Թղթեր

Աստուած բնակեցուցանէ զմիակրօնս ի տան եւ հանէ զկապեալսն քաջութեամբ. եւ Զի՞նչ բարի է եւ զի՞նչ վայելուչ, զի բնակին եղբարք ի միասին, եւ Տէ'ր, ո՞ կացցէ ի խորանի քում կամ ո՞ բնակեսցէ ի լեառն սուրբ քո: Զայսոսիկ միշտ զմտաւ ածեալ ձեր եւ զկնի այսր զմեծին Եսայեայ Նաւ խռովեալ փութայ ի նաւահանգիստ եւ անձն ժուժկեալ խնդրէ զանապատ. այլ եւ զերանաւէտ ինն աստիճանեանն բան, որ է խարիսխ եւ հիմն հաւատոյ նորոյս Իսրայէլի. զօրէնսդրութեան ուղէգնացութիւնս ճանապարհորդութեան ի լերին անդ ծայրս ընկալեալ երանելի առաքեալքն ի Տեառնէ, որով ի բարձրագոյնս հանել մեզ նշանակէ լեառն եւ ի բոլորս կենցաղական տղմատիպ ծովածուփ ցնորից ի բաց կալ եւ ընդ Յիսուսի լինել:

Յայսոսիկ հայելով ձեր, սրբազանդ տելէտի'սք, կամ ըստ երանելոյն Անտոնի ծայրացելոյն, եւ պարառաջ բոլոր կրօնից անձնացելոց զձկունսն տարացոյց կացուցեալ, խրատէր. բայց եւ Պօղոս ի լերինս զկարօտեալսն ի յայրս եւ փապարս բնակեալ ասէր, որք հաւանեալք զգեստու մաշկեղինաց եւ մորթոյ այծեաց: Զորս բոլոր աշխարհս ոչ համեմատ գոլ նոցա կարծէր, իսկ Եղիա, ի լերինս բնակելով, ի բարձրագոյնն արժանանար ելանել ի լեառն, եւ Կարապետն յանապատի թէպէտեւ ոչ ի լերինս սակայն սակս տնտեսական հրամանին յեզերս գետոյ:

Արդ աղէ~ ե'կ դու, սակս լերանց ոչ դանդաղիմ քեզ իմաստասիրել: Որ յուսայ ի լեառն Տեառն, եւ Լերինք շուրջ են զնովաւ, Լեառն Տեառն լեառն պարարտ, Լերինք ցնծասցեն առաջի Տեառն, Մինչեւ լերինք հաստատեալ էին, եւ Լերինք բարձունք եղջերուաց են, եւ Մատերո'ւք առ լեառն իմանալի, լեառն զոր հաճեցաւ Աստուած բնակել ի նմա, Երկիր պագէք ի լեառն Տեառն: Եւ զի ի լերինն միշտ երեւէր Աստուած Բանն, թուի եթէ զմեզ ի վեր հանէր, ի լեռնէ բղխին աղբերք յստակք եւ ականակիտք եւ զստորս կացեալսն առոգանեն, եւ ի լեառն ապաւինին փախուցեալքն, եւ յարեգակնային ճառագայթիցն յանստուեր տապոյն զովացեալք:

Եւ զի՞նչ առ այս քեզ ի մէնջ բան. միթէ՞ կամիմք զերծուցեալ ի մէնջ լեառն ուրեք. կարծիս կասկածանաց հասանէ քեզ, քաջ գիտեմ, եթէ եւ ոչ մի. վասն զի ընթերցեալ է մեր ներկուռ վերծանութեամբ զմատեանն երկրորդ սրբոյն Սեղբեստրոսի եւ անտի զփորձ առեալ եմք զլերանցն իմաստասիրել: Յիշեմ աստանօր զլուսատեսակ եւ զվսեմական զաստուածութեանն յայտարարութիւն ի Թաբովրականն լերին, եւ սակս մեր զաղօթելն եւ զմեզ խրատելն է Ձիթենեացն լերին, որպէս եւ զհամբառնալն առ Հայր ի նոյն անտի լեռնէ, եւ զայլն որ նախ քան զայս տնօրինէր ճշմարիտն Աստուած եւ Փրկիչ:

Որ ոչ իբրու զայն, որ Յայտնէ լեառն հրահոս սուզիւր ի բերանս հրոյն, աստուածացուցանելով զինքն. զոր ծածկէր կիւսն այն հպարտացեալ, որ եւ կօշկացն յայտնէր կեղծիքն կորստեան: Կամ որ յՈլիմպիոսին աճապարէր ծայրս ելանել, զի ընդ Ապողոնի թռուցեալ երթայցէ ի Կրիտէ սակս աւետեացն հօրն Արամազդայ կրկին թագաւորելոյ իջելոյ յերկկնուստ: Կամ զԱռռիքոսին ի Պառնասոս երիվարաւն վազեալ: Գիտեմ եւ զԲիւրասպի ի լեառն Դաբաւանդ, որ է Կենտոռոսն Պռիւդեայ: Ոչ մոռացայց զՍպանդիարն ի Սաբալանին կալով լերին, կամ զմեր Արտաւազ ի ծայրս Այրարատեայ ի Մասիքոհն: )

Զայսոսիկ տարազ տարացուցի առաւել քան զբիւրսն մեզ վիպասանել ոչ դժուարին. այլ դուք, ո'վ սիրելի'ք. եթէ սակս Աստուծոյ, երանելիք էք, ապ՚եթէ ի մէնջ փախեայք եւ ի մերոյս նորագոյն հռետորական բանից, զկնի այսր գրեցից սուղ ինչ հակաճառութիւն, եթէ այն, որ Աստուած կացոյց զՅիսուս ի վերայ արտեւանն լերին, տակաւին շրջի զկնի մեր, զնոյն ցուցանելով ի դուզնաքեայ կենցաղումս:

Այլ դուք, եթէ կամիք առ մեզ զիջանելն, էջ երբեմն Յիսուս յԵրուսաղէմ եւ շրջէր ընդ Հրէաստան, եւ այլուր գտեալ տեղի մի տափարակ եւ չոգաւ յԵրիքով եւ Յորդանան եւ յեզերս ծովուն, մտանէր եւ ընդ յարկաւ մաքսաւորաց, եւ ի ծովու շրջէր, եւ նախքան զայս յԵգիպտոսէ կոչիւր, եւ տաճարին քարոզէր, եւ այլուր նախ քան զմարդեղանալն Աստուծոյ Բանին Յակովբայ լինել գօտեկռիւ, եւ զինւորեալ եւ հեծեալ, յօգնականութիւն Յեսուայ փութացեալ, եւ ի Քոբարն գետ մարգարէին երեւեալ: Եւ այսոքիկ սակս այր. զի ոչ միայն ի լերին կարող եմք զԱստուած Բանն ի մեզ ընդունել, այլ եւ յամենայն տեղւոջ, վասն զի ընդ ամենայն տեղիս է տէրութիւն նորա:

Այլ եկն առ մեզ նամակ յանտառէ կեղերջական տրտունջ տոչորեալ սրտի յեղանց, յեղջերուաց եւ ի բոլոր գազանաց, եթէ ելեալք ի դրախտէն, զմեզ ի մերոյն սեփականէ արտաքս հանին, իսկ Դաւթայ մեզ ի լերինս հրամայեալ կալ. այժմ եւ անտուստ հալածեն: ) Արդ գրեա' նամակ պատասխան, զկնի հրեշտակացդ առաքեա', եւ դուք ողջ լերո'ւք: