Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Իսկ ի թուին ՈԿԸ [668=1219] ետ թագաւորն Լեւոն զբերդն Լուլուա եւ զԼօզատի եւ ազատեաց զկալանաւոր իշխանսն։ Ի սոյն ամի եկն կաթողիկոսն տէր Յոհանէս առ թագաւորն /152բ/ Լեւոն եւ զՀոռոմկլայն ետ ի ձեռս նորա, վասնզի նեղէր յանօրինաց. եւ թագաւորն ետ նմա զԴրազարկն զի Հեղի վախճանեալ էր յառաջ։

Եւ մինչդեռ էր թուական ՈԿԸ [668=1219] պատահեաց ախտ հիւանդութեան թագաւորին Լեւոնի, ուստի եւ մեռաւն իսկ։ Եւ մինչդեռ կենդանի էր՝ եկին առ նա իշխանքն իւր, հանդերձ կաթողիկոսիւն տէր Յոհանու, եւ իբրեւ ծանեաւ զինքն թէ փոխելոց է յաշխարհէս, հրամայէր հանել զինքն ի Սիսոյ եւ տանել ճանապարհաւ Ակներոյն զոր ինքն էր շինեալ, զի յորժամ մեռցի՝ անդ տարեալ թաղեսցեն զնա։ Եւ ի ճանապարհին կոչէր զամենեսեան եւ խրատէր զնոսա անքակտելի մնալ ի սէր միմեանց եւ արիագոյն ի պահ աշխարհին, եւ անարատ հաւատ պահել տղայ դստերն իւրոյ Զապիլի, զոր թողոյր ժառանգ տէրութեան իւրոյ. դնէր եւ դաստիարակս տղային իւրոյ զմեծ իշխանն Սիրատան, որ էր տէր բազում բերդից եւ գաւառաց, ի Սելեւկիոյ մինչեւ մեր/153ա/ձ ի Կալօնօրօս, որ անուամբ նորա կոչի մինչեւ ցայսօր՝ աշխարհ Սիրատնայ։ Եւ էր սա աշտիճանաւ սենեսկալ Հայոց, որում յանձն առնէր թագաւորն զդուստրն իւր, հանդերձ պայլիւն, Յոհաննու հայրապետին եւ իշխանացն ամենեցուն. եւ բանս խրատականս խօսէր ընդ նոսա։ Եւ հասեալ ի գեօղն Մրվանայ՝ անդ զտեղի կալաւ զի տկարացաւ մարմինն ի ցաւոյն. եւ էր անդ առաքինի վարդապետն Գրիգոր, որ եւ Սկեւռացի ասի, վասն սուրբ հաղորդութեան յետին թոշակին։ Եւ որպէս յառաջագոյն պատմեցաք զորդւոյն Ունգռաց թագաւորին, որ հանդերձեալ էր գալ եւ փեսայանալ նմա, զոր պատուէր տայր իշխանաց իւրոց կատարել զեդեալ պայմանս իւր եւ պսակել զդուստրն իւր Զապէլ ընդ որդի թագաւորին յորժամ գայցէ, եւ անյապաղ թագաւորեցուցանել զնա ի վերայ ինքեանց։ Եւ ապա սկսաւ զելիցն իւր ի կենցաղոյս հոգալ, եւ յանձն առնէր զհոգին հոգալ ըստ պատշաճի /153բ/ եւ զմարմինն հանգուցանել ի սուրբ ուխտն Ակներն. եւ կոչէր զսուրբ վարդապետն Գրիգոր եւ խոստովանէր զյանցանս իւր եւ դաւանէր զխոստովանութիւն ուղղափառ հաւատոյն, եւ ընկալեալ հաղորդութիւն ի ձեռաց սուրբ վարդապետին գոհանալով զՏեառնէ, եւ էր մայիս ամսոյ Ա։ Եւ եղեւ հակառակութիւն թէ ուր հանգուսցեն զմարմինն, զի կաթողիկոսն տէր Յոհանէս բռնադատէր ի Դրազարկն տանել, եւ իշխանքն յԱկներն, ուր ինքն հրամայեաց։ Եւ իբրեւ փոխեցաւ ի Քրիստոս բարի խոստովանութեամբ, սահմանեցին այսպէս, զի հանցեն զփորոտին եւ տարցեն յԱկներն, եւ զմարմինն տարցեն ի Սիս եւ տապանաւ հանգուսցեն յեկեղեցւոջ իւրում, որոյ ողորմեսցի տէր Աստուած եւ թողցէ զյանցանս նորա։