Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Theology

ՔԱՀԱՆԱՅՆ, մինչդեռ նոքա բարձրաձայն աղօթեն, ընտանեբար եւ խորհրդապէս խօսի ընդ Քրիստոսի, ասելով. «Որ զգեցեալ եա զլոյս որպէս զհանդերձ, տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, անճառելի խոնարհութեամբ ՚ի յերկրի երեւեցար եւ ընդ մարդկան շրջեցար »։ Մեծ էր եւ անչափ խոնարհութիւնն Քրիստոսի ՚ի մարդ լինելն, զոր սկիզբն կարգէ. զի թէ զայս ասէ ընկալաք ՚ի քէն մինչ ոչ խնդրեցաք, հաւատամք այսու եւ հայցուածոցս ոչ դառնալ ունայն։ «Որ եղեր քահանայապետ ճշմարիտ ըստ կարգին Մելքիսեդեկի, եւ զարդարեցեր զեկեղեցի քո սուրբ »։ Կարգ Մելքիսեդեկի էր2 մշտնջենաւորելն ՚ի քահանայապետութեան, որպէս ասէ Պօղոս. ըստ նորա ընթացիցն երեւեալ Քրիստոսի ճշմարտեաց զՄեքիսեդեկ ՚ի ստուերական ապացոյցն, եւ եմուտ յերկինս՝ մեզ ճշմարիտ քահանայապետ եւ քաւիչ. որ եւ քաւեալ զեկեղեցի իւրով պատարագաւն՝ զարդարեաց զսա շնորհօք Հոգւոյն, զոր առ ՚ի Հօրէ յետ հաշտութեան, եւ առաքեալ յերկիր՝ զարդարեաց նովաւ զհաւատացեալս զանազան շնորհաց պսակօք, ըստ այնմ. «Ումեմն ՚ի Հոգւոյն տուեալ է բան իմաստութեան, այլում բան գիտութեան », եւ որ զհետ այսոցիկ։ «Տէր ամենակալ, որ պարգեւեցեր մեզ զնոյն զերկնային զհանդերձ զգենուլ »։ Երկնային հանդերձ դարձեալ զշնորհս Հոգւոյն ասէ, որով զարդարեցաք. զի զնա նախ Քրիստոս յինքն ընկալաւ եւ ապա ՚ի մեզ սփռեաց, մինչ զի լինել մկրտելոցս ՚ի Քրիստոս Հոգւովն զՔրիստոս զգենուլ. զայս շնորհ յիշէ։ «Արժանի արա եւ զիս ՚ի ժամուս յայսմիկ՝ զանապիտան ծառայս քո, որ համարձակիմս եւ մերձենամ ՚ի հոգեւոր պաշտօն փառաց քոց, որպէս զի զամենայն ամբարշտութիւնս մերկացայց, եւ զարդարեցայց լուսով քո »։ Դու, ասէ, որ զայսոսիկ զորս յիշատակեցի՝ արարեր, այժմ եւ զիս արժանացո շնորհաց քոց. խառնեալ ընդ առաջին երախտիսն իմաստութեամբ եւ զիւր թախանձանսն. քանզի այս դիւրաւ ածել կարէ զտէրն յունկնդրութիւն, յորժամ նորա զծայրագոյն շնորհսն խոստովանի, եւ ինքն զյետին խոնարհութիւն ողջունէ. զանպիտան ծառայս քո ասէ, ըստ այնմ, «Յորժամ զամենայն ինչ կատարիցէք՝ ասասջիք ծառայս անպիտանս զձեզ գոլ». այլ զի հոգեւոր պաշտօն դնէ, ցուցեալ թէ գոյր եւ մարմնաւոր պաշտօն Աստուծոյ ՚ի հնումն, որք ոչ կարէին ըստ միտս քահանայագործել. այլ միայն կերակրովք եւ մարմնոց արդարութեամբ, այսինքն զի ՚ի զոհել քահանային՝ միայն զմարմնական նշանակսն կատարէր, եւ ոչ իմացականապէս առ Աստուած հարկաւորէր ձկտել. իսկ մերս գերազանցէ քան զնոցայն, զի հարկ է այնմ որ զմարմնական նշանակսն ունի առաջի՝ մտաւոր աղօթիւքն առ Աստուած մտանել. եւ առ Աստուած զիա՞րդ կարէ մերձենալ, թէ ոչ պարզեսցի ՚ի չաղախմանէ մեղացն սրբեալ. վասն այսորիկ, ասէ, հոգեւորիս եմ գործաւոր եւ պաշտօնեայ, եւ անձամբ զանձն մաքրել տկարացայ . աղաչեմ տէր, նախ դու լեր ինձ քահանայ եւ սրբիչ շնորհօք քո, եւ մերկացո զիս յամենայն թխատիպ մեղաց, որով տգեղացաւ հոգիս ՚ի պիղծ հանդերձիցն, եւ ապա ընդ զգենուլ մարմնոյս զլուսատեսակ պատմուճանս՝ զգեցո եւ հոգւոյս իմաստութեան եւ սրբութեան։
       «Րնկեա յինէն զչարիս իմ, եւ թօթափեա զյանցանս իմ, զի արժամնի եղէց հանդերձեալ լուսոյդ առ ՚ի քէն »։ Դարձեալ թախանձանք մաքրութեան. քանզի գիտէ հաստատութեամբ, թէ սուրբ Հոգին իմաստութեան փախչի յայսպիսի կրից, սակս այսորիկ եւ ժտի նախ ՚ի նոցանէ սրբիլ, եւ ապա զլոյս Հոգւոյն ընդգրկել, զի կարող լիցի զհոգեւոր պաշտօն հոգիընկալ մտօք կատարել։ «Շնորհեա ինձ քահանայական փառօք մտանել ՚ի պաշտօն սրբութեանց քոց ընդ այնոսիկ՝ ոյք անմեղութեամբ պահեցին զպատուիրանս քո »։ Մեծ են փառք քահանայութեանն յարժանապէս ունողսն, ընդ Աստուած եւ ընդ մարդիկ միջնորդ լինել, եւ յԱստուծոյ առնուլ զշնորհս եւ ՚ի նոսա բաշխել. վասն այսորիկ յետ մաքրութեանն եւ զայս երկրորդ շնորհ ՚ի նմանէ խնդրէ առ ՚ի կարող լինել մաքուր մտօք մտանել ՚ի սրբութիւնն երկնից, եւ մարմնով ՚ի պաշտօն սրբոյ եւ տէրունի սեղանոյն։
       «Ընդ այնոսիկ, ասէ, ոյք պահեցին զօրէնս քո»։
       Զի ոչ եթէ ինձ միայն խնդրեմ զայս պարգեւ, այլ բազումք նախ զիս զօրացեալք եւ անմեղութեամբ ՚ի փառս անուան քո զայն գործեցին։
       «Զի եւ ես պատրաստ գտայց երկնաւոր առագաստիդ ընդ իմաստուն կուսանսն փառաւորել զքեզ Քրիստոս՝ որ բարձեր զմեղս ամենեցուն »։ Յորժամ իմաստնոցն, ասէ, լինիմ շնորհօք գործակից, ապա իշխեմ եւ նոցին առագաստին ակն ունել. արդ եթէ զայս այժմ ինձ շնորհեսցես ըստ նոցա գործել, հաւատամ եւ լինել ժառանգակից ՚ի ձեռն քո, որ ոչ թէ զոմանց, այլ զամենեցուն մեղս բարձեր Քրիստոս։ Իսկ կուսանք ընդ որս փափագէ մտանել, են համադասակից նորա ժառանգաւորք եկեղեցւոյ՝ առակեալք ՚ի կուսանք վասն անապական շնորհի պատուոյն որով կնքեցան, եւ հինգ չարք յիմարքն, եւ բարիքն իմաստունք։ Բայց հինգ թիւ, եպիսկոպոս, քահանայ, սարկաւագ, կէս սարկաւագ, գրակարդաց. իսկ ընդ առաջ փեսային ելանել լապտերօքն՝ պատիւ եւ իշխանութիւն գործոյն իւրաքանչիւրոցն է՝ զոր ընկալան առաջի նորա յայսմ աշխարհի, եւ ընթանան նովաւ ՚ի հանդերձեալ կեանքն։ «Յիմարքն առին զլապտերսն, եւ ձէթ ընդ իւրեանս ոչ բարձին », այս ինքն՝ զի ոմանք ՚ի սոցանէ ՚ի հինգ դասուցս զշնորհն զոր ընկալան, եւ զձէթ իշխանութեանն յայսմ աշխարհի ծախեցին, զի ոչ փութացան նովաւ ՚ի փառսն Աստուծոյ՝ ըստ որում եւ ուխտեցին, այլ եպիսկոպոս փոխանակ գործելոյ զառաջնորդութիւնն միայն փառաւորէր եւ պատուէր, եւ քահանայն զպատիւն ունելով՝ ՚ի քահանայագործելն դրժէր, նոյն եւ այլքն. զի ծախեցին զհանդերձեալ փառսն եւ զհեշտութիւնն, եւ գնեցին նովաւ զառժամանակեայս, այսինքն զի ՚ի պատիւն որով ՚ի հանդերձեալն էր նոցա խոստացեալ փայլել, յաշխարհ փայլեցան. եւ ՚ի պէտս այսր փառաց զնոյն ստացան. վասն այսորիկ տարան ընդ ինքեանս ՚ի հանդերձեալն սոսկ զլապտերն առանց ձիթոյ, այսինք միայն զանունն առանց Հոգւոյն. իսկ իմաստունքն տարան ձէթ ընդ ինքեանս, զի ՚ի հինգ դասուցս բազումք զշորհն զոր ընկալան՝ երկիւղիւ եւ զգուշութեամբ պահեսցին, եւ ոչ ՚ի մարդկանէ նորին վասն փառաւորեցան. այլ բազումք որպէս եւ ծանեաք զսրբոցն՝ աքսորեցան եւ անարգեցան, եւ զայս ամենայն արհամարհեալ՝ միայն իւղոյն պատկառ կացեալ՝ զնոյն պահեցին. վասն այսորիկ եւ ՚ի հանդերձեալն տարեալ լուցին, եւ ընդ փեսային սիրելւոյ նովաւ պաճուճեալ ՚ի յառագաստն մտին, որպէս ուսուցանէ զայս ընդարձակագոյն հայրն մեր Եփրեմ ՚ի ճառ մանանխին եւ զատկի, որոց լիցուք իմաստութեան արժանի եւ մեք ՚ի Քրիստոսէ նոցին զօրացուցանողէ, որ է օրհնեալ յաւիտեանս յաւիտենից . ամէն։