Պատմութիւն Տանն Արծրունեաց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ապա յետ այսր զեկուցաւ նմա վասն Գուրգինի տիրելն Անձաւացեաց. եւ Աշոտ զօրու ծանու եկն եմուտ յերկիրն Անձաւացեաց, բանակեցաւ ի Բլրակին գեաւղջն Անձաւացեաց. յղէ առ Գուրգէն զՎահան Արծրունի եւ զվանաց երէցն Թէոդորոս զգլխաւորն Հոգեաց վանից, ասէ. «ես եկի խաղաղութեամբ յարքունուստ հրամանէ, եւ ոչ նման քեզ զապստամբութիւն ի գործ արկեալ. արդ թողացո զերկրորդ մասն Անձաւացեաց որդւոյ իմոյ Դերանկիդ, եւ այլ մի յաւելուր ընդ հակառակս ինչ ձեռն ի գործ արկանել, ապա թէ ոչ ի կամս կամաց զայդ առնես՝ ակամայութիւն ի վերայ հասեալ՝ եւ զոր ունիսդ հարկաւորաբար առնէ քեզ զայդ եւս թողուլե։

Եւ Գուրգէն հեզաբար արտաքոյ ամբարտաւանութեան առնէ նմա պատասխանիս, ասէ. «ի հայրենեացն արտաքս հանեալ էք ի ժառանգութենէ եւ մերժեալ ի բաժնէ եղբայրական հասէ. զա՞յս եւս բռնազբօսել ջանայք, զոր Աստուած ժառանգեցոյց ինձ։ Միթէ դո՞ւ միայն բնակելոց ես յերկրի։ Տեսցէ տէր եւ դատ արասցէ եւ հանցէ իրաւունս ինձ, որպէս սովոր է արդար դատաւորնե։

Եւ ինքն զԳրիգոր եղբօրորդի իւր հանդերձ ընտրելովք ոմամբք զօրաւորօք վառեալ ի զէն եւ յասպազէն արք մ, զոր զգացուցին Աշոտի. եւ նա արհամարհեալ յոչինչ համարեալ զզեկուցմանն, զամբարտաւանս բարբառեալ. եւ յանկարծակի ի մէջ գիշերին Գրիգոր ախոյեանարձակ դիմեալ շուրջանակի փակեցին ի ներքս զբանակս, սրով եւ աղեղամբ վէրս մահաբերս ի վերայ եդեալ՝ յոլովք անկան ի զօրուէն. եւ ինքն Աշոտ ճողոպրեալ միաձի ելեալ եհաս փախստեայ մինչ յոստանն Ռշտունեաց, թողլով զբուն բանակն ի նմին տեղւոջ. եւ այլքն ցրուեցան յո՛վ եւ աճապարեաց ոք. եւ ընդ այգն ընդ առաւօտն առին յաւարի զբանակն հանդերձ ախիւն եւ զտունս գանձուցն զորս առ ինքեանց։

Բայց իշխանն Դերենիկ անգիտացեալ զեղեալսն՝ ի նմին աւուր եկն բազմաձեռն զօրու բանակեցաւ ի հարաւ կողմն բերդին, եւ իբրեւ զեկուցաւ մնա եղեալքն՝ դարձաւ անդրէն գնաց յիւր ճանապարհ։

Եւ դարձեալ գումարեալ հեծեալս ը, զՍահակ Բագրատունի զորդի իշխանաց իշխանի եւ զՍմբատ եւ զՇապուհ եւ զՄուշեղ Մոկաց իշխեցողք եւ զԱրզնոյ զօրսն, եւ եկեալ կացին մօտ առ Կանգուար բերդ, եւ պատերազմեալ զամիսս բ՝ ոչ ինչ գործ ի գլուխ եղեալ ըստ ախորժման. ապա համոզեալ Սահակայ եւ Սմբատայ այլովքն եւս՝ բարձին ի միջոյ զաղմուկն, եւ սէր բարեկամութեան ի մէջ երկոցունց հաստատեալ՝ գնացին յիւրաքանչիւր տեղիս։ Եւ Գուրգէն եւ Աշոտ առանձին միմեանց պատահեալ ետուն ողջոյն միմեանց եւ ուխտեցին ուխտ խաղաղութեան մինչեւ ցայսօր ժամանակի։