Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԳԼՈՒԽ Գ
Գալուստ Մեսրոպայ վարդապետի առ Եսվաղէն Աղուանից արքայ. եւ առնել գիրս եւ կարգել վերստին դպրոցս եւ հաւատս հաստատել տանս Աղուանից, բառնալ եւ զմնացեալ աղանդսն

Յորում ժամանակի՝ Թէոդորոս Փոքր Յունացէր կայսր, եւ Վռամշապուհ Հայոց թագաւոր, եւ ՅազկերտՊարսից արքայ, եւ Եսվաղէն Աղուանից թագաւոր, եկեալերանելին Մեսրոպ յԱղուանս՝ մեծավաստակ, ընտիր անօթՀոգւոյն Սրբոյ, առ հայրապետն մեր Երեմիա եւթագաւորն Եսվաղէն։ Որոց կամաւ առեալ յանձնզվարդապետութիւնն նորա ըստ շնորհելոյ նմայաստուածուստ պարգեւին, որ Հայոց եւ Վրաց ետնշանագիր ի ձեռն նորա Հոգին Սուրբ։ Հաճեցան եւետուն մանկունս ընտիրս յուսումն. եւ զԲենիամինթարգման կոչեալ ի Սիւնեաց, զոր Վասակ Մանուկ ի ձեռնԱնանէի եպիսկոպոսին արձակեաց։ Եւ նոքա եկեալ առՄեսրոպ եւ նոքօք ստեղծ զնշանագիրս կոկորդախօս, աղխազուր, խժական, խեցբեկագունի լեզուինԳարգարացւոց։ Թողու աստ վերակացու զաշակերտն իւրՅովնաթան, եւ ի տան թագաւորի կարգեալ քահանայս՝դառնայ ի Հայս։ Անցանէ ի Բիւզանդիոն առ Թեոդոսթագաւոր եւ դարձեալ անտի՝ շրջէր աշակերտօքն։ Եւլուեալ եթէ ի Գարդման մնացեալ է հեթանոսական աղանդ, դառնայ ի Սիւնեաց եւ գայ առ Խուրս՝ Գարդմանայ իշխանեւ նովաւ ածէ յուղղութիւն, եւ ինքն գնայ ի կոչբդեշխին Վրաց Աշուշայ վասն նորին գործոյ։

Ի նմին ժամանակի երեւեցաւ Նեստորանիծեալ, որ նզովեցաւ յերկերիւրոցն յԵփեսոս։ ԵւյԵրկրորդ Յազկերտի արքայի յառաջին ամին փոխիՍուրբն Սահակ յելս նաւասարդի ամսոյ. եւ յետ վեցամսոյ անցանելոյ փոխի եւ երանելի վարդապետն Մեսրոպի Վաղարշապատ քաղաքի՝ հանգուցեալ ընդ Սուրբս։

Խոսրով ոմն՝ Գարդմանայ նախարար գնացեալի Հայս. եղեւ նմա լինել առաջի Շապհոյ՝ անարիթագաւորին. գինեզինեալ ի խնճոյսն՝ սեղեխաբարվաւաշէր ի կին մի. ընդ որ ցասուցեալ Շապհոյ՝զնդանել զնա հրամայեաց. եւ նա ի վաղակաւորն յեցեալ՝անց գնաց, եւ ոչ ոք իշխեաց ձգել ի նա ձեռն։