Թղթեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Պատասխանի տեառն Պետրոսի Հայոց կաթողիկոսի սակս տրտնջոյ զորդւոյն Աշոտի մինչ կինն վաղճանեցաւ:

Եկն եհաս աւետաւորս տառ տարրական իմ նուիրաձիր իբրու զսիք զովացուցիչ եւ զտարաբ ի տապացեալ ժամանակս. եւ արծարծեալ վերստացայ զհոգի իմ ի դրանց դժոխոց. այլ զայրական սերտութիւն քո մշտածան յարակցութեամբ տեղեակ եմ. վասն զի բազմատեւական համբերութիւն քո յանհունն հասանէ գիտութեան զգալեացս. սակայն եւ երբեմն սրտմտականն ընդդէմ օձին. յիշեմ յայսմ վայրի զՅիսուս զայրացեալ. եւ ո՞ւր արդեօք` ի վերայ ալեացն եւ առ Ղազարու. նա եւ մռնչեաց անդ. սաստիւ դողացուցանէ զիշխանութիւն այսոց եւ կորզէ զորս կամէր. նա' եւ ի բազում փորձութեանն լռեալ, զհամբերութիւն ուսուցանելով մեզ. եւ երբե'մն զկնի փորձութեանն ոչ հանդուրժեալ այլ յետս զարկուցանէ եւ ապա թոյլ տայ նմա. եւ եթէ պա'րտ է ասել, ոչ յիւրումն գաւառի ընկալան զնա. բարձրագոյն եւս, յիւրսն եկն եւ իւրքն ոչ ընկալան: Գիտեմ եւ' ի հեթանոսս զնշանսն եղեալ եւ գովելոյ արժանացեալ եւ յԻսրայէլի ոչ այնչափ հաւատս գտեալ:

Այլ քոյդ կապանս եռակի իմն հանդիպել, զոր դու խնդամտութեամբ ընդունիս. սակայն այսպիսի աղէտ տարակուսանաց ինձ ոչ եհաս երբէք որպէս այժմուս, զի հօտ անհովիւ մանաւանդ եթէ ես իսկ մի ի նոցունց մոլորեալ, զոր ի վերայ ուսոցդ դնել կարօտէի. զի ոչ ուղէգնացութեան էի զկնի այլոց օտարաձայնութեան. քանզի ի քեզ զբոլորն շարաբառնիլ հաւանէի եւ զնաւապետդ կապեալ այժմ. զի՞նչ ղեկավարացն հասցէ աղէտ. որ եւ այժմ ոչ տեսութեան կամ գործի, որպէս նախասացի, եթէ կարօտեալ տառի տեսանելոյ քոյ. եւ ոչ հնար էր յիշխանացդ պաղատան մանաւանդ յայդմանէ, որ զբոլորն պտուտկէ չարիս, որպէս յայնժամ զծովածին հօրն քո յԵգիպտոսէ եկեալ, որ կարօտ էր առ արքայ մուծանել, ապա ի պատառուած եղեգան փորուածի ծպտեալ զտառ գծի իւրոյ այնպէս ծանուցանէր. զոր այժմ յարամանեալ պատկանի տարացոյցն այն, զոր յուսամք որպէս նոցայն կատարել. զոր յերիս աւուրս ոչ ընդ իշխանս շրջին, այլ ի հրեշտակէդ պարարուն զպատգամս աստուածեղէնս լուայ թէպէտ եւ անյարմար. սակայն ի նշանացն ի բանիցն միով զբիւրսն ծանեայ, քանզի սովորեալ էի հնարից եւ խաբէութեան անօրինացն եւ սակս կաթոտաբորբորիտոն եւ վաւաշ կիւսակերտօղ եւ օճիրագործ հատընկէց վհուկ ճուաղանն, զոր խափուցանօղ իմն եւ զարհուրեցուցիչ յարուցանէ մրրկեալ ալիս, որպէս ճուաղանց է ճարակ ճռուողել ի գիշերի յանկողինսն, զարկումն եւ շարժումն լլկանաց, եթէ զիարդ համարձակիւր ընդ վիմիդ հաստատուն. կամ կարէ կարկատել կեղծաւորելով բան զօրէն կուրի բանդականին տիտանեան դայեկաց: Բայց միայն վէմ գայթակղութեան եւ գլորման դոցա խնդրել, եւ հարեալք փշրին, ոչ զբարութիւնսն վայելով զայրացուցանեն. հոգի է հեզութեան եւ զայրանայ մեղուցելոցն: Արդ ինձ եղիցի զփորձ առնուլ հեզութեան, եւ դոցա զսրտմտութեանն մանաւանդ վիժածին այն վատթարածին, որ բազմամեայ ձանձրութեան ներկմամբ իբրու զձանձախարիդ որակացեալ սովորական խեղկութեամբ յառնամոլութեան զօրէն Արամազդեան առ Արգիացիսն յափշտակութեան մանկանց, որ մատռուակէին, կամ զԱռիդինեացն եւ զսոկրատեանցն գոմորական եւ սոդոմայեցի անպատկառաբար պագշոտութիւն. եւ տակաւին հնարի դիւթութեան կիւսոյ եւ վհուկս ընդ ինքն խորհրդածուս յուս իւր բառնայ ստանձնեալ որպէս Կենտիւռոս Պռիւդայն, որ առ Նեբրոթաւ նահապետ. եւ ահա' ոչ թողից չասել` մինչեւ ոչ անկցի ՚ի վիհ ծծմբեայ, ոչ խաղաղասցի աշխարհ. վասն զի այսպիսի ծնանի երկիր կարապետ, այն. զոր կապեսցէ Տէր Յիսուս հոգւով բերանով իւրով: Այլ սակս թխտի քո յափշտակելոյ յուղւոջ մի անկցի քեզ երկիւղ կասկածանաց, զի ոչ համարձակի ոք յիմմէ. այլ զի գրեալ էր քո, եթէ զկնի մահուան կնոջ իւրոյ առաւել է ի սէր հօր նորա, այսոքիկ շամիրամեանն յուլիս թերեւս դիցն լեզեալ յարուսցեն զԱրայն, որում տռփէր հրացեալն այն բորբոքմամբ, այլ մեք ըստ հրամանի եւ ըստ գրոյ քո արասցուք զամենայն ողջ լե'ր: