զզգալի
նիւթս
յիմանալի
հոգւոյն,
ըստ
որում
եւ
ոչ
զնա
՚ի
ճառագայթից
արեգականն.
այլ
է
նոյն
Աստուած
հացս,
որպէս
եւ
հոգին.
ըստ
որում
նոյն
լոյս
ապակին՝
որպէս
եւ
արեգակն.
եւ
այս
ո՞ր
հոգի
է,
եթէ
ոչ
այն՝
որ
զՏէր
մեր
իբրեւ
զպատուակից
զօրացուցանէր
եւ
՚ի
սքանչելեացն
ներգործութիւն
կցորդէր.
որ
տուաւ
մեզ
մատակարար
շնորհաց
մինչեւ
յաւիտեան.
ապա
ուրեմն
Աստուած
հոգին
ընդ
մարմին
հացիս
խառնեալ՝
Քրիստոս
եւ
Աստուած
զսա
առանց
յերկուանալոյ
օծանէ.
եւ
է
ոչ
յարացոյց
Աստուծոյ,
որպէս
արեգակն
զոր
առաք
եւ
ապակին,
այլ
նախատպին
զօրութեան
ընդունակ,
եւ
մարմին,
ըստ
որում
եւ
անուանեցաւ
արիւն
Յիսուսի,
եւ
ոչ
արեանն
յարացոյց .
եւ
զօրութիւն
ունող
թողուլ
զմեղս
որպէս
զԱստուած։
Արդ
որպէս
արգելեալքն
՚ի
տանն՝
յապակոյն,
որպէս
յարեգականէ
պայծառացան
լուսովն
զոր
ընկալան.
այսպէս
եւ
մեք
՚ի
խաւարային
կեանս
գոլով՝
սա
սուրբ
ընծայս
քահանայական
աղօթիւնք
ընդունի
յինքն
զներգործութիւն
լուսոյ
իջման
Հոգւոյն ,
եւ
զհայեցողսն
՚ի
յինքն
ճաշակմամբ
մտաց
եւ
մարմնոյ՝
լուսաւորէ,
սրբէ
եւ
արդարացուցանէ։
Այլ
թէ
ասիցես.
ընդէ՞ր
միայն
այս
նիւթ
եւ
ոչ
այլ
ոք
յէիցս
նմին
ընդունակ,
ասասցուք.
եւ
ընդէ՞ր
միայն
այն
նիւթ
արեգականն
եւ
ոչ
այլ
ոք.
զի
այն
Աստուած
որ
զնա
զգալի
լուսոյ
արար
պարունակիչ,
զսա
առ
բարձրացոյց,
օրհնեաց
եւ
սրբեաց,
եւ
իմանալի
լուսոյ
աստուածութեանն
զօրացոյց
լինել
պարունակող,
եւ
ոչ
այլ
ոք
կարէ
տեսանել
զնա,
բայց
միայն
սա՝
զոր
անուանեաց
իւր
մարմին
ըստ
այսմ
խորհրդոյ։
Դարձեալ
մանր
խուզելով
թէ
ասեն
ոմանք,
ընդ
այն
մարմին
Որդին
միացաւ
եւ
ընդ
այս
Հոգին,
ասասցուք,
թէ
բնութիւն
աստուածութեանն
եւ
փառաց
ոչ
ունին
զանազանութիւն՝
անձնաւորութեամբ
որոշեալքն,
եւ
ընդ
այս
Հոգին
խառնեալ
որ
բնութենակից
է
Որդւոյ,
բնութեան
Որդւոյն
խառնեցաւ,
եւ
Քրիստոսի
եղեւ
մարմին,
մանաւանդ
զի
հոգին
Քրիստոսի
էջ
առ
մեզ,
եւ
նա
ետ
զնա
նախ
առաքելոցն
եւ
նոքա
աշխարհի.
զի
իւր
արդարութեանն
ընկալաւ
զնա
՚ի
Հօրէ
փոխարէն,
եւ
սփռեաց
՚ի
յաշխարհս,
որում
խորհրդազգածն
առաքեալ՝
գրէ
«Եթէ
ոք
զՀոգին
Քրիստոսի
ոչ
ունի,
սա
չէ
նորա
».
եւ
աստուածաբանն
Յովհաննէս,
«Այսուիկ,
ասէ,
գիտեմք
եթէ
՚ի
նմա
եմք,
զի
՚ի
Հոգւոյ
իւրոյ
ետ
մեզ
»։
Ուստի
յայտ
է
թէ
զմարդիկ
մկրտութեամբ,
եւ
զհացն
առաջադրութեան
Հոգին
ներգործէ
մարմին
Քրիստոսի.
եւ
զմեզ
եւ
զնա
նոյն
ինքն
լինի
յօդակապ
եւ
խառնէ,
եւ
չէ
պարտ
վասն
այսր
հակառակել
զգրոց
զօրութիւն
գիտողաց։
Իսկ
թէ
ոք
ասէ,
մարմինն
Քրիստոսի
միս
էր
եւ
արիւն,
եւ
այս
հաց
եւ
գինի,
ասասցուք
թէ
զօրութեամբ
եւ
էութեամբ
բնութեան
մի
մարմին
անուանի
միսն
եւ
հացն,
համագոյ
գոլով
իրերաց
՚ի
չորից
տարերցս
գոյացեալքն.
եւ
որպէս
արիւնն
մարմին,
այպէս
եւ
գինին
բնութեամբ,
մի,
թէպէտ
եւ
ոչ
որակութեամբ.
զի
թէ
արտաքոյ
էր
տարերցս
մի
ոք
՚ի
սոցանէ,
յայտ
է
թէ
թերութիւն
ունէր
մինն
քան
զմիւսն.
ուրեմն
արմատ
մի
ունելով
եւ
պատճառ
մի ,
անուանին
մարմին,
եւ
միոյ
Քրիստոսի
մարմին՝
միոյ
հոգւոյ
գոլով
ընդունակ։
