Պատմութիւն Հայոց

ԳԼՈՒԽ Լ
Յաղագս Աբրահամու` որ հանդերձեալ էր գալ յաթոռ Հայրապետութեան Հայոց` հրամանաւ Սմբատայ Վրկան Մարզպանի եւ այլոց նախարարացն Հայոց:

Սկիզբն արասցո'ւք պատմել քեզ համառօտ բանիւ` որինչ մեզ անգ է` եւ քեզ տեղեկութիւն տալոյ բաւական, եւ զայլն այլում թողցուք ժամու: Աստանօր ապա յայսմվայրի խորհուրդ արարեալ Սմբատայ Վրկան մարզպանիհանդերձ նախարարօք եւ լաւօք աշխարհիս Հայոց ժողովառնել Եպիսկոպոսաց, զի Հայրապետ հաստատեսցենՀայոց: Որ ապա ժողովեցան ի նորին իսկ հրամանէյՈստանն Հայոց` որ կոչի Դուին: Քանզի անդ էինհանդերձեալ նստուցանել. զի անդ էր աթոռՀայրապետութեան Հայոց յայնմ ժամանակի. որոյՏեղապահ Աթոռոյն Վրթանէս Քերթող` որպէս վկայենգիրք թղթոցն. եւ այլն լինէր զկնի մահուանն ՄովսիսիՀայոց Կաթուղիկոսի: Իսկ իբրեւ ժողովեցանԵպիսկոպոսունքն, ապա այնուհետեւ խնդրէ ձեռնարկ ինոցանէ Սմբատ, զի մի' թիւրեսցեն յուղիղ եւ իճշմարիտ հաւատոց եւ ի խոստովանութենէ սրբոցՀարցն, զոր հաստատեցին (ի) մեզ: Եւ զիւր ձեռնարկնտայ նոցա` նմանապէս ուղիղ եւ ճշմարիտխոստովանութեամբ եւ մեծաւ զգուշութեամբ կնքեալ եւպահեալ ի տան Տեառն: Եւ այս լինէր ի թագաւորութեանՀռոմոց Մուրկայ, եւ յեւթնուտասաներորդ ամիԱպրուէզ-Խոսրովու Պարսից արքայից արքայի` յամսեաննՄարերի: Եւ էին անուանքն Եպիսկոպոսացն այսոքիկ, Մանասէ Բասենոյ Եպիսկոպոս, Քրիստափոր ՍիւնեացԵպիսկոպոս, Աբրահամ Ռշտունեաց Եպիսկոպոս, Յովհաննէս Ամատունեաց Եպիսկոպոս, ԱհարոնՄեհենունեաց Եպիսկոպոս, Ներսէս ԲզնունեացԵպիսկոպոս, Սիոն Գողթան Եպիսկոպոս, ԹէոդոսՄարդպետական Եպիսկոպոս, Թադէոս Առնոյ Եպիսկոպոս, Գրիգոր Անձեւացեաց Եպիսկոպոս. այս տասն Եպիսկոպոսքեւ այլ եւս այսչափ Հարք եւ Քահանայք եւ Վանացերիցունք, որք ժողովեցան հրամանաւ Սմբատայ եւ իսատարելոյ այլոց նախարարացն ի Դուին քաղաք` յաղագսձեռնադրելոյ Կաթուղիկոս զԱբրահամ Ռշտունեաց, զոր իկարգիս թուեցաք. եւ խափանեցաւ այն անգամ: Բայցգոգցես թէ` իբրեւ ի Տեսչութենէ Աստուծոյ եղեւ այն. որ զի թէպէտեւ կային ոմանք ի նոցանէ` որ անկեալ էինի կամաց իւրեանց ընդ հարկաւ, եւ թիւրեալ ի հաւատոյն, եւ այլք ի բռնութենէ Հոռոմոց զկնի նոցա խոտորեալ, յայնմ ժամու դեռեւս տակաւին չեւ էին սպառ հաւատսհաստատեալ, թէպէտեւ կարծիս տային թէ հաստատեալ են: Ապա իբրեւ հաստատեցան, վերստին ի ձեռն գրոյ եւխոստովանութեան` զոր էառն եւ ետ բարեպաշտ եւամենագով մարզպանն Սմբատ. որ զի թէպէտ եւ թագաւորչէր աշխարհիս Հայոց, այլ նա լնոյր զպակասութիւնթերութեան թագաւորի Հոգաբարձութեամբն իւրովյամենայնի` յամենայնում ըստ նմանութեանն Դաւթիառաջնորդելով ժողովրդեանն Իսրայէլի: Իսկ իբրեւգնացին Եպիսկոպոսունքն, յայնժամ ի խորհուրդ եկեալմիաբան` եթէ վասնզի ո'չ եղեւ առժամս` յորպէտս իրացնժողովեալ էաք, օրէնս համարեցան ի միջի իւրեանցկանոնս կարգել. որ եւ կարգեցին իսկ եւ հաստատեցինզուխտ իւրեանց միաբանութեան առ ի խրատ եւ իխոստովանութիւն, եւ ի շահ եւ յօգուտ ոգոց: Ապադարձան իւրաքանչիւր յաթոռ խաղաղութեամբ: