Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Ժողովարարութեան թուղթ եւս տուաւ ումեմն վրացի լռակաց կրօնաւորի. որ մինչ եղեալ էր ՚ի գերութեան ՚ի ձեռս լէկզեաց, ուխտ եդեալ էր, զի թէ զերծցի, գնասցէ ՚ի սուրբ Երուսաղէմ: Որ եւ զերծեալ էր, եւ զպարտս արարեալ զգինն իւր ՚ի լակզիսն տուեալ, առեալ էր ՚ի յեպիսկոպոսաց եւ ՚ի մեծամեծ երկրին իւրեանց զթուղթ վկայական, եկն առ սրբազան Վեհըս ընդ Զազա բէկին եւ զթուղթս զայս, նովաւ խնդրեալ էառ: Մայիսի ԼԱ:

Դարձեալ ժամանեցին առ սրբազան Վեհըն մեր թուղթք ՚ի Պօլսոյ ՚ի Թօխաթու, ՚ի Կարնոյ, եւ յայլ տեղեաց. ՚ի Մայիսի ամսոյ ԻԸ, ՚ի ձեռն Մխիթար փայեկին: Որք էին վասն յոլովից եւ զանազան իրակութեանց: Զորս ՚ի ներքոյ յիւրաքանչիւր տեղիս ցուցից հանդերձ նոցին պատասխանեօք: Յունիս:

Ի Պօլիս:

Թուղթ առ Աբրահամ վարդապետն, պատասխանի երկուց թղթոց նորին, յԱպրիլի ամսոյ ԺԲ եւ ԻԴ. գրեցելոց: Նախապէս վասն Սարգսի ումեմն Ուռուսջուղցւոյ` (որոյ աղագաւ գրեալ էր թէ` կասկածի ՚ի թշնամեաց գալ ՚ի սուրբ Աթոռդ) թէ ահա գրեցաք նմա զմիամտութիւն, զի առանց երկիւղի գայցէ: Եւ վասն Մարգար եւ Սաղաթիէլ դաւողացն` (զորոց յանցելումն ամի երկարապէս ասացաւ ՚ի Դեկտեմբերի Ը): զի որովեւիցէ կերպիւ, հատցեն զգարշելի ձայնս նոցին, եւ վերջացուսցեն զդաւանսն. զի գրեալ էր թէ` բուրէ տակաւին ՚ի նոցանէ գարշ հոտն: Եւ հարկ, զի զգրեանսն զորս գրեցին առ Սաղաթիէլն, Լուսահոգին եւ սրբազան Վեհըս մեր, զի ՚ի բաց կացցէ յ՚անիրաւ դաւոյն, առցէ ՚ի ձեռաց նորին, որովհետեւ նա ոչ անսաց գրելեացն: Եւ վասն Թիֆլիզեցի Մկրտումի որդի Մելքոնի դաւոյն կրկին եւս միամտութիւն (զորմէ ՚ի Մայիսի ԺԳ ասացաւ) թէ Մխիթարն յղեալ է առ մեզ զգրեանսն, զորս գրեալ են նոքա առ նա, եւ ինքն գրեալ է մեզ թէ` պարտական նոցին ես եմ: Ըստ այսմ եւ առ Մելքոնն է գրեալ: Որք ահա են առ մեզ ՚ի սուրբ Աթոռոջս: Եւ վասն պատահմանց Գէորգ վարդապետին (զոր ՚ի թղթոջ նորին ասելոց եմ) զի զօգտաւոր հնարս ինչ հոգասցեն վասն նորա: Եւ վասն գալոյն իւրոյ, եւ անդէն հոգալոյ ինչ եւ ընդ իւր բերելոյ, եւ թէ զխարճս նոցին նուիրակն տեսցէ: Եւ ըստ սոցին բանք: Թուղթ եւս առ Յարութիւն վարդապետն: Նախապէս պատուէր նմին վասն ընդ Պատրիարգին եւ նորայնոցն լաւապէս կառավարութեան: Եւ վասն փօլիցային, զոր արարեալ էր ՚ի Կարին ՚ի վերայ սրբոյ Սաղիմայ նուիրակ Մօվսէս վարդապետին, թէ ՚ի մեզ ոչ էհաս, զի նա ոչ կարաց տալ: Եւս` զի զդրամ հասուսցէ ՚ի սուրբ Աթոռոյս փօլիցայիւ, թէ ՚ի գանձանակացն իցէ եւ թէ յիւրոց արդեանց, տալով անդ ՚ի Պօլիս նշանաւոր արանց, որք ՚ի Կարին հասուսցեն մեզ: Այլ եւ միամտութիւն վասն մինչեւ ցայժմ ՚ի սուրբ Աթոռս հասելոց դրամոցն յարդեանց նորին: Եւ զի` զխարճս հոգալեաց Աբրահամ վարդապետին (որպէս գրեցաք ՚ի թղթոջն) տացէ: Եւ վասն Գրիգոր պետին տարակուսի ինչ. զի զստոյգն գրեսցէ, որպէս եւ ՚ի Մայիսի ԺԳ ՚ի թղթոջ Մահտեսի Մօվսէսին գրեցաւ: Եւ այլ բանք: Թուղթ եւս առ Մահտեսի Մօվսէսն եւ յիւրայինսն, յորում գրեցան...: