Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ գնացեալ ի քաղաքն Ախըլցխէ, եւժողովեալ զմանկունս քրիստոնէից՝ վրաց եւ հայոց, եւկերեալ միս խոզու, եւ զոսկերսն տարեալ ի մզկիթ նոցալցին։ Եւ տեսեալ անօրինացն որ անդ կային, - զորյիմար իշխանն՝ որդի Աղբուղին Իվանիէ, բարձրացուցեալ էր զնոսա առաւել քան զամենայն ազգսքրիստոնէից, որ առ նա կային։ Եւ նոքա նենգութեամբառեալ գանձս բազումս՝ եկին առ բռնաւորն Յուսուֆ իՎաղարշակերտ Բագրեւանդ գաւառին. եւ զչարութիւնինքեանց նմա յայտ արարեալ՝ առեալ գնացին ի տուննՎրաց, եւ ետուն զքաղաքս ի ձեռն նորա։ Եւ նոքա իբրեւզկատաղի եւ անողորմ գազան սուր եդեալ ի վերայ նոցա՝իբրեւ զգառն անմեղ զենուին, ի վեր քան զհամար եւզթիւ մտաց մարդկային. եւ զամենայն աշխարհն գերիառեալ՝ զկին եւ զտղայ, եւ գերութեամբ լցին զաշխարհամենայն Հայկազեանս սեռի։ Եւ ամենայն քրիստոնեայքազգիս զանմոռանալին արարին զի կարգաւոր եւաշխարհական զհոգոյ եւ զմարմնոյ ստացուածս ի գինգերոյն ետուն։ Եւ էր որ գողութեամբ, եւ էր որփախստեամբ ազատ առնէր զքրիստոնեայսն, եւ էր որգազանակուր լինէին։ Եւ ո՞վ կարէ պատմել եւ կամ ընդգրով արկանել զաղէտ տարակուսանացն եւ զկսկիծ լալոյեւ ողբոյ հարցն եւ մարցն, որդոցն եւ դստերացն։ Եւսառաւել տեսօղքն ոչ կարէին ժուժկալել. կանայքզզարդս իւրեանց կողոպտէին, արք՝ զանասունս, քահանայք եւ կրօնաւորք՝ զաղքատութիւնս իւրեանցցուցին. ում ոչխարիկ եւ ում տաւարիկ կայր՝ տային իգերիսն եւ գնէին։ Եւ տեսեալ անօրինացնզյօժարութիւն նոցին՝ զամէն գերի հանին ի ԺՌ. (10. 000), եւ ի ԻՌ. (20. 000), մինչ զի քահանայի միոջ Արճէշ եւԱրծկէ յԼՌ. (30. 000) դահեկան գին ետուն եւ գնեցին։ Եւայս եղեւ կորուստ չար եւ անօրէն բռնաւորինՅուսուֆին, զի եբարձ Աստուած զօգնութիւն իւր ինմանէ, եւ այլ ոչ յաջողեցաւ նմա. եւ այս էր ի ՊԿԵ. (=1416) թվականին։