Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Սարգիս եւ Գրիգոր վարդապետքն` որք ՚ի սրբզ. Վեհէն յղեցան երթալ ՚ի յԱխլցխայ, հասեալ ՚ի Կարին իբրեւ հանդիպեալ էին Մելքոն եւ Գրիգոր Աղայիցն եւ խորհրդակցեալ ընդ նոսա (որպէս պատուիրեցաւ յայնժամ ՚ի Դեկտեմ. Զ): Նոքա ո'չ էին կամեցեալ զնոսա միայն գնալ, այլ արգելեալ զնոսա անդ` գրեալ էին առ սրբազան Վեհըն զխնդիր, որպէս զի գրեսցէ ՚ի Պօլիս առ Պատրիարգն եւ յիշխանսն, զի հանեալ անդ յարքունական դրանէն զթագաւորական ծառայ առաքեսցեն կրկին ֆերմանաւ, զի ընդ վարդապետացն մերոց երթիցէն յԱխլցխայ, եւ փութով եւ բարւոք զբանն հոգասցէ:

Վասնորոյ` զթուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն ՚ի Պօլիս առ Պատրիարգն եւ առ Գասպար Աղայն միայն, զի ըստ այնմ արասցեն փութով, որպէս ասացաւ: Յղեաց առ նոսա եւ զվերոյիշեալ թուղթ Մելքոնին եւ Գրիգորին:

Թուղթ եւս առ Մահտեսի Գրիգոր եւ Մելքոն Աղայսն գրեաց այսր աղագաւ եւ ծանոյց նոցա զգրելն եւ զթուղթն յղեաց առ Մելքոն Աղայն, զի փութով յղեսցէ ՚ի Պօլիս: Եւ վասն նուիրակին գալոյ, զի փութացուսցեն: Իսկ զընծայսն զորս տարան ընդ ինքեանս Սարգիս եւ Գրիգոր վարդապետքն, վասն փաշային եւ մաքսապետին, տակաւին ո'չ էին մատուցեալ նոցա: Պատճառաւ, զի Ահմատ էֆէնդի ոմն, զոր մականուամբ կոչէին Ղարաջհանդամօղլի, գրեալ էր ընդ Յօվնան վարդապետին զթուղթ առ սրբազան Վեհըն, վասն արձակման նորին աղերսանս: Եւ Յօվնան վարդապետն (զորմէ ասացեալ է ՚ի Սեպտեմբերի Բ յԲ բանին) պատշաճ ո'չ էր վարկեալ տալ զթուղթն նորին սրբազան Վեհին: Վասնորոյ` ՚ի յո'չ գրիլն առ նա պատասխանի, նա քանիցս անդ թօհմաթեալ էր մերայնոց, այսր աղագաւ: Եւ էր նա այժմ առաջագահ ՚ի դուռն փաշային: Իսկ վասն ո'չ գոլոյ նմա ընծայ եւ թուղթ, զփաշայինն եւ զմաքսապետինն եւս ո'չ էին մատուցեալ, այլ գրեալ էին առ սրբազան Վեհըն վասն նորին եւս յղել զընծայս, որեւ սրբազան Վեհըն խոստացաւ յետոյ յղել. այլ գրաբեր Պետրոս փայակն ել ՚ի Յունվ. ԺԵ:

Կարնեցիք ոմանք ուխտաւորք եկին ՚ի սուրբ Աթոռս յուխտ ՚ի Յունվարի Զ, ընդ որոց էր եւ Թօխաթցի ոմն Աստուածատուր անուամբ` որ գանձապետ իսկ էր սրբոյ Աթոռոյս. որ բերեալ զԱջահամբոյրս սրբազան Վեհին եւ յոմանց բարեպաշտից անձանց, վասնորոյ եւ տարաւ վասն նոցին զօրհնութեան թուղթս: Որք են.

Գ Թուղթք առ Մահտեսի Կարապետն, Մահտեսի Աղայեկն եւ Մահտեսի Գէորգն: Այլեւ ՚ի ձեռն Ռափայէլի ումեմն: Թուղթ եւս առ Պարոն Գրիգորն գրեցաւ, դարձեալ եկաւ հասաւ: Իսկ եւ յայսմ միջոցի, եկին երկու Տիրացուք ՚ի սուրբ Աթոռս ՚ի Պօլիայ Քաղաքէ: Որոց միոյն անունն էր Յօհաննէս, որ բերեալ էր անտի ՚ի յոմանս բարեիղձ անձանց զԱջահամբոյրս սրբազան Վեհին, վասն որոյ գրեցան առ նոսա թուղթք, որք են. Ե թուղթք` առ Մահտեսի Գրիգորի կինն, Պարոն Գրիգորի կինն, Մահտեսի Եազգիւլ կինն, Անթառամ կինն, եւ Սօնա կինն: Թուղթ եւս առ ժողովուրդսն Պօլիայու: Շնորհակալութիւն վասն նուիրակական արդեանցն, զորս տուեալ էին Մատթէոս վարդապետին, եւ յորդորումն ՚ի յօգնութիւն Պարսպաշինութեան սրբոյ Աթոռոյս, խոստանալով թէ` յանուն ձեր զբուրք մի շինեցուցանեմ: Եւ հրաւիրումն գալ ՚ի սուրբ Աթոռս: Զորս առեալ վերոյիշեալ Տիրացուացն, ետուն վերոգրեալ ուխտաւորացն ՚ի տանել եւ ինքեանք մնացին աստ ՚ի Յունվ. ԺԶ:

Անանիայի սրբոյ Առաքելոյ Անապատին որ է ՚ի յԵրեւան, կարգեալ էր լուսահոգի Յակոբ Կաթուղիկոսն Առաջնորդ զԹոմա վարդապետ ոմն, տուեալ նմա եւ զկոնդակ: Եւ սրբազան Վեհըս մեր եւս զԱռաջնորդական կոնդակ շնորհեաց նմա եւ արար վերստին Առաջնորդ զնա ՚ի Յունվարի ԺԷ:

Պղնձագործ ոմն ՚ի Թիֆլիզ Քաղաքէ, ճորտ սրբոյ Աթոռոյս, շինեալ յանուն սրբոյ Աթոռոյս զազնիւ իմն պղինձ մեծագոյն, եւ զյիշատակն իւր գրեալ էր ՚ի վերայ նորա, եւ ՚ի ձեռն երկուց ոմանց աշակերտաց իւրոց յղեալ էր ՚ի սուրբ Աթոռս` որոյ անունն էր...: Վասն որոյ զթուղթ մի օրհնութեան եւ շնորհակալութեան գրեաց առ նա սրբազան Վեհըն ՚ի Յունվ. ԺԷ:

Թուղթ եւս գրեաց սրբազան Վեհըն ՚ի Կարին առ Ղարաջհանդամ օղլի կոչեցեալ Ահմատ էֆէնտին, սէր եւ յորդորումն ՚ի բարեկամութիւն ընդ սրբոյ Աթոռոյս. ծանուցանելով զոչ հասանիլն թղթոյն իւրոյ առ ինքն: Որոյ յղեաց յընծայ զմոմ եւ զվարդեջուր ընդ թղթոյս ՚ի ձեռն վերոյիշեալ Կարնեցի ուխտաւորացն, ՚ի Յունվարի ԺԶ, որպէս ՚ի ԺԵըն խոստացաւ յետոյ յղել, յորում աւուր եւ գրեաց ընդ փայեկին առ Մելքոն զբրինձն անդուստ դրամով առնուլ եւ ընծայել: Ի Յունվ. ԺԶ, որ մոռացմամբ աստ գրեցաւ: