Պատմագրութիւն

Դարձեալ ի սոյն ամի անողորմ վիշապնեւ արեանարբու գազանն գնաց ի յՈրմի քաղաք Հայոց. եւաւերեաց զամենայն աշխարհն, եւ սպան ԷՃ. (700) տաճիկ՝հատանելով զգլուխս նոցա անողորմն եւ չարագործնայն։ Եւ գերիս բազումս արար եւ իսպառ ջնջեաց զազգսհայոց ըստ տեսութեան մեծին Ներսէսի, թէ ջնջեսցիազգն Արամայ յազգէն նետողաց։

Դարձեալ ՊՀԶ. (=1427) թվականիս զօրժողովեաց, գունդ կազմեաց եւ ելեալ գնաց ի վերայքաղաքին Սուլթանիու. եւ Դ. (4) ամիս խսարեալ՝ էառզնա, եւ զամենայն զօրքն, որ անդ կային՝ իբրեւզանասուն սուր ի վերայ եդեալ զենեաց զամենեսեան, աւելի քան զԳՃ. (300) ոգի։ Եւ նոքա աղիողորմ կսկծէին, գոչէին լալով եւ արտասուօք, եւ ասէին. «Դու՝ տէր եւխուդայ, վրէժխնդիր լեր արեան մերե։ Եւ զտէր տեղոյնըմբռնեալ զԵլիաս Խօջու որդին, եդ ի յամուրս իւր։ Եւէր տէր տեղոյն որդի քենոջն Շահռուհի՝ թագաւորինարեաց եւ պարսից կողմանցն Արեւելից եւ Խորասանու։Եւ նորա շարժեալ ի բարկութիւն՝ եկն անթիւ եւանհամար զօրօք իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ, մեծահանդէս պատերազմական պատրաստութեամբ ի վերայյիմար եւ անզգայ եւ անհնազանդ եւ հպարտ եւ գոռոզբռնաւորին Սքանդարի, եւ նորա փախուցեալ ի նմանէ։Իսկ Շահռուհն եկն նստաւ ի վերայ նորա ի Սալամաստճակատ առ ճակատ եւ թիպ առ թիպ. եւ ոչ ետ թոյլ զօրացիւրոց փախչել ի բարկութենէ զօրաց չաղաթային, վասնզի կախարդութեամբ կապեցին զնա, մինչ զի նետ միոչ կարաց հանել ի կապարճից թարքաշին իւրոյ, այլխոյս ետ եւ փախեաւ ի պատերազմին ժամու ի քաջութեանտեղեացն, այն որ ասէր. «Մին հազարով իմով ընդ բիւրսնոցա մարտնչիմե։ Ոչ գիտէր եւ ոչ իմացաւ եւ ոչ ոքիմացուցանել կարէր վասն գօռոզութեան բարուցիւրոց, թէ սիրտ թագաւորաց ի ձեռս Աստուծոյ են, եւնա տայ զյաղթութիւն հաւատացելոց եւ անհաւատից։ Իսկնա, ի բազուկս իւր յուսացեալ, կամէր գործյաղթութեան ցուցանել. եւ ոչ ետ նմա Աստուածզօրութիւն յաղթութեան, այլ մատնեցաւ ամենայնզօրօք իւրովք ի ձեռս չաղաթային։ Եւ գերեացզամենայն թուրքմանն եւ զբազումս ի քրիստոնէից, եւառեալ տարաւ ի ձմերայնոցն Ղարաբաղ, եւ անդ անցոյցզդառնաշունչ աւուրս ձմերայնոյն։