1856

273.               

Մխիթարեան միաբանի մը անունը անյայտ - Վիեննա [1]

Վենետիկ, 15 յուլ [ իս ] 185 6 [2]

Վերապատուեալ Հայր,

  Ցաւեաց ինձ մեծապէս անակնկալ դարձ Քո աստի եւ չյաջողել կրկին տեսութեան մերոյ: Արդ զայնր թերին լցցէ տեսութիւն եղբօր իմոյ հարազատի Հեթմոյ, բերողի թղթոյս, որում եւ ի կարելին ձեռնտու լինել զՎեր [ ապատուեալ ] Հայրութիւնդ կարծեմ վաղ քան զիս աղաչեալ միւսոյ եղբօր մերոյ Պ [արոն] Սերովբէի [3]:

Յանցանելն ընդ Վենետիկ անուանակցին իմոյ Վ[երապատուեալ] Հ[օր] Ղեւոնդեայ Յովնանեան ՝ խնդրեաց ի ձեռն իմ զօրինակ պատմութեան Վարդանայ ի պէտս մատենադարանիդ կամ փափագողաց ոմանց եղբարց. առաքեմ զայն ի ձեռն հարազատիս, ինքնին բաղդատեալ ընդ ընտիր օրինակի, այլ թերութեանց գրչին ներել աղաչեմ, եւ զի ոչ ժամանեցի ես տալ գաղափարել մաքուր, աղաչեմ յանձին զայն դուք կալջիք, եւ առեալ զհաւասարն, զպատճէն մեր անդրէն՝ երբ եւ կարէք, շնորհեսջիք մեզ:

Ակն ունիմ թէ ապաքինեալ եւ կազդուրեալ է արդ Վեր [ ապատուեալ ] Հայրութիւնդ, եւ լինել նոյնպէս մաղթեմ միշտ, ողջունելով զամենայն արգոյ Եղբայրութիւնդ, եւ զխոնարհականն մատուցեալ առ Հոգեւոր Տէրդ [4], մնամ Քեզ

խ[ոնարհ] ծ[առայ] եւ եղբայրակից
Հ [այր] Ղեւոնդ Մ[արգար] Ալիշանեան
Կ [րօնաւոր] Մ[խիթարեան]

274.               

* Հայր Ռափայէլ Վրդ. Թրեանցին - Փարիզ

Վենետիկ, 21 Սեպ [ տեմբեր ] 1856

Վերապատուեալ եւ Սիրեցեալ Հայր,

  Զնոր հրատարակութենէ Դաշանց թղթոյն ոչ ինչ գիտէի, բայց գիտեմ, զի վաղ ուրեմն հրատարակեալ էր ի Պատաւիոն իտալական թարգմանութեամբ: Իսկ զօրինակ թղթոյն լինել ի Միլան. ես գիտէի լուեալ յականատեսէն ի Գաբբելեդդեայ, որ ասէր առ Կարմէրուք արքեպիսկոպոսին տեսեալ զայն, երկայն ծրարաձեւ, իբրեւ բնիկ ստացուած նորա, զոր թուի թողեալ աթոռոյն: Իսկ վասն բնագրին թէ լատի՞ն լեալ իցէ, կարծեմ հրատարակողն կարծեօք ասէ, թէպէտ եւ ոչ սակաւ հաւանութիւն է. նոյնպէս եւ վարկածն թէ առ խաչակրօք շարագրեալ իցէ, ինձ եւս հաւանելի է, զի զոր ունիմքս թուղթ դաշանց կամ բոլորովին շինծու է, եւ կամ ի հնոյն եւ ի սկզբնագիր թղթոյն ըստ կամի յերիւրեալ: Իսկ Գրիգորին եւ Սեղբեստրուն, Տրդատայն եւ Կոստանդիանոսի՝ թուի երկարագոյն իմն լինել դաշնադրութիւն, որ ոչ գտանի արդ, եւ զայն անշուշտ յիշեն Եղիշէն եւ այլք:

Աշխարհագրութիւնն Թովմայի Կիւլիկեցւոյ զոր Լանկուայդ [5] յիշէ, առեալ յ Ինճիճեանէն, սորա մտաց վարկած է. չիք ինչ այդպիսի, այլ օրինակ մի Վարդանայ աշխարհագրութեանն, յորոյ յաւարտն կէս էջ բան յաւելեալ է զ Կիլիկիոյ, եւ ընդ բերս նորա հուսկ դասի եւ Թովմաս Վարդապետ դ, որ եւ գր իչ բանին, ըստ հաւանութեան. աստի կարծեցեալ է Նոր ոմն աշխարհագիր:

Եւ զի չունիք զիմոյ Աշխարհագրութեանս, Տպագրապետս [6] մեր ընդ հուպ յղեսցէ Ձեզ:

Եղբարբք հանդերձ ողջ լինել մաղթեմ համօրէն եղբարց որ ընդ Վ[երապատուեալ] Հայրութեանդ

Ն[ուաստ] ծ[առայ] եւ Հոգեկից
Հ [այր] Ղեւոնդ Մ[արգար] Ալիշան