Դաւթար (1778-1800)

Եւ զայսոսիկ աստանօր ծանի'ր մտերիմ սիրելիդ մեր Յովսէփ իմաստնախոհ արքեպիսկոպոս: Զի յաղագս կայսերական նոմոսին եւ պարգեւացն, եւ հոգելոյս Ղազար կաթողիկոսի զգեստուցն եւ այլոցն որ գրեալ էիր թէ մնաս հրամանի մերում, եւ մեք գրեցաք քեզ թէ` ընդ նուիրակին գրեսցուք: Ահա որպէս պատուիրեալ եմք Եփրեմ նուիրակ վարդապետին, քեզ սիրելւոյդ եւս գրեմք, զի կանխաւ զօրինակս կայսերական հրովարտակին եւ Բէզպօրօտկի վէզիրի թղթոյն եթէ տակաւին չիցես յղեալ, անյապաղ յղեսջիք, զի եւ մեք զշնորհակալութիւնսն շուտով գրեսցուք: Եւ ապա նախապէս զիսկ հրովարտակն կայսեր եւ զթուղթն վեզիրին, եւ զպնակն եւ զկտորսն կնքեալ ձերովք կնքովք, ընդ կայսերական զօրաւոր արանց, եւ կամ ընդ հաւատարմագունից մերայնոց յղեսջիք ի Թիֆլիզ, զգուշացուցանելով նոցա` չյայտնել ումեք, այլ հաւատարմութեամբ հասուցանել անդ առ մեր գործակալ տէր Յովհաննէսն Վանքի եկեղեցւոյն` զոր լաւ Ճանաչէք: Եւ նմա ես գրեսջիք, զի նա եւս չյայտնեսցէ արձակաբերան բնակչացն. վասն զի քանի պատՃառօք զգուշանալ արժան է: Երկրորդ` յետ ամսոց հոգասջիք եւ զայլսն առաքել, այսինքն` զՂազարու սրբազան կաթողիկոսի թագն եւ զգեստն եւ զայլ շուրջառսն ընդ նոսա ազատեցեալս, ես եւ այն մնացեալ զգեստքն, զորս ի վաղագոյն յղեալ սպասուցդ դաւթարումն նշանակեալ էիր թէ առ իս մնացին. նաեւ զայլ յիշատակս եւ զդիազարդս, որք ի միջոցի քանի ամացս ստացեալք լեալ իցեն, զամենայնն նոյնպէս ընդ նուիրակիդ ամրացուցեալ եւ կնքեալ` հաւատարիմ եկողօք յուղարկեսջիք ի Թիֆլիզ առ նոյն յիշեալ գործակալն մեր, եւ մեզ գրեսջիք: Եւ զայլ պարագայսն յուղարկաւորութեան իրացս թողումք խոհականութեան ձերում: Երրորդ` որպէս առաջնոյ եւ երկրորդի նուիրակութեանցդ զդաւթարսն գրեալ եւ յղեալ էիր, նոյնպէս եւ զերրորդի նուիրակութեանն հոգասցես, զոր գործ զիարդ եւ վՃարեաց Գրիգոր օգտագէտ վարդապետն պարզերես լիցի, սակայն այլ եւս դու սիրելիդ փոյթ կալցիս զայն երկրորդ նուիրակութեան դաւթարն եւս զառից եւ զարից գրել եւ յուղարկել, զի տեսեալ` զղաւզ յղեսցուք, որովք թէ մեզ եւ թէ քեզ միամտութիւն լիցի, եւ յապագայիցն եւս անբասրելի գտանիցիմք: Իսկ ի ՌՄԼԸ թուին մինչ ընդ Աւետիք վարդապետին եւ Գրիգոր սարկաւագին գրեալ էիր թէ` Ծ թուման յղեցի, որ էր ԱՃ պաՃախլու ոսկի, եւ Տէր Սահակի Է թուման քշոցագինն, եւ Բաղդասար վարդապետի վեց թումանն, յայնցանէ նոքա զԱՃ, պաՃախլուն հնգական ղուռուշով տուեալ մեզ հաշուեցին ԼԳ թուման, ԳՌ, Լդն. եւ զվեց թումանն Բաղդասար վարդապետին, այլ զեօթն թուման քշոցագինն բնաւ չետուն: Եւ Աւետիք վարդապետն վասն Ճանապարհի ծախուց պակասելոյն ԺԳ թուման խնդրեաց եւ տուաք: Եւ տիրացու Գրիգորն եւս խարՃի խնդրեաց ի պէտս դառնալոյն, վասնորոյ զԻ թուման ԳՌԼդն եւս նմա տուաք, որովք վՃարումն եղեւ նոցա մեզ տուեցելոյն, միայն Բաղդասար վարդապետի վեց թումանն մնաց առ մեզ: Եւ մինչ անյպէս եղեւ, նմին իրի ո'չ եւս ղավզ գրեալ, այլ զփոխարինութիւն գրեցաք քեզ, բայց պատասխանի ո'չ ընկալաք: Ուրեմն` այժմ պարտիս եւ զայս նշանակել ի դաւթարիդ: Եւ զայլոց ոմանց հաշուոց զկարծիս ո'չ հարկաւոր վարկանելով աստ գծագրել, մնամք ի քէն պարզելոյ ի դաւթարիդ: Չորրորդ` ի կողմանէ Նոր Նախչուանու խանութից. յամի Տեառն 1791, մայիսի 26 գրեալ ես թէ չորս խանութ գրեցաք ի ժառանգութիւն սրբոյ Աթոռոյդ, զոր տեղւոյն իշխանքն եւս ի թղթին իւրեանց Դ են գրեալ, բայց ի դաւթարին քում ի նշանակելդ զարդիւնսն խանութից, երեք խանութս յիշես, որով տարակուսութիւն է մեզ զմիոյ խանութէն: Եւ դարձեալ գրես թէ` զքսան խանութից տեղիս առաք, որոց Ժ վասն սրբոյ Աթոռոյդ, եւ Ժ վասն Նախչուանու վանիցն. այլ յետոյ զայնցանէ ո'չ եւս գրես ինչ: Ապաքէն թէ վասն միոյ խանութին ի չորիցն, եւ թէ յաղագս տասանցն բացայայտօրէն գրեսցես, զի գիտասցուք: Նաեւ Բ այգիք գոն ի Ղըզլար, որոց աղագաւ զոչ սակաւ դրամս ես խարՃեալ, հաստատելով զայնս ի ժառանգութիւն սրբոյ Աթոռոյս: Եւ Բ տունք եւ մէկ այգի ես այլ` ըստ գրեցելոց քոց ցուցանին, որոց տուողքն պայմանեալ են` յետ անցման իւրեանց վախմ լինել սրբոյ Աթոռոյս: Եւ երկուցն կտակագրաց օրինակքն քոյդ ձեռագրութեամբ ստուգեալք եւ ի քէն առաքեցեալք աստ գոն: Զորոց զամենայն որպիսութիւնսն զմուտսն եւ զելսն պարզապէս գրեսցես մեզ, եւ նուիրակիդ եւս տեղեկացուսցես, եւ հասու լիջիք չկորնչիլ: Եւ թէ այլ եւս այնպիսի վախմք հանդիպեսցեն, ծանուսջիք մեզ, զի եւ մեք ի քէն թեմէսուկսն սրբոյ գահիս գրեսցուք, զի անմոռացք լիցին, եւ արդիւնք նոցա հասցեն յօգնութիւն ծախուց սրբոյ Տանս, որովք եւ տուողացն եւ միջնորդացն վարձք բազմասցին յերկինս ի Քրիստոսէ: Հինգերորդ` թէպէտ եւ ահա նուիրակութիւնն որոշեցաւ ի վերայ յատուկ անձին, եւ այն` ըստ քոյդ խնդրոյ` վասն անձեռնհաս գոլոյդ, սակայն մեք զքեզ ո'չ բաժան գիտեմք ի մէնջ եւ ի սրբոյ Գահէս. դու եւս այսպէս հաստատեա սրտի քում գոլ անփոփոխելի հարազատ եւ աննուազելի հաւատարիմ որդի սրբոյ Աթոռոյս, եւ զի այդ վիՃակ ի բնէ Տէրունի է սմա, որ երկրորդապէս եւս ի հոգելոյս սրբազան հօրէն մերմէ հաստատեցաւ սմա սեպհական վիՃակ, վասնորոյ որպէս ցարդ ջատագով եւ բարեջան ես եղեալ առ սա, նոյնպէս եւ յայսմհետէ լիցիս, եւ զօգտակարութիւնն ի ձեռաց չթողուցուս, այլ զոր ինչ յանուն սրբոյ Աթոռոյս հասոյթքն են, ժողովեալ, ընդ ժամանակս ժամանակս յատկապէս մատուսցես ի Տունս Տեառն, եւ աստի օրհնութեան կոնդակ ընկալցիս ի վերայ ժողովրդեանն ի միամտութիւն նոցա, եւ յանվրէպ գտանիլ քեզ ի կրկին ուխտադրութիւնսդ ընդ շնորհատու ծնողիս քոյ` սրբոյ Աթոռոյս Էջմիածնի: Աստանօր թէ այլ բազում ինչ եւս ասելիք էին, բայց զայսքանս բաւական վարկանելով վսեմամիտ սիրելւոյդ կնքեմք զբանս: Ողջ լեր Տէրամբ. եւ յանձնեցեալ ի նոյն: Գրեցաւ յամի Տեառն 1799 եւ ի փետրվարի 12: