Պատմագրութիւն

Իսկ պիղծն Բելիար ոչ կարաց տանելհոգեւոր ուրախութեան եկեղեցոյ, յարոյց պատերազմընդդէմ։ Պարսիկ տղայ մի ի Թաւրէզ քաղաքէ Յուսուֆանուն՝ յոյժ հայհոյիչ եւ ատեցօղ անուանն Քրիստոսի, առնու պիղծ ոսկերս շանց եւ երթեալ զհետ տղայոցնքրիստոնէից, եւ ձգէ զպիղծ ոսկերս ի կարասքրիստոնէիցն։ Եւ էր վարդապետ մի Ստեփանոս անունյաշակերտաց մեծին Գրիգորի, եւ նա եւ ամենայնքրիստոնեայքն զջուրն անտի ըմպէին։ Եւ ի սոյնգիշերի բացեալ լինի կամարն երկնից, եւ իջանէՔրիստոս յերկնից՝ նստեալ ի վերայ հրեղէն աթոռոյ, եւ երկոտասան առաքեալքն ընդ նմա։ Եւ էջ ի տեղիսնյորում Յուսուֆն այն ննջեալ էր. եւ ասէ տէրն. «Ըմբռնեցէք զտղայդ զայդ եւ տարեալ ցուցէք զտեղիքչարչարանաց պիղծ առաջնորդի դոցա եւ ամենայնհետեւողաց նորա, եւ ապա սպանէք զդա, զի գնասցէ ինոյն տեղի տանջանաց նոցաե։ Եւ առեալ հրեշտակացնտարան զնա ի դժոխքն եւ ի բոցածաւալ հուր գեհենին, որ այրէր զառաջնորդ ազգին եւ զամենայն հետեւօղսնորին։ Եւ նա ունէր զկերպարան պիղծ շանց, եւ ձայննկաղկանձելով գայր ի մէջ հրոյ հնոցին. եւ շղթայսարկեալ էր ի պարանոցին։ Եւ ասէ հրեշտակն. «Ահա՛առաջնորդն քո եւ ահա ժողովուրդ քոե։ Եւ անտի հանեալզնա՝ տարեալ ցուցին զարքայութիւնն երկնից եւզվայելչութիւն գեղեցկութեան նորա, եւ զամենայնանդրանկաց հոգոց դասուն ուրախութիւնսն եւզամենայն առաջնորդ քրիստոնէից ազգին։ Եւ ասէհրեշտակն. «Տեսանե՞ս, ո¯վ մոլորեալ, զհաւատացեալսՔրիստոսի Աստուծոյ մերոյ եւ զկոյսն ՄարիամզԱստուածածին, եւ տեսանե՞ս զԼուսաւորիչ ազգիսհայկազնոյ աստուածային փառօք փառաւորեալ. դուզիա՞րդ զազգս հայոց հայհոյեալ անարգես։ Հաւատա իխաչ ելեալն Քրիստոս, եւ ե՛րթ, մկրտեա յանունԱմենասուրբ Երրորդութեանն, զի մի գնայցես ի յայնտեղի տանջանաց, յորում տեսեր. այլ յայս տեղիսփառաւորութեան, յորմէ այժմ ի ներս կաս, զի ինքնՔրիստոս առաքելովք իւրովք ելեալ է յերկնից եւեկեալ առ քեզե։

Եւ անտի դարձեալ բերին առ սոսկալի եւհրեղէն աթոռն Քրիստոսի. եւ տեսեալ զՔրիստոսն՝ահագին գոչէր. «Տէր իմ եւ Աստուած իմ՝ մեղայ քեզ, խոստովանիմ եւ հաւատամ զքեզ ստեղծօղ եւ արարիչ, եւզՀայրն քո զԱստուածն ամենակարօղ, եւ զփառակիցն քոզճշմարիտ Սուրբ Հոգին Աստուած, միայն ազատ արա զիսի մեղաց իմոց, զի մի գնայցեմ ի տեղի տանջանաց չարառաջնորդին մերոյե։

Եւ յանկարծակի տեսիլ երազոյնխափանեցաւ, եւ յահագին գոչման ձայնէն ընտանիքնորա՝ մայրն եւ եղբարքն, զբան դաւանութեանն որելանէր ի բերանոյ նորա լսէին եւ զարհուրեալ ապուշմնային, զի Գ (3) տիւ եւ Գ. (3) գիշեր զնա զարթուցանելոչ կարէին։ Եւ յանկարծակի վերացաւ աթոռն ի յերկինս. եւ նա զարթուցեալ ի քնոյ տեսլեան գիշերոյն, լցեալշնորհօք Հոգոյն Սրբոյ եւ սկսեալ ի պարսիկ լեզուդաւանէր զՔրիստոս ճշմարիտ Աստուած եւ Տէրամենայնի։ Եւ երթեալ յետ սակաւ աւուրց առվարդապետն Ստեփանոս մականուն Լալուկ՝ ասէ նմազտեսիլն ահագին. եւ մկրտեալ ի նմանէ՝ եղեւքրիստոնեայ։ Եւ գիտացեալ անօրինացն, զի թմբուկ իձեռին առեալ դաւանէր զՔրիստոս ի մէջ քաղաքին, եւժողովեալ բազմութիւն անօրինացն՝ ազգի ազգիհնարիւք հնարէին ողոքանօք եւ սպառնալեօք, եւհանեալ ի յուղտ ի բոլոր քաղաքն ի շուրջ ածէին. եւայն ասէր. «Տէ՛ր իմ Յիսուս Քրիստոս, վաղվաղակիբարձրացուցեր զիս, զի ես ուղտօք ընթանամ եւ սոքահետիոտսե։ Եւ իջուցեալ զնա չարչարեցին այնքան դառնտանջանօք, զի մինչ ի Խ. (40) օր ի մորթ ծրարեցին, եւառողջացեալ հանին զնա ընտանիքն։ Եւ գնացեալ իՍուլթանիա անդ եւս չարչարեցաւ։ Եւ գնացեալ իՍըմըրղանդ, եւ անտի գնացեալ ի կռապաշտից աշխարհն՝հնգետասան աւուր ճանապարհ. եւ եկն ի Բաղդատ, եւչարչարեալ ի նեստորական ժողովրդենէն, զի զՔրիստոսԱստուած դաւանեաց։ Մտեալ ի Մաշադ Ալին. եւ գաղտաբարմնաց ի ներս ի գիշերին եւ ետես զխաբէութիւն նոցին, զի ասէին հուր վառի ի սմին։ Եկն առ մեզ՝ ի գաւառսՔաջբերունեաց ի սուրբ ուխտն Մեծոբայ ամիսս Զ. (6)։ Եւապա գնացեալ ի յԱրճէշ քաղաք եւ դաւանեացզԱմենասուրբ Երրորդութիւնն. եւ տեսեալ անօրինացն՝փոս փորեցին եւ թաղեցին մինչ ի մէջքն եւ քարկոծարարին. եւ յետոյ մօլնէքն ազատ արարին, զի զբազուկնխորտակեցին, եւ յետ Զ. (6) աւուր խորտակօղ բազկինսատակեցաւ՝ Արամիշ անուն։ Եւ ազատ արարեալ եկնդարձեալ առ մեզ։