Պատմագրութիւն

Մինչ էր Շահն յԵրեւան, հրաման ետ քակել զբերդն Մակուայ, եւ զբնակիչսն գեղին բերել յԱրարատ ՚ի գաւառն Կոտէս, եւ բնակեցուցանել ՚ի գիւղն Գամրէզ. եւ արարին այնպէս: Եւ ՚ի նոյն գեղէն Մակուայ` այր մի բարեպաշտ եւ երկիւղած քրիստոնեայ` Կիրակոս անուն` Բ որդւովքն Յովհաննիսիւ եւ Սաֆարաւ եկն ՚ի Քանաքեռ, եւ բարեկամացաւ տան հօր իմոյ, եւ բնակիւր առ մեզ: Երբեմն երբեմն երթայր ՚ի վաճառականութիւն, եւ գայր. եւ էր ճարտարաբան եւ կարի խելօք: Եւ յաւուր միում ժողովեալ էին ՚ի տան մերում արք գեղականք, եւ խօսէին վասն սղութեան հացի: Իսկ Կիրակոսն պատմեաց բան ինչ: Թէ ժամանակ մի եղեւ սղութիւն հացի ՚ի գիւղն մեր Մակու. եւ ՚ի նահանգի մերում ոչ գտանիւր ցորեան: Եւ ասացին մեզ, թէ` յերկիրն Խոյայ ցորեան առատ է. եւ մեք արք չորք ելաք գրաստօք եւ դրամօք` եւ գնացաք ՚ի գիւղ մի` եւ հարցաք վասն ցորենոյ. եւ ասացին մեզ, թէ` գոյ ցորեան յայս ինչ տան. եւ մեք գնացեալ գտաք զտունն, եւ տուաք ողջոյն. եւ նոքա զողջոյնն մեր ոչ ընկալան. եւ մեք հարցաք զտանուտէրն, թէ ունի՞ք ցորեան վաճառելոյ: Ասէ այրն, ունիմք: Եւ մեք ասացաք, տո'ւր մեզ ցորեան ՚ի գնոյ. եւ տուաք նմա զդրամն. եւ նա առեալ զդրամն եւ ելից զքուրցսն մեր ցորենօք. եւ ինքնին լարեաց: Եւ ապա եդ առաջի մեր հաց. եւ մեք ասացաք, օրհնեցէք զԱստուած: Իսկ այրն բարկացեալ սաստկութեամբ` եւ եբարձ զհացն` եւ ասէ, զո՞վ կամիք օրհնել, զա՞յն` որ ոչ առնէ բարի ումեք. եւ թափեալ զցորեանն իւր ետ ՚ի մեզ զքուրձսն եւ զդրամն մեր. եւ ասէ, ելէ'ք եւ կորէ'ք ՚ի դրանէ մերմէ: Եւ մեք կարծեցաք, թէ` գեղականքն ամենեքեան այսպէս են. եւ ելեալ գնացաք լռելեայն: Եւ յետ աւուրց դարձեալ պակասեցաւ ցորեանն, եւ վշտացաք ՚ի սովոյ. եւ ապա ասացաք մեք, եկա'յք դարձեալ գնասցուք յայն գիւղ` առ այն այր, եւ ոչ տացուք ողջոյն. եւ թէ տացէ հաց, լռելեայն կերիցուք, եւ անուն Աստուծոյ մի' յիշեսցուք. եւ առեալ ցորեան եւ դարձցուք: Եւ մին յառաջին ընկերաց իմոց` եւ Բ այլ ոք` եւ ես ելեալ եւ գնացաք ՚ի գիւղն, եւ հայեցաք զտուն առնն. եւ ահա վիհ մեծ` սաստիկ խոր եւ լայն, եւ հիացեալ զարմացաք, եթէ զի՞նչ իցէ այս: Եւ ապա հարցաք ցկին ոմն, թէ ա' մայր, կայր ՚ի գիւղս այս մեծատուն ոմն` որ վաճառէր ցորեան, ո՞ր է տուն նորա. եւ նա ձեռամբ ցուցեալ զվիհն` ասէ, այս է տուն նորա: Եւ մեք հարցաք զպատճառն: Ասէ կինն, դա Աստուած մեր ո'չ պաշտէր. այլ ունէր ինքեան Աստուած պղնձի, եւ զնա պաշտէր. եւ բազմացան դմա ամենայն ինչք` թէ շարժուն եւ թէ անշարժուն. եւ տայր դա հարկս բազումս իշխանին. վասն այն ոչ ոք կարող էր ասել ինչ դմա. ոչ խօսէր ընդ ումեք, ոչ մտանէր ՚ի հրապարակս, ոչ առնէր առեւտուր ընդ մեզ. եւ ոչ տայր ողորմութիւն ումեք. եւ հայհոյէր զմեզ եւ զԱստուածն մեր: Վասնորոյ բարկացաւ Աստուածն մեր ՚ի վերայ Աստուծոյ նորա, եւ ՚ի միում գիշերի եղեւ թեթեւ շարժ, եւ ոչ ումեք եղեւ վնաս ինչ եւ ոչ կորեաւ հաւ մի. եւ ՚ի վաղիւն տեսաք կործանեալ տունդ, եւ ո'չ մնաց դմա կենդանի եւ ոչ հաւ մի: Եւ մեք լուեալ զայս փառս մատուցաք Աստուծոյ արդարադատին` ասելով, որպէս արդար եղիցիս ՚ի բանս քո, եւ յաղթող ՚ի դատել քում: