Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
">

ԳԼՈՒԽ ՀԳ
Գնալն Տրդատայ թագաւորին Հայոց ի Հռոմ առ մեծն Կոստանդիանոս յաղագս միաբանութեան հաւատոյ:

Ընդ ժամանակս ընդ այնոսիկ թագաւորեացԿոստանդիանոս` որդի Կոստանդնեայ, եւ հաճոյացաւԱստուծոյ ի ձեռն իւրոյ ճշմարիտ խոստովանութեանն: Եւ այնպէս յաղթող երեւեալ եւ հաճոյ Աստուծոյ, մինչզի զամենայն ժամանակս կենաց իւրոց հրեշտակյերկնից երեւեալ` սպասաւորէր նմա. ընդ առաւօտսառաւօտս զՔրիստոսին նշան թագին դնէր ի գլուխ նորա. եւ ինքն ինքեան տեսանէր զսպասաւորութիւն հրեշտակի: Ապա իբրեւ լուաւ զայս մեծ արքայն Տրդատ, խորհուրդառնոյր` զի գնասցէ առ սուրբն Կոստանդիանոս: Հանդերձէր պատրաստէր մեծ Արք Եպիսկոպոսն Գրիգոր եւզնորին որդի զՌստակէս Եպիսկոպոսն եւ զԵպիսկոպոսնԱղբիանոս, եւ ի նախարարացն զչորեսին գահերէցսնիւրոյ տաճարին` որ բդեշխն կոչէին. եւ զառաջինսահմանակալն ի Նոշիրական կողմանէն, եւ զերկրորդնյԱսորեստանեայց կողմանէն, եւ զերորդն յԱրուստականկողմանէն, եւ զչորրորդն ի Մասքթաց կողմանէն. եւզայն իշխանսն` որ զկնի սրբոյն Գրիգորի գնացին իԿեսարիայ, եւ այլ բազում մեծամեծք եւթանասունհազարաւ ընտիր ընտիր զօրու, եւ խաղայր գնայր նոքօքյԱյրարատեան գաւառէ յԱրտաշատ քաղաքէ անցեալ իկողմանս Յունաց` երթեալ անցանէր ի կողմանս յերկիրնԻտալացւոց եւ Դազմատացւոց ի թագաւորական քաղաքնՀռոմ: Եւ իսկոյն զգացուցեալ աստուածասէր թագաւորինԿոստանդիանոսի եւ մեծ Հայրապետին Եւսեբեայ` ուրախեղեն յոյժ: Եւ մեծաւ պատուով ընդառաջ ելեալընդունէին խնդութեամբ. եւ հարցեալ զմիմեանս յաղագսյառաջագոյն աղետին` որ եհաս նոցա ի Տեառնէ, եւ ապասքանչելեացն Աստուծոյ, որ գթացաւ ի նոսա. եւ թէո՞րպէս ըմբռմամբ ձգեաց զնոսա ի խաւարէ ի լոյս. եւզհաւատալն երկոցունց կողմանցն պատմէին միմեանց. եւզիրսն` եւ զեղեալսն` եւ զնմանութիւնսն` եւզօրինակսն` որ ինչ լեալն էին Տրդատայ եւԿոստանդիանոսի` պատմէին առաջի բազմութեանն: Զորզարմացեալ ամենեցունց` տային փառս Աստուծոյ: Եւդարձեալ զերանելոյն սրբոյն Գրիգորինահատակութիւնս եւ սքանչելիսն պատմէր թագաւորնՏրդատ: Ընդ որ զարմացեալ երանելին Կոստանդիանոս եւիւրքն ամենայն` ընդունէին զնա իբրեւ զկենդանի վկայՔրիստոսի, որ արդ (արեւ) էր իսկ: Իսկ ապաայնուհետեւ հաստատեալ ի միջի իւրեանց Հայրապետքնեւ Թագաւորքն զհաւատ ուղղափառութեան` եւ ըստմարմնոյ սէր միաբանութեան առ միմեանս` հաստատունպահել ի միջի իւրեանց. եւ յանձն առնուին զգիրդաշնաւորութեան հաստատուն եւ անխախտ պահել իմիմեանց կայսրն Կոստանդիանոս եւ արքայն Տրդատ. նաեւ Հայրապետքն դնէին ուխտ եւ դաշինս ընդ միմեանս, զի զսէր հոգեւոր եւ զմիաբանութիւն հաւատոյհաստատուն կալցեն ի միջի իւրեանց` ինքեանք եւ որզկնի իւրեանց յաջորդեն յաթոռ ՀայրապետութեաննՀայոց եւ Հռոմոց: Եւ այնպէս ընկալեալ եղեն ի նոցանէմեծաւ սիրով: Եւ հրաժարեալ ի կայսերէնԿոստանդիանոսէ եւ ի սուրբ Հայրապետէն Եւսեբեայբազում ընծայիւք եւ պայծառ պատարագօք գայինհասանէին խաղաղութեամբ յաշխարհն Հայոց իթագաւորական քաղաքն Վաղարշապատ. եւ տուեալ ողջոյնհանգստարանի սրբոց Հռիփսիմեանց` փառաւորէինզԱստուած: