Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Յաղագս շինութեան Յովհաննու վանից:


Ամենայն բանք մեր` զոր գրեցաք, յաղագս այսմ վանաց է, զորմէ հանդերձեալ եմք ճառել: Քանզի բազում պատմագիրս ընթերցայ, եւ ոչ կարացի իմանալ` թէ յորմէ՞ է շինեալ սա: Վասնորոյ ո'վ ոք յիմաստնոց վարդապետաց տեսանէի, եւ հարցանէի վասն սորա` ասեն, մեք ՚ի հնախօսաց գիտեմք` զի ՚ի Լուսաւորչէն է շինեալ սուրբ Կարապետն: Ընդ որս եւ Թաւրիզեցի Առաքեալ վարդապետն` որ տեղեակ էր ամենայն պատմագրաց, որ եւ արար զպատմութիւնս աւերման աշխարհիս Արարատեան ՚ի մեծ Շահ-Աբասէն, սա պատմեաց, թէ (յետ) լուսաւորելոյ զաշխարհս` սուրբ Լուսաւորիչն եւ բարեպաշտն Տրդատ շինեցին զսուրբ Կարապետն, եւ եդին անդ ՚ի նշխարաց նորա. եւ ինքեանք անդ յապահովս լինէին յեղանակս ամարայնոյ: Եւ ասաց վկայ քեզ, զի ունի Դ դրունս. զի Յոյնք առնեն այնպէս, Գ դուռն ՚ի հարաւոյ կողմն, եւ փայտեայ գաւիթ ՚ի վերայ` վասն աղօթելոյ ռամկաց, Ա դուռն յարեւմուտս, որով քահանայքն մտանէին: Այսքան լուաք յԱռաքել վարդապետէ: Իսկ ունիմք եւ այլ վկայ. զի յաւուրս մեր եկին ուխտաւորք ՚ի Կոստանդնուպօլսոյ. եւ յետ համբուրելոյ զամենայն սրբութիւնսն` ասացին, ո՞ր է Լուսաւորչի Խաչն: Եւ մեք ցուցաք նոցա յարեւմտեան դուռն ՚ի գաւիթն` Խաչն` որ կառուցեալ կայ. եւ ասացաք, սմա ասեմք Լուսաւորչի Խաչ: Եւ ոմն ՚ի նոցանէ հանեալ ՚ի գրպանաց իւրոյ առասան, եւ չափեաց զերկայնութիւնն եւ զլայնութիւն Խաչին: Եւ մեք հարցաք զպատճառն: Եւ նա ասաց. գնացաք ՚ի Թորդան, եւ ցուցին մեզ Խաչ մի, եւ ասեն, այս սուրբ Լուսաւորիչն է շինեալ եւ հաստատեալ իւրն հասակաւ, սմին նման մի եւս գոյ ՚ի գաւառն Կարբի` ՚ի սուրբ ուխտն Յովհաննու վանք, եւ մեք չափեցաք զնա եւ զսա, ահա ստոյգ նման են միմեանց` չափով եւ տեսութեամբ: Վասնորոյ եւ մեք այսու համբաւօքս գիտեմք շինեալ զսա ՚ի սուրբ Լուսաւորչէն եւ ՚ի մեծէն Տրդատայ. ահա այսքանս ՚ի համբաւոյ լուաք: