Թղթեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Յաղագս նկարագրութեան սրբոյ եկեղեցւոյն սրահի գաւթի գրեաց զայսոսիկ եւ սակս Մանիքեցւոց:

Բազմաց մոլորեալ ի սնոտի մտածութեան իւրեանց յածման բաղբաղեն ի խորհուրդս իւրեանց, կասկածանս բերեալ կարկատեն զրաբանութեամբ, կռապաշտութիւն զմերս պաշտօն համարելով իբր եթէ պատուողացն զնշան խաչին եւ զպատկերս սրբոցն: Տակաւին դիւապաշտութեամբ հաւանեալ զմեզ ասեն եւ զայսոսիկ, ոմանց յայտնապէս վարդապետութեամբ ուսուցանեն, եւ ոմանք ի խորհուրդս իւրեանց բաղբաղեն իբրու զխմոր անհաւատութեան եւ չարութեան, նաեւ ոմանք ի նոցունց յեկեղեցի եւս ձեռնարկեն եւ յամենայն քահանայագործութիւնս եւ ի խորհուրդն սարսափելի եւ ահաւոր աստուածային մարմնոյ եւ արեան: Եւ այսոքիկ բնաւին որոշելոցն յԱստուծոյ եւ յուսոյ յարութեանն ոչ ունողացն, որք ի Մանիքեցւոցն ուսեալք անուանելոցն Թոնդրակեցիք:

Այլ դու որ եսդ քրիստոնեայ, արժանացեալ կոչման եւ լուսափայլութեան սրբոյ աւազանին, եւ հաւատացեալ յուսոյ յարութեան, եւ երկրպագեալ սրբոյ Երրորդութեանն, յորժամ տեսանես զնշան խաչին, երկրպագցես, յիշելով, որ վասն քո խաչեցաւ Յիսուս Քրիստոս, եւ տեսցես զքեզ ընդ նմա խաչակցեալ, եւ ի բաց դիցես զամենայն կենցաղական մտածութիւնս, ողջունեսցես զնա շրթամբք եւ ասասցես այսպէս. Քրիստո'ս Որդի Աստուծոյ ի ձեռն սրբոյ նշանին քո ողորմեա' ինձ ըստ հոգւոյ եւ ըստ մարմնոյ եւ յիշեա', զի գինք արեան քո եմք, զի ի ձեռն խաչի քո փրկեցեր զմեզ:

Իսկ զպատկեր սրբոցն պատուեսցես եւ կացցես յաղօթս, զմտաւ ածելով զչարչարանս եւ զնահատակութիւնն նոցա: Ուսուցիչ քեզ հաւանեա' եւ զազգակիցն քո վկայ ճշմարտութեանն, բարեխօս առ ճշմարիտն Աստուած կալցես, զի այն, որ ոչ ննջէն, ըստ հաւատոց քոց ի ծառայ նորա իբրու մարտիւրոսի մարտիւրոսասիրիդ ողորմեսցի: Կամիմ զի, չար կարծիս քո եւ զբաղբաղանս թաքուցեալ, սակաւուք յուղղութիւն ածեալ մաքրեցից: Կամի՞ս դու զայսոսիկ դաւանութիւն հտպտանս եւ աղճատանս իմն կարծել. սկիզբն առնել սկզբանն կամիմ եւ կարճառօտ հատանել:

Պատուի նախուստ ի դրախտին փայտն կենաց եւ գիտութեան, ոչ մերձենալ ի նա ժամանակաւ իմն հրաժարեցուցեալ եւ զկնի սրովբէիւք պահեալ: Պատարագոք եւ Աբէլ հաճոյ լինի այնմ, որ ոչ էր կարօտ: Տապանաւ ապրեալ Նոյի եւ իւրոցն, եւ թուով եւ չափով ընդունել ի նա, այլ ոչ բազմաց մտանել եւ յելանելն պատարագօք գոհացեալ եւ ընկալեալ յԱստուծոյ: Պատուի եւ յԱբրահամէ ծառն Մամբրէի, եւ խոյ փոխանակ տուեալ լինի Իսահակայ: Եւ պատարագօք հաճոյ եղեալ ցուպն Յակովբայ, երկիցս ի ջուրն ստորեդեալ եւ ծնունդք խաշանց, օծումն վիմին եւ տեսիլն աստուածային օրհնութիւնքն առ որդիսն եւ որ յաղագս Յովսէփայ գրեալ պատուել ոսկերացն հարցն պատուիրեալ բառնալ ընդ ինքեան, ապրելն Մովսէսի մանկաբարձացն ի ջրոյն, նշանք եւ արուեստք ի ձեռն գաւազանին, տախտակին յաստուածուստ տուեալ, եւ պատուելն զնա, խորանն եւ սեղանն, որովբէքն, քաւութիւնն, տապանակն, աշտանակն եւ բոլոր կահք խորանին եւ զգեստ քահանային, պանսն, սպանդսն հնգից կենդանեացն անուանելն ըստ թուոյն, մանանայն, սափորն ոսկի, գաւազանն Ահարօնի, իւղն օծութեան, օձն պղնձի, աւազանն եւ ամենայն նշանք եւ արուեստք, որ անդր ի ձեռն Յեսուայ եւ տապանակին գործեալ:

Քննել ձեռնարկես, զի իմասցիս, եթէ ոչ հաւատան բնաւին ոչ հնոյ կտակարանաց եւ ոչ նորոյս, եւ ոչ իսրայելացի աստուածատես լեալ, արժանանաս որդի Աբրահամու, որ հաւատացն յԱստուած եւ համարեցաւ յարդարութիւն: Եւ ոչ ի հեթանոսացն, որոց լոյս ծագեաց, այլ տակաւին ի խաւարին բնակիս. կոյր ոչ ունելով առաջնորդ, կոյր զմեզ կասկածելով զամենեսեան զհնազանդեալսն Աստուծոյ, եւ զպատուօղս օրինաց նորա, հրամայեալ հպատակս բամբասեալ հեգնաբանե՞ս: Եւ եթէ ոչ յայտնապէս համարձակիս, սակայն ի ծածուկ խաւարին եւ աղջամղջին խորհրդովք հիւանդացեալ դնիս, կուրաշաւիղ ճանապարհ ստացեալ եւ յանհաւատութեան միգի մոլորեալ: Լո'ւր ինձ այժմ եւ լուսաւորեա' զաչս հոգւոյ քո եւ ե'րթ զճանապարհ նախահարցն եւ նահապետաց, մարգարէիցն եւ առաքելոցն, մարտիրոսացն եւ վարդապետաց սրբոց եւ լո'ւր Մովսէսի:

Մի' եղիցի ի տան քո կշիռ մեծ եւ փոքր եւ յայտնիս մեզ եւ որդւոց մերոց եւ ի ծածուկսն Տեառն Աստուծոյ: Արդ պինդ կալցուք զխոստովանութիւն յուսոյն մերոյ եւ լուսաւորեալք լուսով երեսաց նորա, գնասցո'ւք ի լոյս, զի ծագեսցի ողորմութիւն մարդասիրութեան նորա եւ ննջեսցուք յուսով եւ զարթիցուք, զուարթերես հանդիպելով ամպովք ընդառաջ Տեառն յօդս: Եւ փառաւորեսցուք զՔրիստոս Աստուած յոյսն յարութեան մերոյ ընդ Հօր եւ ընդ սրբոյ Հոգւոյն, որում փառք պատիւ եւ զօրութիւն եւ իշխանութիւն յաւիտեանս յաւիտենից ամէն: