Պատմագրութիւն

Դարձեալ՝ դարձցուք ի նոյն կարգ առաջիեդեալ շարագրեալ պատմութեանս վերջին ժամանակիսթշուառական եւ տառապեալ ազգիս։

Բռնաւորին Սքանդարի որդի մի կայր եդեալիշխան ի յամուրն ի Տոսպ գաւառի ի յոտն Վարագայ ի Վանքաղաքի՝ անունն Յարալի. եւ առնէր անիրաւութիւնհարկապահանջութեամբ ազգիս մեր եւ տաճկաց։ Եւ նոքաերթեալ առ հայր նորա Սքանդար գանգատին ի վերայնորա, եթէ. «Ոչ կարեմք տանել վշտաց դառնութեաննորա, զի կարի յոյժ աղքատացոյց զաշխարհն ամենայն։Եւ նորա կարի յոյժ դառնացեալ՝ կոչեաց զնա առ ինքն՝առ ի խրատել զնորա տգիտութիւնն. եւ նորա երկուցեալգնալ առ հայրն, այլ խոյս ետ եւ գնաց առ տէրն ՇամախուԽալիլ - Ուլլահ անուն, որդի շեխ Իբրահիմին։ Իսկնորա ըմբռնեալ զնա, ետ տանել առ տէրն ԽորասանուՇահռոհ անուն՝ որդի Թամուրին, ծածուկ ոխ ունելովԽալիլն ընդ Սքանդարին։ Եւ նորա իմացեալզատելութիւնն առ նա՝ զօրս ժողովեալ գունդ կազմեաց, գնաց ի վերայ կողմանն Շամախու, աւերեաց զաշխարհնամենայն, զքաղաք եւ զգեղ, եւ հրոյ ճարակ ետ ԺԵ. (15)աւուր ճանապարհաւ աշխարհ, եւ ի դառն նեղութիւնէարք զտէրն Շամախու եւ զքաղաքն Շամախի։ Եւ զծառ եւզայգի հատանէր առանց խնայելոյ, եւ անպատմելի աւերսգործեալ։ Եւ իշխան մի ի նոցանէ Սքանդար անուն գտեալիւր ինքեան անուանակից եւ չարութեամբ հաւասար, առեալ զնա եւ տարեալ անցոյց ի յայն կոյս դրաննԴարբանդու։ Եւ աւերեաց բազում աշխարհ, անողորմսրախողխող առնելով զլեռնականս եւ զդաշտականս՝ զամմի ի լման անդ յամեալ անմեղ արիւնս հեղլով, զոր ոչոք ընդ գրով կարէ արկանել։ Եւ անտի յետ դարձեալ, ԳՃ. եւ Կ. (360) դանիշմանի գլուխ հատեալ, եւ ի բեռինսեդեալ արիւնաշաղախ եւ գարշահոտ՝ բերին ի յերկիրնՍիւնեաց։ Եւ քրիստոնէիցն, կարի յոյժ ողորմածգտեալ, զի Լ. (30) գերի բերեալ էին գաղտաբար. Յակոբանուն քահանայ մի եկեալ զկնի նոցա եւ ծանուցեալնմա. եւ նորա կարի յոյժ դառնացեալ՝ ազատեաց զնոսախաղաղութեամբ։