ՔԱՀԱՆԱՅԱՊԵՏԻՆ
սկիզբն
առնել
խնկարկութեամբն
սեղանոյն,
եւ
մինչեւ
ցյետինս
ժողովրդոցն
զանուշահոտութիւնն
շնորհել,
եւ
անդրէն
՚ի
նոյն
կոյս
դառնալն,
այսորիկ
խորհրդոյ
է
նշանակ.
քանզի
գերագոյն
գոլով
քան
զամենայն
աստուածային
երանութիւնն,
թէպէտ
եւ
յառաջ
գայ
բարերարութեամբն
՚ի
կցորդութիւն
մաքուր
բնութեան
հրեշտակաց,
զօրութեամբ
է
այս.
իսկ
ըստ
էութեան՝
եւ
ո՛չ
երբէք
շարժի
յանշարժականէ
փառաց
աթոռոյն՝
տալով
զլուսափայլութեան2
ճառագայթս
յոր
շուրջ
զիւրեաւ
են
դասաւորեալ
հրեշտակքն,
եւ
յիսկական
էութենէն
ոչ
երբէք
տապալի։
Ըստ
այսմ
համեմատութեան
տեսցես
եւ
զշնորհս
սրբոյ
պատարագիս
կատարման.
որոյ
սկիզբն
գոլով
Աստուած
բանն,
որ
թէպէտ
եւ
ծածուկ
է
՚ի
մէնջ
եւ
անհաս,
պարզ
եւ
անճառ,
սակայն
շարժեալ
՚ի
մարդասիրութենէն՝
տպաւորէ
զինքնութիւն
փառաց
իւրոյ
էութեան
յառաջադրեալ
նշանակ
հացիս
եւ
բաժակիս,
եւ
՚ի
ձեռն
ճաշակմանն
իմացականապէս
բնակի
ոչ
միայն
՚ի
քահանայից
դասսն,
այլ
եւ
յամենայն
լրումն
սուրբ
գնդի
եկեղեցւոյն,
եւ
միացուցեալ
ընդ
ինքեան
զսրբութեամբ
համարձակեալսն,
միանայ
եւ
՚ի
սոցա
սրբութիւնն,
որովք
դարձեալ
յիւր
միութիւնն
ժողովի,
փոփոխեալ
զաննմանսն
՚ի
նմանութիւն
մաքրութեան
եւ
աստուածութեան
իւրոյ.
եւ
ըստ
որում
անմարմնապէս
փառօք
՚ի
հրեշտակսն
մերձենայ
յինքեան
մնալովն,
եւ
վերբերէ
զնոսա
առ
իւր
գիտութիւնն,
այսպէս
եւ
մարմնատեսակ
երեւմամբ
՚ի
ձեռն
սրբոյ
գոհութեանս՝
եւ
մարդկան
հաղորդի,
եւ
առ
իւր
միութիւնն
զմեզ
դարձուցանէ։
Ուստի
եւ
քահանայապետն
ըստ
սոյն
աստուածատեսակ
օրինակի
խնկարկութեամբն
շուրջ
գայ
զամենեքումբք,
ուսուցանելով
այսու,
թէ
որպէս
Աստուած
զլուսափայլութիւն
իւր
՚ի
հրեշտակս
տայ
եւ
յինքեան
մնայ,
եւ
տէրն
զմարմին
իւր
մարդկան՝
զորս
առ
ինքն
միացուցանէ,
այսպէս
եւ
քահանայապետն՝
որ
է
պատկեր
Աստուծոյ,
խնկարկութեամբն
նշանակէ,
թէ
եւ
սա
զինքեան
պարգեւսն
իջուցանէ
մինչեւ
՚ի
նուաստագոյնսն.
որպէս
զբան
վարդապետութեանն,
զկնիքն
եւ
զձեռնադրութիւնն,
զորս
միշտ
մատակարարէ
ամենեցուն
ըստ
իւրաքանչիւր
արժանեաց
առատապէս
եւ
ազատ
կամօք .
ըստ
յարացուցի
խնկոցն՝
զանուշահոտ
շնորհսն
յամենեսեան
իմացականապէս
սփռէ,
որպէս
եւ
զխունկն
մարմնապէս,
որովք
յիւր
մաքրութեանն
տիպ
դարձուցանէ
զնոսա,
եւ
ինքն
յետ
այսորիկ
որպէս
անըմբռնելի
՚ի
նուաստագունիցն՝
յիշխանական
տեղ
կայանին
իւրոյ
աննուազաբար
դառնայ.
քանզի
այս
պաշտամունք
սպասաւորութեան
երկրորդ
են
պատուոյ
նորա։
Արդ
կատարեալ
զնախախնամութիւնս
զայսոսիկ՝
որպէս
Աստուած
՚ի
հրեշտակս,
եւ
սա
առ
եկեղեցին,
զոր
խնկարկութեամբն
նշանակէ,
դարձեալ
ելանէ
՚ի
բեմն.
եւ
որպէս
Աստուած
մնայ
յիւրում
ինքնութեանն,
յայտ
առնելով
նշանակութեամբն
թէ
զայսոսիկ
սպասաւորութիւնքս
սակս
փրկութեան
ժողովրդեանն
կատարեաց,
բայց
ոչ
՚ի
բաց
եկաց
յինքնիշխան
պատուոյն,
այլ
յառաջին
տեղին
վերացաւ,
այսինքն
յաստուածտեսութեան
բարձրութիւն
բեմին։
Քանզի
եւ
զԱստուծոյ
ասացաք,
թէ
միայն
լուսափայլութեամբն
ծագի
՚ի
հրեշտակս,
եւ
ոչ
էութեամբ.
զորոյ
ճշգրիտ
պատկեր
բերէ
քահանայապետն,
եւ
ուսուցանելովն
խոնարհեալ
եւ
խնկարկութեամբն
առ
ամենեսեան
ընթացեալ,
եւ
ապա
յետ
այսորիկ
զինքնական
պատիւն
վերադարձեալ
անշարժ
սերտութեամբ1
մնալով
՚ի
բեմն
սուրբ,
յայտնի
կացուցեալ
նշանակաւն
զայս՝
թէ
զայսոսիկ
յառաջ
եկեալ
նախախնամութեամբ
՚ի
յերկրորդն
պատուոյ
իւրոյ ,
այսինքն
՚ի
գործելն
եւ
՚ի
խնկարկելն՝
ժողովրդեանն
փրկութեան
աղագաւ
արար։
Սակայն
ոչ
՚ի
բաց
եկաց
՚ի
զիւրսն
գործելոյ
եւ
յիւրսն
գոլոյն,
այսինքն
յաստուածտեսութեանցն
բարձրութենէ,
այլ
յաստուածայնոցն
յաստուածայինսն
դարձաւ.
որպէս
թէ
մինչ
՚ի
փրկագործութենէ
պաշտման1
խնկարկութեանն
յաստուածաբնակ
տեսութեանն
բարձրութիւն
դարձեալ,
ըստ
կամաց
Հոգւոյն
սրբոյ
իջեալ,
եւ
անդրէն
վերացեալ։
