Գիրք վաստակոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Այլ խրատ յաղագս տնկոց, թէ ո՛րպէս դնես, ո՛րպէս պանդրի ու մազմզուկ առնու, կամ ո՛րպէս հանես եւ տնկես:

Արժան է յայգետեղն գարնանամուտն յաղուհացսն աղէկ վաստակել. եւ յետ այնորիկ տես որ այլ բնաւ հարօր ներք չմտանէ, քաւել թէ թուփ կենայ որ զայն տակհան առնես, մինչեւ յաշնան անձրեւանին, որ կշտացուցանէ զգետինն. եւ ապա վաստակեա եւ զփոսերն շինեա այն նշանօքն՝ որպէս գրեցաք միւս գլուխն, լայնքն երկու ոտն, եւ խորուն երկու ոտն. եւ ապա պերպեռեա ութ մատն, եւ դիր այն դեղերովն զոր գրեալ եմք, որ է խաղողին կուտն, եւ կաղին, եւ սպասցուերուն յարդն, եւ ծածկեա: Ապա տես, յոր գետին որ պանդրել դնես՝ նա նման լինի հողն այգետեղւոյ հողոյն. թէ ոչ՝ զերդ այն տղայն լինի տունկն՝ զոր յաղէկ ծծէն վատթարն փոխեն, նա ապականի, բայց թէ վատթար կաթնէն լաւն փոխէ ոք զտղայն՝ նա գոյանայ եւ գիրանայ եւ ապրի. նոյնպէս եւ զտունկն: Եւ այսպէս դիր որ պանդրի. եւ արա բահով խէնտէկներ, զամէն խէնտէկ յիրերաց յետ թիզ մի, լայն երկու ոտն, եւ խորու երկու ոտն. եւ այնչափ թաղեա որ խէնտէկն մնայ, զի ջուրն յինքն անցանէ. եւ ստէպ ջրեա, եւ տես որպէս գրեալ եմք: Թէ կարճոստ լինի ուռն տնկին, նա դու տասն ակն թող, կամ գոնէ պակասն վեց ակն թող. ապա թէ երկայնոստ լինի՝ նա կամ հինգ ակն, կամ վեց ակն, կամ գոնէ պակասն չորս. ապա քան զթիզ ու կէս կարճն ձգեա՛, չէ բան. թող անճար հին բարունակէն կոճ ունենայ տակսն, զի իւր ինքեան մայրան լիցի այն: Եւ երբ տնկես՝ այնպէս արա որ հողէն վեր երկու ակն մէն կենայ, ոչ աւելի եւ ոչ պակաս. եւ յամէն ամիս փորեա զշուրջն նոր տնկին: Նոյնպէս եւ մինչդեռ պանդրելոյ տեղն կենայ՝ զինքն փոքր փորչով յամէն ամիս փորեա. եւ զխոտն սրբեա յիւրմէ. եւ երբ տնկես զնոր տունկն, ստէպ զակնուռն՝ որ յակնէն ելանէ՝ պտղովմնայ՝ սրբեա՛. խաւրծիլն՝ մատղաշն տես որ մինչեւ երեք տարւոյ լինի, բնաւ սուր չհասուցանես յինքն: Եւ զվերի դեհին ուռն՝ որ ղորդեալն է, այնմ ծառայեա եւ ստածեա. եւ զայն որ քան թիզ մի աւելի երկայնանայ դիպան վեր, կտրեա սուր իրօք, որ զոյժն բազուկն տայ վայրն եւ շոյտ հաստանայ: Եւ թէ երկու տարի պանդրելոյ տեղն թողուս եւ զայգետեղն շինես, եւ պարտէզ եւ այլ այդպիսի իրք ցանես, եւ զպատերն ամրացուցանես, եւ թէ ծառ կամենաս դնել շուրջն, դիր, եւ զամէն իրքն այգւոյն յայն երկու տարին կատարես, եւ զտունկն թողուս յայն պանդրելոյ տեղին, որ մազմզուկ եւ գլուխ առնու. եւ ապա երբ երեք տարւոյ լինի, դու սար տունկ հան եւ դիր: Նա խիստ լաւն եւ շահաւէտն եւ ղորդ սահմանն, որում ամէնքս հաւանեցաք՝ այս է, որ յետ առաջին տարւոյն միւս տարին՝ զտունկն սարբնայ հան. եւ թէ այլ ցեղ՝ նա սահմանէ դուրս է, զայն չգիտեմք. եւ զայս Սեւոն իմաստունն որ վաստակոց գլուխն է՝ գտեալ է եւ հաւանեալ, որ մինչեւ բռնէ տունկն՝ ջրեա, եւ այլ մի՛, որ չսովորի, եւ յամէն հաղ զայն ուզէ. ապա աղէկ փորեա եւ վաղհան արա: