ԺԴ.
Եւ
այնուհետեւ
միաբանեալ
գնացին
ի
դուռնն,
եւ
երթեալք
անդր
յանդիման
եղեն
արքային
Պարսից
Վռամայ։
2
Ընդ
որս
էր
եւ
մի
Սուրմակ
անուն
ի
գաւառէն
Բզնունեաց,
ի
գեղջէն
որ
կոչի
Արծկէ,
ի
տոհմէ
քահանայից
գաւառին .
որոյ
միաբանեալ
ընդ
նախարարսն
Հայոց,
ճեղքեալ
ի
խրատուէ
սրբոյ
հայրապետին
Սահակայ`
խաւսէր
բանս
անհանճարս
եւ
առաւել
աղտեղիս
քան
զամենայն
նախարարսն
Հայոց
զթագաւորէն
Արտաշեսէ
առաջի
աւագորերոյն
Պարսից.
շնորհ
առնելով
նախարարացն
Հայոց`
յաղագս
խոստանալոյ
նմա
ոմանց
յաւագանւոյն
Հայոց
զաթոռ
կաթողիկոսութեան
աշխարհին
Հայոց։
3
Եւ
ծանուցեալ
զպատճառս
տրտնջոյն
իւրեանց
Սուրենայ
եւ
այլ
աւագանւոյն
Պարսից.
քանզի
Սուրէնն
պահլաւ`
էր
ի
ժամանակին
յայնմիկ
հազարապետ
դրանն
արքունի.
եւ
հանդերձ
նովաւ
եւ
այլ
մեծամեծաւք
դրանն
հասուցին
զբանս
ամբաստանութեանն
առ
Վռամ
արքայն
Պարսից։
4
Եւ
լուեալ
արքային
Պարսից
այնպիսի
բողոք
յազատանւոյն`
ոչ
թոյլ
տայր
նոցա
խաւսել
առ
վայր
մի
առանց
գալոյ
ոսոխին
ի
դուռնն։
5
Վաղվաղակի
դեսպան
արարեալ
զթագաւորէն
Հայոց
`
առ
ինքն
ճեպով
գալ
հրամայէր.
գալ
ընդ
նմա
եւ
մեծի
քահանայապետին
Հայոց
Սահակայ։
6
Եւ
եկեալ
նոցա
ի
դուռն`
հարցանէր
նախ
առանձին
արքայն
Պարսից
զթագաւորն
Հայոց
զԱրտաշէս,
ե
թէ
«Զի՞նչ
են
իրքդ,
յաղագս
որոյ
ամբաստանեն
զքէն
նախարարքդ
Հայոց»։
7
Եւ
նորա
պատասխանի
տուեալ
ասէր,
ե
թէ
«Ամենեւին
ոչ
գիտեմ,
զի՛նչ
խաւսին
եւ
չարախաւսեն
դոքա
զինէն.
այլ
որպէս
սովոր
են
ի
բնէ
թշնամանել
զտեարս
իւրեանց`
ըստ
նմին
աւրինակի
եւ
այժմ
կամին
կատարել
զչար
կամաց
իւրեանց
զխնդիրս.
քանզի
միշտ
իշխանափոխք
լեալ
են
եւ
տիրատեացք»։
8
Եւ
թագաւորն
Արեաց
Վռամ
հրաման
տայր`
միայն
ընդ
միայն
կոչել
առ
ինքն
զսուրբ
կաթողիկոսն
Հայոց
զՍահակ.
քանզի
մեծարէր
զնա,
նախ`
վասն
ազգականութեան
առնն,
եւ
դարձեալ`
զի
առաջի
անհաւատիցն
յարգոյ
եւ
պատուական
ցուցանէր
զսուրբ
ծառայս
իւր
Աստուած.
եւ
հարցեալ
զերանելի
կաթողիկոսն`
կամէր
լսել
ի
նմանէ
զամենայն
բանիցն
զչարախաւսացն
թագաւորացն
Հայոց։
9
Իսկ
նորա
պատասխանի
արարեալ
ասէր,
ե
թէ
«Ոչ
գիտեմ,
զի՛նչ
խաւսին
նոքա
զնմանէ.
նոքին
ասասցեն,
եւ
դուք
լուարուք
ի .
եւ
որպէս
ասենն
առաջի
ձեր`
յանձինս
իւրեանց
ընդունին
զհատուցումն.
զիս
ինչ
խնդիրս
բանից
մի՛
հարցանէք.
զի
ոչ
ինչ
լսելոց
էք
յինէն
յաղագս
չարախաւսութեանդ
այդորիկ
չար
ինչ
եւ
կամ
բարի»։
10
Ապա
կոչէր
առ
ինքն
թագաւորն
Վռամ
զՍուրէն
պալհաւն,
զիւր
զհազարապետն,
որ
ազգակից
եւ
տոհմակից
էր
մեծի
քահանայապետին
Սահակայ,
որպէս
զի
միաբանեալ
եւ
նա
ընդ
այլ
նախարարսն
Հայոց`
վկայեսցէ
չարախաւսութեան
նոցա,
եւ
պատուեալ
բազում
պարգեւաւք
եւ
մեծապէս
շքեղութեամբ
դարձցի
յիշխանութիւն
կաթողիկոսութեան
իւրոյ
եւ
յաշխարհ։
11
Եւ
Սուրենայ
բերեալ
զպատգամն
զարքայի
առ
երանելին
Սահակ`
խոստանայր
նմա
ըստ
Վռամայ
շքեղութիւն
մեծ
եւ
աւգուտ
գտանել
ի
թագաւորէն։
12
«Թէ
հաւանեալ,
ասէ,
կամաց
նորա,
տացես
վկայութիւն
նախարարացն
Հայոց`
մեծարեալ
բազում
պատուովք
դառնաս
յիշխանութիւնդ.
ապա
եթէ
այլազգագոյն
ինչ
խորհիս
յամառեալ`
եւ
զքո
կաթողիկոսական
տունն
կորուսանես
ի
քէն
եւ
յիշխանութենէդ
զոր
ունիս`
մերժեալ
լինիս.
եւ
ես
վասն
զի
ազգակից
քո
եմ`
եւ
զբարին
քո
կամիմ,
եւ
ոչ
տամ
քեզ
այսպիսի
սիրոյ
խրատ»։
13
Եւ
այսպիսի
բանիւք
ջանայր
հաւանեցուցանել
զսուրբ
հայրապետն
զՍահակ.
քանզի
կամէին
բառնալ
ի
միջոյ
զթագաւորութիւնն
Հայոց։
14
Իսկ
սուրբն
եւ
բնաւ
իսկ
յանձն
ոչ
առնոյր
այսպիսի
բանից`
տալ
վկայութիւն
իշխանացն
Հայոց.
այլ
հաստատեալ
ի
նոյն
միտս`
ասէր,
ե
թէ
«Ես
զԱրտաշեսի
զայդպիսի
ինչ
զվատթարութիւն
ոչ
գիտեմ,
որով
թէ
արժան
է
ի
ձէնջ
դատելոյ
եւ .
զի
թէպէտ
եւ
ըստ
սրբասէր
մերոց
աւրինաց
անարգանաց
արժանի
է
եւ
անգոսնելոյ,
այլ
ըստ
հրամանի
ձեր
աղտեղասէր
աւրինացդ`
գովութեան
արժանի
է
եւ
մեծարանաց»։
15
Եւ
լուեալ
զայս
պատասխանի
Սուրենայ
ի
մեծ
հայրապետէն
Հայոց
Սահակայ
յիւրմէ
տոհմակցէն,
եւ
պատմեալ
թագաւորին
Արեաց`
ի
ցասումն
զայրացման
գրգռեալ
թագաւորն`
հրաման
տայ
ատենին
հարցանել
զնախարարսն
Հայոց
եւ
զԱրտաշէս։
16
Եւ
կուտեալ
իշխանացն
Հայոց
բազում
աղտեղաբանութիւնս
եւ
ազգի
ազգի
խաւսս
անարժանութեան
ի
վերայ
թագաւորին
իւրեանց.
քանզի
ոչ
եթէ
ի
նմա
եղեալ
խաւսէին,
այլ
եւս
յաւելուածովք
ըստ
աւրինի
թշնամութեան
կուտէին
ի
վերայ
նորա
բազում
վնաս.
որ
թէպէտ
եւ
յուրաստ
եղեալ ,
թէ
չէ
այդպէս`
ոչ
հաւատացին
լսողքն,
եդեալ
զկամս
իւրեանց`
բառնալ
ի
միջոյ
զթագաւորութիւնն
յԱրշակունեաց
ազգէն։
17
Մանաւանդ
զի
լուաւ
թագաւորն
Արեաց
ամենայն
աւագանեաւք
դրանն
ի
դատախազացն
Արտաշեսի,
թէ
բնաւ
զի՞
իսկ
եւս
պիտոյ
է
թագաւոր.
այլ
իշխան
պարսիկ
ըստ
ժամանակի
եկեալ
վերակացու
լիցի
մեզ,
որ
եւ
զիւրաքանչիւր
ուրուք
ի
մէնջ
ծանուցեալ
զհպատակութիւն
եւ
զանհպատակութիւն`
ձեզ։
18
Եւ
լուեալ
զայս
Վռամայ
հանդերձ
աւագանւով
դրանն`
ոյժ
ուրախանայր.
եւ
այնուհետեւ
հրաման
տայր
վաղվաղակի
ի
բաց
առնուլ
զթագաւորութիւնն
յԱրտաշեսէ.
ընդ
նմին
եւ
զտունն
կաթողիկոսական
ի
սրբոյն
Սահակայ`
յարքունիս
ունել,
փոխանակ
զի
ոչ
միաբանեցաւ
տալ
վկայութիւն
ընդ
նախարարսն
Հայոց։
19
Եւ
այսպէս
վճարեալ`
հրաման
Պարսից
թագաւորին
ի
գլուխ
ելանէր։
20
Յայնմհետէ
բարձաւ
թագաւորութիւն
յազգէն
Արշակունեաց
ի
ամի
Արտաշեսի,
ըստ
բանի
երանելւոյ
առն
Աստուծոյ
մեծի
քահանայապետին
Ներսէսի,
եւ
անկաւ
աշխարհս
Հայոց
ընդ
լծով
անաւրէն
իշխանութեան
Պարսից։
21
Եւ
առեալ
գինս
իշխանացն
Հայոց
ի
թագաւորէն
Պարսից,
ընդ
մատնութեանն
Արտաշեսի,
եւ
մեծութիւնս,
նման
արծաթոյն
զոր
առին
ընդ
Յովսեփայ
եղբարքն,
ընդ
մատնութեանն
իսմայէլացի
վաճառականացն,
եւ
այսպէս
հրաժարեալք
ի
դրանէ`
եկին
յաշխարհն
իւրեանց։
