Թղթեր

Զաստուածպետականին Յիսուսի եւ ամենայն ծայրութեանց ծայրագունի համեմատեալ եւ միեղենաբար կցորդութեամբ յարամանեալ մաքուր եւ սրբազան աջոյդ մակագրեալ ընկալայ զտառ, յորում զովացուցանօղ եւ փարատիչ մխիթարական յաղագս անեզրական եւ անտանելի տարակուսանաց կործանման բոլոր Արամեան նահանգի:

Իսկ իմս գերակատար եւ անհամեմատ կործանումն եւ հրայրեցութիւն տոչորման` ի հայրական խնամոցն զրկեալ, եւ տարաշխարհիկ տատանեալ, եւ արտալածեալ ի բնականագոյն սեպհականէ եւ ի նախնեացն շիրմանց, թշուառական եւ ողորմելի աղետիւ իբրու զանկենցաղ վարեալ, ըստ մեղաց իմոց պատահեալ բախտի: Եւ զի՞նչ արդեօք, մի՞թէ ի վերայ դորա ողբս առից, զի զարժանապէսն արձակեցից ձայն դամբանական եւ ողբերգական, կամ ներբողականս նմանապէս գերեզմանական բանաստեղծութիւնս: Ոչ զայսոսիկ պարտ վարկանիմ` անյարմարական եւ անհոյծ բանիւք տաղտկացուցանել զլսօղս եւ զմեծագոյն եւ զանտանելի բարձրութիւն վեհագունին փոքր կացուցանել: Այլ միայն զայսոսիկ սակաւուք բարբառել` ինձ տալ զթշուառութիւն, եւ արժանապէս զտարագրութիւն, եւ զոչն արժանանալ վերջին ողջունի եւ համբուրելոյ ձեռին, կամ եթէ նախքան զնա պատահեալ փոխման յընդդիմահար եւ ի դառն կենցաղոյս, եւ նորայն արժանացեալ աղօթից, եւ ծածկելոյ նովին ձեռօք իբրու զգեղեցիկ հարցն զմանկունսն յընկողնոջ, յորմէ բազում անգամ փարելով հուպ կրծից սրտի իւրոյ հանդէպ ստեանցն եդեալ, դէմս իմ համբուրէր, եւ ի գորովելոյ գգուանացն նիրհեալ, ննջէի, իսկ նա տքնեալ տենչայր միայն զիմն ոչ որուշել: Յայսմանէ զարհուրէր ուրեմն տեսանօղն այն մերձ զիս միշտ կամելով խոկայր, եւ զամենայն խակութիւն մանկական մերոց տից իւրովին հեզութեամբ համոզեալ ջանայր հանդարտեցուցանել:

Եւ այժմ զիա՞րդ զնորայն երախտեաց եւ զբարեաց առբերեալ պատմեցից: Քանզի կապեալ լեզու ի բան, եւ մանրեալ ձեռաց, եւ խափանեալ մտաց զիմս իմասցի քոյդ սրբազանութիւն. քանզի մի՞թէ առ ի՞մս միայն պարտ է գրել զնորայն նախախնամութիւն, կամ առ ընտանիս իւր եւ դրացիս եւ սիրելիս կամ որք ընդ նորայն հովանացեալ շնորհի. այլ արեգակնային ճառագայթից համանման ասել զնա ոչ դանդաղիմ, առ բոլորս բերեալ զլոյս իւր. եւ որպէս յամենեցունց խոստովանեալ, ակն տուընջեան անուանի, որք միանգամ տեսանեն զլոյս: Որպէս ամենայն տիեզերական բնակութեան թորգոմեան ազգին ասելի է զայրս զայս իբրեւ զակն տուընջեան, նաեւ ոչ միայն մերոցս նահանգի, այլ եւ այլազանց եւ այլանդակաց: Քանզի ո՞ ոք յառաջագոյն իբրու զսա լուաւ, կամ վերծանեալ ի մատեանս բոլոր դիւանաց գտեալ ընթերցեալ. եւ կամ ո՞ ոք ակն ունելով, յուսացաւ լինել սոյնպիսի. զորմէ թուի ինձ եթէ կամեսցի ոք տաղասացութիւնս գովասանական առնել ըստ սովորութեան պուետիկոսաց, պարտեալ յանճառելիսն սորա յուսայ առաքինութեանցն ծայր. վասնզի զոր ըստ արժանն վարկցի ճշմարտել, զոր եթէ նախքան զմեզ եղեալ սորա, էր արդարեւ անհաւատալի, եւ առասպել զպատմութիւնն կարծէաք իբրեւ զԵլլենացւոց հոմերական առասութիւնս, որ յաղագս դիւցազանցն: Բայց զի ըստ սովորութեան ողորմութեան իւրոյ միշտ խնամէ զմեզ Ստեղծօղն եւ զօրինակս եւ զյանդիմանիչս ոչ նուազեցուցանէ ըստ իւրաքանչիւր դարուց, եւ զի մի' անհաւատասցուք նախ քան զայսոսիկ իսկ իմոյս տկարութեան վերագոյն ասացի ոչ ըստ արժանն զնորայն արժանապէս ասել:

Եւ յիրաւի զանճառելիս նորա խոստովանիմ, որ եւ ոչ իսկ եմ արժանի գովասանութեան. քանզի որք զներբողականս արժանապէս մատենագրեն, նման նոցա վարս յանձին ստացեալ են: Սակայն ի վերայ իմ ողբս առից մշտայարմար, որչափ ի կենցաղումս ծփեալ իբրեւ զանկենդան կեամ, եւ յայսոսիկ միայն զայս զնորայն ասացից:

Աւա~ղ որդւոյս սիրեցեալ եւ կարօտեալ ի սուրբ եւ ի քաղցր հօրէն. աւա~ղ տարագիր եւ արտակացեալ յաստուածային քո խրատուէ. աւա~ղ կենդանութեանս, որ երանեմ վախճանելոյդ. զի՞նչ զքոյդ ասացից ողբերգական. հա'յր, արի իբրեւ զՅեսու քաջամարտկութեամբ յոքնախումբ ճակատամարտս հրաշից արժանացեալ դիւցազնական ընդ քոց հաւոց. որ եւ ոչ Արտաշէսն այն Երկայնաձեռն, կամ որ նախ քան զայսոսիկ Արշակ, որ եւ նորայն նմանապէս գեղոյն եւ ամենայար նման հասակաւ, գեղեցկապարանոց եւ չքնաղադէմ տեսլեամբ որպէս Արայն մեր եւ Անուշաւանն Սաւսանուէրն Արայեան, մաքուր վարուք եւ ողջախոհութեամբ յանգեալ ըստ քումն նախնւոյն մերոյ, Գրիգորի Լուսաւորչի եւ ծնողի, հայրենասէր եւ աշխարհաշէն ըստ մերոյն Արամայ. քաջահանճար եւ ուշեղ, իմաստուն եւ խոհեմ, հեզ եւ հանդարտ, արդարադատ եւ անաչառու, առատ եւ զուարթ, մարդասէր եւ օտարասէր, անոխակալ եւ անյիշաչար, անապատասէր եւ կրօնաւորասէր, եւ ամենայն բոլոր բարեաց օթեվան. քանզի յօրինիչ ձեռն եւ կերտացօղ, եւ առատաձիր գանձուց բաշխումն, յոքնաբուն վկայից կազմեաց խորան, եւ աստուածային խորհրդոյն կանգնեալ սեղան, եւ միանձանց բնակութիւն, եւ կենդանի վկայից եւ խաչակրօն դասուց եւ անմարմնոցն համեմատեալ միեղինաբար ստացեալ վարս. սակս որդւոյ մարտիւրոսասիրիդ այդպիսի աջողեալ վիճակ. յիւրեանցն փութացեալ զքեզ կացուցանել յերկնային խորան. քեզ այդմ հասանել մասին ըղձալի էր եւ քոցս պարծանս յաւէտ. զի սկսեալդ ի մանկութեան բարձրագոյն եւ սուրբդ անուանեալ իշխան պարտ էր եւ ի բարձրագոյնս դարձեալ հասանել եւ ի բարիսն աւարտել, որպէս հանդիպեցար բախտի:

Իսկ մեզ զի՞նչ, որբութի~ւն եւ թշուառութի~ւն եւ տարակուսա~նս. այժմ ոչ պատկառեմք զանիրաւսն գործել եւ ոչ փութամք յառաքինութիւնս եւ ի բարեգործութիւնս. ի քումմէ գաւազանէ զերծեալք, ո՞ զմեզ այժմ խրատէ. եւ ո՞ մատակարարէ զտկարութիւն մեր. ո՞ եւ զանժուժութիւն համբերութեամբ իւրոյ մխիթարէ. ո՞ զաղքատս կերակրէ առատատուր եւ զուարթ լրջմտութեամբ. եւ ո՞ արդար դատողութեամբ զորբս եւ զայրիս տածէ, կամ զգերեալսն գնէ, կամ զբանտարկեալսն արձակէ, կամ զցրուեալսն ժողովէ. առ ո՞ ոք այժմ տնանկացեալն յիւրմէ բնակութեանց ընթասցի իբրու յիւր իսկ հայրենի սեփական. քանզի արդարեւ յոքունց քոյդ կարծեցեալ էր ամենեցունց ապաստան. որ եւ ոչ իսկ հարցեալք, որպէս ախորժէին, այնպէս պատրաստէր. եւ այս ոչ միայն մերոյին սերի եւ համազանց, այլ եւ Վերիացւոց եւ Պարսից:

Զի՞նչ արդեօք զքոյդ բարեբախտութիւն ասացից, որ ըստ հոգւոյ եւ ըստ մարմնոյ. որ եւ երկոքումբք գերապանծ եւ անհամեմատ եղեալ, պատկառելի եւ նախապատուելի յոքունցն գտեալ ազգաց, որ գրէ եթէ եւ ոչ թշնամի կամ հակառակօղ ոք երեւեալ, բանս ինչ համարձակեալ կամ պարսաւանս մի եւ միովն իւիք ի քեզ հնարեցան բարբառել. այլ ի տունս, ի քաղաքս, ի հրապարակս զքէն հնչէր. եւ եթէ ոք նախանձով հրացեալ վառէր, ոչ համարձակիւր ընդ ընկերի իւրում շըշնջել` շրթամբք անգամ զոչ պարտն քեզ գործել: Այսպէս սփռեալ բարեացդ քո համբաւ ընդ տիեզերս տարածէր. որ եւ ոչ են ժամանեալք տեսութեան քո. ի հրեշտակաց քոց հարցեալք պատուէին զնոսա, իբրու տեսութեան քո արժանացեալք. զմիմեամբք ելանէին եւ զգիր գեղեցիկ տառի քո մարգարէական մատենից համեմատեալ, համբուրէին եւ հայցէին այնմ արժանանալ միայն. եւ այս յաշխարհին Քաղդէացւոց եւ Մարաց եւ Պարթեւաց, եւ պատարագօք պատուէին զքեզ. որ եւ Յունաց իսկ ինքնակալացն պատուեալ մեծագոյն իշխանութեամբ եւ այն ի քում իսկ բնակութիւնդ առաքեալ. որ եւ ոչ քո զփառսն խնդրեալ, այլ զկնի քո փառացն հետեւեալ. եւ ի Վերիացւոցն հզօրաց եւ արիական զօրաց նոցա բազում անգամ մարտտկցութեամբ եւ արեամբ եւ վաճառմամբ, որդեացդ եւ քոյդ ազգի գնեալ զաշխարհդ. եւ երբեմն ի նոսա արի երեւեալ եւ հրաշից հիացման արժանի եւ ի վեր քան զմտածութիւն. որ եւ նոցա իսկ զքոյդ հանդիսի մրցութիւն տաղս եւ սռինչս յօրինեալ անպատկառաբար ազատագունդն պարէին եւ ի հրապարակս գռեհից եւ քաղաքաց իբրու զդիւցազանցն երգէին. իսկ աննախանձոտք եւ առաքինասէրքն, մինչ տակաւին էիր կենդանի, մատենագրել ոչ դանդաղէին, երկուցեալք թերեւս ոչ զբնաւն զօրել նոցա ուղղագրութիւն եւ երկայնաձգեալ զկենցաղավարութեան քո զվարս, միայն մնային կատարման իրողութեանցն. եւ վախճանէին այնքան կար թողլով զպատմութիւնն, եւ գոհութեամբ առ Աստուած ընթացեալք, որ ոչ զքոյն տեսանէին ելս նախքան զիւրեանց յաշխարհէ, անգիտացեալք ըստ մարմնոյ զքոյդ աւարտումն մարտիրոսական արժանանալ պսակի. քանզի թէպէտեւ դու հանապազօր մարտիրոսական վարուք խաչակցեալ ընդ Յիսուսի միաւորեալ անանջատաբար կցորդութեամբ, սակայն արեամբ վկայեալ հայրենական հասեր շնորհի եւ հարազատին քո տենչացեալ միութեանս. քանզի փափագէիր միշտ այսպիսի քեզ յաստուածուստ պարգեւել ձիր եւ զոր սիրէիրն, առ նոսա երթալով. զի զոմն ընկալցիս ի գիրկս ըստ սովորութեան քո, եւ զեղբայրն Վասակ, եւ յուրումն բազմեսցիս գոգս` ի մեծին Գրիգորի եւ հաւուն քո Աբուղամրի եւ Կամսարեանն Արտակայ: Քանզի ազգ սեփական եւ որդիք Աբրահամու յազգէն քետուրական, ի գաւառէն Պարթեւաց, ի քաղաքէ Պահլաւ, ի ցեղէ Արշակունի, շառաւիղ մերոյն Լուսաւորչին. քեզ այդպէս վայելէր թագաւոր եւ յայսպիսի պաղատան ճեմել, այսպիսի խրախճանութեամբ խրախճանալ, այսպիսի հայրենիս ստանալ, այսպիսեօք գանձօք փարթամանալ, այսպիսի կարասեօք, այսպիսի կառօք կառամարտել, յայսպիսի ձիընթացս արշաւել, յայսպիսի ստադինս բազմել, զայսպիսի մրցումն տեսանել, այսպիսի փողահարօք եւ թմբկօք ճոխանալ, այսպիսի որսօք զբօսնուլ, այսպիսի բաղանեօք մաքրիլ. քոյովդ ջերմագոյն արեամբ ի քումդ սպառազինեալ եւ հանդիսացեալ անձին այսպիսի հօր ըղձացեալ լինել որդի. այսպիսումն ծնողաց ժառանգորդ, յայսպիսեաց արմատոց շառաւիղ, դու մեռելոցն քոց եւ փոխելոցն յաստեացս փրկութեան պատճառ եւ կենդանեացս յուսոյ եւ ողորմութեամբ յաստուածուստ:

Բայց զիա՞րդ ոչ յայսպիսի ուղէգնացութեան, մինչ տակաւին ի կենցաղումս լեալ էր քո, ոչ մերձ առ քեզ արժանացեալ իմ, զի հայրենական պսակին թերեւս հասեալ բախտի ըստ հարազատին քո Տիգրանայ, ապ՚եթէ ոչ այլ միւսումն Գրիգորի յուղարկաւորութեան եւ արբանեկութեան զկնի հուր ի ձեռին եւ զդամբանականն քաջահնչօղ ձայնիւն եւ ուժգնակի գոչմամբ զմեծի զրկանացս ըստ Երեմիա ոչ կարօտէի աղբիւրանալ վտակաց: Քանզի հայրական գութ եւ որդիութեան աղէտ եւ ի վերայ ծայրացեալ ալեաց ծերունւոյդ կաթեցուցանել արտօսր, եւ համբուրելով զգեղաշիտակ դաստակ երկայնաձիգ մատանցդ եւ ի վերայ աչացս եդեալ կափուցանէի, եւ յարագընթաց ոտս փութացեալ փարէի, ի վերայ եդեալ զերախանս իմ: Եւ զի ոչ էր պարտ զարիական արութեան քո եւ զզօրութեան յոյս քաջութեան հիքից եւ կանանց ողբերգականս ոգել, մերով իսկ արական եւ բնական իմաստասիրական երգով զքոյդ ներբողական եւ գերեզմանական պարել ողբս, եւ զորդիութեանն եւ զսննդեան հատուցանել պարտս. թէպէտեւ ոչ ոք զարժանապէսն բաւանդակէ առասութիւնս, այլ հող զգլխով եւ քուրձ զգեցեալ, զորբութեան եւ զթշուառութեան մերոյ յայտնելով պատահումն, եւ զքոյդ երանաւէտ ուղեւորութիւն: Բայց վա~ղ ուրեմն յինէն փախեաւ. յոմանց հնարեալ եւ նախանձու վաճառեալ. եւ քեզ ըստ Յակովբայ կարօտեալ, եւ զիս ըստ Յովսէփայ դազանակուր պատճառեալ, թէպէտեւ ոչ յեղբարց որ ըստ մարմնոյ մեր:

Բայց այժմ ինձ քոյդ նախապատուեսցի յիշատակ եւ տօն կցորդական ըստ բոլոր պարագայեալ ամի եւ ուրախութիւն, մաքո'ւրդ ի կենցաղումս եւ ամենայն բոլոր բարեացն պարառութեան պատարուն բարձրահասա'կդ եւ մակաւասա'րդ քաջաց Արամեան եւ Աշակեան ազգ. երկոցունց պարծանս եւ նախատիպ, նոր մարտիրոս եւ հրաշալի վկայ, ի բազմաց ընտրեալ եւ ի թշնամեաց խաչին Քրիստոսի խոցեալ, եւ ի վերայ կաթուղիկէ եկեղեցւոյ վկայեալ, այժմ քոյովդ արեամբ զքոյդ մաքրեալ անձն եւ ի դասս երկնային զօրաց անցեալ. որ եւ ի վերայ շիրմի քո լոյս եւթնօրեայ արժանապէս եւ առանց յերկուանալոյ ճշմարտեալ սրբոցն եւ աստուածազգեաց միանձանցն. որք յայնմ վանս ճշգրտատեսիլ եւ հրեշտակակրօն դասուն զայս ստուգեալ առհաւատչեայ, որ նախ զձեզ մեզ վկայից եղեալ, եւ ի տեսլեան բազմաց քոյդ հրաշագործութիւն երեւեալ յանուրջս. ոչ միայն այս հանդէս քո ուրախութիւն եղեւ մարդկան, այլ եւ հասարակ երկնայնոց եւ երկրայնոց եւ երանելեաց քոց եւ բարեացն ծնօղաց: Քանզի եթէ Եղիազար եւ Շամունէ բերկրէին ի վերայ որդեացն յԱնտիոքոսէ կատարեալք յաղագս հայրենական աւանդութեանն եւ անսուրբ կերակրոցն, եւ կամ մայրն Մելիտոնի ի յուսս բարձեալ ըստորանկէր զպատանին, զի՞նչ արդեօք ոք իմասցի թերեւս զԳրիգորիոս հայրն քո եւ զամենառաքինասէր մայրն. ո՞չ զուարճասցին, տեսեալ զքեզ արքայական եւ անթառամ պսակօք:

Քանզի եւ նոքա իսկ կենդանի վկայք բանին Աստուծոյ եւ մարտիրոսաց որդիք. որ եւ յիւրեանց իսկ կենցաղավարութեանն ամենայն բարեգործութեամբ կատարեալ եւ մաքրական վարուք եւ ողջախոհ ամուսնութեամբ եւ հանապազօր սաղմոսերգութեամբ եւ աղքատասիրութեամբ եւ հիւրընկալութեամբ. որոց վարք օրէնք ամենայն Հայաստանեայց տուաւ, մօրն քո` կանանց եւ հօրն քո` արանց: Քանզի մինչեւ ընդ նոսա ոչ վանս այսպիսի եւ մայրաքաղաքս, եւ ոչ ուսումնասիրութիւնս, եւ ոչ ազատութիւնս քահանայական, եւ ոչ շինութիւնս եկեղեցեաց. քանզի սոքա արծարծեցին զկարգ եւ զօրէնսդրութիւն մեծին Սահակայ քոյին նախնւոյն եւ վանս նորագոյնս շինե'ալ բազումս, եւ զաւերեալսն նորոգեալ եւ այս անթիւս. սոցա ոչ էր այլ ինչ, եթէ ոչ գնել զգերեալսն, ազատել զբանտարկեալսն, կերակրել զքաղցեալսն, արբուցանել զծարաւեալսն, ուսուցանել զմանկունս, սնուցանել զորբս, օթեվան լինել այրեաց, զըմբռնեալսն ի ձեռաց հզօրաց կորզել, իւրովին ձեռօք իսկ կերակրել զաղքատս եւ զկրօնաւորս, ամուսնացուցանել զորբս ընդ միմեանս ողջախոհ եւ քրիստոսական կրօնիւք: Ո՞ ոք վախճանէր, եւ ոչ անդր ընթացեալք յուղարկաւորք լինէին գնացելոյն եւ մխիթար մնացելոցն. ո՞ ոք պարտապան, երթեալ առ նոսա եւ ոչ հատուցանէին, կամ տրտմեալ եւ անմխիթար ելանէր յարկաց նոցա, կամ հիւանդ ոք զորս ոչ տեսանէին, կամ տնանկ զորս ոչ ժողովէին. եւ ի վերայ այսր ամենայնի պահովք եւ աղօթիւք վերագոյն քան զանապատականսն երեւեալ եւ քաջութեամբ սքանչելի եւ հեզութեամբ զարմանալի եւ գեղով չքնաղ: Եւ քառասնից եղեալ ամաց, ուղղափառ խոստովանութեամբ փոխեալ առ Աստուած, թողլով զմայրն քո ամաց երեսնից, որ ի նմին իսկ կրօնից արժանացեալ խարազանազգեստ եւ անսուաղ ճգնութեամբ բազմամեայ խաչակցութեամբ կեցեալ եւ ժուժկալեալ ննջեաց: Զորոց ո՞ ոք կարասցէ զբոլորն ասել առաքինութեանցն ծայրութեան, բայց միայն զայս, որոց դու շառաւիղ եւ պտուղ: Զիա՞րդ զծառ ոչ ծանիցէ ի պտղոյդ ծանուցեալ. այժմ զքեզ ընկալաւ Գրիգոր. այժմ զպարանոցաւ քո փարեցաւ Շուշան: Խնդայր Աբրահամ զԻսահակ պատարագեալ, ուրախանայ Սառայ գտեալ զորդին, հայր ազգաց զնա լինել յուսացաւ: Յայսմ հայրենի զարմէ եւ դու ոչ միայն ազգաց հայր եւ թագաւոր յերկրի, այլ եւ թագաւորեալ յերկինս:

Արդ որպէս մերձ եղելոյ առ քեզ կենդանի ընդ քեզ խօսեցելոյ, այսպէս համարձակապէս ըստ քում քաղցր եւ հեզահայեաց հանդարտութեան լո'ւր ինձ եւ բարեխօսե'ա, որում սպասեցերդ եւ յորմէ պսակեցար, թողութիւն յանցանաց իմոց եւ ուղղափառ խոստովանութեամբ եւ հայրենի կրօնիւք արժանի լինել յուսոյ կենացն յաւիտենից: Թէպէտեւ ոչ քեզ ի մէնջ օգնականութիւն պիտանացու է, սակայն յաստուածային խորհրդածութիւնս եւ յանարիւն զենման ոչ երբէք մոռանալ զքեզ տաց սրբոց եւ քահանայագործօղ ճգնաւորաց, զի եւ այն իսկ քեզ վայել է, ըստ որում սրբութիւնք սրբոց, եւ որում տացից, տացի~ց եւ յաւելից:

Արդ այսոքիկ յինէն քեզ պտուղ մշակեալ ի քոյոյ այգւոյ, հա'յր իմ եւ տէ'ր, սնուցիչ եւ վարդապետ, այլ ոչ վսամական վակասակիրդ եւ հրեշտակական խմբից պետացեալ, որ եւ զառաջին նախընթացութեամբ ընկալար դաս, հովի'ւ քաջ, զանձն եդեալ քո ի վերայ հօտի. այսպիսեաց եղելոց պարտ է լինել փութացեալ զարիւն եւ զառաքինասէրն գովասանութեամբ պատուասիրել եւ յայսոսիկ գտանիլ մարտիրոսասէր եւ ոչ վեհ երեւել, իսկ անարիցն եւ ծուլիցն հիքացելոցն եւ հեղգացելոցն պարսաւանս եւ որոշմունս. քանզի այս է հովուական արհեստ եւ մատակարարութեան օդեացն եւ այծեաց. քանզի քեզ տուաւ յապահով կաթուղիկէ առաքելական եկեղեցի հաստատեալն ի վերայ հիման առաքելոց եւ մարգարէից պսակեալ խաչիւն Քրիստոսի, զարդարեալ մարտիրոսօք, յորոց մինն եւ սա է հրաշափառագոյն, որոյ վարուցն տեսանօղ էք եւ վկայ, եւ կատարման նորա եղեալք ականատեսք, ոչ պարտ վարկանիմ նսեմացուցանել, ծածկելով զայսպիսի արեգակնային ճառագայթ, այլ ամի ամի պարագայեալ յիշատակաւ զսա պատուել, մանաւանդ ի քէն, որ հեզդ ես եւ աննախանձ եւ ամենայն առաքինութեանց մայր, ի քէն այսպիսի այր պատուեսցի եւ մի' թաքնասցի, որոյ եւ անունն գրեալ է ի դպրութեան կենաց. որոյ աղօթիւք եւ բարեխօսութեամբ ողորմեսցի Քրիստոս Աստուած մեր եւ անուն սուրբ նորա ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյն Սրբոյ եղիցի օրհնեալ յաւիտեանս: