Թղթեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Առ եպիսկոպոսն Մոկաց եւ Մանազկերտոյ պատասխանի թղթոյն մխիթարութեան:

Քանզի բնաւորեալ է բնութիւն ընդհանուր լուսոյ յիւրն յեղափոխել զտեսողաց տեսութիւն, թէպէտեւ յորակութենէ կամ ի տրամադրութենէ ախտի զնուազութեան եւ զտկարութեան ընկալեալ եղեւ պատահումն, սակայն ըստ կարին յօժարաբար ցուցցէ զերեւակայութիւն, եւ բժշկաց յառաջինն վերարծարծել քաջողջութիւն:

Այսպէս քոյդ լուսատեսակ եւ մաքուր եւ աստուածային վսեմական պայծառութիւն զիմս նսեմացեալ եւ ծմակացեալ մտածութիւն վերարծարծեաց, կամ եթէ զորակութիւն խօթութեանս յառաջինն վերստին արծարծեաց լայնատարած եւ ընդարձակագոյն մխիթարական եւ զովացուցիչ բանիւ եւ գրով: Քանզի գիտէ քոյդ մեծահանճար մակամտածութիւն, եթէ որպէս ըստ մարմնոյ պատահումն էհաս ինձ ալեաց` զպատանի հրաշատեսիլ եւ զգօն ծածկել, յորմէ ակն ունէի ծածկիլ, եւ զուղեւորութիւն դարձի ոչ գտանել մերձ առ իս եւ ոչ տեսութեանն արութեան արժանանալ, եւ ամենայն տարակուսական աղետից եւ թշուառութեան պատահել ախտի: Զոր հազիւ հազ աղօթիւք միայն հայցէի յանպատշաճագոյնսն ոչ դողացուցանել զիս Տեառն այնմ, որ առաւել քան զմեզ գթայ, եւ տարաձիգ է նորայն գրգանս եւ գորովումն, քան զհօր եւ զմօր, կամ երկինք յերկրէ, կամ ի ծագաց երկնից մինչեւ ի ծագս նորա: Թուի ինձ եթէ ոչ այսմ չափոյ եւ տարացուցի պարտիմք հաւանել, այլ անդր քան զմերս գիտէ զպատշաճագոյնսն յարդարել: Վասն որոյ օրհնեցի, գոհացայ եւ գոհացայց, բարեբանեցի եւ փառաւորեցի: Քանզի գիտեմ, եթէ ոչ էր պատուհաս, թէպէտեւ պարտիմք զպատուհասն գոհութեամբ ընդունել, այլ ողորմութիւն եւ բարեբանութիւն եւ երախտաւորութիւն առ իմս տկարութիւն եւ նուաստութիւն զնորայն իմանամք մատակարարութիւն:

Քանզի եթէ պատանին յառոգութիւն մարմնոյ հասեալ էր եւ մեղօք տղմատիպ կենցաղոյս մեղկեալ եւ առաջի իմ գնացեալ, արդարեւ ողորմելի եւ թշուառագոյն համարէի պատուհաս. զի ի մերձակայէս պակասեալ ոչ ունելով եւ հայրենեաց. նախուստ զրկեալ, ողորմելի պատահ պատուհասի ինձ հասանէր:

Բայց եւ զայն ողորմութեամբ եւ գթութեամբ եւս ընկալնուլ հաւանիմք, զի թերեւս մերոց հոգւոց ի բազմազան տարակուսանաց ախտից զփրկութեանն հնարէր հանճար: Դառնագոյն դեղօքն ի մերձակայումս զմեզ բժշկել, զի զերանութեանն բացցէ մեզ դուռն սգաւորացն:

Ո~րչափ եւս առաւել պարտիմք այժմ փառաւորել զամենառատն եւ զամենաբաւականն Աստուած, որ ի մէնջ արժանացոյց ընկալնուլ պտուղ: Եւ պատանի արդարեւ յիւրն պալատան եւ յանմատոյց լոյս առանց պատասխանւոյ եւ յանճառ եւ յերանաւէտ կեանս տարեալ, ի խոնարհագոյն աշտիճանէ անթիպատ պատրկութեամբ, թագաւորեցոյց եւ զայն յաւիտենական եւ առանց թառամելոյ կուսական բրաբիոնաւ մաքուր եւ լուսաշաւիղ գնացիւք:

Զոր երանեմ եւ զիմս շաղախեալ եւ ի ծովածուփ կենցաղումս մեղկեալ եւ եղկելի կենդանութիւն, յորժամ զմտաւ ածեմ զայսոսիկ, սակս իմ եղկելի հառաչմամբ հեծեծեմ եւ արժանի համարիմ զարեանն հեղուլ արտասուս: Իսկ վասն նորա յաչաղիմ, նախանձիմ, բայց եւ սակս զի իմ է, գոհանամ, փառաւորեմ, օրհնեմ, եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ յաւիտեան: Թերեւս ժառանգութիւնն իմ, զոր կորուսի, իմն ընկալցի մանուկ, զի մի' բնաւին արտաքոյ լիցուք, կամ բարեխօսեսցէ առ այն, որ ընկալաւն, զի եւ ինձ տացի ժամանակ ապաշխարութեամբ մաքրել զյանցանաց իմոց բազմութիւն աղօթիւք սրբազանդ եւ ծայրագոյն հարց, ողջ լե'ր: