Բանաստեղծութիւններ

ՄԵԾ ՄԱՅՐ

 

Պառաւը, մի փոքր հարբած,

Իւր թոռների առաջեւ,

Թառամ գլուխը շարժելով

Մեղքերն յայտնեց բացերեւ:

 

«Կեանքիս անցած օրերում,

Որքա՞ն մարդ էր ինձ սիրում.

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն,

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Մի՞թէ թոյլ էիր տալիս,

Մեծ մայր, – թոռները հարց արին:

 

«Ո՛հ զաւակներս, գիտէի

Գեղեցկութեան իմ գինը,

Մինչ հասակս չէր անցել

Տասն եւ հինգի միւս կողմը,

Չէի քնում գիշերներ …

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Եւ դու, մեծ մայր, դու նորանց

Սիրո՞ւմ էիր, ինչպէս քեզ,

Պաշտում էին սիրողքդ,

Որ պատմում ես այժմ մեզ: –

 

«Աստուած ինձ սիրտ էր տուել

Ապա ի՞նչ բանի համար.

Սիրականիս շուտ գտայ,

Նա եւս չըսպասեց ինձ երկար:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Մեծ մայր, դու քնքուշ սիրով

Սիրո՞ւմ էիր այն մարդուն: –

 

«Քնքուշ սիրով նորա հետ

Վարւում էի. բայց յաճախ

Օր անցկացնում առաւել,

Ուրիշի հետ քնքշութեամբ:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Ուրիշի հե՞տ, հարազատ,

Ասում ես չամաչելո՞վ: –

 

«Իմ բոլոր սիրականքը

Յիմար չէին, այլ գիտուն,

Բայց ես նոցանից խելօք

Գտանուեցայ, հաստատուն,

Եկեղեցու միջումը`

Օրէնքով պսակուելով:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Մեծ մայր, զարհուրելի չէ՞ր

Քեզ, ամուսնուդ հանդիպել: –

 

 

«Նորա խելքը թռել էր

Սիրով վառուած իմ վերայ,

Շատ բան տեսնել կարող էր…

Չտեսաւ. թէեւ էր ներկայ….

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Բայց, մեծ մայր, ձեր ամուսնուն

Չէի՞ք խաբում կամ նենգում: –

 

«Այդ ի՛նչ կարելի բան է,

Որ անմեղ օր անցանէ.

Բայց ես իմ քահանայիս,

Խոստովանքի միջոցին,

Բոլոր գործած մեղքերըս

Հազիւ կ՚ասեմ պարզ, մէկին:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Զրկուեցա՞ք վերջապէս,

Մեծ մայր, դուք ձեր ամուսնուց։ –

 

«Այո՛, բայց մեծ զրկանք չէր.

Նոր չէր թէեւ տաճարը,

Բայց շատ ջերմեռանդ զոհեր,

Միշտ ըստանում էր կուռքը:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»:

 

– Մեծ մայր, արդեօք արժա՞ն էր

Եւ մեզ ապրել, ինչպէս դուք

Ապրել էիք ձեր կեանքում, –

Թոռներն արեցին հարցմունք:

 

«Ո՛հ, զաւակներս, այդ մասն է

Կին մարդերի վիճակուել,

Մեծ մարք գործեցին եթէ,

Ձեզ, Աստուած է հրամայել:

 

Ես ապրել լաւ գիտէի.

Ո՞ւր ես, իմ ջերմ մանկութիւն.

Իմ սպիտակ ձեռք փափկամորթ,

Կանոնաւոր, սիրուն ոտք»: