ՆԱՄԱԿԱՆԻ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ ՄԻԱԲԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՆԴԱՄՆԵՐ

Ագոնց Ստեփանոս Գիւ վ էր (1739-1824), Երրորդ Աբբահայր Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ագրայեան Հ. Կարապետ Վրդ. (1867-1898), Պրուսացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ազարեան Հ. Աթանաս Վրդ. (1815-1872), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ազարեան Հ. Արիստակէս Վրդ. (1782-1855), երկրորդ աբբահայր Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան (աբբահայր ընտրուած է 19 Ապրիլ 1826ին), Արքեպիսկոպոս Կեսարիոյ (անուանուած 23 Յունուար 1827-ին), բառարանագիր, հրատարակիչ: Եղբայրն է Ստեփանոս Ազարեան Պատրիարքին:

Ալեանաք Հ. Եղիշէ Վրդ. (1812-1894), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ալեփսոն Հ. Գրիգոր Վրդ., հեռացած Մխիթարեան միաբանութեան շարքերէն 1849ին:

Ակինեան Հայր Ներսէս Վրդ. (1883-1963), բանասէր, ձեռագրագէտ, պատմաբան։ Անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան: Իր ընդարձակ հմտութեամբ եւ հրատարակութիւններով՝ Եւրոպայի մէջ մեծապէս նպաստած է հայագիտութեան գրեթէ բոլոր բնագաւառներուն . Ներսէս Ակինեանի մատենագիտութիւնը տե՛ս՝ Ինգլիզեան Հ. Վահան Վրդ., Հ. Ներսէս վրդ. Ակինեան. Իր յիսնամեայ գրական գործունէութեան առթիւ, Վիեննա, 1954)։

Աղամալեանց Հ. Սուքիաս Վրդ. (1737-1789), Վենետիկի Մխիթարեան միաբան, մանկավարժ, թուաբանագէտ, կրթական գործիչ։ Քարոզչական ծառայութեամբ պաշտօնավարած է Հնդկաստան (Կալկաթա): Պատրաստած է դասագիրք « Թուաբանութիւն յերկուս գիրս բաժանեալ » ի Վենետիկ, ի տպարանի Դեմետրեայ Թէոդոսեանց, 1781 (Կենսագրութեան եւ մատենագիտական ժառանգութեան մասին տե՛ս Մաղաք-Թէոփիլեանց Մատթէոս, Կենսագրութիւն երեւելի արանց, հտ. բ. 1839, էջ 486-488:

Ամպէրպօյեան Հ. Մովսէս Վրդ. (1808-1898), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, Եպիսկոպոս ձեռնադրուած է 1871-ին, տիտղոսաւոր եպիսկոպոս Գրոյիայի (Ալպանիա) սկսեալ (7 Փետրուար 1885-էն, վախճանած հաւանականօրէն 19 Փետրուար 1898 թուականին, հեղինակ է « Քրիստինէական » ( Վենետիկ, 1843) եւ « Մարդն. Մանկութիւն. Երիտասարդութիւն. Ծերութիւն » ( Վենետիկ, 1886) քերթուածներուն:

Այվազովսքի ( Այվազեան ) Հ. Գաբրիէլ Վրդ. (1812 - 1880), բանասէր-պատմաբան, մանկավարժ, թարգմանիչ: Մխիթարեան միաբանութեան անդամ: Ծովանկարիչ Հ. Այվազովսքիի եղբայրը: 1843-ին հիմնադրած եւ մինչեւ 1848-ը խմբագրած է առաջին հայագիտական հանդէսը՝ « Բազմավէպ » ը, որ պաշտօնական ամսագիրն էր Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: 1848 -5 6 տարեշրջաններուն վարած է Փարիզի Մուրատեան վարժարանի տնօրէնի պաշտօնը: Հեռանալով Մխիթարեան միաբանութեան շարքերէն՝ 1856-ին դարձած է դէպի Հայ առաքելական եկեղեցի, Փարիզի մէջ Հայր Սարգիս Թէոդորեան եւ Ամբրոսիոս Գալֆայեան վարդապետներուն հետ հիմնադրած ու ղեկավարած է Հայկազեան վարժարանը, 1856 - 58 տարիներուն խմբագրած եւ հրատարակած է « Մասեաց աղաւնի » հանդէսը: Վարած է զանազան այլ պաշտօններ մինչեւ կեանքի վերջը (կենսագրական եւ մատենագիտական գործունէութեան մասին տե՛ս Ազգային տեսութիւն, Գաբրիէլ Արքեպիսկոպոս Այվազեան, « Փորձ » Ազգային եւ գրականական միամսեայ հանդէս, չորրորդ տարի, 1880,   4, էջ 132-139, ինչպէս նաեւ Գաբրիէլ Արքեպիսկոպոս Այվազեան (Այվազովսկի) 1812-1880, Ընտրանի. Կազմող ` Շահէն Խաչատրեան, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, 2013:

Այտընեան Հ. Արսէն Վրդ. (1825-1902), լեզուաբան-քերականագէտ, 5-րդ աբբահայր Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան։ Աբբահայր ընտրուած է 18 Օգոստոս 1886-ին, իսկ Արքեպիսկոպոս օծուած 17 Ապրիլ 1887-ին: Հիմը դրած է «Հանդէս Ամսօրեայ» հայագիտական պաշտօնաթերթին, ուր տուած է նաեւ լեզուական բազմաթիւ գրութիւններ։ Այտընեանի մեծ վաստակը եղած է «Քննական քերականութիւն աշխարհաբար կամ արդի հայերէն լեզուի» գործը ( 1866, վերահրատարակութիւնը՝ Երեւան 1987 ), որ հայերէնագիտութեան համար կը կազմէ մեծարժէք ստեղծագործութիւն մը, հսկայական դեր մը ստանձնելով աշխարհաբար լեզուի ճանաչումի հարցին մէջ։ Յարգելո վ հանդերձ գրաբար հայերէնը՝ ցոյց տալով անոր կատարած մեծ դերը, շեշտած է միաժամանակ որ աշխարհաբար հայերէն լեզուն կը համապատասխանէ ժամանակակից Հայ ժողովուրդի մտածողութեան եւ ժամանակը հասած է այլեւս որ ասպարէզը տրուի անոր։ Այտընեանի գործը մեծ է եւ մինչեւ այսօր կը պահէ իր այժմէութիւնը (իր մասին տե՛ս Հ. Արսէն Ա. Ե. Այտնեան 1825-1902, Վահան Գ. Զարդարեան, Յիշատակարան, Հայ երեւելիներու կենսագրութիւնները, լուսանկարները, ձեռագիրները, գրութիւնները եւլն. եւլն. (1512-1912): Հայկական տպագրութեան 400 ամեայ յոբելեանին առիթով: Առաջին հատոր, Կ. Պոլիս, 1910, էջ 34-36: Աբրահամեան, Աշոտ, Արսէն Այտընեանը եւ լեզուի հասարակական տարբերակման հարցը, Լրաբեր Հասարակական Գիտութիւնների, 1981, N ° 3 էջ 37-48:

Անճարակեան Հ. Կոմիտաս Վրդ. (1849-՞), Անկիւրացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, 30 Օգոստոս 1882-ին հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Անտոնեան Հ. Սիմոն Վրդ. (1828-1888), ծնած է Սուչաւա- Suceava (Ռումանիա), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ապտուլլահեան Հ. Սերովբէ Վրդ. (1857-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Առըճեան Հայր Յակոբ տե՛ս Արըճեան Հ. Յակոբ Վրդ.:

Ասլիկեան Հ. Ստեփանոս Վրդ., Իզմիրցի, Ծնած 1737 դեկտ. 3-ին, ձեռնադրուած 1767 յունուար 1-ին, վախճանած է 1807 Օգոստոս 30-ին Ս. Ղազար։ Իր մատենագրական ժառանգութենէն յիշատակելի է Հռոմի Ս. Մարիամ եգիպտացի եկեղեցւոյ եւ հայոց հիւրատան արձանագրութիւններու անտիպ համահաւաքը՝ «Դամբանագիրք Հայ եւ Լատին լեզուաւ» (տե՛ս  Վենետիկի Մխիթարեան Մատենադարան, Ձեռագիր թիւ 2721):

Արըճեան Հ. Յակոբ Վրդ. (1839-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի:

Աւգերեան Հ. Մկրտիչ Վրդ. (1762-1854), գաղատացի, Վենետիկի Մխիթարեան բազմավաստակ միաբան, աստուածաբան, լեզուաբան-բառարանագիր, թարգմանիչ։ Կրօնական բնոյթի երկասիրութիւններն են. «Լիակատար վարք եւ վկայաբանութիւն Սրբոց, որք կան ի հին տօնացուցի եկեղեցւոյ Հայաստանեայց», Եւսեբիոս Կեսարացիի «Քրոնիկոն»ը (1818) (բնագիր, լատիներէն թարգմանութեամբ, Փիլոն Աղեքսանդրացիի «Մնացորդ բանից»ը (1826), Յովհաննէս Օձնեցի կաթողիկոսի «Ճառ ընդդէմ երեւութականաց»ը (1807): Համահեղինակ է «Նոր Հայկազեան լեզուի բառարան»ին . տառէն մինչեւ վերջ), միաժամանակ պատրաստած է «Առձեռն բառարան Հայկազեան լեզուի»ն (1846), համառօտ տարբերակը՝ աշխարհաբար բացատրութիւններով (Մահախօսականը տե՛ս «Հանգիստ Հօր Վարդապետի Մխիթարեան Աւգերեան Հ. Մկրտչի», «Բազմավէպ», 1854, ԺԲ. Տարի, թիւ 5, Մարտի 1, էջ 81-86: Տե՛ս նաեւ Հ. Մեսրոպ Ճանաշեանի խմբագրականը «Հ. Մկրտիչ Աւգերեան (մահուան հարիւրամեակին), «Բազմավէպ», 1954, թիւ 6-7, էջ 169-174):

Աւգերեան Հ. Յարութիւն Վրդ. (1774-1854), Գաղատացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, լեզուագէտ, բառարանագիր, թարգմանիչ, եղած է Լորտ Պայրընի հայերէն լեզուի ուսուցիչը Ս. Ղազարի մէջ: Աշխատութիւններն են «Ատենաբանութիւն սրբոյն Ներսիսի Լամբրոնացւոյ» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1812). = Orazione Sinodale di S. Nierses Lampronense ( Venezia, 1812). Grammar English and Armenian by Father Paschal Aucher ( Venice, 1817) = «Քերականութիւն անգղիական եւ հայերէն» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1817. Բառարան համառօտ ի հայէ ի գաղղիական: Հատոր երկրորդ, ի վանս Սրբոյն Ղազարու, Վենետիկ, 1817. Dictionnaire abrégé Français : Tome seconde, de l imprimerie de la susdite académie, 1817. « Քերականութիւն հայերէն եւ անգղիական » յօրինեալ ի Հ. Յարութիւն Վարդապետէ Աւգերեան, ի Վենետիկ, ի վանս Սրբոյն Ղազարու, 1819. = A Grammar Armenian and English, by Father Paschal Aucher, Venice, printed at the Armenian press of the Armenian Academy, 1819. «Բացատրութիւն չափուց եւ կշռոց նախնեաց. Առաջնորդութեամբ Եպիփանու, Խորենացւոյ եւ Շիրակացւոյ» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1821). A Dictionary Armenian and English, by Father Paschal Aucher with the assistance of John Brand, vol. 1, Venice, 1821. Միլտովնի «Դրախտ կորուսեալ» թարգմանութիւն Անգղիական բնագրէ Հ. Յարութիւն Վ. Աւգերեան, ի Վենետիկ, ի վանս Սրբոյն Ղազարու, 1824. A Grammar Armenian and English, by P. Paschal Aucher, Venice, printed at the Armenian press of St. Lazarus, 1832. « Հայերէն եւ անգղիարէն Բառարան» Վենետիկ (Հատոր Ա, 1821) (Հատոր Բ, 1825): Aucher s Dictionary, English and Armenian, abridged by Johannes Avdall, assistant teacher in the philanthropic academy, Calcutta, 1825. «Բառարան Անգղիերէն եւ Հայերէն = Կալկաթա, տպ. Մարդասիրական ճեմարանի, 1825». «Բառգիրք ի գաղղիականէ ի հայ եւ ի տաճիկ բարբառս» Վենետիկ, ի տպարանի Սրբոյն Ղազարու), Dictionnaire français - Arménien - Turc, P. Pascal Aucher ( Venise, imprimerie de Saint Lazare, 1840). «Դաւանութիւն եկեղեցւոյն հայոց» = Confessio Ecclesiae Armenae ( Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1845). A Dictionary English and Armenian by Father Paschal Aucher with the assistance of John Brand, second edition, Venice, 1868 - Բառարան անգղիարէն եւ հայերէն, աշխատասիրեալ ի Հ. Յարութիւն Վ. Աւգերեան, ձեռնտուութեամբ Ասպետի Յովհաննու Պրէնտեան. Վ. Ա., երկրորդ տպագրութիւն (Վենետիկ, տպ. Մխիթարեանց, 1868): A Grammar Armenian and English, by P. Paschal Aucher and Lord Byron, Venice, printed at the Armenian press of St. Lazarus, 1873. A Grammar Armenian and English, by P. Paschal Aucher and Lord Byron, second Edition, Venice, printed at the Armenian press of St. Lazarus, 1907.

Աւգերեան Հ. Պետրոս Վրդ. (1852-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Աւետիքեան Հայր Գաբրիէլ Վրդ. (1751-1827), Կ. Պոլսեցի, Վենետիկի Մխիթարեան միաբան, աստուածաբան եւ իմաստասէր։ Մեծ ազդեցութիւն ունեցած է Վանքի գրական կեանքի զարգացման մէջ։ Բացի բազմաթիւ կրօնական մատեաններէ -ինքնագիր եւ թարգմանածոյ- իբր մեծարժէք գործ պէտք է յիշել «Նարեկ աղօթից»ը (1801), որ խոր ու վերլուծական ուսումնասիրութիւն մըն է Գրիգոր Նարեկացիի աղօթքի գիրքին, տալով նաեւ խրթին իմաստներու բացատրականները. հիմնական գործ՝ որ մինչեւ այսօր կը պահէ իր արժէքը, նոյնիսկ Նարեկացիի գրականութեան մասնագէտներուն։ Ունի նաեւ երեք հատոր «Պօղոս առաքեալի 14 նամակներուն մեկնութիւնը» (1806, 1811, 1812) մեծածաւալ աշխատանք, ուր կը յայտնուի Աւետիքեանի բացառիկ իմացական կարողութիւնը։ Հրատարակած է նաեւ «Բացատրութիւն շարականաց» գործը (1814) (Կենսագրութիւնն ու մատենագիտական ժառանգութեան մասին տե՛ս Հ. Մաղաք-Մատթէոս Թէոփիլեանց, Կենսագրութիւն երեւելի արանց, հտ. բ. 1839, էջ 133-134:

Բագրատունի (Անթիմոսեան) Հ. Արսէն Վրդ. (1790-1866), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանաստեղծ, բանասէր, լեզուաբան-քերականագէտ, անզուգական թարգմանիչ։ Հայկական դասականութեան ներկայացուցիչ: Հրատարակած է «Տարերք հայերէն քերականութեան» (դպրոցական ձեռնարկ որ ունեցած է ութ հրատարակութիւն): «Հայերէն քերականութիւն ի պէտս զարգացելոց» (1852) աշխատութիւնը հարուստ շտեմարան մըն է Հայերէն լեզուի: Իր «Հայկ Դիւցազն» Պոէմը հայ դասական գրականութեան բարձրակէտը կը համարուի: Մեծ վարպետութեամբ թարգմանած է Վիրգիլիոսի «Մշակականք»ը (1847), Հոմերոսի «Իլիական»ը (1864) գրաբարի ամբողջ շքեղութեամբ, Որատիոսի «Արուեստ քերթողութեան»ը (1848), Միլտոնի «Կորուստ Դրախտին» (1861): Թարգմանած է ճառեր իրենց բնագրէն «Ճաշակ հելլէն եւ լատին ճարտարախօսութեան» վերնագրով (Վենետիկ, 1863), Եսքինեսի «Ընդդէմ Կտեսիփոնի», Դիմոսթենի «Յաղագս Պսակին»‚ Կիկերոնի «Վասն Արքիայ քերթողի», «Վասն Կ. Լիգարիոսի», «Վասն արքային Դիոտարայ», «Երկրորդ Փիլիպպեան ընդդէմ Մ. Անտոնիոսի»: Հուգո Փոսկոլիի բանաստեղծութիւններէն «Յաղագս գերեզմանաց. Տաղ» (Վենետիկ‚ 1864), «Ճաշակք հին եւ նոր ողբերգութեանց ի հելլենաց եւ յարդեաց» (Վենետիկ, 1869) հատորին մէջ թարգմանած է Սոփոկլէսի «Իդիպոս թագաւոր»ը‚ «Անտիգոնէ»‚ «Էլէկտրա»‚ Ռասինի «Բրիտանիկ»‚ «Միհրդատ»‚ Իփիգենի յԱւլիս, Վոլդէռի «Ալզիրա»‚ «Մերովբէ»‚ Ալփիերիի «Սաւուղ արքայ Իսրայելի», «Պոսիւէթի եպիսկոպոսի Մելդացւոց Ճառք դամբանականք վեց» (Վենետիկ, 1870), Յուլիոս Կեսար «Յիշատակարան գաղղիական պատերազմին» (Վենետիկ‚ 1874) (Գրական գործունէութեան մասին մանրամասն տե՛ս Հ. Արսէն Ղազիկեան, Ակնարկ մը Բագրատունւոյ կենաց եւ գործոց վրայ, Բազմավէպ, 1900, Ա/24-27: Հ. Արսէն Բագրատունի: Հ. Սիմոն Երեմեան. Բազմավէպ, 1911, Թ/404-415; Ժ/465-475; ԺԱ-ԺԲ/510-530: Գերապատիւ Հայր Արսէն Վ. Բագրատունի: [ Նամակ ] / Մկրտիչ Պէշիքթաշլեան, Բազմավէպ, 1936, Ը-ԺԲ/397: Մահախօսականը՝ «Հանգիստ Հ. Արսենի Կ. Բագրատունւոյ Նորոյ քերդողահօր», - «Բազմավէպ», 1866, ԺԲ/357-67):

Բեսելեան Հ. Դիոնիսիոս Վրդ. (1824-1885), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Բժշկեան Հ. Մինաս Վրդ. (1777-1851), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան բանասէր, մանկավարժ, պատմաբան, ազգագրագէտ, երաժշտագէտ: Հեղինակ «Ճանապարհորդութիւն ի Լեհաստան» (Վենետիկ, 1830) ուղեգրական ուսումնասիրութեան, երկասիրած է «Ճեմարան գիտելեաց» (Վենետիկ, 1815), «Հմտութիւն մանկանց» (Վենետիկ, մաս 1-4, 1818), «Պատմութիւն Պոնտոսի, որ է Սեաւ ծով» (Վենետիկ, 1819), «Քերականութիւն ռուսերէն-հայերէն... » (Վենետիկ, 1828), «Քերականութիւն հայկազեան լեզուի... » (Վենետիկ, 1840), «Քերականութիւն բազմալեզու... » (Վենետիկ, 1844) աշխատութիւնները: Պատրաստած է նաեւ «Համառօտ նկարագիր վարուց երեւելի արանց» (1850) կենսագրական բառարանը: Ֆրանսերէնէ թարգմանած է («Առակք Եզովբոսի. յաւելմամբ ոտանաւոր իմաստից եւ բարոյական խրատուց», 1818, 1827, 1849, 1860), «Պատմութիւն վարուց Ռոպէնսոնի Քռիւզօէ» (Վենետիկ, 1817): Ունի երաժշտագիտական աշխատութիւն մը հայ երաժշտութեան եւ ձայնագրութեան գիւտի վերաբերեալ հարուստ տեղեկութիւններով «Երաժշտութիւն. որ է համառօտ տեղեկութիւն երաժշտական սկզբանց ելեւէջութեանց եղանակաց եւ նշանագրաց խազից (Վենետիկ, 1815), հրատարակուած 1997-ին, Երեւան, Ներածականը, ծանօթագրութիւնները եւ խմբագրութիւնը՝ Արամ Քերովբեանի: Մահախօսականը տե՛ս՝ Փոխումն յԱստեացս յերանաւէտ կեանս տեառն Հ. Մինասայ Բժշկեան վարդապետի Մխիթարեան ուխտիս, Բազմավէպ, 1852, Թ/153-5:

Գազէզեան Հ. Աւետիք Վրդ. (1864-1930), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած Փատովա (Մահախօսականը տե՛ս «Հանգիստ հոգւոյ Վ. Հ. Աւետիք Վ. ի Գազէզեան Ընդհ. աթոռակալի Մխիթ. ուխտին», Բազմավէպ, 1930, ԺԱ/496):

Գաթըրճեան Հ. Յովսէփ Վրդ. (1820-1882), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան Միաբանութեան, պատմաբան, աստուածաբան, լեզուագէտ եւ թարգմանիչ։ Ընդհանրապէս զբաղած է կրթական ու վարչական գործերով։ Լուրջ ու պատրաստուած միտք։ Հրատարակած է «Տիեզերական պատմութիւն» գործը (անկատար, 2 հատոր միայն, 1849 եւ 1852)։ Թարգմանած է Քսենոփոնի, Կիկերոնի, Պոսիւէի գործերէն։ Նպաստած է նաեւ դասական հայերէնի -գրաբարի- հետազօտական «Վիեննական Դպրոց»ին յատուկ անգնահատելի աշխատանքին։ Բանասիրական կարեւոր աշխատանք մըն է նաեւ իր «Սրբազան Պատարագամատոյց Հայոց» հրատարակութիւնը, որ Հայր Տաշեանի լրացումով հրատարակուեցաւ 1897-ին։ (Մանրամասն տե՛ս Ակինեան Հ. Ներսէս, Հ. Յովսէփ Վ. Գաթըրճեան, կեանքն ու գրական գործունէութիւնը (իր մահուան 50-ամեայ տարեդարձին առթիւ) «Հանդէս-ամսօրեայ», 1932, էջ 1-53 ( Resumé 235-241):

Գաթըրճեան Հ. Սամուէլ Վրդ. (1827-1895), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Թրիեստ: Իր հեղինակած աշխատասիրութիւններէն կարելի է յիշել «Տարւոյն չորս եղանակները կամ նկարագիր սքանչելեաց բնութեան», Վիեննա, 1852, «Ճառ Սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանի», նոր թարգմանութիւն, Վիեննա, 1854, «Նմանութիւն ամենասուրբ կուսին Մարիամայ», Թարգմ., Վիեննա, 1854:

Գալեմքեարեան Հ. Գրիգորիս Վրդ. (1862-1917), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, լեզուաբան, բանասէր, մամուլի պատմաբան։ Իբրեւ դաստիարակ՝ գործած է Մխիթարեան վարժարաններու մէջ։ Մեծ դեր ունեցած է Հայերէն լեզուի պատմութեան ուսումնասիրութեան մէջ. այդ գիծով տուած է շատ արժէքաւոր գործեր ալ. - «Ոսկեդարեան եւ ոչ-ոսկեդարեան Հայերէնի խնդիրը» ( 1903 ) ։ Քննած է ոսկեդարեան մեծ հեղինակ՝ Եզնիկ Կողբացիի «Եղծ Աղանդոց» գիրքը եւ անոր աղբիւրները, գիտականօրէն վերականգնելով անոր ճշգրտուած բնագիրը ( 1909 ) ։ Կազմած եւ հրատարակած է «Ցուցակ Հայերէն ձեռագրաց արքունի մատենադարանին ի Միւնխէն» հատորը ( 1892 ), որ մինչեւ այսօր Հայերէն ձեռագիրներու միակ աղբիւրը կը մնայ Միւնիխի թագաւորական գրադարանին։ Գրած է նաեւ «Պատմութիւն Հայ լրագրութեան» ( հտ. Ա., 1893, ընդգրկելով 1794-1860ի շրջանը ) աշխատութիւնը։ (Մահախօսականը տե՛ս Ակինեան Հ. Ներսէս, Գալէմքեարեան Ծ. Վ. Հ. Գրիգորիս, 1862-1917, Հանդէս Ամսօրեայ, 1917/1918, էջ 113-130):

Գալֆայեան Հ. Ամբրոսիոս Վրդ. (1826-1906), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Պատմաբան, բառարանագիր։ Խորէն Գալֆայեանի եղբայրն է։ 1855-ին Հ. Սարգիս Թէոդորեանի եւ Հ. Գաբրիէլ Այվազովսքիի հետ հեռացած է միաբանութեան շարքերէն: Յետագային Փարիզի մէջ հիմնած է Հայկազեան վարժարանը, որու տեսուչը եղած է 1856-1859 տարիներուն: Վերադառնալով Ֆրանսա, թողած է հոգեւորական կոչումը, 1863-ին ամուսնացած է ֆրանսուհի Marie Louise Joséphine Legoupil հետ: 1878-ին ազգանունը փոխած է Լուսինեանի։ Հեղինակն է Բառգիրք Հայ-Գաղղիարէնի, Dictionnaire Arménien - Français, Paris, 1861.

Գամազարեան (Կամսարական) Հ. Եփրեմ Վրդ. (1823-1855), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Գանթարեան Հ. Սամուէլ Վրդ. (1838-1908), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բառարանագիր, թարգմանիչ, աշխատութիւններն են «Տարերք հռետորական արուեստի» (երկասիրութիւն), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1875. «Ալփոնսոսի Լամարդինեայ առաջին մտածութիւնք բանաստեղծականք» (Թարգմ. ), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1876. «Մեսիական», (Թարգմ. ) (Հեղինակ՝ Կլոպշտոկ գերմանացի քերթող), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1903. «Բառարան իտալերէն հայերէն», Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1908. «Բառարան Գաղղ-Հայ-Տաճկերէն», Բ. տպ. ճոխացեալ, Վենետիկ, 1912: (Մահախօսականը տե՛ս՝ Հ. Ներսէս Տիրացուեան, Հանգիստ Հ. Սամուէլ Գանթարեան աթոռակալ վարդապետի (Ծն. 1838 Սեպտ. 22: 1908 Հոկտ. 25), Բազմավէպ, 1908, ԺԱ/516-20):

Գապարաճեան-Խապարաճի Կարապետեան Հ. Գրիգոր Վրդ. (1779-1859), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Խմբագրած է «Դիտակ Բիւզանդեան» շաբաթաթերթի 1812 տարուան թիւերը: Յետագային հեռացած է միաբանութեան շարքերէն, Փարիզի մէջ հոգեւոր ծառայութիւն մատուցանելով որպէս ֆրանսացի քահանայ: Իր գրիչին կը պատկանին «Գիսաւոր աստղ կամ Պատմութիւն գիսաւոր աստղերու, աղէկ ճանչնալու համար ան գիսաւորը որ երեւցաւ 1811ին», Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1812, «Ընծայ յորդորանք միաբանութեան» երգիծական վիպակը, Տպարան Վալտէրայ, Փարիզ, Typographie arménienne de Walder, rue Bonaparte, 44, 1856, 179 էջ, որուն շուրջ ծայր առած է աշխոյժ բանավէճ, ինչ պէս նաեւ «Ցաւալի պատմութիւն », impr. arménienne de E. Meyer, Paris, 1858: Մասիս լրագիրը իր 1857 տարուան Յունուար 17 թիւ 260 ին մէջ իր մասին կը գրէ. «Փարիզ նստող Խապարաճի Կարապետեան Գրիգոր վարդապետը ԸՆԾԱՅ անուամբ անճոռնի ոճով ու ափեղ-ցփեղ լեզուով‚ խենդ ու խ ելառ խօսքերու եւ մտածութիւններու ժողովածու մը շինած էր Հայաստանեայց ազգին‚ կրօնին‚ եկեղեցականացը եւ Փարիզի երեք գերարգոյ վարդապետացը դէմ»։ Ցաւալի պատմութիւն Քօնդ տը Սէնվիյլ ազնուականին, տպ. (գրանոց) Ճանիկ Արամեանի, Փարիզ, 1858:

Գասգանտիլեան (Խըսխանտեան) Հ. Արիստակէս Վրդ. (1853-1942), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Տե՛ս Յիսնամեայ Յոբելեան Քահանայութեան Վ. Հ. Արիստակէս Գասգանտիլեան Մխիթարեան վարդապետի, Բազմավէպ, 1924, Զ/217-9):

Գարայեան Եղբայր Աստուածատուր, աւազանի անունով Ստեփան, կարնեցի (1812-1892), «վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Յունիսի 29 առաքինակրօն եւ հոգեսէր վարուք: Եղ. Ստեփան որդի Պետրոսի Գարայեան Կիւմիւշխանեցւոյ եւ Պիրիճիկի կարնեցւոյ, ծնեալ ի Կարին, եկն ի վանս յամի Տեառն 1839 ի Մայիսի. կացեալ յեղբայրական վիճակի բարւոք քաղաքավարութեամբ ամս 5. Գերապ. Աբբ. մեր Սուքիաս Արք. Սիւնեաց զգեցոյց նմա զսքեմ կրօնիս մերոյ անուանեալ զնա Աստուածատուր ի 21 Ապրիլի 1844. արար զուխտն յ8 դեկտ. 1845» (Վերակացու՝ Հ. Անդրէաս Ծռվիզեան):

Գաֆթանճեան Հ. Եղիշէ Վրդ. (1828-1913), Կ. Պոլսեցի, բանասէր, պատմաբան, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան։ 1860-ին Վիեննայի մէջ տպագրած է «Պատմութիւն հին եւ նոր կտակարանաց» գիրքը, որու Գ տպագրութիւնը կատարուած է 1883-ին։ Այնուհետեւ լոյս տեսած է անոր «Բովանդակութիւն գիտութեանց եւ արուեստից, որ է բնական, բարոյական, պատմական, ուսումնական ու արուեստական գիտելեաց համառօտ նկարագիրը» գիրքը։ Կազմած է ֆրանսերէն ընթերցանութեան դասագիրք մը «Սկզբնական ընթերցուածք, գաղղիերէն եւ հայերէն բառարան մեկնութեամբ» վերնագրով։ Աշխատակցած է մամուլին, կատարած է թարգմանութիւններ: Հայագիտական բազմաթիւ յօդուածներով հանդէս եկած է «Հանդէս ամսօրեայ»ի մէջ:

Գաֆթանճեան Հ. Պօղոս Վրդ. (1863-՞՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, 1900-ին հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Գիւվէր Ստեփանոս Ագոնց Աբբահայր (1740-1824), Երրորդ Աբբահայր Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, ընտրուած 9 Հոկտեմբեր 1800-ին, Արքեպիսկոպոս՝ 3 Մայիս 1804-ին (հեղինակ «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի, Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկոյ, եւ Ամերիկոյ», Ի վանս սրբոյն Ղազարու, 1804 աշխատութեան):

Գովրիկեան Հ. Գրիգոր Վրդ. (1840-1931), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, իր հեղինակած կարեւոր հրատարակութիւններն են. «Բարձրագոյն երկրագրութիւն Ճանապարհորդաց, վաճառականաց, արուեստագիտաց, բարձրագոյն դպրոցաց, ուսուցչաց, քաղաքագիտաց, խմբագրաց ու առանձնական գերդաստանաց գործածութեանը համար: Առաջին տետրակ: (Թերթ 1-3), Վիեննա, 1871: Ընդհանուր պատմութիւն Համառօտ Ազգային դպրոցաց համար, Վիեննա, 1879: Թրանսիլուանիոյ հայոց մետրապոլիսը կամ նկարագիր Կերլա հայաքաղաքի: Ի գիր եւ ի պատկերս, Վիեննա, 1896: Հայք յԵղիսաբեթուպոլիս Դրանսիլուանիոյ, Վիեննա, , Բ, Գ. հտ. 1893, 1899, 1904): Հայ արձանք կամ յիշատակարաններ հին եւ նոր Եղիսաբեթուպոլսոյ հայաքաղքէն, Վիեննա, 1904: (Գերպ. Հ. Գրիգոր Արքեպ. Գովրիկեան, Ընդհանրական Աբբահայր [ Վիեննայի ] Մխիթարեան Միաբանութեան, Խմբ. «Հանդէս ամսօրեայ», 1931, էջ 1-6):

Գույումճեան Հ. Օգոստինոս Վրդ. (1823-1896), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս «Երանի ` որք ի Տէր ննջեցին» Հ. Օգոստինոս վրդ. Գույումճեան Միանձն Մխիթարեան. ծն. ի Կ. Պոլիս 1823 Օգոստ. 28. Կրօնաւորեալ 23 մայիս 1841. Քահանայացաւ 1844 Յունուար 17. Ննջեաց ի Տէր 1896 օգոստ. , Բազմավէպ, 1896, Թ/յաւ. [ 1-3 ] ):

Գուրգէնեան (Վրեանց) Հ. Օքսենտիոս Վրդ. (1825-1900), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Սիմոն Երեմեան, Հանգիստ Վ. Հ. Աւքսենտիոս Վ. ի Գուրգէնեան ի Մխիթարեան ուխտէն, Բազմավէպ, 1900, Գ/129-30):

Գուրգէնեան Հ. Զաքարիա Վրդ. (1834-1896), Թիֆլիսցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Գրքոյեան (Գրիգորեան) Հ. Ալեքսիանոս Վրդ. (1832-՞՞), Մարտինցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Դերձակեան Հ. Դանիէլ Վրդ. (1795-1854), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան Միաբանութեան, Մեծաւոր Վիեննայի մէջ, տեղական վանահօր հանգամանքով:

Եագութճեան Հ. Վրթանէս Վրդ. (1820-1888), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ «Հրահանգք վարդապետութեան կրօնի» աշխատութեան, Վիեննա, 1853:

Եազըճեան Հ. Ստեփան Վրդ. (1814-1893), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Շարադրած է դասագրքեր. «Համառօտ քերականութիւն Գաղղիական լեզուի Դպրատան տղոց համար» Վենետիկ, Ս. Ղազար (1838, 1848). «Համառօտ աշխարհագրութիւն Դպրատան տղոց համար» Վենետիկ, տպ. Մխիթարեանց (1840, 1847). Համառօտ աշխարհագրութիւն (բնական, քաղաքական եւ ուսումնական) դպրատան տղոց համար, Վենետիկ, տպ. Ս. Ղազար, 1866, Գ տիպ.:

Եանուղեան Հ. Մկրտիչ Վրդ. (1834-1899), Խոտորջուրցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Եատիկեարեան Հ. Փիլիպպոս Վրդ. (1875-1951), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Ներսէս Տէր Ներսէսեան, Հանգիստ հոգւոյ Հ. Փիլիպպոս վրդ. Եատիկեարեան, Բազմավէպ, 1951, ԺԱ-ԺԲ/336):

Եղոյեան Հ. Կիւրեղ Վրդ. (1854-1908), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Martyre de St Athénogène évêque (Աթանագինայ (Ս) եպիսկոպոսի վկայաբանութիւն ) / Traduit par le; թրգմ. P. Cyrille Eloyan [ Հ. Կիւրեղ Եղոյեան ] Բազմավէպ, 1881, Ա/28-32; Բ/126-30 (Մահախօսականը տե՛ս Նազարէթեան Հ. Դաւիթ., Հ. Կիւրեղ Վ. Եղոյեանի մահը (1854-1908) ]; Ի գոյժ մահու հոգեհատոր սիրելւոյ Հ. Կիւրեղ Վ. Եղոյեան ծնելոյ յԱրտանուչ «Պատանի շիկակարմիր, լուսոյ կենաց մինչ անձկով լի…» [ 12 քառեակ ], Բազմավէպ, 1908, Դ/180-2):

Եսայեան Հ. Բառնաբաս Վրդ. (1825-1892), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած Ս. Ղազար մայրավանքին մէջ 27 Մայիս 1892-ին:

Եսայեան Հ. Կարապետ Վրդ. (1778-1847), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Պոլիս, 15 Յունուար 1847ին:

Զարբհանալեան Հ. Գարեգին Վրդ. (1827—1901), Բանասէր-մատենագէտ, գրականագէտ, պատմաբան, թարգմանիչ։ «Բազմավէպ»ի մէջ տպագրուած բազում յօդուածներէ զատ, ուշագրաւ են անոր հետեւեալ աշխատութիւնները. «Պատմութիւն մատենագրութեան Յունաց, Հռովմայեցւոց եւ հարց Եկեղեցւոյ. ի պէտս ուսման ազգային վարժարանաց» (Վենետիկ, 1856). «Պատմութիւն հայերէն դպրութեանց. ի պէտս ազգային վարժարանաց, մաս Ա - Հին մատենագրութիւն» (Վենետիկ, 1865). «Պատմութիւն մատենագրութեան միջին եւ նոր դարուց յԱրեւմուտս», հտ. Ա եւ Բ (Վենետիկ, 1874). «Պատմութիւն հայերէն դպրութեանց. ի պէտս ազգային վարժարանաց, մաս Բ - Նոր մատենագրութիւն» (Վենետիկ, 1878). «Հայկական մատենագիտութիւն. այբուբենական ցուցակ տպագրութեան գիւտէն մինչեւ առ մեզ եղած հայերէն հրատարակութեանց» (Վենետիկ, 1883). «Հայկական հին դպրութեան պատմութիւն (Դ-ԺԳ դար). բարձրագոյն դպրոցաց համար Բ տպագր. յաւելուածօք եւ փոփոխութեամբք» (Վենետիկ, 1886). «Մատենադարան հայկական թարգմանութեանց նախնեաց (Դար Դ-ԺԳ)» (Վենետիկ, 1889). «Պատմութիւն հայկական տպագրութեան սկզբնաւորութենէն մինչ առ մեզ (1513-1895)» (Վենետիկ, 1895). «Ուսումնասիրութիւնք հայ լեզուի եւ մատենագրութեան յԱրեւմուտս (ԺԴ - ԺԹ դար), [ հեղինակ՝ Շրումպֆ Կ. Ա/ Schrumpf G. A., թարգմ. եւ խմբագր. ՝ Զարբհանալեան ] (Վենետիկ, 1895). «Հայկական հին դպրութեան պատմութիւն (Դ-ԺԳ դար). բարձրագոյն դպրոցաց համար Գ տպագր. յաւելուածօք եւ փոփոխութեամբք» (Վենետիկ, 1897) (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Սիմոն Երեմեան, Հ. Գարեգին Վ. Զարբհանալեան, Բազմավէպ, 1901, Գ/յաւ. Ա-Ը):

Զէմպէրէքճեան Հ. Միքայէլ Վրդ. (1801-1862), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, (Քերթողական անունը՝ Վաղինակ Սիսակեանց)։ (Հրատարակութիւններէն՝ «Ի սուրբ վկայսն Սուքիասանս, առ անուանակիր Սուքիաս վարդապետ, աստուածապատիւ արքեպիսկոպոս Սիւնեաց եւ ընդհ. աբբայ Մխիթ. ուխտին, յաւուր տօնի նոցին նկարագրական՝ Երգ» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1835, 11 էջ)։

Զիանեան Եղբայր Օգոստինոս, աւազանի անունով Միքայէլ, մերտինցի (1821-1910) «վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Մայիսի 24, ծախեալ զերկարութիւն կենաց ի սպաս հասարակաց ի վանատան եւ ի վարժարանս. Խոնարհ, եռանդուն, հոգեսէր եւ եղեալ ի շինութիւն ամենեցուն պարկեշտ եւ աղքատասէր վարուք։ Յամին 1848 Դեկտ 8 Միքայէլ Զիանեան որդի Եղիայի ծնեալ ի Մերտին ընկալաւ զսքեմ կրօնիս ի ձեռն Արհ. Աբբահօր մերոյ Տն Գէորգայ Վ. Հիւրմիւզեան Արք. Սիւնեաց եւ ընկալաւ զանունս Օգոստինոս» . Ռափայէլ Թրեանց վերակացու):

Զոհրապեան Եղբայր Անտոն, Կ. Պոլսեցի (1835-1910), «վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Փետրուարի 26, ամս բազումս ընդ լծով եղբայրութեան ճգնասուն եւ անպաճոյճ վարեաց կեանս՝ իբր յանապատի, խոնարհ, աստուածամերձ, անձնանուէր ի սպաս եւ ի սփոփումն հիւանդաց, զուարթ յընկերութեան, սրամիտ ի բանս, հանճարեղ արուեստագէտ եւ հաւատարիմ ի պարտս կոչման։ Յետ բազմատանջ տառապանաց աւանդեաց զմաքրափայլ հոգին»:

Զոհրապեան Հ. Յովհաննէս Վրդ., Կ. Պոլսեցի (1756-1829), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեռացած միաբանութեան շարքերէն 1821-ին:

Էմինեան Հ. Սրապիոն Վրդ. (1823-1854), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ «Երեքլեզուեան Բառագիրք այսինքն գաղղիերէն-հայերէն-տաճկերէն»ի, Վիեննա, (1853, Բ. տպ., 1871):

Էփրիկեան Հ. Սուքիաս Վրդ. (1873-1950), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ «Պատկերազարդ բնաշխարհիկ բառարան»ի, Հատոր Առաջին Ա-Ը, Վենետիկ, ի տպարանի Սրբոյն Ղազարու, 1902 . Տպ. 1903-05), Հատոր Երկրորդ Թ - Կ (1907):

Էֆտեան Հ. Թովմաս Վրդ. (1867-1900), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ըստկարեան Հ. Վարդան Վրդ. (1843-1886), Կեռլացի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան: Հեղինակ «Առաջնորդ նամակագրութեան. Գաղղիերէն եւ հայերէն» աշխատութեան, Վիեննա, Մխիթարեան տպարան, 1877:

Թասպազեան Հ. Յովակիմ Վրդ. (1819-՞՞), Մարտինցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեռացուած միաբանութեան շարքերէն 23 Յուլիս 1848-ին:

Թէոդորեան Հ. Սարգիս Վրդ. (1783-1877), Բաղէշցի, 1855 թուականին հեռացած է Մխիթարեան Միաբանութեան շարքերէն։ Աշխատասիրութիւններն են «Պատմութիւն Մուրատեան վարժարանին ի սկզբնաւորութենէ նորին մինչեւ ցամն 1855», Հտ. Ա., ի Փարիզ, ի Գրանոցի Ճ. Արամեան, 1857. «Յաղագս մարդկային իրաւանց եւ պարտուց», Փարիզ, ի Գրանոցի Ճ. Արամեան, 1858. «Յաղագս դաստիարակութեան մանկանց», Փարիզ, Տպագրութիւն Արամեան, 1858: Ծանօթ է մասնաւորապէս իր «Պատմութիւն Մուրատեան եւ Հայկազեան վարժարանաց եւ Մխիթարեան Աբբայից», տպագրեալ օժանդակութեամբ Պ. Ռ. Նատիրեանի, ի Փարիզ, 1866 (հտ. Ա, Բ, Գ. ) երկասիրութեամբ։

Թէրճիմանեան Հ. Համազասպ Վրդ. (1824-1862), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Իր գրիչին կը պատկանին «Համառօտ պատմութիւն հայոց» (Վենետիկ, 1860, 1871), «Համառօտ պատմութիւն Հայոց դպրատանց տղոց համար» (Վենետիկ, 1880) ձեռնարկները եւ «Խորհրդական խոստովանութիւն» թարգմանածոյ աշխատութիւնը (Վենետիկ, 1877) (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Համազասպ Վ. Թէրճիմանեան, Բազմավէպ, 1862, Ժ/321-2):

Թընկըրեան Հ. Տիմոթէոս Վրդ. (1824-1900), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան): Նախապէս իբր աշակերտ եկած է Ռափայէլեան վարժարան 8 Օգոստոս 1836-ին‚ ապա անցած է Մայրավանք Ս. Ղազար։ Սքեմառութեան ժամանակ կոչուած է Նիկողայոս‚ ապա Տիմոթէոս։

Թիրոյեան Հ. Յակոբ Վրդ. (1863-1933), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, վախճանած է Պուտաբեշտ: Թարգմանած է Ա. Մառեսքալքիի Փոքրիկ ստախօսը. Կատակերգութիւն մէկ արարուածով, Բազմավէպ, (1926), Գ/78-81; Դ/115-9:

Թնկըրեան Եղբայր Արսէն/Արսենիոս, աւազանի անունով Յովսէփ, անկիւրա-պոլսեցի (1806-1876), «վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Դեկտեմբերի 6 սրբակրօն եւ առաքինի վարուք: Յամի Տեառն 1838 ի 11 Փետր. զգեցաւ զգեստ կրօնի Յովսէփ Թնկրեան Կ. Պօլսեցի որ կոչեցաւ Արսենիոս ի ձեռն Գերպ. Աբբահօր մերոյ Սուքիասայ Սոմալեան. Արար զուխտ ի 21 Նոյ. 1839» (Վերակ. Հ. Յարութիւն Աւգերեան)։

Թոմաճանեան (Թովմաճան) Հ. Թադէոս Վրդ. (1864-1948), Խարբերդցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Իր գրիչին կը պատկանին «Առաջին քայլ ի գրոց բարբառ. Նոր գործնական քերականութիւն հին հայերէնի» (Վենետիկ, 1894, 1909, 1921) եւ «Գործնական քերականութիւն արդի հայերէնի. Տարրական դասընթացք» (Վենետիկ, 1948) (Մահախօսականը տե՛ս Փէչիկեան Հ. Եղիա, Հանգիստ հոգւոյ Հ. Թադէոս Վ. ի Թոմաճեան (1864-1948), Բազմավէպ, 1948, Ե-Զ/147-8):

Թովմաճեան Հ. Եղիա Վրդ. (1777-1848), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանաստեղծ, հայագէտ, թարգմանիչ: Հեղինակած եւ թարգմանած է հետեւեալ աշխատութիւնները. «Դպրութիւն նամակաց. Ի լեզու գրաբառ եւ աշխարհաբառ (Վենետիկ, 1805). «Իմաստութիւն մարդկային որ կը սովորեցընէ մարդուս խելքը աղէկի բանեցընել, կատարեալ մարդ ըլլալ եւ մեծութեան հասնիլ» (Վենետիկ, 1859). Հոմերոս. Եղիական, Վենետիկ, 1843). «Յովհաննէս Ոսկեբերան. Սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանի Կոստանդնուպօլսոյ արքեպիսկոպոսի հատընտիր գիրք եւ ճառք եւ ներբողեանք, (Վենետիկ, 1818) (Մահախօսականը տե՛ս Հանգիստ յաւիտենից տեառն Հ. Եղիայ Թովմաճեան մեծարգոյ վարդապետի, Բազմավէպ, 1848, ԺԸ/286-8):

Թորոսեան Հ. Յովհաննէս Վրդ. (1860-1940), Պարտիզակցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, պատմաբան, թարգմանիչ, խմբագիր Բազմավէպ Հանդէսի: Գրական աշխատութիւններն են. «Ընտիր հայազունք» (Վարք եւ լուսանկար կենդանագիրք հայկազուն երեւելի անձանց) (Վենետիկ, 1873). «Ընտիր հայկազունք» 2-րդ տպագրութիւն սրբագրեալ եւ յաւելեալ ընտիր պատկերօք, (Վենետիկ, 1891). «Յուշք կամ յիշատակք Լոնտրայի» (հեղինակ՝ Էտմոնտոյ տէ Ամիչիս) (Վենետիկ, 1896). Թարգմանաբար լոյս ընծայած է Հենրիկոս Գելզերի «Հետազօտութիւն հայ դիցաբանութեան» երկը (Վենետիկ, 1897). Յիշատակ Միքայէլ Փորթուգալ փաշայի կայսերական գանձապետի (Վենետիկ, 1898). Ընտիր հայկազունք. Պատկերազարդ, երրորդ տպագրութիւն սրբագրեալ եւ փոփոխեալ (Վենետիկ, 1902). «Վարք Մխիթարայ աբբայի Սեբաստացւոյ», Վենետիկ, 1901, երկրորդ տպ. 1932):

Թումայեան Հ. Յովհաննէս Վրդ. (1857-՞), Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ‚ հայագէտ-բանասէր։ Իր միաբանակից ընկերներուն հետ միասին (Գրիգորիս Գալեմքեարեան‚ Յակոբոս Տաշեան‚ Գաբրիէլ Մենեւիշեան) հանդիսացած է «Հանդէս ամսօրեայ» պարբերականի հիմնադիրը‚ ուր հանդէս եկած է բանասիրական բնոյթի շահեկան յօդուածներով։ Հեռացուած է միաբանութեան շարքերէն 17 Յունուար 1891-ին:

Թսխիթ (կամ Հիւտավերտի ) Հ. Թէոփիլէ Աստուածատուր (1808-1852), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Փարիզ:

Թսխիթ Հ. Պօղոս Վրդ. (1804-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Թրեանց Հ. Ռափայէլ Վրդ. (1799-1858), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, որպէս գրական աշխատութիւն ունի «Ճառք» (Վենետիկ, 1845) հետեւեալ բովանդակութեամբ, Ներբող ի Ներսէս Մեծ, Ներբող ի Սուրբն Սահակ Հայրապետ, Ներբող ի Սուրբն Մեսրոպ, Ներբող ի Մխիթար Աբբահայր, Դաստիարակութիւն մանկտւոյն. Ի հանդիսի բացման Ռաֆայելեան վարժարանի, Ի դպրոցս մեր անհրաժարելի է ուսումն հայ բարբառոյն, Կարեւորութիւն Ուսման Պատմութեան, Ի Հանդիսի մրցանակաց

Ինճիճեան Հ. Ղուկաս Վրդ. (1758-1833), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, աշխարհագրագէտ։ Լոյս ընծայած է հետեւեալ աշխատութիւնները, «Ամարանոց Բիւզանդեան ի նեղուցին Կոստանդնուպօլսոյ կոչեցեալ ի տաճկաց Պօղազ Իչի» (Վենետիկ, 1794), «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի. Ասիա», հտ. Ա, (Վենետիկ, 1806), «Եղանակ բիւզանդեան. Բազմավէպ (Վենետիկ, 1815), «Վարք սրբոց. Ծաղկաքաղ» (Վենետիկ, 1821), «Ստորագրութիւն հին Հայաստանեայց. Մեծ Հայք» (Վենետիկ, 1822), «Դարապատում, որ է Աշխարհամար կամ Ընդհանուր Պատմութիւն», 7 հտ. (Վենետիկ, 1826-28), «Հնախօսութիւն աշխարհագրական Հայաստանեայց աշխարհի», Ա, Բ, Գ (Վենետիկ, 1835), «Աղօթագիրք նոր աշխարհաբար» (Վենետիկ, 1849) (Մանրամասն տե՛ս Հ. Ներսէս Անդրիկեան, Հ. Ղուկաս Ինճիճեան, Բազմավէպ, 1912, Ա/38-47; Բ/71-8; Գ/97-108; Դ/145-54):

Ինճիճեան Հ. Յուսիկ Վրդ. (1827-1852), Կ. Պոլսեցի անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Իսավէրտէնց Հ. Յակոբոս Վրդ. (1835-1902), Զմիւռնացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, թարգմանիչ: Կը տիրապետէր անգլերէն, յունարէն, իտալերէն եւ ֆրանսերէն լեզուներուն: «Սիսուանի» ֆրանսերէն թարգմանութեան մէջ կարեւոր մասնակցութիւն ունեցած է: 1871-72-ին՝ վարած է «Բազմավէպի» խմբագիրի պաշտօնը: Լոյս ընծայած է «Գաղղիա եւ Բրուսիա» (քաղուած լրագիրներու տեղեկութիւններէ) (Վենետիկ, 1870), «Ուղեւորութիւն ի Պոմպէյ Հնդկաց (Վենետիկ, 1887), «Կրթարան անգղիական լեզուի, (Վենետիկ, (հատոր 1-2, 1880-81): Իր ջանքերով Վենետիկի մէջ 1888 թուականին ֆրանսերէն լեզուով լոյս կը տեսնէ Histoire de l Arménie մեծադիր գիրք-ալպոմը, ուր տեղ գտած են Հայոց պատմութեան թեմաներով իտալացի երեք նկարիչներու 62 նկարներ: Նման մեծադիր ալպոմի հրատարակութիւնը իրականացուած է հնդկահայ վաճառական Յովհան Յարութիւնեան Բատաւիացիի (Հնդկաստանի Բատաւիա քաղաքի անունով) անգլերէն տառադարձութեամբ՝ Jean Arathoon De Batavia բարերարութեան շնորհիւ: Այն պատկերազարդ դրուագները, որոնք ընդգրկուած են գիրքին մէջ, կը սկսին Հայկի եւ Բէլի ճակատամարտի պատմութեամբ եւ կ՚աւարտին 1269 թուականի Հեթում Երկրորդի իր զաւակներուն համար ողբալու տեսարանով: Ունի ֆրանսերէն լեզուով աշխատութիւններ՝ նուիրուած Հայոց Պատմութեան, Հայ եկեղեցւոյ ծիսակարգին, արարողութիւններուն ու Պատարագին. Jacques Issaverdens, Histoire de l Arménie ( Tome I (1887) Tome II (1888), imprimerie de St. Lazare, Venise. Rites et cérémonies de l'Eglise arménienne, Jacques Issaverdenz, Venise : Impr. arménienne de Saint - Lazare, 1876. Les Chants Liturgiques de l'Eglise Arménienne (Իսավէրտէնցը կատարած է Հայերէն Պատարագի բառերու անգլերէն, ֆրանսերէն եւ իտալերէն թարգմանութիւնը), հրատ. Pietro Bianchini - ի, 1877, imprimerie de St. Lazare, Venise. Հին Կտակարանի անկանոնական գրութիւնները հայերէնէ անգլերէնի թարգմանած է հետեւեալ վերնագրով. The Uncanonical Writings of the Old Testament found in the Armenian MSS. of the Library of St. Lazarus, translated into English by Jacques Issaverdens. Venice: Monastery of St. Lazarus, 1901 (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Կարապետ Տէր-Սահակեան, Հ. Յակոբոս Վ. Իսավէրտենց (28 Օգոստ. 1902), Բազմավէպ, 1902, ԺԱ/493-496):

Իւչգարտաշեան Հ. Անտոն Վրդ. (1730-1804), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, մեծաւոր՝ Թրիեստի մէջ: Ունի անտիպ աշխատանքներ. Անտիպ աշխատանքերը տե՛ս, Վիեննայի Մխիթարեան Մատենադարան, Մատեան Երաժշտականութեան, Ձեռ. թիւ 1456, 413 թթ, Ուսումն ճարտարապետութեան, Ձեռ. թիւ 1457, 282 թթ, Գիրք պատկերաց Ճարտարապետութեան, Ձեռ. թիւ 1458, 260 թթ (մաս կը կազմէ նախորդին). Ուսումն մաթեմաթիքական, Ձեռ. թիւ 1461, 452 թթ, Գիրք Պատկերաց Մաթեմաթիքական Ուսմանց, Ձեռ. թիւ 1459, 184 թթ, Գիրք Պատկերաց Հանդիպակահայեցութեան, Ստուերագրութիւն, Ձեռ. թիւ 1460, 316 թթ:

Իֆրազճեան Հ. Քերովբէ Վրդ. (1832-1863), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Լազեան ( Լազ Աւետիքեան ) Հ. Ղուկաս Վրդ. (1822-1891), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Լիմոնճեան Հ. Տիմոթէոս Վրդ. (1818-1906), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան Ուխտի:

Ծաղիկեան Հ. Օգոստինոս Վրդ. (1847-1875), անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ծռվիզեան Հ. Անդրէաս Վրդ. (1769-1849), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Կալատոզով Հ. Դիոնիսիոս Վրդ. (1872-1931), Ուզուրղէթցի ( Ozurgeti, Վրաստան), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Կիւլէսէրեան Գրիգոր, ծնած Քէօթահիա, յաջորդաբար Հ. Անդրէաս վրդ. Կիւլէսէրեան (1865-1931), Մխիթարեան միաբան, վախճանած է Ս. Զենոն գիւղը (Իտալիա):

Կիւլէսէրեան Հ. Անդրէաս Վրդ. (1865-1931), Քեօթահիացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Կիւրեղեան Հ. Իգնատիոս Վրդ. (1833-1921), 6-րդ ընդհանուր աբբահայր Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (ընտրուած՝ 1876 Օգոստոս 2-ին), Արքեպիսկոպոս ձեռնադրուած է 20 Մայիս 1877-ին: Երկասիրութիւններն են «Յաւիտենական առածք սրբոյն Ալփոնսոսի Լիգուորեայ» (Վենետիկ, 1870) եւ «Շարական ատենի. Ձայնքաղ. գրաբար. շարականք որ կ՚երգուին հասարակաց ժամասացութեան մէջ, գեղեցիկ եւ մեծադիր, բաղդատութեամբ ` ընտիր, հնագոյն եւ հարազատ գրչագիրներու, խաղերու ձեւը, չափը եւ քանակը ` ձուլուած են յարեւնման գրչագիրներու (Վենետիկ, 1907) (Տե՛ս Գերպ. Իգնատիոս Կիւրեղեան, Ընդհ. Աբբահայր Վենետիկի Մխիթարեան Միաբանութեան եւ Արքեպ. Տրայանուպոլսոյ, «Հանդէս Ամսօրեայ», (1921) 549-554):

Կովրիկեան Հայր Գրիգոր տե՛ս Գովրիկեան Հ. Գրիգոր Վրդ.:

Համբարեան Հ. Ներսէս Վրդ. (1724-1789), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Հացունի ( Սոմունճեան ) Հ. Վարդան Վրդ. (1870-1944), Պարտիզակցի, Վենետիկի Մխիթարեան միաբան, հնախօս՝ եկեղեցական եւ ազգային նիւթերու։ Բացի կրթական իր աշխատանքներէն՝ ձգած է հսկայ վաստակ մը՝ պատմական, հնախօսական, եկեղեցական-ծիսական կալուածէն ներս։ Իր անունով հրատարակուած է շուրջ քսան հատոր, որոնցմէ կարեւորագոյնները կրնան համարուիլ. - «Ճաշեր եւ խնճոյքներ հին Հայաստանի մէջ» (1912), «Երդմունք հին Հայոց քով» (1910), «Հայ դրօշները պատմութեան մէջ» (1919), «Դաստիարակութիւնը հին Հայոց քով» (1923), «Պատմութիւն հին Հայ տարազին» (1924), «Հայուհին պատմութեան առջեւ» (1936), «Կարեւոր խնդիրներ հին Հայ Եկեղեցւոյ պատմութենէն» (1927) եւն. (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Եղիա Փէչիկեան, Հ. Վարդան Վրդ Հացունի Բազմավէպ, 1944, Ա-Զ/46-48):

Հէքիմեան Հ. Սահակ Վրդ. (1843-1876), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Հիւրմիւզ ( եան ) Հ. Գէորգ Վրդ. (1797-1876), 5-րդ աբբահայր կ՚ընտրուի Մխիթարեան Միաբանութեան՝ 2 Յուլիս 1846ին, նոյն տարին եպիսկոպոս կը ձեռնադրուի 26 Օգոստոս 1846ին, ստանալով Արքեպիսկոպոսական աստիճան։ « Գէորգ Վ. Հիւրմիւզ Արքեպիսկոպոս Սիւնեաց եւ ընդհանրական Աբբայ Մխիթարեանց Վենետկոյ ի մետասաներորդ աւուր ամսեանն ապրիլի յեօթանասուն եւ ինն ամաց հասակի յաղցաւոր կենցաղոյս յանանց եւ յերկնաւոր հայրենիսն փոխադրեալ արտասուօք իւրոցն եւ ամենայն ծանօթից. Յիշատակ նորա օրհնութեամբ » (Մահախօսականը տե՛ս Բազմավէպ, 1876, Ա/97-104):

Հիւրմիւզ ( եան ) Հ. Եդուարդ Վրդ. (1799-1876), ծնած Կոստանդնուպոլիս, Վենետիկի Մխիթարեան միաբան, կրտսեր եղբայրն է Գէորգ Հիւրմիւզեան աբբահօր: Սքեմառութեան ժամանակ կոչուած է Վրթանէս, իսկ 1817 տարուայ Մարտ 25-ին անունը փոխելով կոչուած է Եդուարդ, Միաբանութեանս մեծ բարերար Պարոն Աղեքսանդր Ղարամեան Ռափայէլի խնդրանքով: Բանաստեղծ, բանասէր-լեզուաբան, աստուածաբան: Հայ դասական գրականութեան մեծագոյն դէմքերէն մին։ Միաբանութեան գործակալն (ներկայացուցիչ) էր Հռոմի Ս. Աթոռին առջեւ: Ձեռնադրուած է որպէս Տիտղոսաւոր Արքեպիսկոպոս Շիրակայ (10 Սեպտեմբեր 1847-ին) Հռոմի մէջ, դառնալով ձեռնադրիչ հայածէսերու սկսեալ 19 Սեպտեմբեր 1847-էն: Վախճանած է Հռոմ 26 Հոկտեմբեր 1876-ին։ Մարմինը փոխադրուած է Ս. Ղազար մայրավանք, եւ թաղուած վանքի գերեզմանատան մէջ: Ինքնագիր գործերէն կարելի է թուել. «Առձեռն Բանաստեղծութիւն» (1839), «Առձեռն Ճարտասանութիւն» (1839), «Առձեռն Դիցաբանութիւն» (1840), «Աստուածաբանութիւն Տեսական» (երկու հատորով, 1862, 1100 էջ) եւ «Աստուածաբանութիւն Բարոյական» (նմանապէս երկհատոր, 1865), «Զբօսարան Տօնից» (տօներու վրայ մտածումներ, 600 էջ, 1874), «Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ, յաւելուածովք ոճոյ եւ դարձուածովք նախնեաց, ի պէտս դպրոցաց» (Վենետիկ, 1869): Իր բանաստեղծութիւնները, ժողված է «Բուրաստանք» հատորին մէջ (1851), Վրոյր Որմզդանայ գրչանունով: Թարգմանածոյ երկերն են ` «Ռօլէն Գաղղիացւոյ, Հնախօսութիւն», 1825 (6 հատոր) 1825 - 29, Պարթելըմիի «Ուղեւորութիւն Անաքարսեայ յԵլլադա» (վեց հատոր, 1843 - 46), լատին բանաստեղծ Վիրգիլիոսի «Ենէական»ը (1845) եւ «Հովուականք»ը (1870), Ֆենելոնի «Արկածք Տելեմաքայ»ն (երկհատոր, 1850), Ֆլորիանի «Նումա Պոմպիլիոս»ը (1853), Փեդրոսի «Առակք»ը (1855), Միքայէլ Փիանոյ ժողովրդապետին յորդորակները (հինգ հատոր, 1857-60), Ժանլիէի «Վիպասանութիւն Բելիսարայ»ն (1859), Պէռնարտէն տը Սէն-Փիէրի «Պօղ եւ Վիրգինէ»ն (1860), Ռասինի «Փեդրա» եւ «Գոթողիա» ողբերգները (1861/64), Ռասին կրտսերի «Ի կրօնս»ը (1872): Տակաւին թարգմանած է Տակիտոս Կուռնելիոսի «Տարեգիրք»ը (1872), տիկին Քոթէնի «Աքսորականացն ի Սիպերիա»ն (1873) եւ այլն: Իր կեանքին վերջին շրջանին ալ զարկ տուած է իտալերէնէ թարգմանութիւններու, ինչպէս ` Վինչենցոյ Մոնթիի «Արիստոդեմ»ը, Աղեքսանդր Մանծոնիի «Խօսեցեալք»ը (2 հատոր), Փիեթրո Մեթասթասիոսի «Թատերգութիւնք Սրբազանք»ը եւ այլն:

Ղազիկեան Հայր Արսէն Վրդ. (1870-1932), Պարտիզակցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հանրածանօթ հայագէտ, դասական եւ եւրոպական գլուխ-գործոցներու թարգմանիչ եւ մատենագէտ։ Ազգին մէջ վայելած է աննախընթաց եւ անյաջորդ հայ մշակի մը վարկը։ Ծրագրած է 50 հատոր նուիրել Հայ ազգի արդի թարգմանական գրականութեան, հայացնելով միջազգային մեծ դէմքերու ստեղծագործութիւնները։ Շուրջ քառասուն թարգմանութիւն կատարած է յունարէնէ, իտալերէնէ, ֆրանսերէնէ, անգլերէնէ եւ գերմաներէնէ։ Իր անունը յարգանք կը վայելէր իբր մեծ քերականագէտ - լեզուագէտ եւ իր խօսքը վճռական դեր ունէր գրական զանազան վիճաբանութիւններու մէջ։ Աշխատութիւններէն կարելի յիշել «Ներոն. Ողբերգութիւն հինգ արարուածով», Պոյիթոյ, Վենետիկ, 1902. «Ճիոգոնտա. Մելոտռամ չորս արարուածով», Կոռիոյ, Վենետիկ, 1903. «Քերթուածներ. Ա», Օսսիան, Վենետիկ, 1902. «Դաստիարակութիւն անձին (իմացական, ֆիզիքական եւ բարոյական) կամ խորհրդատու երիտասարտաց», Պլաքի, Ճօն Սդուարդ, Վենետիկ, 1902. «Աստուածային կատակերգութիւն. Դժոխք», Դանթէ Ալիգիերի, Վենետիկ (1902, 1910). «Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան հայ կեանքի. Առաջին հատոր, Ա-Մ = Nouvelle bibliographie Arménienne et encyclopedie de la vie Arménienne 1512-1905, Վենետիկ, 1909-1912. Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան հայ կեանքի. Երկրորդ հատոր. Յ-Ն = Nouvelle bibliographie Arménienne et encyclopedie de la vie Arménienne 1512-1905, Վենետիկ, 1909, դժբախտաբար այս հսկայ աշխատութիւնը կիսատ մնացած է, հասնելով մինչեւ Յ - Ն գիրերը ): « Հայ լեզուի ուղղագրական դասեր », Վենետիկ, (1923, 1930). « Մի՛ գրէք... Այլ գրեցէ՛ք... », Վենետիկ, (1930, 1932):

Ղափտանեան (Գաբթանեան) Հ. Աթանագինէս Վրդ. (1836-1907), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսական ը տե՛ս Հ. Աթանագինէս Վ. Ղափտանեան, Բազմավէպ, 1907, Խմբ., Է-Ը /382 ):

Ղուտախճեան Հ. Անանիա Վրդ. (1857-1925), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ճամճեան Հ. Փիլիպպոս Վրդ. (1819-1853), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակն է « Խօսակցութեան գիրք գաղղիերէն, անգղիերէն, հայերէն, տաճկերէն, գերմաներէն, իտալերէն որուն մէջ կան գործածական բառից հաւաքում, խօսքի ձեւով լծորդութիւնք, սկզբնական խօսքեր, ամէն կերպ նիւթերու վրայ խօսակցութիւններ եւ ստակներու համեմատութիւն » աշխատութեան, Nouveau guide de conversation français - anglais - arménien - turc - allemand - italien , à l usage de tous les hommes d affaires contenant un vocabulaire des termes usuels, des conjugaisons appliquées, des phrases élémentaires, des dialogues sur tous les objets et des tables comparatives des monnaies, Vienne, 1848. Քաղուածաբար թարգմանած է Մ. Վակների Ճանապարհորդութիւն ի Հայաստան, Մաս Ա, Վիեննա, 1851:

Ճարեան Հ. Աբրահամ Վրդ. (1819-1892), պոլսահայ, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, պատմաբան-բանասէր թարգմանիչ, մանկավարժ: Տեսուչ Վենետիկի Մուրատ-Ռափայէլեան վարժարանի (1850 - 1866): Թարգմանած է հետեւեալ աշխատութիւնները. « Համառօտ Երկրաչափութիւն Դպրատան Տղոց Համար » ( դասագիրք ), « Պատմութիւն Կատիլինեան Դաւակցութեան եւ Յուգուրթեան Պատերազմին » (1856, 370 էջ ), « Պատմութիւն Պելեպոնեսական Մարտին » (1887, 680 էջ ), « Տրամախօսութիւն Հռետորաց » (1871), « Պատմութիւն Յուլիոս Կեսարու » (1867), Եւսեբիոս Կեսարացիի « Պատմութիւն Եկեղեցւոյ » (1877, 775 էջ), (պարզաբանեալ նոր թարգմանութիւն ` ի յոյն բնագրէն »: Ինքնագիր գործերն են « Սկզբունք Պատմութեան Ազգաց ` Քրիստոսի Թուականէն Ինչուան Մեր Օրերը » (1846, 1130 էջ, ընդհանուր ազգաց պատմութիւն է) եւ « Պատմութիւն Գաղղիացւոց » (1849, երկու հատորով, 1100 էջ):

Ճերմակեան Հ. Դաւիթ Վրդ. (1766-1848), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ճէլալեան Հ. Անանիա Վրդ. (1790-1867), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հանգիստ Հ. Անանիայ Վ. Ճէլալեան, Բազմավէպ, 1867, Ա /31- 32):

Ճէլալեան Հ. Գրիգոր Վրդ. (1835-1913), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսական ը տե՛ս Հանգիստ Հ. Գրիգոր Վ. Ճէլալեանի ի Ս. Ղազար, Բազմավէպ, 1912, Ժ-ԺԱ /527- 528):

Ճէլալեան Հ. Յակոբոս Վրդ. (1780-1839) Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան Միաբանութեան, վախճանած է Padova (Իտալիա), հեղինակ « Վարք նախնի իմաստասիրաց » ( համառօտ), Վենետիկ, ի տպարանի Սրբոյն Ղազարու (1826, 1879):

Ճիզմէճեան Հ. Արիստակէս Վրդ. (1787-1872), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ճիզմէճեան‐Գազէզեան Հ. Յարութիւն Վրդ. (աւազանի անունով՝ Ստեփան Թէրզեան) (1845-1916), աշակերտած է Հ. Ղեւոնդ Ալիշանին: Վանքին մէջ զինք կոչած են Յարութիւն Թէրզոնց: Հմուտ հայագէտ, բանասէր: 30 Յուլիս 1873-ին հեռանալով միաբանութեան շարքերէն՝ հրաժարած է հոգեւորականի կոչումէն, ամուսնանալով շուետուհիի մը հետ: Գրական անունով ծանօթ է որպէս Նորայր Բիւզանդացի:

Ճնտոյեան Հ. Անտոն Վրդ. (1865-1936), Մշեցի: Յանկարծամահ եղած է Ս. Ղազար վերադարձի ճանապարհին. թաղուած է Ֆրանսայի Gex գիւղի գերեզմանատան մէջ Զուիցերիոյ սահմանին։

Ճնտոյեան Հ. Ներսէս Վրդ. (1848-1909), ծնած Փանիկ (Շիրակի մարզ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, Հայ կաթողիկէ Եպիսկոպոս Մուշի (31 Մայիս 1892 - 10 Օգոստոս 1909 վխճ. ), հեղինակ « Համառօտ հին պատմութիւն արեւելեան ազգաց եւ յունաց » ( Վենետիկ, 1879):

Ճուլարտեան Հ. Սիմոն Վրդ. (1811-1884), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Հաւաքած է « Առածք ազգայինք ժողովրդականք », Ս. Ղազար, 1880, 183 էջ: (Մահախօսականը տե՛ս Հանգիստ Վ. Հ. Սիմէոն Վ. Ճուլարտեան Մխիթարեան միանձին վանաց Ս. Ղազարու որ ի Վենետիկ, Բազմավէպ, 1884, Ա /59 ):

Մաղաք-Թէոփիլ է Հ. Մատթէոս Վրդ. (1767-1847), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Ս. Ղազարի մէջ, 4 Յունուար 1847ին: Աշխատասիրած է « Կենսագրութիւն երեւելի արանց, զոր ծաղկաքաղ համառօտեաց յընդարձակ բառարանէն իւրմէ յերկուս հատորս » ( Վենետիկ, 1839, Ա հատոր, 964 էջ, Բ հատոր, 1071 էջ)։

Մարամորուշ Հ. Միքայէլ Վրդ. (1857-1924), ծնած ( Kolomyia, Kolomyya, Ko ł omyja [ Լեհաստան ] ), նախապէս ծանօթ որպէս Kolomea: Անցեալին մաս կազմած է լեհ եւ Աւստրիական տէրութիւններու: Այսօր քաղաք մը արեւմտեան Ուքրանիոյ մէջ: Երկերէն տե՛ս՝ Պավինսկի Ատոլփոս. Պատմութիւն միութեան Լեհաստանի հայոց ընդ Հռովմէական եկեղեցւոյ ի ԺԷ դարու / Թրգմ. եւ նխբն ` Հ. Միքայէլ Մարամորուշ, Բազմավէպ, 1890, Բ /58-62; Գ /105-9; Ե /171- 174:

Մարգարեան Հ. Յովսէփ Վրդ. (1855-1939), Թիֆլիսցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ « Հայ բանաստեղծութիւնը եւ իր նոյնութիւնը դարերու ընթացքի մէջ » ( Վալերի Բրիւսով) Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1923:

Մարտիրոսեան (Կէօկէօեան) Հ. Բարսեղ Վրդ. (1818-1871), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, փոխանորդ կը կարգուի ժամանակի Հայ-Կաթողիկէ Ազգապետին՝ Սելվեան Յովհաննէս վարդապետին, 26 Նոյեմբեր 1848-ին։:

Մաքսէթեան Հ. Թովմաս Վրդ., ծնած Բրգնիք 1776-ին, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեռացուած միաբանութեան շարքերէն 1821-ին:

Մելգոնեան Ստեփանոս Վրդ. (ծնած է 1717 Փետրուար 23-ին - վախճանած 1799 Հոկտեմբեր 4-ին), աբբահայր ընտրուած է 1750 Ապրիլ 6ին: Քալելով Հիմնադրին գծած ուղիէն՝ առաջնորդած է Միաբանութիւնը իր բարձր նպատակին ու զօրացուցած զայն նոր տարրերով եւ ուսումնական ու հոգեւոր կեանքով: Ճոխացուցած է մատենադարանը ու 1789 հիմնած է Ս. Ղազարի մէջ փոքրիկ տպարան մը, որու շնորհիւ հնարաւոր դարձաւ իրականացնել սրբազան, եկեղեցապատմական եւ ազգային գործերու բազմաթիւ հրատարակութիւններ:

Մեհրապեան Հ. Յուսիկ Վրդ. (1853-1914), Թիֆլիսցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Մերճանեան Հ. Գրիգորիս Վրդ. (1830-1902), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Տէր-Սահակեան Հ. Կարապետ, Հ. Գրիգորիս Վ. Մէրճանեան, Բազմավէպ, 1902, ԺԲ/563-564):

Մզրաքեան Հ. Եսայի Վրդ. (1801-1859), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, որ կը վախճանի Պոմպէյի մէջ 9 Յուլիս 1859-ին:

Մէհերեան Հ. Մելգոն Վրդ. (1828-1861), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Մէհտէրեան Հ. Վահան Վրդ. (1843-1919), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Փատովա:

Մինասեան Հ. Պետրոս Վրդ. (1799-1867), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Փարիզ: Հեղինակ «Արուեստագիտութիւն» հատորի (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1834):

Մինասեան Հ. Պետրոս (1799-1823), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հիմնադիրը Տրապիզոնի Մխիթարեան վարժարանին, վախճանած է Փարիզ:

Յովհաննէսեան Հ. Մաղաքիա Վրդ. (1820-1891), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Յովնանեան Հ. Ղեւոնդ Վրդ. (1817-1897), Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ, պատմաբան-բանասէր, լեզուաբան եւ թարգմանիչ: Կը տիրապետէր 8-10 լեզուներու։ Լեզուաբանական կալուածէն ներս մեծ արժէք կը ներկայացնէ իր «Հետազօտութիւնք Նախնեաց ռամկօրէնի վրայ» հրատարակութիւնը ( 1897 ) ։ Լատիներէնէ թարգմանած է Կոռնելիոս նեպոսի «Վարք զօրավարաց անուանեաց» գործը (Վիեննա, 1842), գերմաներէնէ թարգմանած է «Ուսումն փիլիսոփայութեան կրօնի ի պէտս բարձրագոյն դպրոցաց եւ ուսումնականաց» երկը ( Վիեննա, 1885 ), «Քերականութիւն գաղղիերէն լեզուի» եռահատոր աշխատութիւնը (Վիեննա, 1843—1844), «Գիտութիւն տէրութեանց կամ վիճակագրութիւն» ուսումնասիրութիւնը (Վիեննա, 1847), «Պատմութիւն քաղաքականութեան եւրոպական տէրութեանց ընդհանրապէս» քառահատոր աշխատութիւնը (Վիեննա, 1856—1860) եւ այլն։

Յովնանեան Հ. Պօղոս Վրդ. (1802-1884), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան: Պատմաբան, եւ աշխարհագրագէտ։ Իր գործերուն մէջ կարեւոր կը նկատուին «Աշխարհագրութիւն ուսումնական, բնական եւ քաղաքական» ( 1835 ), «Պատմութիւն տիեզերական Ժողովոց արեւելեաց» ( 1847 ), «Հրահանգ աստեղագիտական ի վերայ գիսաւոր աստեղաց» ( 1841 ), «Առաջնորդ դաստիարակութեան» ( 1862 ), եւ «Ուսումն ազգային դաստիարակութեան» ( 1862 ) ուսումնասիրութիւնները։ Ունի նաեւ անտիպ գործեր ալ։ Հայ ուսումնական իրականութեան մէջ, Հայր Յովնանեան առաջին հետեւորդը եղած է համեմատական լեզուաբանութեան։

Յովսէփեան Հ. Սարգիս Վրդ. (1867-1919), ծնած Ղազանչի ( Շիրակ ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Յովսէփեան Հ. Վարդան Վրդ. (շուրջ 1777-1847), Վանեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Նայսոց:

Նազարեան Հ. Մովսէս Վրդ. (1870-1934/5), ծնած Փանիկ ( Շիրակ ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Նազարէթեան Հ. Դաւիթ Վրդ. (1840-1911), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Տեսուչ Մուրատ Ռափայէլեան վարժարանի 1880-1885: Յոբելեան մը Ս. Ղազարու մէջ, Բազմավէպ, 1910, էջ 84-88 (քահանայական ձեռնադրութեան յիսնամեայ յոբելեանի եւ գործունէութեան առթիւ) (Մահախօսականը տե՛ս Հանգիստ հոգւոյ հօր Դաւիթ վարդապետի Նազարէթեան Աթոռակալի Մխիթարեան միաբանութեան, Բազմավէպ, 1911, Բ/51-52):

Նազարէթեան Հ. Սահակ Վրդ. (1861-՞՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Նահապետեան Հ. Գաբրիէլ Վրդ. (1857-1939), ծնած Փանիկ (Շիրակ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Եղիա Փէչիկեան, Հանգիստ հոգւոյ Հ. Գաբրիէլ Վ. ի Նահապետեան, Բազմավէպ, 1939, ԺԱ-ԺԲ/313-314 (ԺԳ) նկ. ):

Նարկիլէճեան Հ. Գաբրիէլ Վրդ. (1817-1858), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Զմիւռնիա:

Նարկիլէճեան Հ. Հմայեակ Վրդ. (1864-1923), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Piove di Sacco, Իտալիա:

Նորայր Բիւզանդացի (1844-1916), հայագէտ-բանասէր։ Ծնած է Կ. Պոլիս, բուն անունը եղած է Ստեփան Գազէզեան։ Կրթութիւնը ստացած է Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան վանքին մէջ, աշակերտած է Հ. Ղեւոնդ Ալիշանի։ Վանքին մէջ զինք կոչած են Յարութիւն Թերզոնց։ Որպէս ուսուցիչ պաշտօնավարած է Ռափայէլեան վարժարանին մէջ։ Եղած է Տեսուչ «Բազմավէպի»։ 1870-ականներու սկիզբները հեռացած է միաբանութեան շարքերէն. մեկնած է նախ Փարիզ, ապա՝ Կ. Պոլիս։ Յետագային բնակութիւն հաստատած է Սթոքհոլմ։ Բազմավէպի մէջ տպագրած է բանասիրական յօդուածներ։ Մխիթարեաններու վանքէն դուրս գալէն յետոյ ամբողջովին նուիրուած է Ֆրանս-հայ բառագրքի ստեղծման, աւարտած եւ լոյս ընծայած է Կ. Պոլսոյ մէջ, 1884-ին «Բառագիրք ի գաղղիերէն լեզուի ի հայերէն, հետեւողութեամբ բառարանացն Էմիլ Լիթրէի եւ գաղղիական ակադեմիայի» վերնագրով։ Նոյն տարիներուն Կ. Պոլսոյ մէջ հրատարակած է «Հայկական բառաքննութիւնք ուղղութիւնք ընթերցուածոց մատենագրութեանց նախնեաց եւ նշանակութեան բառից» գիրքը։ Սթոքհոլմի մէջ ապրած տարիներուն 1887-էն փորձած է լոյս ընծայել բանասիրական վիմատիպ հանդէս մը «Քննասէր» վերնագրով, սակայն յաջողութիւն չէ ունեցած։ Շարունակած է աշխատակցիլ «Հանդէս ամսօրեայ», «Մշակ» եւ այլ պարբերականներու, դառնալով հեղինակաւոր դէմքերէն մէկը հայագիտութեան մէջ։ Անոր գլուխ գործոց երկասիրութիւնը պէտք է համարիլ Կորիւնի ստեղծագործութիւններուն նուիրուած հմտալից հետազօտութիւնը, որ լոյս տեսած է Թիֆլիսի մէջ 1900-ին, հետեւեալ վերնագրով՝ «Կորիւն վարդապետ եւ նորին թարգմանութիւն»։ 1900-1910-ականներուն շարունակած է հայագիտական հանդէսներու մէջ տպագրել բանասիրական յօդուածներ, սակայն առողջական վիճակի վատթարացման հետեւանքով հնարաւորութիւն չէ ունեցած լոյս ընծայել այն մի քանի արժէքաւոր երկերը, որոնց ձեռագիրները պահուած են Սթոքհոլմի համալսարանին մէջ։ Անոնցմէ ուշագրաւ են հին հայերէնի եւ միջին հայերէնի բառարանները, որոնց վրայ հեղինակը աշխատած է աւելի քան կէս դար։ Նոյնքան արժէքաւոր է անոր մէկ այլ աշխատութիւնը՝ «Տեսութիւն Քննական Քերականութեան Հ. Արսենի Այտընեան», Հրատարակեց Մարտիրոս Մինասեան, Վիեննա, 1989, էջ 138 (Ազգ. Մատ. թիւ 231): Կեանքի վերջին տարիներուն աշխատած է Նահապետ Քուչակի տաղերու գիտական հրատարակութեան վրայ։ (Տե՛ս նաեւ Ակինեան Հ. Ներսէս, (կենսագրական) Նորայր Ն. Բիւզանդացի, «Հանդէս ամսօրեայ», 1921, թիւ 1-2, էջ 85-96):

Նուրիխան Հ. Մինաս Վրդ. (1854-1929), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, պատմաբան-բանասէր, գրող, թարգմանիչ, հեղինակ «Պատմութիւն ժամանակակից», 1881, եւ «Ծառայ Աստուծոյ Մխիթար Աբբայ. Հիմնադիր Մխիթարեան Հարց (Հայ Բենեդիկտեան Հարք) Վենետկոյ, Վիեննայ. Իւր Վարքն ու իր ժամանակները (55 պատկերով եւ 60 վաւերաթղթերով). Հռոմ, 1914. 414 էջ (իտալերէն (1914), անգլերէն (1915), ֆրանսերէն (1922) լեզուներով): Յիսնամեայ յոբելեան քահանայութեան Վ. Հ. Մինաս Նուրիխան Մխիթարեան վարդապետի 1873-1923, Խմբ., Բազմավէպ, 1923, Թ/281-6 (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Մինաս Վ. Նուրիխան ( 7 Յունիս 1929), Բազմավէպ, 1929, Զ/191-2):

Շիշմանեան Եղբայր Յովսէփ, Կ. Պոլսեցի (1826-1892) վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Յունուարի 18, գովելի կրօնաւորութեամբ եւ վաստակօք:

Շիշմանեան Հ. Վարդան Վրդ. (1828-՞՞), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն: Սքեմառութեան ժամանակ կոչուած է Զենոբ ապա Վարդան:

Ոսկանեան Հ. Եւգենիոս Վրդ. (1826-1913), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Եւգենիոս Վ. Ոսկանեան, Բազմավէպ, 1913, Գ/144):

Ումուտեան Եղբայր Ստեփանոս, աւազանի անունով Յովհաննէս, անկիւրացի (1812-1879), վախճանեալ ի Յունուարի 13: Կնքեաց զարդիւնական կեանսն երկար եւ համբերատար հիւանդութեամբ ի տան Դպրոցին մերոյ որ ի Փատուա:

Չալըխեան Հ. Գէորգ Վրդ. (1816-1876), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Չամանեան Հ. Համազասպ Վրդ. (1845-1911), Խոտորջուրցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Չամչեան Հ. Թովմաս Վրդ. (1815-?), յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Չամչեան Հ. Միքայէլ Վրդ. (1738-1823), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, ականաւոր պատմաբան, քերականագէտ, լեզուաբան, աստուածաբան: Գրական գործունէութեան մէջ կ՚առանձնանայ «Պատմութիւն Հայոց ի սկզբանէ աշխարհի մինչեւ ցամ Տեառն 1784» (3 հատոր, 1784-1786) աշխատութիւնը։ «Մեկնութիւն սաղմոսաց» (10 հատոր, 1815-1823) երկասիրութիւնը հայ մեկնողական գրականութեան գլուխգործոց մըն է։ «Քերականութիւն Հայկազեան Լեզուի», (Վենետիկ, 1779), յետագային (1801) սոյն ձեռնարկը համառօտաբար վերահրատարակուած է որպէս դիւրընկալ դասագիրք: «Խրախճան պատմութեան Հայոց» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1811), խմբագրուած համառօտ ձեռնարկ մըն է եռահատոր «Պատմութիւն Հայոց»ի, տրամադրուած ազգային դպրոցներու գործածութեան: Աստուածաբանական-կրօնական ուսումնասիրութիւններու բնագաւառին մէջ, կրօնական բնոյթի երկասիրութիւններն են. «Նուագարան օրհնութեանց, յորում մեկնին աւագ օրհնութիւնք Սաղմոսարանին մերոյ» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1801), «Պատկեր տօնից սուրբ Աստուածածնի» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1805), «Հրահանգ եօթնեկի, եօթնեակ եօթամբք դասաւորեալ» Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1802, «Սեղան խնկոց» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1816): (Տե՛ս Հ. Սահակ Ճեմճեմեան, Հ. Միքայէլ Չամչեան եւ իր Հայոց պատմութիւնը, Վենետիկ Ս. Ղազար 1983, (Հայագիտական մատենաշար Բազմավէպ թիւ 20), Ութուջեան, Ա. Ա., Միքայէլ Չամչեան (կեանքի եւ գործունէութեան համառօտ ուրուագիծ). Լրաբեր Հասարակական Գիտութիւնների, 1988, 9, էջ 71-85):

Չամչեան Հ. Յակոբոս Վրդ. (1724-1805), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հիմնադիրն է Ս. Ղազարու « Օրացոյց եւ գուշակ օդոց » ի:

Չիքի Հ. Նիկողայոս Վրդ. (1835-1911), հունգարահայ, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, վախճանած է Պաշպալով (Մահախօսականը տե՛ս Հանգիստ Հ. Նիկողայոս Վ. Չիքի, Բազմավէպ, 1911, ԺԱ-ԺԲ/558):

Չոտոյեան Հ. Մատաթիա Վրդ. (1842-՞), Կարնեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Պալեան Գամպուրեան Հ. Վրթանէս Վրդ. (1852- 1895), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պալճեան ( Խաւուխճեան ) Հ. Աղեքսանդր Վրդ. (1814-1884), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան Միաբանութեան, ձեռնադրիչ եպիսկոպոս Հռոմի մէջ սկսեալ 29 Մայիս 1877-էն. տիտղոսաւոր Արքեպիսկոպոս Ակրիդայ, Խորհրդական Հաւատոյ Տարածման սուրբ Ժողովի: Վախճանած է Հռոմ: Հեղինակ է հետեւեալ հատորներուն. Վայելչագրութիւն. Հատուած Ա, Բ, Գ, Դ, Վիեննա, 1838. «Ընդհանուր տեսութիւն երկրագնտոյ», Վիեննա, 1839. «Հրահանգք աստեղագիտութեան ի վերայ երկնագնդոյ», Վիեննա, 1845. «Աշխարհագրութիւն ուսումնական եւ բնական, եւ տեսութիւն երկրագնտոյ», Վիեննա, 1849. Ուսումնական եւ բնական աշխարհագրութիւն եւ հրահանգք ի վերայ երկրագնտոյ, Վիեննա, 1850. «Աթոռ սրբոյն Պետրոսի առաքելապետի հիմն եկեղեցւոյ Աղբիւր իրաւաբանութեան, կեդրոն միութեան» (Թրգմ. ), Վիեննա, 1853, «Անարատ յղութիւն Սուրբ Կուսին իննօրեայներով և աղօթքներով», Վիեննա, 1855, «Դիւրիմաց պատասխաններ կրօնքի դէմ առհասարակ տարածուած ընդդիմութեանց», հատոր Ա եւ Բ, Վիեննա, 1864. «Մոլորութիւնք բողոքականութեան յայտնեալք առ շինականս» (թրգմ. ), Վիէննա, 1866, «Պատմութիւն կաթողիկէ վարդապետութեան ի հայս եւ միութեան նոցա ընդ հռոմէական եկեղեցւոյ ի փլորենտեան սիւնհոդոսի», Վիեննա, 1878»:

Պաղտատեան [ Պաղտասարեան ] Հ. Գէորգ Վրդ. (1718-1794), Այնթէպցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեռացուած է միաբանութեան շարքերէն 28 Սեպտեմբեր 1758-ին, վախճանած է Հռոմի մէջ:

Պայեան Հ. Գէորգ Վրդ. (1860-1939), Պուքրէշցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի:

Պապիկեան Հ. Եղիշէ Վրդ. (1871-1947), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Եղիա Փէչիկեան, Հանգիստ հոգւոյ Հ. Եղիշէ Վ. ի Պապիկեան, Բազմավէպ, 1947, ԺԱ-ԺԲ/310):

Պապիկեան Հ. Հմայեակ Վրդ. (1827-1880), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Պատրաստած է «Տարերք չափաբերութեան ի պէտս ազգային վարժարանաց. Թուաբանութիւն» դասագիրքը (Վենետիկ, 1863):

Պարոնեան Հ. Սուքիաս Վրդ. (1831-1903), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացած միաբանութեան շարքերէն, վախճանած է Լոնտոն: Սուքիաս վարդապետ Պարոնեան, Խմբագրական, (1903) Սուքիաս վարդապետ Պարոնեան. Արարատ, ԼԶ (Ը-Թ). էջ 771-773: Catalogue of the Armenian Manuscripts in the Bodleian Library / by Sukias Baronian and F. C. Conybeare, Oxford : Clarendon Press, 1918 ( Մահախօսականը տե՛ս Արշակ Չօպանեան, Դէմքեր, Սուքիաս Վ. Պարոնեան, «Անահիտ», Հանդէս ամսեայ, ազգային, գրական, գեղարուեստական, Բարիզ, 1903, թիւ 9, էջ 155-156):

Պարոնեան Հ. Սրապիոն Վրդ. (1843-1891), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պարոնչ Հ. Ռափայէլ Վ., Վիեննայի Մխիթարեան միաբան (1847-1912) (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Ակինեան Հ. Ներսէս, Հ. Ռափայէլ Վ. Պարոնչ, «Հանդէս ամսօրեայ», 1913, թիւ 1-2, էջ 103-107):

Պետանեան-Գուրգէնեան Հ. Անտոնիոս Վրդ. (1851-1928), Խոտորջուրցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պէշիկթաշլեան Հ. Աղեքսանդր Վրդ. (1799-?), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պոլսեան Հ. Դանիէլ Վրդ., Կուտինացի (1794-1869), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պոտուրեան Հ. Վրթանէս Վրդ. (1790-1868), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: աւելցնել ԵՐԿԵՐ

Պուրիսեան Հ. Սրապիոն Վրդ., Խոտորջուրցի (1778-1855), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Պօզաճեան Հ. Յակովբոս Վրդ. (ծնած 30 Նոյեմբեր 1808-ին - վախճանած 1 Հոկտեմբեր 1883-ին), Գաղատացի, Երրորդ Աբբահայր Վիեննայի Մխիթարեան Միաբանութեան (ընտրուած 6 Օգոստոս 1855-ին), Արքեպիսկոպոսական կարգ կը ստանայ 4 Նոյեմբեր 1855-ին որպէս Տիտղոսաւոր Եպիսկոպոս Կեսարիոյ, հեղինակ «Համառօտ բառարան տաճկերէն-հայերէն» (Վիեննա, 1858) եւ «Բառարան ի հայէ ի տաճիկ, ի պէտս դպրոցաց», Հտ. Ա-Բ. (Վիեննա, 1868):

Ջախջախեան Հ. Մանուէլ Վրդ. (1770-1835), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բառարանագիր, բանաստեղծ, թարգմանիչ. բնագրէն թարգմանած է Ֆենելոնի «Արկածք Տելեմաքայ որդւոյն Ոդիսեայ» գործը (Վենետիկ, 1826), պատրաստած է Dizionario Italiano - Armeno - Turco. Բառարան յիտալական լեզուէ ի հայ եւ ի տաճիկ բարբառ (Վենետիկ, 1804), Nuovo Dizionario Italiano - Armeno - Turco. Համառօտ բառարան յԻտալականէ ի Հայ եւ ի Տաճիկ» (Վենետիկ, 1829) եւ « Dizionario Armeno - italiano. Composto dal P. Emmanuele Ciakciak. Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական» (Վենետիկ, 1837) հաստափոր հատորը։ Աշխատասիրած է «Արհեստ բարւոք սիրելոյ կամ Արհեստ աստուածսիրութեան»։ Գիրք երեք։ Քերթուած թարգմանեալ ի լատին բնագրէ ի հայ ոտանաւոր չափմամբ» (Վենետիկ, 1819), թարգմանած է Կեսներ Սողոմոնի «Քերթուած ի մահն Աբելի» (Վենետիկ, 1825) եւ Սիդրոնիոս Հոշիոսի «Ի չարչարանս Քրիստոսի» (Չափածոյ), Վենետիկ, 1830, աշխարհաբարի թարգմանած է Կարտինալ Յովհաննէս Պօնայի «Առաջնորդ երկնից»ը (Վենետիկ, 1856):

Ռափայէլեան Հ. Եփրեմ Վրդ. (1862-1886), Անկիւրիացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Սահակեան (Թորպաճեան) Հ. Մեսրոպ Վրդ. (1852-1918), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ «Տարերք տիեզերագիտութեան» (Վենետիկ, 1881), «Համառօտ թուաբանութիւն. Բաժանեալ յերիս շրջանս» (Վենետիկ, 1892) հատորներուն:

Սամսարեան Հ. Սամուէլ Վրդ. (1788-1847), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: Երկասիրած է «Բնական պատմութիւն: Կարգ թռչնոց: Ստորագրեալ ըստ կարգի նոր բնաբանից ` հանդերձ հարկաւոր գիտելեօք: Ի խնդրոյ եւ յարդեանց Ընկերութեան Արշարունեաց» հատորը, Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1815»:

Սանտալճեան Հ. Ռափայէլ Վրդ. (1847-՞), Պրուսացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան ուխտի, յաջորդաբար հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Սարգիսեան Հ. Բարսեղ Վրդ. (1852-1921), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, հայագէտ, ձեռագրագէտ: Գլխաւոր գործերն են. «Ագաթանգեղոս եւ իւր բազմադարեան գաղտնիքն» (Վենետիկ, 1890). «Ուսումնասիրութիւն Մանիքէա-Պաւղիկեան թոնդրակեցիներու աղանդին եւ Գր. Նարեկացւոյ թուղթը» (Վենետիկ, 1893). «Տեսութիւն Սեղբեստրոսի պատմութեան եւ Մ. Խորենացւոյ աղբերաց» (Վենետիկ, 1893). «Ուսումնասիրութիւնք Հին Կտակարանի անվաւեր գրոց վրայ» (Վենետիկ, 1898). «Աբրահամ Մամիկոնէից եպիսկոպոսն եւ իւր առ Վաչագան գրած թուղթն» (Վենետիկ, 1899). «Անանիա թարգմանիչն եւ իւր գրական գործոց նմոյշներ» (Վենետիկ, 1899). «Երկհարիւրամեայ գրականական գործունէութիւն եւ նշանաւոր գործիչներ Վենետկոյ Մխիթարեան միաբանութեան» (Վենետիկ, 1905). «Սրբոյ հօրն Եւագրի Պոնտացւոյ վարք եւ մատենագրութիւնք, թարգմանեալք ի յունէ ի հայ բարբառ ի հինգերորդ դարու» (Վենետիկ, 1907). «Երեք թագաւոր մոգերու զրոյցն հայկական մատենագրութեան մէջ եւ անոր կարեւորութիւնն (Ուսումնասիրութիւն)» (Վենետիկ, 1910). «Մայր ցուցակ հայերէն ձեռագրաց մատենադարանին Մխիթարեան միաբանութեանց ի Վենետիկ, Հատոր առաջին» (Վենետիկ, 1914). «Վիճակագրական նոր տեսութիւն մը ի նպաստ անկախ Հայաստանի» (Վենետիկ, 1919). «Վկայաբանութիւն Սրբոյն Յովսիմիոսի յորժամ խորհեցաւ երթալ յերկիրն երանելեաց» (Վենետիկ, 1919): «Մայր ցուցակ հայերէն ձեռագրաց մատենադարանին Մխիթարեան միաբանութեանց ի Վենետիկ, Հատոր երկրորդ» (Վենետիկ, 1924). «Երկհարիւրամեայ կրթական գործունէութիւն Վենետիկոյ Մխիթարեան միաբանութեան» (Վենետիկ, 1936). «Մայր ցուցակ հայերէն ձեռագրաց մատենադարանին Մխիթարեան միաբանութեանց ի Վենետիկ, Հատոր Գ. Մաշտոց-գիրք ձեռնադրութեանց» (Վենետիկ, 1966) (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Ղեւոնդ Տայեան, Հանգիստ Վ. Հ. Բարսեղ Սարգիսեանի Մխիթարեան վարդապետի (Ծն. ի Թէփէդէօլէկ 1852 Յունիս 1 1921 Օգոստոս 1), Բազմավէպ, 1921, Ը/272):

Սարգիսեան Հ. Ներսէս Վրդ. (1800-1866), Տրապիզոնցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, աղբիւրագէտ, ճանապարհորդ, ուղեգրող, հեղինակ «Տեղագրութիւնք ի Փոքր եւ ի Մեծ Հայս» (Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1864):

Սարեան Հ. Ստեփան Վրդ. (1865-1915) Գաղատացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր, նահատակ Հայոց Մեծ Եղեռնի: Աշխատասիրած ու հրատարակած է «Ընթացք տեսական աստուածաբանութեան», Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1894 եւ «Մագնիսական քուն = ( Hypnotisme ) », Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1899: Հ. Ներսէս Տէր Ներսէսեան, Հ. Ստեփան Վրդ. Սարեան ` քարկոծուած նահատակը, Բազմավէպ, 1965, Դ-Է/102-7 (Մխիթարեան նահատակներուն): Հ. Ստեփան Սարեանի վերջին նամակը (Տրապիզոն, 5 Յունիս, 1915), Բազմավէպ, 1965, Դ-Է/108 . Ղազարու դիւանէն):

Սարիեան, տե՛ս Սարեան Հ. Ստեփան Վրդ.:

Սափարեան Հ. Համազասպ Վրդ. (1853-1919), Թիֆլիսցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան Միաբանութեան: Երկասիրած է «Բուսաբանութիւն, ի պէտս ազգային դպրոցաց» (Վենետիկ, 1884), «Երկրաբանութիւն ի պէտս ազգային դպրոցաց» (Վենետիկ, 1885), «Համառօտ տեղեկութիւն Սիմֆերոպոլի Հայ Կաթողիկէ եկեղեցւոյ յիսնամեայ յոբելինին առիթով» (Վենետիկ, 1913) հատորները: (Մահախօսականը տե՛ս Գաղատոսեան Հ. Դիոնիսիոս. Վեր. Հ. Համազասպ Վ. Սափարեան յաշխարհի Գրիգոր. 28 Փետրուարի, 1919, ի Տփղիս. Կենսագրութիւնն հանդերձ յարակից տեսութեամբ, Բազմավէպ, 1921, Է/219-40):

Սափարով տե՛ս Սափարեան Հ. Համազասպ Վրդ.:

Սէթեան Հ. Եփրեմ Վրդ. (1791-1838), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, բանասէր-պատմաբան, իրաւագէտ, աստուածաբան, բանաստեղծ: Աշխատութիւններէն յիշատակելի են «Արհեստ ճարտասանութեան» (1832), «Պատմութիւն Հին եւ Նոր Կտակարանի» (1832), «Պատմութիւն Հայոց» (1839, «Իրաւագիտութիւն (բնական օրէնք), գրաւական տոհմային եւ ազգային իրաւունք» (1851):

Սիմոնեան Հ. Ղուկաս Վրդ. (1737-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, 1774-ին հեռացուած միաբանութեան շարքերէն:

Սինանեան Հ. Խորէն Վրդ. (1868-1928), Քեօթահիացի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան: 1894 թուականին յայտնաբերած է Հիմալիան (Լուսնթագ Զ) Լուսնթագի ամենամեծ անկանոն արբանեակը եւ յայտնած Վատիկանին: Սակայն, միայն 10 տարի անց, երբ ամերիկացի աստղագէտ Charles Dillon Perrine գտած է նոյն արբանեակը, յայտնաբերումը համարուած է հաւաստի եւ վերագրուած Perrine -ին: 1902-ին դարձած է Ֆրանսայի Աստղագիտական ընկերութեան անդամ: Հանդէս եկած է բազմաթիւ յօդուածներով Մխիթարեան պաշտօնաթերթին մէջ «Արեւու խաւարումն ի 4/16 ապրիլի 1893, Բազմավէպ, 1893, Ե/248-250: Ժամանակագրութիւն Ս. Գրոց ըստ Հայկեան շրջանի [ կամ ] Ժամանակագրութիւն ըստ Հ. շ.: [ Ուսումնասիրութիւն ], Բազմավէպ, Դ/184-188; Զ/270-274, 1894; Բ/44-46; Գ/65-68; Դ/109-114; Զ-ԺԲ/196-212, 1915; ԺԱ/410-413, 1917; Ա/23-25, 1919; Ա/21-24; Բ/45-46; Դ/111-113; Ե/145-148, 1920, աղիւսակ: Օտարահայ մամուլ, 1905, Դ/189-91, նկ.: Բվնդ. Մխիթարեանի մը [ Հ. Խորէն Վ. Սինանեանի ] հետազօտութիւնք Լուսնթագի վեցերորդ արբանեակի վրայ / « La Difesa »: Ամենափոքր տրամագծով աստղեր եւ մեկնութիւն յետադարձ շարժմանց, Բազմավէպ, 1917, Ժ/387-90 (Գա): Ինչե՞ր կը պատահին մեր գլխուն վերեւ, Բազմավէպ, 1917, Զ-Է/267-70; Ը/311-4 (Գա): Նոր երկնաքարի անկում մը, Բազմավէպ, 1917, Գ/109-13: Շիկալուսին ( Lune rousse ), Բազմավէպ, 1917, Դ/188-90: Աբ. Թովմաս Մօռէօյ; թրգմ. Հ. Խորէն Սինանեան. Բազմավէպ, 1919, Դ/116-9; ԺԱ/341-5; ԺԲ/365-8, 1919; Գ/92-5; Զ/171-2; Ժ-ԺԱ/331-5, 1920 (Բէ) արտատպ. « Quelques heures dans le ciel » գիրքէն, նաեւ Ծանօթութիւնք թարգմանչին: Բվնդ. Արեւ: Արուսեակ եւ Փայլածու; Երկիրը: Արեւակայք - Solstices [ կամ ] Արեւակայք-կէտ ժամանդիտակ [ կամ ] Արեւակայք-կէտ ժամանդիտակ եւ կէտ սուզական, Բազմավէպ, 1919, Ա/25-7; Ժ/304-7; ԺԲ/361-2: Դիտողութիւն փայլածուի եւ արուսեկի վրայ, Բազմավէպ, 1920, Ը/235-40 (Գա): Ինչո՞ւ աստղերը բացխփիկ կը խաղան, Բազմավէպ, 1927, Ը-Թ/260-3; Ժ/315-8, 1927; Ա/21-4; Դ/120-3; Ե/152-5; Զ/178-81; Է-Ը/226-8; Ժ/305-7; ԺԱ-ԺԲ/373-5, 1928 (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Եղիա Փէչիկեան, Հանգիստ հոգւոյ Հ. Խորէն Վ. ի Սինանեան, Բազմավէպ, 1928, Բ/63-64):

Սիոնեան կամ Չուխաճեան Հ. Անտոն Վրդ. (1839-՞), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեռացուած միաբանութեան շարքերէն 1868 թուականին:

Սիպիլեան Հ. Կղեմէս Վրդ. (1824—1878), Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ, հանրածանօթ դրամագէտ: Երկար գիտարշաւներ կատարած է դէպի Փոքր Ասիա, Պարսկաստան, Միջին Արեւելք եւ Կիլիկիա՝ հաւաքելու Հայկական դրամներ, դրամագիտական նիւթեր եւ ուրիշ ազգային հնութիւններ։ Արժէքաւոր է անոր «Դասաւորութիւն Ռուբինեան դրամոց» յետ մահու հրատարակուած (Վիեննա, 1892) աշխատութիւնը, ուր առաջին անգամ գիտականօրէն կը բնութագրուին ու կը դասակարգուին Ռուբինեան հարստութեան թագաւորներու մինչեւ այդ ժամանակ յայտնի բոլոր դրամները։ Սիպիլեանի այս կարեւոր եւ աննախընթաց աշխատանքը հիմք դարձաւ Կիլիկեան Հայկական դրամներու վերաբերեալ յետագայ բոլոր ուսումնասիրութիւններու համար։

Սիրունեան Հ. Եդուարդ Վրդ. (1865-1937), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Սոմալեան Հ. Սուքիաս Վրդ. (1776-1846), Կ. Պոլսեցի, ընտրուած է չորրորդ Աբբահայր Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան 4 Յունիս 1824-ին, եպիսկոպոս ձեռնադրուած է 21 Մայիս 1826-ին, որպէս տիտղոսաւոր Արքեպիսկոպոս Սիւնեաց։ Բանասէր, բառարանագիր, թարգմանիչ. վախճանած է Ս. Ղազար մայրավանքին մէջ, 10 Փետրուար 1846-ին: Երկասիրութիւններն են «Պատկեր հայկական դպրութեան» իտալերէն հրատարակութիւն. Quadro della storia letteraria di Armenia estesa da mons. Placido Sukias Somal, Venezia, S. Lazzaro, 1829”. A pocket Dictionary of the English Armenian and Turkish Languages, Vol. I. (Համառօտ բառարան յանգղիականէ ի հայ եւ ի տաճիկ). «Համառօտ բառարան ի հայէ յանգղիական եւ ի տաճիկ, Վենետիկ, 1843» ( A pocket Dictionary of the Armenian, English and Turkish Languages, Vol. II., 1843).

Սորկուճեան Հ. Յովհաննէս Վրդ. (1804-1874), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Սուքիասեան Հ. Արսէն Վրդ. (1851-1882), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Սոֆիալեան Հ. Անտոնիոս Վրդ. (1785-1858), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան:

Ստեփանեան Հ. Դանիէլ Վրդ. (1856-1931), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, հեղինակ է «Տարերք աշխարհագրութեան» (Վենետիկ, 1885, 1900, 3-րդ տպագրութիւն՝ սրբագրեալ եւ յաւելեալ) եւ «Առձեռն բառարան հայ-գաղղիերէն» (Վենետիկ, 1931) աշխատութիւններուն:

Վարդասար [ եան ], իմա՛ Կիւլէսէրեան Գրիգոր, ծնած Քէօթահիա, ապագայ Հ. Անդրէաս վրդ. Կիւլէսէրեան (1865-1931), Մխիթարեան միաբան, վախճանած է Ս. Զենոն գիւղը (Իտալիա):

Տայեցի Հ. Եսայի Վրդ. (1868-1927), Պարտիզակցի, անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, մահացած է Միլան:

Տաշեան Յակոբոս Վրդ. (1866-1933), հայագէտ-պատմաբան, նշանաւոր ձեռագրագէտ, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան (Մահախօսականը տե՛ս Հ. Յակոբոս Վ. Տաշեան, «Հանդէս ամսօրեայ», 1933, էջ 1-32 ( Resumé 155): Պ. Հ. Յակոբեան, Յակովբոս Տաշեանի նամակներից, Լրաբեր Հասարակական Գիտութիւնների, 1974, 1, էջ 75-98):

Տէրվիշեան Հ. Մանուէլ Վրդ. (1808-1885), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Տէրվիշեան Հ. Սերովբէ Վրդ. (1846-1892), Կ. Պոլսեցի, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան: Հեղինակ «Այրի մայրն ու միամօր որդեակը», Վիեննա, Տպարան Մխիթարեանց, 1871: Թարգմանած է Սուրբ Յուստինոսի «Պատասխանատուութիւնք առաջին եւ երկրորդ եւ պատմութիւն նորին վկայութեան»ը, Վիեննա, ի տպարանի Մխիթարեանց, 1872. իր լաւագոյն ուսումնասիրութիւնը կը նկատուի «Հնդեւրոպական նախալեզու» լեզուաքննական աշխատութիւնը, Կ. Պոլիս, տպ. Նշան Կ. Պէրպէրեան, 1885:

Տիրոյեան Հ. Աթանաս Վրդ. (1857-1926), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան բանասէր‚ թարգմանիչ: Ուշագրաւ են հեղինակի հետեւեալ աշխատութիւնները. «Հայկական սղագրութիւն ըստ դրութեան Փ. Ք. Կապելսպէրկերի» (Վենետիկ, 1888), «Վեցօրեայք», Գէորգ Պիսիդ (Վենետիկ, 1900), «Քերականութիւն հայերէն-իտալերէն. Աշխարհաբարը իտալացւոց սորվեցնելու համար» (Վենետիկ, 1902), «Քերականութիւնք հայ-իտալերէն, Գրաբարը իտալացւոց սորվեցնելու համար» (Վենետիկ, 1902), «Ս. Դոմինիկ կղզւոյն գերին» Ճիամպաթթիսթա Քոլայաննի (Վենետիկ, 1905), «Հանրագրութիւն‚ որ է համազգային գրութեան նոր ոճ մը» (Վենետիկ‚ 1907), «Սանդուխտ համբերատար. Նեկտառինէ արդարասէր» (Վենետիկ, 1909), «Ազատումն Երուսաղէմի» (դիւցազներգութիւն) (Վենետիկ, 1912), «Արուեստ տաղաչափութեան) - Համառօտ դասագիրք, (Վենետիկ, 1913, 1920), «Հայերէն քերականութիւն աշխարհաբար լեզուի» Երրորդ տարի (Վենետիկ, 1929), «Դանտէ Ալիգիէրի, Արքայութիւն» (Վենետիկ, 1930). «Խաղամոլ. Թատրերգութիւն հինգ հանդէսով» (Վենետիկ (1895, 1906, 1934), «Երկու ծայրայեղներ» (Ծիծաղաշարժ զաւեշտ մէկ արարով) (Վենետիկ, 1906), «Որդիական սէր. Թատրերգութիւն երեք հանդիսով» (Վենետիկ, 1908), «Սիմոն տասնապետը». Թատրերգութիւն հինգ հանդէսով, Տիվմանուար; Տեննըրի (Վենետիկ, 1908), «Երեք զաւեշտներ» (Վենետիկ, 1932) Մահախօսականը տե՛ս Հ. Ղեւոնդ Տայեան, Հանգիստ Վ. Հ. Աթանաս Տիրոյեան Մխիթարեան վարդապետի, Բազմավէպ, 1926, Թ/288):

Փափազեան Հ. Իգնատիոս Վրդ. (1765-1852), կը բնակէր Հռոմի Ս. Վլաս Հայոց հիւրատան մէջ: Թաղուած է Հռոմի S. Giuseppe . Յովսէփ) եկեղեցւոյ մէջ ( Capo le Case ). Տապանագիրին վրայ քանդակուած են հետեւեալ տողերը. « Տէր Իգնատիոս Փափազեան / Կոստանդնուպօլսեցի / ի Մխիթարեան Ուխտէն Ս. Ղազարու / Արքեպիսկոպոս Տարօնոյ / ի Ձեռնադրութիւն / Սանից Հայկազանց / Ուրբանեան Դպրոցին / ի Հռովմայ Գահիցն Վերապատուեալ / Եկեաց Սրբութեամբ Զամս ՁԸ / Հանգեաւ Ի Քրիստոս Ի 22 Մայիսի 1852 / Ուրախ Եղիցի Արդար Ի Տէր »:

Փափազեան Ճանիկ Ամիրա, սեղանաւոր, վերջին սեփականատէրը Մխիթարեան Մատենադարանի Աւետարան ԼԱ-ին, Հին թիւ 887, ՆԾԶ-1007:

Քանտէոյ Եղբայր Անտոնինոս, իտալացի աշխատաւոր եղբայր Վենետիկ քաղաքէն, վախճանած Ս. Ղազար 11 Փետրուար 1888-ին. « որ ի բազում ամաց հետէ էր ի կարգի աշխատաւոր եղբարց, առանց դնելոյ զուխտ կրօնիս, վախճանեցաւ ... յետ տարեւոր հիւանդութեան »:

Քաջունի ( Սոֆեալեան ) Հ. Մանուէլ Վրդ. (1823-1903), Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ, բանասէր, բնագէտ։ Գիտական աշխատանքներու մէջ իր կարեւորագոյն գործերն են. - «Տարրաբանութիւն» ( 1870 ), «Բնաբանութիւն կամ ֆիզիքա» ( 1871 ), «Մեքենականութիւն» ( 1872 ), «Երկրագործութիւն» (Վենետիկ, 1899), «Շերամաբանութիւն» (Վենետիկ, 1895), «Մեղուաբուծութիւն» ( 1895 ), «Արուեստաբանութիւն» (Վենետիկ, 1875, Բ. տիպ՝ 1897): «Տարերք երկրագործութեան» ( 1899 ), «Պարտիզպանութիւն» ( 1899 ), «Պտղաբանութիւն» ( 1899 ), «Կաթնաբանութիւն» ( 1901 ) ։ Հ. Մանուէլ Քաջունիի մեծագոյն գործը որ գիտական փառք ու ճանաչում բերաւ իր «Բառգիրք արուեստից եւ գիտութեանց եւ գեղեցիկ դպրութեանց» երկհատոր մեծածաւալ պատկերազարդ հանրագիտարան բառարանն է (Վենետիկ, 1891 եւ 1893), ուր ամփոփած է 40 տարիներու ընթացքին ամբարած իր գիտական պաշարը, նոյնիսկ գիտական նոր բառերու ստեղծումով։ Մեծարժէք եւ աննախընթաց աշխատանք մը (Մահախօսականը տե՛ս Չրաքեան Հ. Քերովբէ. Հ. Մանուէլ Վ. Քաջունի (1 դեկտ. 1903), Բազմավէպ, 1904, Ա/34-36):

Քաջունի / Սոֆեալեան Եղբայր Անտոն, անկիւրացի/Կ. Պոլսեցի (1816-1885), վախճանեալ ի Ս. Ղազար ի Մարտի 28:

Քոսինսքի Հ. Մկրտիչ Վրդ. (1849-՞՞), լեհահայ, անդամ Վիեննայի Մխիթարեան միաբանութեան:

Քուշներեան Հ. Սերովբէ Վրդ. (1841-1867), Խարասուպազարցի (Խրիմ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, երկուորեակ եղբայրը Հ. Քերովբէ Քուշներեանի:

Քուշներեան Հ. Քերովբէ Վրդ. (1841-1891), Խարասուպազարցի (Խրիմ), անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան, երկուորեակ եղբայրը Հ. Սերովբէ Քուշներեանի: Ունի զանազան աշխատութիւններ ինչպէս «Առակք կաղանդչէք» (աշխարհաբար թարգմ. ) հտ. Ա. 1882. «Պատմութիւն գաղթականութեան Խրիմու հայոց», Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1895. «Առակք. Ծաղկաքաղք եւ ինքնագիրք», Վենետիկ, Սուրբ Ղազար, 1904. «Յարասութիւնք սաղմոսաց Դաւթի», Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1905: Բազմավէպի մէջ հանդէս եկած է շահեկան յօդուածներով: