Պատմութիւն Հայոց

Աստ ապա սպառսպուռ ՚ի վերջ հասեալ՝ դադարէր թագաւորութիւնն գրոհի Արշակունեաց ՚ի Հայաստանեայցս. ընդ նմին եւ հայրապետութիւնն յազգէ երիցս երանեալ Լուսաւորչին մերոյ Գրիգորի։ Եւ այր իւրաքանչիւր զկամս իւր կատարեալ՝ վրդովէր խաղաղութիւնն եւ խրթնանայր բարեզարդութիւնն։

Եւ ապա ոմանք ՚ի մերոց նախարարաց դաւաճանեալք ՚ի չարէն՝ ուրացան զհաւատս քրիստոնէութեան՝ հեթանոսական օրինաց հնազանդեալք։ Իսկ աւագագոյնք երկուք ՚ի նոցանէ Շաւասպ Արծրունի եւ Վնդոյ ՚ի Դվին քաղաքէ, հրամայեն շինել զմեհեանն Որմզդական եւ զտուն հրապաշտութեան։ Եւ քրմապետ կարգէր Վնդոյն զորդիիւր զՇերոյ, եւ դնէր օրէնս ՚ի Պարսիկ մատենէ բազումեւ անհնարին բարս չարեաց գործոց՝ եւ լի մթացուցիչեւ նսեմական պիղծ ուսմամբ։ Լուեալ ապա զայս քաջին Վարդանայ՝ թոռին մեծին Սահակայ, թէ շիջաւ բարեկարգութիւնն եկեղեցւոյ եւ տօնք տարեկանաց տխրացան, յանկարծակի ապա զօր գումարեալ եւ յանդուգն արձակմամբ ՚ի վերայ հասեալ, զանօրէնն Շաւասպ փայլակնահար իմն սրով սատակէր, եւ զմարզպանն Մշկան փախստական առնէր. եւ զպիղծն Վնդոյ ձերբակալ արարեալ՝ յատրուշանի կրակին, զոր շինեաց ինքն իսկ ՚ի Դվին՝ այրէր, եւ զորդի նորա Շերոյ ՚իվերայ բագնին զփայտէ կախէր։ Եւ ՚ի տեղի բագնին շինէ եկեղեցի մեծ անուանակոչութեամբ Սրբոյն Գրիգորի, անդ փոխելով զաթոռ հայրապետութեանն. եւ հաստատեալ կացուցանէ ՚ի նմա զմեծ հայրապետն Գիւտ։ Վասն զիսուրբ հայրապետն Յովսէփ ՚ի մետաղս բանտից ըմբռնեալ էր ընդ սրբոց Ղեւոնդեանցն, որ թէպէտ դեռեւս կայր կենդանի, սակայն ոչ պարտ վարկան նախարարքն Հայոցառանց հովուի զհօտն Քրիստոսի թողուլ, զի մի՛վարատեսցին ՚ի հեթանոսական գայլոցն. կամ թէ ՚իհրամանէ սրբոյն իսկ Յովսեփայ այն իրագործէր։ Եւայսպէս ապա վերստին նորոգէր գեղեցիկ կարգ եկեղեցւոյ սրբոյ։ Եւ յայնմհետէ ապա հնազանդէին Հայք առաջնորդութեան քաջին Վարդանայ մինչեւ ցօր մահուան նորա, որ բազում պատերազմունս քաջութեան վասն առ ՚ի Քրիստոս հաւատոցն կատարեալ՝ արժանի գտանի առնուլ բազում եւ այլ եւս ընկերօքն զպսակն անթառամ յանմահ յարքայէն Քրիստոսէ։

Զկնի այսորիկ ապա լինի կատարումն սրբոյ կաթողիկոսին Յովսեփայ՝ կալեալ զաթոռ հայրապետութեան զամս ութ. ընդ նմին եւ այլեւս եպիսկոպոսացն եւ քահանայիցն Ղեւոնդեանց եւ սարկաւագաց նոցա ՚ի Պարսս յանօրինէն Պերոզէ, որք եդին ՚ի գլուխս իւրեանց զպսակն մարտիրոսական կազմեալ յամենասուրբ ձեռացն Աստուծոյ։