Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Շարժեալ ՚ի մեծ եւ յԱստուածահաճոյ իմն իղձ Հայկասէր ժողովրդոց Իսմայիլու Քաղաքին որ յերկիրն Ուռումէլու, որոց ո'չ ունելով յառաջագոյն զեկեղեցի, կալան զխորհուրդ բարի եւ արդիւնաւոր, եւ կամեցան շինել ՚ի Քաղաքի անդ իւրեանց զսուրբ եկեղեցի: Որ եւ ՚ի ձեռն բազում դրամոց ծախման, ածին ՚ի գլուխ զբարի խորհուրդն իւրեանց, եւ շինեցին մեծաւ ջանիւ զսուրբ եւ զվայելուչ իմն եկեղեցի: Բայց զի` ՚ի ցրտային աւուրս զայն գործեցին, վասնորոյ ՚ի վերաժամանել ջերմութեան գարնանայինն եղանակի, գոլով շինուածն սառուցեալ, լուծեալ փլաւ, վասնորոյ` խղճալեացն միւսանգամ եւս զգուն գործեալ եւ զջան մեծ եդեալ, շինեցին քան զառաջինն վայելուչ զսուրբ եկեղեցին, եւ արժանաւորեցան մեծաց գովութեանց: Բայց զի` կրկին եւ մեծածախ գործս այս էարկ զխղճալիսն ՚ի ներքոյ ծանր պարտուց, վասնորոյ` գրեալ աղերսանօք զբազմակնիք թուղթ առ սրբազան Վեհըս մեր, խնդրեցին օգնել վշտաւորութեանն իւրեանց որ ՚ի պարտուց անտի, զոր հատուցանել ո'չ կարէին, եւ շնորհել ինքեանց զերկուս ժողովարարական կոնդակս, մինն ընդհանրական եւ միւսն յատուկ ՚ի վերայ Հաշտարխանու: Ուստի` եւ սրբազան Վեհըն շնորհեաց նոցա զԲ ժողովարարական Կոնդակս. մինն վասն ընդհանուր շրջաբերութեան եւ ժողովարարութեան, եւ միւսն յատուկ ՚ի վերայ Հաշտարխանու, զի անտի հասցի նոցա օգնութիւն: Յորդորելով զամենեսեան ՚ի յառատ տուրս եւ յ՚ողորմութիւնս եւ յ՚օգնութիւնս խղճալեացն պարտուց, ՚ի փառս աստուծոյ եւ ՚ի պատիւ ամէնօրհնեալ սրբուհւոյ Աստուածածնին, յանուն որոյ կառուցեալ եղեւ սուրբ եկեղեցին, զի ամենեքեանքն հաղորդք եւ մասնակիցք գտանիցին բարեվարձատուր գործոյն եւ յաւիտենականի յիշատակին: Օրինակն որոց տեսցի ՚ի մեծ տետրոջն ՚ի թղթահամարն ՃԼԶ եւ ՃԽԷ: Զորս առեալ ել ՚ի սրբոյ Աթոռոյս նոյն գրաբեր այրն, ՚ի յԱպրիլի Է:

Դարձեալ եկն ՚ի յԱպրիլի ԺԲ Արեւշատ փայակն ՚ի Կարնոյ թղթովք բազմօք ՚ի Պօլսոյ եւ յայլ տեղեաց, որոց ոչ գրեաց այժմ սրբազան Վեհըն զպատասխանիս, սպասելով մահտեսի Յօնանին գալստեան, որ հոգացեալ զհոգալի բանս իւր, որ ՚ի Պօլիս (զորոց ՚ի Մարտի ԻԲ. եւ ՚ի բազում տեղիս եղեւ ասացեալ): Ելեալ էր ՚ի Պօլսոյ անտի եւ ՚ի մէնզիլ հեծեալ գայր: Ուստի` եւ ո'չ զնոցին որպիսութենէ գրել պատշաճ վարկայ թողլով յայնժամ: Այլ թղթոյ Պարոն Մելքոնին միայն գրեաց զպատասխանի, որ գրեալ էր զթուղթ ՚ի պատասխանի թղթոյն, որ գրեցաւ առ նա ՚ի Մարտի ԻԲ, վասն մահուտին, եւ շաքեարին, որ առ Պարոն Վիրապն ՚ի Բայազիտ: Եւ այժմոյս գրեցեալն թուղթ, ոչինչ կարի յայնմանէ զանազան: Այլ որ ինչ յայնժամ, նոյն եւ այժմ գրեցաւ վասն մահուտին, եւ այլոց եւս մանունց իրակութեանց, եւ Տէր Մեսրոպին հոգալի բանից, զի հոգացեալ փութով յայսկոյս ճանապարհորդեսցէ: Ուստի` գրեցաւ թուղթ եւս առ Տէր Մեսրոպն, զի փութապէս հոգացեալ զբանսն, դարձցի եւ մի' ինչ յամեսցի: Զորս առեալ Արեւշատին ել յԱպրիլի ԺԶ: