Պատմագրութիւն

Բայց զի` որպէս ասացաք գալուստ առաջնոյն Զաքարիայի ամենայն ծառայիւք, ունէր եւ ծառայ մի եւս Սարգիս անուն` յազգէ Աժդահակայ` որ Վաչուտանց կոչէին: Այս Սարգիս տեւեաց մինչեւ ցվերջին Զաքարիա, եւ ծնաւ նա որդի մի, եւ անուանեցաւ Վաչէ. որ սիրեցաւ ՚ի Զաքարէէ, եւ եղեւ հաւատարիմ տան նորա: Եւ վասն միամիտ ծառայութեան իւրոյ` կարգեաց զնա իշխանաց իշխան, եւ ետ նմա մեծութիւն եւ իշխանութիւն ամենայն Արագածոտանն, Շիրակայ, Նգայ, Անբերդու` եւ ամենայն եզերաց նորա` մինչեւ ցԵրասխաձոր: Եւ հրամայեաց շինել եկեղեցիս եւ վանորայս, զոր ՚ի վերոյ ասացաք: Նախ եւ առաջ հրաշափառ մենաստանն Յօհաննուվանից` կից ընդ հին եկեղեցւոյն, որ յանուն սուրբ Կարապետին: Իսկ մեծն Վաչէ քակեաց զփայտեայ գաւիթն` որ ՚ի հարաւոյ կողմն զերկու դուռնն խցեալ, եւ զմինն թողեալ: Եւ ապա սկսաւ շինել հաստ եւ երկայն քարիւ, կարմիր եւ սեաւ կոփածու: Եւ սիւնք չորք` ՚ի չորեսին կողմանս, յորոց վերայ կամարքն չորք, սեաւ եւ երկայն … աւորօք, եւ կամարքն ՚ի վերայ նոցա` սեաւ եւ կարմիր, եւ ՚ի կողմն հարաւոյ` երկուս գրաբեմբս գեղեցկաշէնս: Եւ ՚ի գլուխ աւագ խորանին` կարգ մի կարմիր քար` եւ կարգ մի սեաւ: Եւ ՚ի սիրտ բեմբին աստղանման փորածու նկարեալ. եւ յարեւմտեան թեւն եւ առաստաղն կարգ մի սեաւ` եւ կարգ մի կարմիր` կոճկէն` գեղեցիկ յարմարեալ: Չորս լուսամուտ ՚ի հարաւոյ կողմն, Գ բոլոր, Ա երկայն, մին աւագ խորանին, եւ երեքն յարեւմտեան կողմն, Ա բոլոր, Բ երկայն, չորս ՚ի Կաթուղիկէն: Երկու խորան աւագ խորանին յաջմէ եւ յահեկէ. զոր քարեայ աստիճանօք ելանեն: Երկու այլ ՚ի ներքոյ նոցա' երկու յարեւմտեան կողմն` յաջմէ եւ յահեկէ դրան: Երկու այլ ՚ի վերայ նոցա, զոր քարեայ սանդխով ելանեն մետասան աստիճանօք: Եւ աւազան ըստ պատշաճին` ՚ի հիւսիսոյ կողմն: Մին դուռն յարեւմուտս. մին ՚ի մէջ հին եկեղեցւոյն ՚ի հիւսիսոյ կողմն: Եւ ամենայն խորանացն մէն մի լուսամուտ, եւ սեղան կառուցեալ ՚ի տեղի պատարագի: Իսկ արտաքոյ կողմանէ Բ ղարղիլ ՚ի հարաւակողմն` գեղեցիկ փորուածոյ. Բ յարեւելից կողմն. եւ ՚ի յարեւելեան թեւն աղիւսաձեւ կարմիր եւ սեաւ քար. եւ ՚ի ներքոյ նորա` որպէս կշիռս. լուծն եւ թաթքն միաչափ. եւ ՚ի հարաւոյ կողմն խաչ ՚ի վերայ լուսամտին, եւ յարեւմտեանն նոյնպէս: Սալաթոռքն փորածու նկար, թէ' չորս թեւքն, թէ' չորեքին փուզէքն, թէ' ներքոյ գտակին: Իսկ զամենայն դոնսն տափակ, եւ ՚ի պարանոց Կաթուղիկէին մետասան սիւնք: Նոյնպէս ՚ի գտակն մետասան ելեւէջ, եւ խաչաթոռն նման չորից կերպիցն կենդանեաց, եւ ՚ի վերայ նորա խաչն Աստուածընկալ ՚ի փրկութիւն հոգւոց մերոց. եւ աւարտեցաւ ՈԿԶ թուին. եւ օրհնեալ անուանեցաւ սուրբ Կաթուղիկէ` գեղեցիկ եւ զարմացուցիչ տեսողացն, եւ խորան եւ տաճար բնակարան փառաց որդւոյն Աստուծոյ, յորում պատարագի Քրիստոս Գառն Աստուծոյ: Եւ ինքն իշխանն Վաչէ վախճանեալ դնի ՚ի մէջ եկեղեցւոյն` առաջի գրաբեմբին` ՚ի դրան խորանին` ՚ի հարաւոյ կողմն. որոյ հանգիստ եւ արքայութիւն պարգեւեսցի ՚ի Քրիստոսէ օրհնելոյն յաւիտեանս, ամէն: Եւ զտեղի նորա կալաւ որդի նորա Քուրտ` հրամանաւ Շահանշահի: