Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի

ԳԼՈՒԽ ԺԹ
Ի գրենոյն Ստեփաննոսի Սիւնեաց եպիսկոպոսի գտաւ այս պատմութիւն սակս աւերման Ղիոն քաղաքի եւ շինելն Հոռմայ

Ի ժամանակս Ապդանի դատաւորի առաւ Ղիոնայսպէս. քաղաքս այս յԱքայեցւոց երկրին էր հուպյաշխարհն Պողոպանիս յարեւմուտս Մակեդոնացւոցյերկիրն Եւրոպայ։ Ընդ այն ժամանակս ոչ գոյրթագաւոր Յունաց, այլ միայն իշխանք տիրէին բոլորաշխարհին։ Եւ Ղիոն էր քաղաք մեծ, որ ոչ գոյր համեմատնմա ի վերայ երկրի։ Յաւուրսն յայսոսիկ ոմներիտասարդ յիշխանաց քաղաքին գայ ի Թեսաղոնիկէքաղաք, որ է յարեւելս Մակեդոնի, ի պատճառս ինչզբօսանաց. եւ ընկալեալ եղեւ ի մեծամեծաց քաղաքին. եւ տռփեալ ի դուստր առն միոյ մեծի պատրեալ ածէ զնա իՂիոն քաղաք. զոր ծնողաց խնդրեալ իմացան, եթէյերիտասարդէն եղեւ յափշտակեալ՝ գրեն թուղթ առՂիոնացիսն եւ առնուն պատասխանի խստագոյնս։ Եւ նորաընթերցեալ յականջս ժողովրդեան իւրոյ՝ անդանօր ինախանձ բրդեցան ամենեքեան։ Կոչեն յօգնականութիւնզշրջակայսն ամենայն. եւ ժողովեալ անթիւ զօրս՝պատերազմին ընդ Ղիոնի ամս ԺԵ ապականելով զամենայներկիրն։ Եւ ապա այլ խորհուրդ մտաբերեալ՝ յղեն առքաղաքացիսն բանս հաւանականս ասելով, եթէ մեծ ենաստուածքդ Ղիոնի, եւ վասն այնորիկ տկարացաւզօրութիւնս մեր. խաղաղութիւն արարսցուք յայսմհետէեւ սէր դիցուք ընդ միմեանս, եւ զաստուածսդ Ղիոնիընծայիւք պատուեսցուք։ Եւ նոցա այսմ բանիցհաւանեալ՝ կազմեն երիվարս փայտեայս թուով ԲՌ փորգործած. եւ մուծանեն ի ներքս արս պատերազմողսզինուք իւրեանց թուով Խ հազար. եւ զերիվարսն պատեալոսկւով եւ արծաթով՝ դնէին ի վերայ սայլից եւ տանէինի դուռն քաղաքին զկորստական պարգեւսն. եւ քարոզնաղաղակէր. «Այս են ընծայք աստուածոցդ Ղիոնիե։ Քսանկանգուն էր չափ բարձրութեան երիվարացն, զորս ոչկարէին մուծանել ընդ դուռն քաղաքին՝ քակէին մասնինչ ի պարսպէն եւ ի ժամադրութեանն ել

անելոյ արտաքս, զոր արարեալ ունէին, ընդխրամն, զոր հատին, մտանէ բազմութիւն զօրացն իքաղաքն եւ մատնի քաղաքն ի բերան սրոյ՝ ծերք եւտղայք, իսկ զկանայս նոցա գերեալ՝ մտանեն ի նաւսնդառնալ յերկիրն Ասիական. բայց հողմ ուժգինյարեւելից եկեալ՝ վարէ զնաւսն՝ մղոնս երկու հազարեւ հինգ հարիւր եւ ընկենու արտաքս յերկիր օտարական, որ կոչի Իտալիա։ Անտի կամէին միւսանգամ նաւելյերկիր իւրեանց. իսկ գերեալ կանայքն ի մէջ գիշերինհրով տոչորէին զնաւսն՝ մինչեւ ոչ մնալ եւ ոչ մի, զիմի՛ երթիցեն ի ստրկութիւն։ Եւ տեսեալ արանցզեղեալսն, յոչ կամաց դադարեալ յաշխարհին՝ամուսնացան ընդ գերեալ կանայսն։ Եւ ետ բազումժամանակաց զմի ոմն ի միջոյ ժողովրդեանն առաջնորդինքեանց կացուցանեն՝ Հռոմելոս անուն, որ հեռագոյնի ծովէն մղոնս ԻԵ շինէ քաղաք իւր անուն Հռոմ. սոքաեն ազգ Հռովմայեցւոց։ Եւ այս յետ չորեք հարիւր ԽԱամաց եղեւ, յետ առնլոյն զՂիոն։ Եւ յորժամ եղեւ ԽԴամ, նստաւ թագաւոր ի Հռոմ Փիլիպպոս։ Եւ երբ Ռ ամ էրՀռոմայ շինելոյն՝ եւ անտի փոխեաց զթագաւորութիւննի Բիւզանդիա Կոստանդիանոս, որ այժմ կոչիԿոստանդնուպօլիս։