ԼԵ.
Եւ
հասեալ
յԱղուանս
երանելւոյ
զաւրավարին
Հայոց
Վարդանայ
տեառն
`
ազդ
եղեւ
զաւրագլխացն
Պարսից
եկք
Հայոց.
որոց
լուեալ`
փութացան
անցանել
ընդ
գետն
մեծ,
զոր
Կուր
գետն
կոչեն,
եւ
ընդ
առաջ
եկին
նոցա
մինչեւ
ի
գեաւղն
որ
կոչի
Խաղխաղ,
յերկրին
Աղուանից։
2
Եւ
տեսեալ
սրբոյ
սպարապետին
Վարդանայ
զանթիւ
բազմութիւն
գնդին
Պարսից,
եւ
յինքեանս
հայեցեալ,
թէ
յոյժ
սակաւք
են`
սկսաւ
խաւսել
ընդ
զաւրն
Հայոց
եւ
յիշեցուցանել
զբան
սուրբ
Հոգւոյն,
զոր
մայրն
մարգարէին
Սամուէլի
ցնծութեամբ
քաջալերեալ
ի
Քրիստոս`
երգելով
ա
սէր,
թէ
Մի՛
պարծեսցի
հզաւրն
ի
զաւրութեան
իւրում,
եւ
մի՛
պարծեսցի
մեծն
ի
մեծութեան
իւրում.
այլ
որ
պարծելոցն
իցէ`
յԱստուած
։
3
Քանզի
ոչ
ինչ
է
ի
նուազս
եւ
ի
բազումս
յաղթութիւն
եւ
պարտումն,
յԱստուծոյ
ակնարկութեանն
հրամանի»։
4
Եւ
զայս
ասացեալ
զաւրապետին
Հայոց
տեառնն
Մամիկոնէից
Վարդանայ,
հայեցեալ
եւ
ի
կամս
ընկերակցաց
իւրոց
եւ
ամենայն
գնդին
որ
ընդ
նոսա,
թէ
ո՛րպէս
ջերմեռանդն
սիրով
զաւրացեալք
էին
եւ
քաջալերեալք`
խրախալից
մտաւք
փառաւորէր
զՓրկիչն
ամենեցուն
զտէր
Յիսուս
Քրիստոս։
5
Եւ
հասեալք
ի
ժամ
մարտին`
հայեցեալ
տեսանէին
ըստ
աւրինի
կարգման
նկատելոյ
զգունդսն
Պարսից։
6
Կարգէր
եւ
զիւր
գունդն
երանելի
զաւրավարն
Հայոց
Վարդան,
ըստ
բաւականին
այրուձիոյն
իւրոյ,
ընդդէմ
նոցա.
յերիս
բաժանեալ`
տայր
ի
ձեռս
իւրաքանչիւր
զաւրագլխի.
որում
աջոյ
կողմանն
կացուցանէր
զաւրագլուխ
զիշխանն
Արշարունեաց
զԱրշաւիր
Կամսարականն,
որ
էր
եւ
փեսայ
զաւրավարին
Հայոց
սրբոյն
Վարդանայ
տեառնն
Մամիկոնէից,
ունելով
զդուստր
նորա
ի
կնութեան.
եւ
նիզակակից
տայր
նմա
զՄուշ
զաւագ
սեպուհ`
յազգէն
Դիմաքսենից.
եւ
զահեակ
կողմն
տայր
ի
ձեռն
Խորենայ
Խորխոռունւոյ,
եւ
զաւրավիգն
ընդ
նմա
կացուցանէր
զՀմայեակ
Դիմաքսեանն.
եւ
ինքն
սուրբ
զաւրավարն
Հայոց
Վարդան
պատրաստէր
զինքն
միջոյ
տեղւոյն
յարձակման։
7
Եւ
այսպէս
յաւրինեալ
զճակատն
եւ
յԱստուծոյ
խնամսն
ապաւինեալք`
յարձակեցան
ի
վերայ
թշնամեացն։
հանդերձ
երիվարաւքն
խրէին.
անդ
կատարեալ
պսակէր
երանելի
սեպուհն
Դիմաքսենից
Մուշ
ի
։
9
Իսկ
Կամսարականն
Արշաւիր
իջեալ
յերիվարէն`
ի
հետիոտս
սպանանէր
զՎուրկն,
զեղբայր
Լփնաց
թագաւորին,
եւ
ի
բաց
ձգեալ
զերիվարն
ի
սաստիկ
խոր
տղմոյն,
ուր
եւ
մոյկ
մի
զերծեալ
յոտանէն
թաղեալ
մնայր
անդէն
ի
մաւրին.
եւ
ինքն
Կամսարականն
միամոյկ,
տղմաթաթաւ,
հանդերձ
ամենայն
զինուն,
հանեալ
զերիվարն
ի
ցամաք`
անվեհեր
քաջաբար
նման
յերիվարն
հեծանէր,
եւ
զարհուրեցուցեալ
զթեւ
իւրոյ
կողման
թշնամեացն`
փախստական
առնէր։
10
Եւ
հայեցեալ
տեսանէր
զերանելի
սպարապետն
Հայոց
զտէրն
Մամիկոնէից
Վարդան`
հանդերձ
ընկերակցաւքն
իւրովք
եւ
ամենայն
Հայոց
գնդաւն,
զի
արարեալ
փախստականս
եւ
նոցա`
ածէին
առաջի
իւրեանց
զբազմութիւն
զաւրացն
Պարսից.
յորոց
զկէսն
սրովք
իւրեանց
դիաթաւալս
յերկիր
կործանէին
եւ
զկէսն
արարեալ
առնէին.
եւ
զայլսն
ի
նոցանէ
դաշտացն
եւ
անտառախիտ
մայրեացն
ցրուեալս
վատնէին։
11
Իսկ
ոմանք
յաւագորերոյ
Պարսիցն
ելեալք
ի
նաւս`
յայնկոյս
գետոյն
մեծի
փախստեայք
լինել
ճեպէին։
12
Որ
եւ
զԿամսարականն
Արշաւիր
զիշխանն
Արշարունեաց
ստիպով
փութացուցանէր
երանելի
զաւրավարն
Հայոց
Վարդան`
զկնի
փախստէից
նաւացն
նետաձիգ
լինել,
ի
հաստատաձգութիւն
եւ
յանվրէպ
դիպողութիւն
առնն
վստահեալ։
13
Իսկ
Կամսարականն
Արշաւիր,
որպէս
եւ
միշտ
կամակատար
էր
բանի
սրբոյ
զաւրավարին,
վաղվաղակի
հաւանեալ
առ
ի
նմանէ
հրամանին`
զկնի
նաւավարացն
եւ
փախստէիցն
նետաձիգ
լինէր։
14
Եւ
խոցեալ
եւ
զայլս
բազումս
ի
նաւսն`
կարէվէրս
առնէր.
որոց
ընդ
տապալել
վիրաւորացն
կործանէին
նաւքն.
եւ
բազումք
ի
նաւավարացն
եւ
ի
Պարսից
գետասոյզ
եղեալ
կորնչէին։
15
Եւ
այսպէս
շնորհեալ
նոցա
զյաղթութիւն
վերին
աւգնութեանն`
դառնային
ի
բանակս
իւրեանց,
գոհանալով
եւ
աւրհնելով
զԱստուած։
ամրականս
տեղեացն,
զորս
հաւանեցուսցէ
միաբանել
նոցա
գնդաւ.
որոց
կամաւ
եւ
յաւժարութեամբ
զաւգնելն
յանձն
առեալ`
հաստատէին
։