Թղթեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Յաղագս խաչանշան գաւազանին, զոր ընծայեաց տեառն Պետրոսի Հայոց կաթողիկոսի:

Ընծայեմ քեզ տարեկան նորոյս հասեալ քեզ բարութեան
Պսակս քաղցրութեան ամիս եկեալ պարառութեան,
Ցուպ նեցուկ եւ գաւազան մական տուեալ հաստատութեան,
Մոյթ յեցուկ մակարդական բոլոր յամէն ժառանգութեան:
Նշանակ դա յաղթութեան ծովահեղձօղ իշխանութեան,
Նահանջօղ գետոց յարիւն անդրանկածախ մեռելութեան,
Խափանիչդ վիշապաց կիւսոյ հմայից կախարդութեան,
Պատառիչ ջուրցն մածեալ դիզան ալեացն թանձրութեան:
Պատճառ մեզ փրկութեան եգիպտական ծառայութեան,
Ձողաբարձ նշանակեալ օրինակեալն տէրութեան
Անցից յԵգիպտոսէ մեծ առաջնորդ մեզ փրկութեան:

Ոչ դաբնի դա սարդենեան, այլ յարմատոյ մեծ Սաբեկեան.
Ոչ կաղնին արամազդեան, այլ Մամբրէին աբրահամեան.
Ոչ նոճին այժմ Եսթեմեայն, այլ սա ծաղկեալն ահարովնեան.
Ոչ սա ոստ ղոմպիական, այլ փոխադրօղ ջրոյն դառնութեան.
Ոչ այս տունկ է ձիթենւոյ, այլ հովուական ձեզ պետութեան.
Ոչ կապեալ յոստ հերակլեան, այլ գայիսոն զօրեղութեան.
Ոչ նիզակին տունկ ձիթենւոյ, այլ մակադրեալ քառաթեւեան.
Ոչ գործարան մահուն մահու, այլ ի մահուն կենդանութեան:

Ողնափայտ սա Քսիւսութրեայ նոր նաւելոցս ի բարութեան.
Սա ներկեալ երկորակեան կարմրակերտիւ լուսափայլեան.
Տրամադրեալ անտրամադրական տառին ի սա ուշեղութեւան.
Հետեւեալ հոյլ եզաբար ի վայր ի ջուրս հանգստեան,
Որ տանի յերկիրն ուղիղ յաւետաւորն ուրախութեան.
Քում հօտիս հովանացեալ սաղարթացեալ յազատութեան:

Վայելէ~, վէ'մ կեփայեան, հիմն բոլոր դու պետութեան.
Որոշօ'ղդ օդեաց ւ՚այծեաց, բացօղ մեզ դրանն արքայութեան.
Համարձակ ծառայս ասեմ, չեմ արժանի ժառանգութեան.
Բայց ի յիս, թէ անխայես զիմ սիրելի որդիութեան.
Այլ ասեմ զայս մաղթանօք, սո'ւրբ հայրապե'տ մեր ծայրութեան,
Ի յաւուր կացրդական տօնի հասեալն տէրութեան
Զայդ առեալ ի ձեռս յիշեա' զիս արժանի ողորմութեան.
Յանարիւն զենման մեծի սարսափելի գործառնութեան:
Եւ զբաժակդ մանուածոյ ճախարակեալ մակացութեան
Ի մատունսդ աստուածային աջոյդ առեալ քեզ օրհնութեան,
Եւ զանօթ իւղոյն սրբոյ կարծրագունի պահպանութեան
Լուսափայլ որակութեան հաղորդաբար կցորդութեան:
Եւ մնասցե'ս տէ'ր յոգնաբուն ամօք յաթոռդ սրբութեան:
Եւ Քրիստոսի փա~ռք յաւիտեանս ամէն:

Հագներգութիւնս այս ոչ ըստ որում հագներգութիւն է մասն քերթածոց ներտառեալ ստորոգութեամբ, եւ ոգեալ է հագներգութիւն ի հագնելոյ կարկատուն բան, եւ կամ ի սարդենի մահակէ, պարտ գոլով երգել զհոմերական քերթածսն. այլ տաղ է հոմերական քաջ ոլորեալ. եւ սա տաղ դիւցազնական չափաբերեալ ըստ Ելլենացւոցն:

Իսկ ըստ Եբրայեցւոցն կշռեալ եւ բաղկացեալ է եռատասնեայ եւ երից քառից միոյ քուէի եւ շարամանեալ ամանակօք երկարացեալ քսան եւ չորից, ամբողջ բերելով անդուստ եւ զոտքն պարզք երկոտասան, զի մի' պարէտն տրովացի հարեալ, որպէս զԴիոմիդէսն, զոտին իմ գարշապար, զմերովս ծիծաղեսցի արութեան գործառնութեան. քանզի ոյնք քաջաց է եւ բերէ քաջոլորակս այս զկնի բազմամանակացն աւարտեալ մեծավերջութեամբ, վեց անկեամբք յանկաւորեալ քառիւք ձայնաւորօք` ոյիւ, հիւնիւ, այբիւ, եչիւ. իսկ երկու բաղաձայնիւք` թոյիւ, նոյիւ, եւ յօդաւորեալ է նոյիւ եւ բաղխեցեալ թոյիւ, բաղառութեամբ եչիւ, այբիւ եւ վարատմամբ ոյիւ, հիւնիւ, միոյ երկամանակաւ եւ միոյ սղիւ եւ երկուց ձայնորդաց: Իսկ շարակայացեալն եթէ քերթողապէս ոք նկատեսցէ, ի քառից տասանց չափաբերեալ գտցի. բայց ոչ է ինձ սակաւ ինչ ներտրամախոհութիւն սակս բաղազանութեան որ ի սա մակացութիւն: Քանզի ի թուականութենէ եւ յերաժշտականութենէ եւ յերկրաչափութենէ եւ յաստեղաբաշխութենէ շարաբարձեալ յինքեան ունի: Սակայն մեծի տեսութեան ունի պէտս. եւ որք ոչ են հետեւեալ տրամախոհութեանս այս մեծի լսողութեանս, զոր հազիւ հազ ոք կարասցէ ներուշեղագոյնս առնել, մի' այսմ հետեւեսցի ճեմարանի:

Այլ քեզ որ ծայրագոյնդ ես լոյս, եւ ղամբարափայլ ջահավառութեամբ պայծառանաս, եւ լուսաւորես, որ քեզդ հետեւին լուսափայլ շաւղաց, ա'յլ ինչ յայտնի է. վասն զի ըստ սրովբէականն գերունակութեան, մակպետական հե'ղումն ի ստորակայեալսն առ ի ծայրագոյն արփւոյն փեռեկի, սապէս քեւ եւ ի քո հաւատացեալ հօտ, ողջ լե'ր փոխա'ն Յիսուսի: