[ԱՐԱԲԵՐԵՆ-ՊԱՐՍԿԵՐԵՆ-ՀԱՅԵՐԵՆ
ԲԱՌԱՐԱՆ]
Այս
բառք
են
որ
շարամանեալ
են
եռակի
ոճիւք
և
եղանակաւք
զընթացս
լեզուաց
երրակի
ազանց՝
զարաբացոց,
զպարսից
և
զհայկազեանց,
զոր
բացերևապէս
ենթադրեալ
եղև
անուանք
և
բայք
ըստ
կարգի
և
աստիճանի
և
պարունակեալ
հոմանունապես
ի
տարրական
տառի
յալիֆէ
սկսեալ
մինչև
ցիէ.
իբր
թե
յայբէ
մինչև
ցքէ։
Եվ
այս
յարաբացոց
իմաստնոցն,
զոր
թարգմանեալ
եղև
ի
բանասիրացն
պարսից
և
սակս
կարճառաւտ
և
բազմահայեաց
երագասահ
հոլովմանցն
պատուեալ
եղև
ի
նոցունց
ի
մատեանս
տառից
և
ի
մարզարանս
խաւսից,
որով
և
յեղափոխեալ
ի
նոցունց
ի
հայկականս
բարբառ
յաղագս
ուսումնասէր
հասակաց,
քանզի
կարաւտ
գոլով
անաւսրաթևիցն
մեղուացն,
յոքնազանից
հիւթից
ներհակաց
առ
ի
լրումն
արուեստաստեղծն
հնարից
որ
զճաշակս
ճաշակողաց
քաղցրացուցանէ։
Քիթաբ
ալֆաս։
Բաբ
ուլ
ալիֆ։
Գիրք
ալֆասին
և
համաշարումն
ալիֆին։
Զի
իբր
հայկազեան
լեզուոյ
յորջորջումն
զառ
ի
հմտասիրացն
զգտեալն
բառք
գիրք
մակագրէ։
Սոյն
գունակ
արաբացոց
կորովիքն
զշաղաշարեալ
ալփաբետքս
ալֆաս
առձայնեն։
№
Արաբերեն
Պարսկերեն
Հայերեն
[
Բաբ
ուլ
ալիֆ
]
bab
ul
alif
[
باب
الالف
]
–
–
[
համաշարումն
ալիֆին
]
1
իբթիդա
վը
իֆթիթա
վը
ինիշայ
ابتدا
و
افتتاح
و
انشاء
աղազի
քարէ
քրդըն
آغاز
کاری
کردن
սկիզբն
գործոյ
առնել
ibtʻida
və
iftʻitʻa
və
iniša
ibtidāʼ
av
iftitah
va
inšāʼ
ałazi
kaʻrē
kʻrdən
aghāzi
kāri
kardan
2
ինթիհա
انتهاء
բըփայան
չիզէ
րըսիդըն
بپایان
چیزی
رسیدن
զկնի
իրի
հասանել
intʻiha
intihāʼ
bəpʻayan
čʻizē
rəsidən
bapāyān
chīzī
rasīdan
3
իլթիջա
վը
մլջա
التجاء
و
ملجاء
փընահ
գրիֆթըն
پناه
گرفتن
նպաստ
կալեալ
iltʻiǰa
və
mlǰa
iltijāʼ
va
maljāʼ
pʻənah
griftʻen
panāh
gīriftan
4
իլթիղա
التقاء
դիդար
دیدار
տեսումն
iltʻiła
iltiqā
ʼ
didar
dīdār
5
ընհա
انهاء
ագահ
քրդըն
آگاه
کردن
յուշ
առնել
ənh
a
inhāʼ
agah
kʻrdən
āgah
kardan
6
ըմսա
امضاء
գուդըշթըն
گذشتن
անցանել
əmsa
imzāʼ
gudəštʻən
guzashtan
7
ահսա
احصاء
շմուրդըն
شمردن
հայհոյել
ahsa
ihsāʼ
šmurdən
shumurdan
8
ըվլիա
اولیاء
դաւսթան
دوستان
սիրելիք
evlia
aulyāʼ
daw(o)stʻan
dostān
9
ա՜դա
اعداء
դուշմանան
دشمنان
թշնամիք
a՜da
aʻdāʼ
dušmanan
dushmanān
10
իղթիդա
اقتداء
դր
փը
ի
քսէ
րըվթըն
درپی
کسی
رفتن
ընդ
հետս
ումեք
ընթանալ
iłtʻda
iqtida
ʼ
dr
pʻəī
kʻsē
rəvtʻən
dar
payi
kasī
raftan
11
ը
ů
նա
اثناء
միանը
ի
սխուն
میان
سخن
միջակ
խօսից
(
իմա՝
խոսքի
մեջ
-
Բ.
Չ.
)
əṡna
asnāʼ
mianəi
sxun
miyāni
sukhun
12
իսթիը
դա
استعادة
տըլբ
քրդըն
طلب
مردن
որոնել
istʻíəda
istiʻādat
təlb
kʻrdən
talab
kardan
13
իսթիղսա
استقصاء
ջահդ
քրդըն
جهد
کردن
ջանս
դնել
istʻiłsa
istiqsāʼ
ǰahd
kʻrdən
jahd
kardan
14
իսթիաֆա
استعفاء
թմամ
սթըդընի
մալ
تمام
ستادن
مال
բովանդակ
առումն
ընչից
ist‘iafa
isti‘fāʼ
tʻmam
stʻədəni
mal
tamām
satādani
mal
15
իսթիադա
استعاذة
ըզ
սթըմ
նալիդըն
از
ستم
نالیدن
ի
տուժանաց
հեծալ
istʻiada
istiʻāzat
əz
stʻəm
nalidən
az
sitam
nālīdan
16
ըրբաբ
ارباب
խուդավընդան
خداوندان
տեարք
ərbab
arbab
xudavənda
n
khudāwandān
17
ի
ů
տիրաբ
اضطراب
ջումբիդըն
جنبیدن
շարժել
iṡtirab
iztirāb
ǰumbidən
jumbīdan
18
ըսհաբ
اصحاب
իարան
یاران
աւգնականք
əshab
ashab
iaran
yāran
19
ինղիլաբ
انقلاب
բըր
գշթըն
برگشتن
վեր
շրջել
inłilab
Inqilāb
bər
gštʻən
bar-
gashtʻan
20
ինթղալ
انتقال
ըզ
ջայէ
բըջայէ
րըվթըն
از
جا
ﯹ
بجا
ﯹ
رفتن
ի
տեղոջէ
ի
տեղի
երթալ
intʻiłal
intiqāl
əz
ǰayē
bəjayē
rəvtʻən
az
jaʼī
bajāʼi
raftan
21
իսթիղամըթ
استقامت
րասթ
իսթադըն
راست
ایستادن
ուղորդ
կանգնել
istʻiłamətʻ
istiqāmat
rast
istʻadən
rāst
īstādan
22
իսթիանըթ
استعانت
իարի
խուասթըն
یاری
خواستن
աւգնութիւն
խնդրել
istʻianətʻ
istiʼānat
iari
xuastʻən
yarī
khwāstan
23
իջաբըթ
اجابت
փասուխ
դադըն
پاسخ
دادن
պատասխանել
iǰabetʻ
ijābat
pʻasux
dadən
pāsukh
dadan
24
ամանաթ
امانت
րաստի
راستی
ուղղութիւն
amanat
amānat
rasti
rāstī
25
իֆադըթ
افادت
ֆայիդը
դադըն
فا
ﺋ
ده
دادن
աւգտութիւն
շնորհել
ifadətʻ
ifādat
fayidə
dadən
faʼida
dādan
26
իսթիֆադըդ
استفادت
ֆայիդը
խուասթըն
فا
ﺋ
ده
خواستن
աւգտութիւն
հայցել
īstʻīfadəd
istifādat
fayidə
xuastən
fāʼida
khwāstan
27
իղալըթ
اقالت
բը՛յի
բազ
ըֆքնդըն
بیع
باز
افکندن
–
iłalətʻ
iqālat
bə
՛
y
ī
baz
əfkʻndən
baiʻ
baz
afkandan
28
ավըթ
آفت
ա՜յբ
عیب
արատ
avətʻ
āfat
a՜yb
‘
aib
29
ալըթ
آلت
սա՛զի
քար
سازکار
նիւթ
գործոյ
alətʻ
ālat
sazi
kar
saz-kar
30
իշարըթ
اشارت
ֆրմուդըն
فرمودن
հրամայել
išarətʻ
ishārat
frmudən
farmūdan
31
իջազըթ
اجازت
րըվա
դաշթըն
روا
داشتن
իրաւ
պահել
iǰazətʻ
ijazat
rəva
daštən
rawā
dāshtan
32
ըբրամ
ابرام
քրանի
նմուդըն
?
–
əbram
ibram
kʻrani
nmudən
33
իսթիրահըթ
استراحت
բ՛ր
ասուդըն
برآسودن
ի
վեր
հանգչել
istʻirahətʻ
istirāhat
b՛r
asudən
bar
āsūdan
34
իայդըթ
اعادت
բազ
գրդանիդըն
باز
گردانیدن
դարձեալ
շրջեցուցանել
iaydətʻ
i‘ādat
baz
grdanidən
bāz
gardānīdan
35
ըվղաթ
اوقات
վխթահա
وقتها
ժամանակք
əvłatʻ
auqāt
vxtʻaha
Waqthā
36
ահլիըթ
اهلیت
սիզավարի
سزاواری
փոխարեն
ahliətʻ
alhīyat
sizavari
sazāwārī
37
ահդաս
احداث
ն՛վ
ավըրդըն
نو
آوردن
նոր
բերել
ahdas
ahdās
n՛v
avərdən
nav
āwardan
38
ըսաբըթ
اصابت
բըսըվաբ
րըսիդըն
بصواب
رسیدن
ի
վարձս
հասանել
əsabətʻ
isabat
bəsəvab
rəsidən
ba
sawāb
rasīdan
39
իֆթիրա
افتراء
դրաւղ
բավթըն
دروغ
بافتن
ունայն
գործել
iftʻira
iftirāʼ
druł
baftʻən
durogh
bāftan
40
ումըլխբաս
ام
الخبایث
մադըրի
հըմը
փլիդհայ
مادر
همه
پلیدها
մայր
ամենայն
գարշութեանց
uməlxbas
ummu
ʼl
-
khabāʼis
madəri
həmə
p
‘
lidha
mādari
hama
palidha
41
իսթիխրաջ
استخراج
բէրուն
ավըրդըն
بیرون
آوردن
արտաքս
բերել
istʻixraǰ
istikhrāj
bērun
avərdən
bīrūn
āwardan
42
իբթիհաջ
ابتحاج
շադի
شادی
ուրախութիւն
ibtʻihaǰ
ibtihāj
šadi
Shādī
43
իհթիաջ
احتیاج
հաջըթմընդի
حاجتمندی
–
ihtʻiaǰ
Ihtiāj
haǰətməndi
Hājatmandī
44
ըմսաղ
امثال
մանընդան
مانندان
նմանիք
əmsał(l)
amsāl
manəndan
manandān
45
Ըմսաք
امساک
բազ
գրիֆթըն
باز
گرفتن
դարձեալ
ըմբռնել
əmsak
‘
imsāk
baz
griftʻən
bāz
gīriftan
46
Իթիրաֆ
اعتراف
մունղիր
ամըդըն
?
–
itʻiraf
itʻirāf
munłir
amədən
47
Իղթիրահ
اقتراح
ըզ
քսէ
չիզէ
խասթըն
از
کسی
چیزی
خواستن
յումեքէ
ինչ
հայցել
iłtʻirah
iqtirāh
əz
k‘sē
č‘izē
xastʻən
az
kasī
chīze
khwāstan
48
Իյթիմադ
اعتماد
նէքի
քրդըն
نیکی
کردن
բարի
առնել
iytʻimad
itʻimād
nēk‘i
k‘rdən
nekī
kardan
49
Իղթի
ů
ա
اقتضاء
թաղա
ů
ա
քրդըն
تقاضا
کردن
–
iłtʻiṡa
iqtizāʼ
tałaṡa
k‘rdən
tāqāzāʼ
kardan
50
Իթիհադ
اتحاد
ըգանըգի
یگانگی
միութիւն
itʻihad
ittihād
əganəgi
yagānagī
51
Իջթիհադ
اجتهاد
ջահդ
քրդըն
جهد
کردن
ջանս
առնել
iǰtʻihad
ijtihād
ǰahd
k‘rdən
jahd
kardan
52
Իթիղադ
اعتقاد
փաքի
դիլ
پاکی
دل
սրբութիւն
սրտի
itʻiład
itʻiqād
p‘ak‘i
dil
pākī
dil
53
Ըրշադ
ارشاد
րահի
րաստ
նմուդըն
راه
راست
نمودن
ճանապարհ
ուղիղ
ցուցանել
əršad
Irshād
rahi
rast
nmudən
rāhi
rāst
numudan
54
Ի
ů
տիրար
اضطرار
բէչարըգի
بیچارگی
անճարակութիւն
iṡtirar
iztirār
beč‘arəgi
bī-chāragī
55
իխթիար
اختیار
գուզիդըն
گزیدن
ըն
դ
րել
ixtʻiar
ikhtiyar
guzidən
guzīdan
56
իֆթիխար
افتخار
նազիդըն
نازیدن
մաղթել
iftʻixar
iftʻikhār
nazidən
nazīdan
57
ինքար
انکار
նաշնախթեայ
ناشناخته
անծան
ink‘ar
inkār
našnaxtʻea
nā-shinākhta
58
ըխբար
اخبار
խբըրհա
خبرها
հա
ն
բաւք
əxba
r
akhbar
xb
ə
r
ha
khabarhā
59
իհթիրազ
احتراز
խաւշթն
րա
նիգահ
դաշթըն
خویشتن
را
نگاه
داشتن
ինքեան
պահ
ածել
ihtʻiraz
ihtirāz
xaw(o)štn
ra
nigah
daštən
khweshtan
ra
nigāh
dāshtan
60
ազազ
اعزاز
ազիզի
քրդըն
عزیزی
کردن
–
azaz
i‘zāz
azizi
k‘rdən
‘azīzī
kardan
61
ասաս
اساس
բունիաթ
بنیاد
հիմն
asas
asās
buniatʻ
bunyād
62
իլթիմաս
التماس
ընդըր
խուասթըն
اندر
خواستن
ի
ներս
հայցել
iltʻima
s
iltimās
əndər
xuastʻən
andar
khwāstan
63
ըջնաս
վը
ընվահ
اجناس
و
انواع
գաւնահա
گوناها
գոյնք
əǰnas
və
ənvah
ajnās
va
anwa‘
gaw(o)naha
gūnāhā
64
ընֆաս
انفاس
նֆըսհայ
نفسها
շունչք
ǝnfas
anfās
nfǝsha
nafasha
65
ընղբաս
انقباض
խաւշթըն
բըհըմ
գրիֆթըն
خویشتن
بهم
گرفتن
զինքն
ընդ
մի
ը
ն
բըռնել
ǝnłbas
inqibāz
xaw(o)št‘ǝn
bǝhǝm
grift‘ǝn
khweshtan
ba-ham
giriftan
66
արազ
اعراض
րու
գրդանիդըն
رو
گردانیدن
երես
դարձուցանել
araz
i‘rāz
ru
grdanidǝn
rū
gardānīdan
67
ըմբասատ
انبساط
գուսթախի
քրթըն
گستاخی
کردن
համարձակել
ǝmbasat
imbisāt
gust‘axi
k‘rt‘ǝn
gustākhī
kardan
68
իթաս
اثاث
խադիման
خادمان
ներքինիք
it‘as
asās
xadiman
khādimān
69
ըղտահ
اقطاع
վըլայըթ
ولایت
գաւառ
ǝłtah
aqtā‘
vǝlayǝt‘
walāyat
70
ըվհդ
اوحد
իըգանըյ
یگانه
միաւոր
ǝvhd
auhad
Iǝganǝ
yagāna
71
իջթիմահ
اجتماع
գիրդ
ամըդըն
گرد
آمدن
ի
շուրջ
գալ
ǰtʻimah
ijtimāʻ
gird
amǝdǝn
gird
āmadan
72
իմթինահ
امتناع
բազ
դաշթըն
باز
داشتن
դարձեալ
պահել
imt‘inah
imtinā‘
baz
dašt‘ǝn
bāz
dāshtan
73
ըղարիբ
اقارب
խուէշան
خویشان
ազինք
ǝłarib
aqārib
xuēšan
khweshān
74
իբայըթ
վը
իջանըբ
ابعد
و
اجانب
բէգանըգան
بیگانگان
աւտարք
ibayǝt
vǝ
iǰanǝb
ab‘ad
va
ijānab
bēganǝgan
Begānagān
75
ը
ů
իաֆ
اضعاف
դուի
չնդան
دو
چندان
կրկին
այն
չափ
ǝṡiaf
az‘āf
dui
č‘ndan
du
chandān
76
էմինի
امینی
սթուար
استوار
պինդ
ēmini
amīnī
st‘uar
ustuār
77
էսլաֆ
اسلاف
փիդըրանի
գուդըշըթյ
پدران
گذشته
հայրք
անցեալք
ēslaf
aslāf
p
‘
idǝrani
gudǝštǝ
pidarāni
guzashta
78
էտրաֆ
اطراف
քնարահայ
کناره
ها
եզերք
ētraf
atrāf
k‘naraha
knāraha
79
ինսէֆ
انصاف
հըղ
դադըն
حق
دادن
իրաւունս
տալ
insēf
insāf
hǝł
dadǝn
haq
dādan
80
արաջիֆ
اراجیف
խբըրհաի
նադրուսթ
خبرهای
نادرست
համբաւք
անհաստատ
arajif
arāǰīf
xbǝrhai
nadrust
khabarhāye
nā-durust
81
իսթիհղաղ
استحقاق
սի
զ
ավարի
سزاواری
փոխարէն
ist‘ihłał
istihqāq
Sizavari
Sazāwārī
82
իսթիխֆաֆ
استخفاف
սբուք
դաշթըն
سبک
داشتن
թեթև
պահել
ist‘ixfaf
istikhfāf
sbuk
daštǝn
sabuk
dāshtan
83
իշթիախ
اشتیاق
արզումընդի
آرزومندی
կարաւտութիւն
ištiax
Ishtiyāq
arzumǝndi
ārzūmandī
84
ահմըղ
احمق
Աբլահ
ابله
յիմար
ahmǝł
Ahmaq
Ablah
ablah
85
ամլաք
املاک
մուլքըհա
ملک
ها
հայրենիք
amlak‘
Amlāk
mulk‘ǝha
mulkha
86
իսթիղբալ
استقبال
փէշ
ամըդըն
پیش
آمدن
յառաջ
գալ
ist‘iłbal
Istiqbāl
p‘ēš
amǝdǝn
pesh
āmadan
87
ըղրան
اقران
h
մսրան
همسران
համանմանք
ǝłran
Aqrān
h
msran
ham-sarān
88
աջըլ
اجل
բզուրգթըր
بزرگتر
մեծագոյն
aǰǝl
Ajall
bzurgt‘ǝr
buzurgtar
89
իհթիմալ
احتمال
բուրդուբարի
քըրդըն
بردباری
کردن
առ
ու
աւար
առնել
īht‘imal
Ihtimāl
burdubari
k‘ǝrdǝn
burd-barī
kardan
90
ըթսալ
اتصال
փըյուըսթըն
پیوستن
պատուաստել
ǝ
t‘sal
Ittis
ā
l
paiwastan
91
իսթիամալ
استعمال
բըքար
դաշթըն
بکار
داشتن
–
ist‘iamal
isti‘māl
bǝk‘ar
dašt‘ǝn
ba-kār
dāshtan
92
ըղըլ
اقل
քմթըր
کمتر
պակասագոյն
ǝłǝl
Aqall
k‘mt‘ǝr
kamtar
93
ըքսըր
اکثر
բէշթըր
بیشتر
առաւելագոյն
ǝk‘sǝr
Aksar
bēšt‘ǝr
beshtar
94
ըսխըր
اصغر
քաւչըքթր
کوچکتر
կրտսերագոյն
ǝsxǝr
Asghar
k‘aw(o)č‘ǝk‘t‘r
kūchaktar
95
ահսըն
احسن
նէքաւհթր
نکوتر
լաւագոյն
ahsǝn
ahsan
nēk‘aw(o)ht‘r
nikūtar
96
ալա՛հի
ալըմ
الله
اعلم
խուդա՛հի
դանաթըր
خدای
داناتر
աստուած
գիտնագոյն
alahi
alǝm
allah
aʼlam
xudahi
danat‘ǝr
khudā’i
dānātar
97
իթիդամ
?
նաքա՛ւի
քրդըն
نکو
ﯹ
کردن
լաւութիւն
առնել
itiłam
nek‘aw(o)i
k‘rdǝn
niku’ī
kardan
98
իհթիմամ
اهتمام
թիմար
դաշթըն
تیمار
داشتن
խնամ
ածել
iht‘imam
Ihtimam
t‘imar
dašt‘ǝn
timār
dāshtan
99
իալամ
اعلام
ագա՛հ
քրդըն
آگاه
کردن
յուշ
առնել
ialam
aʼlam
agah
k‘rdǝn
āgāh
kardan
100
իսթիալամ
استعلام
ագահի
խուասթըն
آگاهی
خواستن
ուշմութիւն
խնդրել
ist‘ialam
isti‘lām
agahi
xuast‘ǝn
āgāhī
khwastan
101
ինթիղամ
انتقام
քինի
քշիդըն
کین
کشیدن
քէն
քարշել
int‘iłam
intiqām
k‘ini
k‘šidǝn
kīn
kashīdān
102
ըքրամ
اکرام
քուրամի
քրդըն
کرامی
کردن
–
ǝk‘ram
akrām
k‘urami
k‘rdǝn
kirāmī
kardan
103
ըզդհամ
ازدهام
ընբաւհի
انبوهی
–
ǝzdham
izdihām
ǝnbaw(o)hi
ambūhī
104
իհթիրամ
احترام
հուրմըթ
դաշթըն
حرمت
داشتن
հարկիս
առնել
iht‘iram
ihtirām
hurmǝt‘
daš‘tǝn
hurmat
dāshtan
105
ըլզամ
الزام
բըգրդըն
գրիֆթըն
بگردن
گرفتن
յանձն
առնուլ
ǝlzam
ilzam
bǝgrdǝn
grift‘ǝn
ba-gardan
griftan
106
այամ
ایام
րաւզահայ
روزها
աւուրք
ayam
aiyām
raw(o)zaha
rozhā
107
ահսան
احسان
նէքաւի
քրդըն
نکو
ﯹ
کردن
բարութիւն
առնել
ahsan
ihsān
nēk‘aw(o)i
k‘rdǝn
nikū’i
kardan
108
իմթիհան
امتحان
ազմուդըն
آزمودن
փորձել
imtihan
imtihān
azmudǝn
āzmūdan
109
այան
اعیان
քթխուդայան
کدخدایان
տանուտեարք
ayan
a‘yān
k‘t‘xudayan
kad-khudāyan
110
ըվտան
اوطان
խանումանհայ
خانمانها
տունք
ǝvtan
autān
xanumanha
khānmānhā,
khānumānhā
111
ըրքան
ارکان
րուքնըհայ
رکنها
ան
գ
իւնք
ǝrk‘an
arkān
ruk‘nǝha
ruknhā
112
ըքրահ
اکراه
բըսթըմ
ֆրմուդըն
بستم
فرمودن
տուժանաւք
հրամայել
ǝk‘rah
ikrāh
bǝst‘ǝm
frmudǝn
ba-sitam
farmūdan
113
ըլբըթէ
البته
հր
ա՛յինը՛յ
هر
آ
ﺋ
نه
արդարև
ǝlbǝte
al-batta
hr
ayinǝ
har-ā’ina
114
այադի
ایادی
քիրդարհաի
նէքաւ
کردارهای
نکو
գործք
բարի
ayadi
ayādī
k‘irdarhai
nēk‘aw(o)
kirdārhāye
nikū
115
ումլըլվլըթ
ام
الاولاد
մադը՛րի
ֆրզընդան
مادر
فرزندان
մայր
որդոց
umlǝlvlǝt
ummu
‘l-aulād
madǝri
frzǝndan
mādari
farzandān
116
ի՜ն
ان
բըդրուսթի
بدرستی
առողջութեամբ
i՜n
anna,
inna
bǝdrust‘i
ba-durustī
117
ադըմ
ալա՛հ
իըզու
ادام
الله
یعزه
փըյուըսթըյ
դարըդ
խուդաի
ը՜յզ
վը
ըջըլ
پیوسته
دارد
خدای
عزوجل
հօր
աստուծոյ
adǝm
alah
iǝzu
p’ǝyuǝst‘ǝ
darǝd
xudai
ǝyz
vǝ
ǝǰǝl
paiwasta
dārad
khudā’i
’azza
wa
jall
Բաբ
ուլ
բայ
باب
البا
–
–
շարայեռումն
բէին,
որ
է
բեն
Bab
ul
ba
118
բղա
بقاء
փայինդըգի
پایندگی
պաշտպանութիւն
bła
baqā’
p‘ayindǝgi
pāyandagi
119
բհա
بها
զէբայի
زیبا
ﯹ
ազնուութիւն
bha
bihā
zēbayi
zibā’ī
120
բը՛ր
بر
նէքաւի
نکو
ﯹ
բարութիւն
bǝ՛r
barr
nēk‘aw(o)i
niku’ī
121
բուր
بر
գնդում
گندم
ցորեան
bur
burr
gndum
gandum
122
բար
بر
սահրա
صحراء
դաշտ
bar
bar
sahra
sahrā’
123
բթայըթ
بدایت
աղազի
քար
آغاز
کار
սկիզբն
գործոյ
bt‘ayǝt‘
badāyat
ałazi
k‘ar
āghāzi
kār
124
բրըքըթ
برکت
ըվզունի
افزونی
յաւելումն
brǝk‘ǝt‘
barakat
ǝvzuni
afzūni
125
բրքաթ
برکات
ըվզունհայ
افزونها
յաւելուածք
brk‘at‘
barakāt
ǝvzunha
afzūnhā
126
բսայըթ
بضعة
փարէի
չիզ
քի
բըջա՛յէ
ֆրիստընդ
پارۀ
چیز
که
بجا
ﯹ
فرستند
սակաւիկ
ինչ
որ
ի
տեղի
մի
յուղարկեն
bsayǝt‘
baz‘at
p‘arēi
č‘iz
k‘i
bǝǰayē
fristǝnd
pāra’i
chīz
ki
bajā’i
firistand
127
բթիէհ
بدیهه
նագահ
գուֆթըն
ناگاه
گفتن
յանկարծակի
ասել
bt‘iēh
badīha
nagah
guft‘ən
nā-gāh
guftan
128
բշարըթ
بشارت
մուժդհ
դադըն
مژده
دادن
աւետիս
տալ
bšarət‘
bashārat
muždh
dadən
mizhda
(muzhda)
dadan
129
բալըղըթ
بلاغة
նամըի
դպիրի
نامۀ
دبیری
նամակ
դպրի
baləłət‘
balāghat
naməi
dpiri
nāmaʼi
dabiri
(dibirī)
130
բալիխ
بالغ
բըհըդի
մրդի
րսիդըն
بحد
مردی
رسیدن
ի
տիս
մարդկութեան
հասանել
balix
bāligh
bəhədi
mrdi
rsidən
ba-hadi
mardī
rasīdan
131
բղայըթ
بقیة
բաղիմանդըհ
باقیمانده
այլևս
մնացե
լ
błayət‘
baqiyat
bałimandəh
bāqī-mānda
132
բսարըթ
بصارت
բէնաի
بینا
ﯹ
տեսութիւն
bsarət‘
basārat,
bisārat
bēnai
bīnāʼi
133
բահդ
بعث
բ՛ր
ընքէխդն
برانگیختن
ի
վեր
ընգեցումն,
որ
է
պայքար
bahd
baʼs
b՛r
ənk‘ēxdn
bar-angekhtan
134
բխս
بخس
քմի
کمی
պակասութիւն
bxs
bakhs
k‘mi
kamī
135
բահր
بحر
դրիահ
دریا
ծով
bahr
bahr
dria
h
daryā
136
բսատ
بساط
շատըրուան
شادروان
նոհ
[
իմա՝
սփռոց
-
Բ.
Չ.
]
bsat
bisāt
šatǝruan
shādurwan
137
բըյի
بیع
ֆրաւխթըն
فروختن
վաճառել
bǝyi
bai‘
fraw(o)xt‘ǝn
firūkhtan
138
բայի
بایع
ֆրաւշընդըհ
فروشنده
վաճառող
bayi
bāi‘
fraw(o)šǝndǝh
firoshanda
139
բախիլ
بخیل
զուֆթ
زفت
նախանձ
baxil
zuft
Zuft
140
բատիլ
باطل
նահըղ
ناحق
անիրաւ
batil
bātil
nahǝł
nā-hag
141
բուխթան
بهتان
դրաւղ
دروغ
զուր
buxt‘an
buhtān
draw(o)ł
durogh
142
բաին
باین
բյդիդ
քրդըն
پدید
کردن
–
bain
bāi
n
bydid
k‘rdǝn
padīd
kardān
143
բնին
بنان
սըր
ընգուշթան
سرانگشتان
ծայրք
մատանց
bnin
banan
sǝr
ǝngušt‘an
sar-angushtān
144
բուդ
بعد
դուրի
دوری
հեռաւորութիւն
bud
bu‘d
duri
dūrī
145
բիքըր
بکر
դաւշիզըհ
دوشیزه
կոյս
bik‘r
bik
r
daw(o)šizǝh
doshīza
146
բսատ
بذاءت
ֆրիբընդը
فریبنده
խաբող
bsat
bazā‘t
fribǝndǝ
frībanda
147
բդայըթ
بدایت
քա՛րի
նըվ
کار
نو
գործ
նորոգ
bdayǝt‘
badāyat
k‘ari
nǝv
kāri
nav
148
բշիր
بشیر
մուժդըհ
դահընդը
مژده
دهنده
աւետեաց
տուող
bšir
bashīr
muždǝh
dahǝndǝ
muzhda
dihanda
149
բդի
?
փարսայ
?
հովանոց
bdi
p‘arsa
150
բուղի
بقعه
ջայիգահ
جایگاه
տեղի
bułi
buq‘a
ǰayigah
jāy-gāh
151
բաղի
باقی
բազմանդըհ
بازمانده
այլ
մնացեալ
bałi
bāqī
bazmandǝh
bāz-mānda
152
բրի
ըլսահաթ
?
բէզարի
ըզ
գունահ
بیزاری
از
گناه
հրաժարումն
ի
մեղաց
bri
ǝlsahat‘
bēzari
ǝz
gunah
bīzārī
az
gunāh
153
բլաթ
بلد
շահր
شهر
քաղաք
blat‘
balad
šahr
shahr
154
բլաթի
بلدی
շահրի
شهری
քաղաքացի
blat‘i
baladī
šahri
shahrī
155
բայ
ըլրաս
վը
ըլիան
بالرأس
و
العین
սըր
վը
չշմ
سر
و
چشم
գլուխ
և
աչք
bay
ǝlras
vǝ
ǝlian
bi
’l-ra’s
vǝ
’l-‘ain
cǝr
vǝ
č‘šm
sar
va
chashm
Բաբ
ուլ
թայ
باب
التا
–
–
յեռահիւսումն
թէին
որ
է
թաւ
bab
ul
t‘a
156
թղասա
تقاضا
տլըբ
քրդըն
طلب
کردن
հետախոյզ
լինել
t‘łaṡa
taqāzā
tləb
k‘rdən
talab
kardan
157
թբրա
تبر
բէրանի
بیرانه
աւերակ
t‘bra
tabr
bērani
berāna
158
թհընդիբ
?
գուզիդըն
گزیدن
ըն
դ
րել
t‘həndib
guzidə
n
guzīdan
159
թրթիբ
ترتیب
դմադըմ
նիհադըն
دمادم
نهادن
յարմարել,
հուպ
ընդ
հուպ
դնել
t‘rt‘ib
tartīb
dmadəm
nihadən
dam-ā-dam
nihādan
160
թղալուբ
تغالب
ղլըբը
քրդըն
غلبه
کردن
աղաղակ
առնել
tłalub
taghālub
łləbə
k‘rdən
ghalaba
kardan
161
թայասուբ
?
գուքրուի
քրդըն
?
երկդիմութիւն
առնել
t‘ayasub
gukrui
k‘rdən
?
162
թայջուբ
تعجب
շքուֆդ
դաշթըն
شگفت
داشتن
–
t‘ayǰub
ta‘ajjub
šk‘ufd
daštən
shigift
(shiguft)
dāshtān
163
թաղրուբ
تقرب
նիզդիքի
ջուսթըն
نزدیکی
جستن
մաւտակայութիւն
յուզել
tałrub
taqarrub
nizdik‘i
ǰustən
nazdīkī
jūstan
164
թմշիըթ
تمشیت
րանդըն
راندن
վարել
t‘mšiət‘
tamshiyat
randən
rānda
n
165
թրբիըթ
تربیت
փրուըրդըն
پروردن
մարզել
t‘rbiət‘
tarbijat
p‘ruərdən
parwardan
166
թզքիըթ
تزکیة
ադըլըթ
քրդըն
عدالت
کردن
իրաւունս
առնել
t‘zk‘iət‘
tazkiya
t
adələt‘
k‘rdən
ʼadālat
kardan
167
թհնիըթ
تهنیت
բըշադի
փուրսիդըն
بشادی
پرسیدن
յուրախութենէ
հարցանել,
որ
է
գոհութիւն
t‘hniət‘
tahniyat
bəšadi
p‘ursidən
ba-shādi
pursīdan
168
թայզիըթ
تعزیت
բըղըմ
փուրսիդըն
بغم
پرسیدن
ի
տրտմութեան
հարցանել,
որ
է
մխիթարութիւն
t‘ayziət‘
taʼaziyat
bəłəm
p‘ursidən
ba-gham
pursīdan
169
թըվըզու
تواضع
չըշմ
դաշթըն
چشم
داشتن
ակն
ունել
t‘əvəzu
tawāzu‘
č‘əšm
daštən
chashm
dāshtan
170
թջրիբըթ
تجربت
ազմաիշ
آزمایش
փորձանք
t‘ǰribət‘
tajriba
t
azmaiš
āzmāyish
171
թըֆջու
توجه
նիգահ
քրդըն
نگاه
کردن
հայել
t‘əfǰu
tawajjuʼ
nigah
k‘rdən
nigāh
kardan
172
թըբհիջ
تبهیج
շադի
شادی
ուրախութիւն
t‘əbhij
Tabhīj
šad
i
shādī
173
թրջիհ
վը
թըւսիլ
ترجیح
و
تفصیل
ֆասլ
նիհադըն
فصل
نهادن
–
t‘rǰih
və
t‘əvsil
tarjīh
va
tafsīl
fasl
nihadən
fasl
nihādan
174
թսրիհ
تصریح
քուսիլ
քրդըն
کسیل
کردن
խորհուրդ
առնել
t‘srih
tasrīh
k‘usil
krdən
kusel
kardan
175
թմրադ
تمرد
գրդըն
քշիդըն
گردن
کشیدن
ապստամբել
t‘mrad
tamarrud
grdən
k‘šidən
gardan
kashīdan
176
թյա՜մլութ
?
թիմար
դաշտըն
تیمار
داشتن
խնամ
ածել
t‘yamlut
t‘imar
dašten
tîmār
dāshtan
177
թըվլութ
?
նաւբըթի
քրդըն
نوبتی
کردن
–
təvlut‘
naw(o)bət‘i
k‘rdən
naubatī
kardan
178
թշդիդ
تشدید
սխթ
քրդըն
سخت
کردن
խիստ
առնել
t‘šdid
tashdīd
sxt‘
k‘rdən
sakht
kardan
179
թահմիըթ
تحمید
սթուդըն
ستودن
[
գովութիւն
]
առնել
t‘ahmiət‘
t
ahmid
st‘udən
situdan,
sutūdan
180
թահդիդ
تحدید
բըհըմ
քրդըն
بهم
کردن
ի
մի
առնել
tahdid
tahdid
bəhəm
k‘rdən
ba-ham
kardan
181
թղլիդ
تقلید
դր
գրդն
քրդըն
در
گردن
کردن
–
t‘łlid
taqlīd
dr
grdn
k‘rdən
dar
gardan
kardan
182
թաքիդ
تأکید
ըսթուար
քրդըն
استوار
کردن
պնդել
t‘ak‘id
taʼkīd
əst‘uar
k‘rdən
ustuwār
karden
183
թայյիդ
تا
ﺋ
ید
նրումընդ
نیرومند
շնորհաց
t‘ayyid
taʼyīd
nrumənd
nīrūmand
184
թլմիըթ
تلمیذ
շագիրդ
شاگرد
աշակերտ
t‘lmiət‘
talmīz,
tilmīz
šagird
shāgird
185
թաւֆիր
توفیر
զիադըթ
زیادت
աւելիք
t‘aw(o)fir
taufīr
ziadət‘
ziyādat
186
թզուիր
تزویر
բըդրաւղ
սախթըն
بدروغ
شاختن
ստայաւդ
բանս
ստեղծանել
t‘zu(v)ir
tazwīr
bədraw(o)ł
saxt‘ən
ba-durogh
sākhtan
187
թղդիր
تقدیر
անդազըյ
քրդըն
اندازه
کردن
քանոն
առնել
t‘łdir
taqdīr
andazə
k‘rdən
andāza
kardan
188
թղդիմ
تقدیم
փէշ
դաշթըն
پیش
داشتن
յառաջ
պահել
t‘łdim
taqdīm
p‘ēš
dašt‘ən
pesh
dāshtan
189
թախիր
تأخیر
փըս
դաշթըն
پس
داشتن
յետս
պահել
t‘axir
taʼkhīr
p‘əs
dašt‘ən
pas
dāshtan
190
թվղիհ
توقیع
նշանի
փաթշահ
نشان
پادشاه
նշան
արքայի
t‘vłih
tauqī‘
nšani
p‘at‘šah
nishānī
pādshāh
191
թբըթու
?
փայրըվի
քրդըն
پیروی
کردن
հետագնացութիւն
առնել
t‘bət‘u
p‘ayrəvi
k‘rdən
pai-rawī
kardan
192
թա՜յրուզ
تعرض
րընջ
րըսանիդըն
رنج
رسانیدن
ցաւ
հասուցանել
t‘ayruz
ta‘arruz
rənǰ
rəsanidən
ranj
rsānīdan
193
թաըրուֆ
تعرف
փուրսիդըն
پرسیدن
հարցանել
t‘aəruf
ta‘arruf
p‘ursidən
pursīden
194
թըմիզ
تمییز
ջուդա
քրդըն
جدا
کردن
ըն
դ
րել
t‘əmiz
Tamyīz
ǰuda
k‘rdən
judā
kardan
195
թղղուզ
?
նախաւշ
դաշթըն
ناخوش
داشتن
անհանգիստ
պահել
t‘łłuz
t
ājawuz
naxaw(o)š
daštən
nā-khwush
dāshtan
196
թջաւուզ
تجاوز
դր
գուդըշթըն
درگذشتن
զանց
անել
t‘ǰaw(v)uz
tajāwuz
dr
gudəštən
dar-guzashtan
197
թջասուս
تجسس
ջուստ
վը
ջաւ
քրդըն
جست
و
جو
کردن
խոյզ
և
յոյզ
առնել
t‘ǰasus
tajassus
ǰust
və
ǰaw(o)
k‘rdən
just-u-jū
kardan
198
թլբիս
تلبیس
փըյվըստը
քրդըն
پیوست
کردن
պատուաստ
առնել
t‘lbis
talbīs
p‘əyvəstə
k‘rdən
paiwast
kardan
199
թշուիշ
تشویش
աշաւբ
քրդըն
آشوب
کردن
կռիւ
առնել
t‘šuiš
tashwīsh
ašaw(o)b
k‘rdən
āshob
kardan
200
թխսիս
تخصیص
խաս
քրդըն
خاص
کردن
իւրացուցանել
t‘xsis
takhsīs
xas
k‘rdən
khās
kardan
201
թֆհուզ
تفحص
քաւիդըն
کاویدن
–
t‘fhuz
tafahhus
k‘awidən
k
āwīdan
202
թըրգ
ترک
բըջայէ
մանդըն
بجا
ﯹ
ماندن
ի
տեղի
մի
մնացեալ
t‘ərg
tark
bəǰayē
mandən
ba-jāʼī
māndan
203
թդարուք
تدارک
ընդըր
իաֆթըն
اندر
یافتن
խոր
իմանալ
t‘daruk‘
tadāruk
əndər
iaftən
andar
yāftan
204
թքըլուֆ
تکلف
զիադըթի
زیادتی
առաւելութիւն
t‘k‘ǝluf
takalluf
ziadǝt‘i
ziyādati
СРЕДНЕВЕКОВЫЙ
СЛОВАРЬ
ЗАИМСТВОВАННЫХ
АРАБСКИХ
СЛОВ
В
ПЕРСИДСКОМ
ЯЗЫКЕ,
НАПИСАННЫЙ
АРМЯНСКИМИ
БУКВАМИ
(
Резюме
)
В
девятом
томе
«Вестника
Матенадарана»
опубликован
фрагмент
одного
арабо-персидско-армянского
средневекового
словаря,
написанного
армянскими
буквами.
В
словаре
204
арабских
слова
с
персидскими
переводами.
Рукопись
относится
к
XV
в.
и
представляет
собой
словарь
арабских
заимствований
персидского
языка.
В
предисловии
рассматриваются
правила
армянской
транскрипции
арабских
и
персидских
слов,
применяющиеся
в
этом
словаре,
который
полностью
публикуется
с
арабской,
персидской
и
латинской
транскрипциями.
