Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԱՌԱՔԵԱԼՆ Պօղոս ՚ի խոնարհութիւն կամելով կրթել զՓիլիպեցիսն՝ զՔրիստոս առնու ապացոյց ՚ի մէջ, ասելով. «Զայն խորհեսցի իւրաքանչիւր ոք ՚ի ձէնջ որ եւ ՚ի Քրիստոս Յիսուս. ՚ի կերպարենս Աստուծոյ գոլով նորա՝ զանձն ունայնացոյց, հնազանդեալ Հօր մահուչափ եւ մահու խաչի . վասն որոյ Աստուած զնա առաւել բարձրացոյց, շնորհեալ նմա անուն որ ՚ի վեր է քան զամենայն անուն. զի յանուն Յիսուսի Քրիստոսի ամենայն ծունր կրկնեսցի (յայտ է թէ խաչելոյն ), եւ ամենայն լեզու խոստովան լիցի տէր զՅիսուս Քրիստոս ՚ի փառս Աստուծոյ Հօր »։ Արդ այսմ զոր ասաց առաքեալ բանիւ վասն Քրիստոսի, քահանայապետս գործով պատկերացաւ՝ ՚ի կերպարանս Քրիստոսի գոլով, եւ փոխան նորա վեհագոյն ամենայն ժողովրդեանն, ոչ անարգութիւն համարեցաւ իւր զանփառութիւնն եւ զիջանել ՚ի բարձրագոյն վայրէ խորանին, այլ նուաստացոյց զանձն ըստ Քրիստոսի նմանութեանն, եւ իջեալ յիշխանական աթոռոյն, մի ՚ի հասարակաց ժողովրդենէն երեւեցաւ ՚ի մէջ նոցա. մանաւանդ թէ ընդ բուն յետինսն առ դրունսն հնազանդեալ եկաց, որպէս եւ Քրիստոս ՚ի բուն իսկ անարգանաց մահն, եւ ապա ըստ նմանութեան նորա ազդեցութեամբ Հոգւոյն Աստուծոյ բարձրացաւ առաւել քան զբնաւսն, եւ անցեալ ընդ մէջ երկնանման եկեղեցւոյն՝ եմուտ ՚ի ներքին կողմն վարագուրին, յանդիման եղեալ երեսացն Աստուծոյ, այսինքն սեղանոյն։ Յաղագս որոյ յետ այնորիկ բարձեալ զձայն ամենայն լրման եկեղեցւոյս, երախայից, հաւատացելոց եւ կղերիկոսաց, ՚ի նմանութիւն երկնաւորաց եւ երկրաւորաց եւ սանդարամետականաց, աղաղակաւ խոստովանին տէր զՅիսուս Քրիստոս ՚ի փառս Աստուծոյ Հօր, ասելով, «Սուրբ Աստուած, սուրբ եւ հզօր, սուրբ եւ անմահ՝ որ մարմնացար եւ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա մեզ»։ Այսինքն դու Աստուած, որոյ պատկեր ձեւացաւ քահանայապետս. զի ըստ որում սա վեհ քան զբնաւս, դու Աստուած մեծ եւ հզօր, եւ անմահ էութիւն, եւ ոչ յափշտակութիւն համարեցար քեզ զնոյն. այլ որպէս սա զյետին տեղին կալաւ յեկեղեցիս, նոյնպէս եւ դու զյետին մահն խաչիւ մեռար վասն մեր, եւ որպէս սա եմուտ յետ այնր ՚ի յիւր սեպհական տեղն ՚ի խորանն սուրբ, նոյնպէս եւ դու մերով բնութեամբս որով մեռար՝ մտեր յերկինս մեզ քաւութեան միջնորդ եւ կենաց կարապետ։ Արդ որ խոնարհեցար վասն մարդկան այնչափ, եւ բարձրացար յոյս նոցին անհաս, զքեզ աղաչեմք, ողորմեա մեզ։ Այսպէս եւ այսքան եկեղեցին աղաղակեն առ Քրիստոս մինչ դեռ քահանայապետն աղօթէ։ Իսկ եթէ Հոռոմք այսու երգով զանազանին ՚ի մէնջ, ոչ է պարտ հակառակել. քանզի ՚ի խաղաղութիւն կոչեաց զմեզ Աստուած, եւ նա ոչ է Աստուած խռովութեան՝ այլ խաղաղութեան. քանզի եւ նոքա յառաջ այսպէս երգէին2, սակայն յաղագս ծեքելոյ զօրհնութիւնս հերձուածողացն, եւ սոսկ աստուածութեանն զխաչն համարելոյ, այլափոխեցին ՚ի դէմս Երրորդութեանն։ Եւ ոչ նոցա արժան է սորին վասն առարկու մեզ յառնել, եւ զխռովութիւնն անջրպետ սիրոյն ձգել. զի մեր աղաղակս եւ սրբասացութիւնս առ Քրիստոս է՝ որ խաչեալ վասն մեր, դեռ եւս քահանայապետ է նովին մարմնովն ժողովրդեանս իւրոյ ընդ աջմէ Հօր, որպէս ուսաք եւ հաւատամք՝ առնեմք եւ պատկերանամք. զի թէ Իսրայէլ հինն՝ առակաւ եւ օրինակաւ երկնաւորացն պաշտէր, որպէս գրէ առաքեալ, քանի՞ առաւել եղելոցս նովաւ երկնաւոր՝ պարտ է երկնայնոցն սրբասացութեամբ պաշտել, եւ փառաբանել զտէրն մեր Յիսուս սեպհական իւր ժողովրդեանս։