Առաքելական
դարուն
սկիզբը
Ս.
Պետրոս
կը
քարոզէր
Պաղեստինի
ծովեզրեայ
կողմերը.
Գործք
Առաքելոցին
մէջ
կը
կարդանք
(Թ.
36-43)
որ
Առաքեալը
Լիւդայէն
Յոպպէ
կը
հրաւիրուի
նորադարձ
քրիստոնեաներու
կողմէն,
վասն
զի
բարեպաշտ
կին
մը
Տաբիթա
անուն,
այլ
անուամբ
Այծեմնիկ,
որ
հիւանդանալով
վախճանած
էր.
կին
մ՚էր
ան
«գործովք
բարեօք
եւ
ողորմութեամբք
զոր
առնէր»:
Պետրոսի
աղօթքով
Այծեմնիկ
կ՚ողջանայ.
անոր
կենդանութեամբը
այրիները
կը
մխիթարուին
եւ
Յոպպէի
մէ
շատերը
քրիստոնեայ
կը
դառնան:
Պ
ետրոս
շատ
ժամանակ
կը
մնայ
Յոպպէի
մէջ,
Սիմոն
անուն
խաղախորդտ
մը
տունը:
Յոպպէի
մէջ
Պետրոս
ունեցաւ
տեսիլ
մը
կամ,
ըստ
Գործք
Առաքելոցի,
զարմացում
մը
(Ժ.
10),
նոյն
միջոցին
ան
կը
տեսնէ
երկինը
բացուած
«եւ
զչորեցունց
տտնոց
կախեալ
անօթ
ինչ
իբրեւ
կտաւոյ
մեծի
իջեալ
նստեալ
ի
վերայ
երկրի,
յորում
էր
ամենայն
չորքոտանիք
եւ
սողունք
երկրի
եւ
թռչունք
երկնից
եւ
այլն»
(Ժ.
11-3):
Այս
տեսիլը
երկնային
նշան
մ՚էր
հրաւիրելու
հեթանոսները
որ
ընդունին
քրիստոնէական
կրօնը,
եւ
արտօնութիւն
մը
առաքելոց`
քարոզելու
Աւետարանը
հեթանոսաց
մէջ
ալ:
Վեսպասիանոսի
եւ
Տիտոսի
արշաւանքները
տարածուեցան
նաեւ
Յոպպէի
վրայ.
քաղաքը
հիմնայատակ
կործանուեցաւ,
քրիստոնէից
հետ
հրեայք
ալ
ցրուեցան,
եւ
երկու
դար
հոն
կ՚իշխէին
միայն
աւերակաց
կոյտ
մը:
Յոպպէ
յետոյ
վերաշինուեցաւ
եւ
բնակչութիւնը
վերանորոգուեցաւ
եւ
Քրիստոնէութիւնը
հոն
վերստին
ծաղկեցաւ.
կանուխէն
հաստատուած
էր
հոն
եպիսկոպոսական
աթոռ
մը:
Ե.
դարէն
մինչեւ
Է.
դար
ժողովներու
շատ
մը
ստորագորւթեանց
մէջ
կը
տսենունին
Յոպպէի
սուրբգրական
յիշատակներէն
հրապուրուած`
շատ
անգամ
Կեսարիայէն
Երուսաղէմ
ուղղակի
ճանապարհէն
շեղելով
Յոպպէս
այցելութեան
կու
գային.
Հռովմայեցի
Բաւլա
եւ
իր
աղջիկը
Եւտոքսիա
ընկերակցութեամբ
Յերոնիմոսի
բաբաքեցան
տեսնել
այն
նաւահանգիստը`
ուրկէ
Յովնան
նաւ
նստած
է:
500ին
Վերգիլիոս
քահանան,
եւ
530ին
Թէոտոսիոս
Ս.
Պետրոսի
յիշատակին
եւ
Տաբիդայի
յարութեան
համար
կ՚այցելեն
Յոպպէ:
570ին
Բլէզանսի
Անտոնինոս
Յոպպէի
մէջ
կը
փնտռէր
կնոջ
գերեզմանը:
637ին
Արապները
Յոպպէն
այս
թուականէն
սկսեալ
առ
հասարակ
կը
կոչեն
Եաֆան,
որ
Ս.
Երկրին
գլխաւոր
նաւահանգիստը
կ՚ըլլայ:
Վիլլիպալտ
(723-6)
հոն
այցելեց
եւ
տեսաւ
«այն
Ս.
Պետրոս
առաքեալի
եկեղեցին`
ուր
յարութիւն
առաւ
այրի
Այծեմնիկը,
Պետրոսի
աղօթքով»:
Թէեւ
այն
ատեն
քաղաքը
շատ
փոքր
էր,
սակայն
ան
եղաւ
Պաղեստինի
եւ
Ռեմլէի
մայրաքաղաքին
մեծ
շուկան,
ինչպէս
կը
նկարագրեն
Եագուպի
(891)
եւ
Էլ-
Մուգատտասի
(985):
