Էլ-Պիրէհ
Նապլուսի
ճամբուն
վրայ,
Երուսաղէմէն
դէպի
հիւսիս,
16
քիլոմեդր
հեռի
գիւղ
մըն
է.
Հին
Կտակարանի
Պէրօթն
է
ան,
Բենիամինի
ցեղին
քաղաքներէն
մին
(Յեսու
Թ.
17):
Այս
գիւղին
մօտ,
Ռամայի
եւ
Բեթելի
մէջ,
Դեբովրա
մարգարէուհին
կը
դատէր
Իսրայէլի
ժողովուրդը
(Դատ.
Դ.
4):
Մարինոս
կը
կարծէ
թէ
(«Պատմ.
Ս.
Երկրի»
հայ.
թարգմ.
Ա.
Հտր.
էջ
395)
Էլ-Պիրէհ
գիւղը
Մաքմասն
է,
որ
տարբեր
գիւղ
մըն
է,
դէպի
արեւելք:
Ըստ
իր
ասութեան,
Յերոնիմոս
կը
յիշատակէ
զայն
իր
«Տեղիք
Եբրայեցւոց»
անուամբ
գրքին
մէջ,
իբր
մեծ
գիւաղքաղաք
մը:
Այժմ
Էլ-Պիրէհ
հազար
բնակչօք
գիւղ
մըն
է,
եւ
շինուած
ժայռոտ
բլուրի
մը
գագաթ,
որուն
ստորոտը
կը
գտնուի,
ճանապարհին
մօ
տիկ,
առատահոս
աղբիւր
մը`
որուն
վրայ
կառուցուած
է
մզկիթ
մը:
Բայց
Էլ-Պիրէհ
պատմական
աւելի
մեծ
հռչակ
մը
ստացած
է
ա'յն
աւանդութեան
համաձայն,
թէ
ան
եղած
է
այն
տեղը,
ուր
Ս.
Կոյսը
կը
կարծէր
թէ
Յիսուս
Մանուկը,
Զատկի
տօնը
Երուսաղէմի
մէջ
կատարելէ
յետոյ,
ուրիշ
ուղեկիցներուն
հետ
մեկնած
էր.
հո'ն
ծանօթներուն
եւ
դրացիներուն
մէջ
փնտռուեցաւ
ան,
բայց
չգտնուելով`
իր
ծնողք
դարձան
Երուսաղէմ
(Ղկս.
Բ.
42-51):
Էլ-
Պիրէհ
առաջին
կայանն
էր
Երուսաղէմի
մօտիկ.
Զատիկ
առթիւ
ուխտի
եկող
Հրէայք
հո'ն
կը
հաւաքուէին
եւ
կը
միանային
խմբովին
ճամբորդելու
համար.
հո'ն
կար
նաեւ
իջեւան
մը,
Սամարիա
եւ
Գալիլիա
մեկնողներուն
համար:
Դ.
դարուն
քրիստոնեայ
ջերմեռանդութիւնը
հաւանաբար
եկեղեցի
մը
հիմնած
էր
հոն,
յանուն
Տիրամօր
Ս.
Կուսին,
մշտնջենաւորելու
համար
աւետարանական
այդ
դրուագը:
Ըստ
Յերոնիմոսի,
Հեղինէ
թագուհին
է
նոյն
եկեղեցւոյ
առաջին
հիմնադիրը:
