Գիրք Պատմութեան Սրբոյ եւ մեծի Քաղաքիս Աստուծոյ Երուսաղէմիս, եւ Սրբոց Տնօրինականաց Տեղեաց Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի

  Վասն գովութեան սրբոյ Երուսաղէմի, վկայութեամբ Սուրբ Գրոց։

ՅԱստուծոյ է հիմնեցեալ քաղաքս սուրբ ըստ Դաւթի, Աստուած հիմունս էարկ ՚ի նմա։ Եւ թէ՝ հիմունք նորա ՚ի լեառն սուրբ նորա. սիրէ՛ Տէր զդրունս Սիօնի առաւել քան զամենայն յարկսն Յակոբայ։ Քաղա՛ք է Աստուծոյ ըստ տէրունեան հրամանին՝ Մի՛ երդնուք. եւ մի՛ յԵրուսաղէմ զի քաղաք է մեծի արքային։ Եւ Դաւիթ ասէ՝ Մեծ է Տէր եւ օրհնեալ է յոյժ ՚ի քաղաք Աստուծոյ մերոյ ՚ի լեառն սուրբ նորա։ Եւ թէ՝ որպէս լուաք սոյնպէս եւ տեսաք՚ի քաղաք Տեառն զօրութեանց եւ ՚ի քաղաք Աստուծոյ մերոյ։ Բնակարա՛ն է Աստուծոյ ըստ Յակոբայ նահապետին, Տէր է ՚ի տեղւոջս յայսմիկ։ Ահեղ իմն է տեղիս այս. եւ ո՛չ է սա՝ եթէ ոչ տուն Աստուծոյ. եւ ա՛յս է դուռն երկնից։ Եւ Դաւիթ ասէ՝ Լեառն ըստ որԱստուած հաճեցաւ բնակիլ ՚ի նմա. եւ Տէր իսկ բնակեսցի ՚ի նմա իսպառ։ Եւ թէ՝ Հաճեցաւ Տէր ըստՍիօն. եւ ընտրեաց բնակիլ ՚ի նմա. ասէ՝ Ա՛յս է հանգիստ իմ յաւիտեանս յաւիտենից. ՚ի սմա բնակեցայց զի հաճեցայ ընդ սա։ Եւ Յովէլ մարգարէն ասէ՝ Ես եմ Տէր Աստուած որ բնակեալ եմ ՚ի Սիօն լերին սրբութեան իմոյ։ Եւ Զաքարիա ասէ՝ Այսպէս ասէ՝ Տէր դարձայց ՚ի Սիօն եւ բնակեցայց ՚ի մէջ Երուսաղէմի. եւ կոչեսցի Երուսաղէմ քաղաք ճշմարիտ. եւ լեառն Տեառն ամենակալի։ Եւ աւետարանիչն սիրելին ասէ՝ Եւ տեսի եւ ահա գառն կայր ՚ի վերայ լերինն Սիօնի։

Մեծ անո՛ւն է քաղաքս ըստ Տուբիթայ, քանզի զանուն մեծ կոչեսցեն ՚ի քեզ։ Եւ Փրկիչն մեր ասէ՝ Մեծ քան զտաճարն է աստ։

Դարմանի սուրբ երկիրս յԱստուծոյ ընդ Թուոց՝ Երկիր զոր Տէր Աստուած քո դարմանէ զնահանապազ. աչք Տեառն Աստուծոյ քո ՚ի վերայ նորա ՚իսկզբանէ տարւոյն մինչեւ ցկատարումն տարւոյն։ Եւ ՚ի Չորրորդ Թագաւորութեանցն ասէ՝ Սրբեցի տունն եւեղիցին աչք իմ եւ սիրտ իմ անդ զամենայն աւուրս։

Վերակացո՛ւ է Աստուած քաղաքիս Երուսաղէմի, որպէս ինքն հրամայէ ՚ի Դ Թագաւորութեանցն՝ Վերակացու եղէց քաղաքիդ այդմիկ վասն իմ, եւ վասն Դաւթի ծառայի իմոյ։

Պահպանեալ է ՚ի Տեառնէ քաղաքս Երուսաղէմ ըստ Եսայեայ՝ Ի վերայ պարսպաց քոց Երուսաղէմպահապանս կացուցից, զօրն ողջոյն եւ զգիշերնողջոյն։ Եւ Դաւիթ ասէ՝ Շրջեցարուք զՍիօնիւ, պաշտպանեցէք զնա. եւ պահեցէք զաշտարակս նորա. դիք զսիրտս ձեր ՚ի վերայ զօրութեանց նորա։

Ի սրբոյ քաղաքէս Երուսաղէմէ առաքիօրհնութիւն ՚ի բոլոր աշխարհ ըստ Դաւթի՝ Առաքեսցէ՛քեզ Տէր զօգնութիւն ՚ի սրբութենէ իւրմէ եւ ՚ի Սիօնէ ընկալցի զքեզ։ Եւ թէ՝ ՚ի վերայ լերինն Սիօնի Տէրանդ պատրաստեաց զօրհնութիւն եւ զկեանսն յաւիտենից։ Եւ Եսայի ասէ՝ Ի Սիօնէ ելցեն օրէնք եւԲան Տեառն յԵրուսաղէմէ։ Եւ կենարարն մեր Քրիստոսասէ՝ Գնացէ՛ք այսուհետեւ աշակերտեցէք զամենայն հեթանոսս։

Երանութիւն է ծառայողաց եւ բնակողաց ՚իսուրբ քաղաքս Երուսաղէմ ըստ Դաւթի՝ Երանելիք ենորք բնակեալք են ՚ի տան Տեառն։ Եւ թէ՝ Երանի զորընտրեցեր եւ ընկալար եւ բնակեսցին ՚ի գաւիթ։ ԵւՏուբիթ ասէ՝ Երանեալք իցեն որք սիրեսցեն զքեզ, Երուսաղէմ, եւ ցնծասցին ՚ի խաղաղութեան։ Եւ երանիայնոցիկ որք տրտմեցան ՚ի վերայ բեկման քոյ. եւեկեսցէ օրհնութիւն ՚ի վերայ սիրողաց քոց, Երուսաղէմ։

Թշուառականք են որք ատեն զԵրուսաղէմ ըստ Տուբիթայ՝ Անիծեալ լիցին ամենայն ատելիք քո, Երուսաղէմ։ Եւ Դաւիթ ասէ՝ Ամաչեսցեն եւ յետս դարձցին ամենեքեան որք ատեն զՍիօն։ Եղիցին նոքա որպէս խոտ տանեաց, որ մինչչեւ ՚ի բուռն եկեալ չորացաւ։ Եւ՝ Թէ մոռացայց զքեզ, Երուսաղէմ, մոռասցի՛ զիս աջ իմ։ Կցեսցի՛ լեզու իմ ՚ի քիմս իմ թէո՛չ յիշեցից զքեզ, եթէ ո՛չ նախ նուագեցից զքեզ, Երուսաղէմ, սկիզբն ուրախութեան իմոյ։ Եւ Եսայի ասէ՝ Վասն Սիօնի ո՛չ լռեցից, եւ վասն Երուսաղէմիո՛չ ներեցից։ Եւ դարձեալ ասէ՝ Այլ դուք որք թողիք զիս եւ մոռացայք զլեառն սրբութեան իմոյ՝ ես մատնեցից զձեզ ՚ի սուր եւ ամենայնքն կոտորիջիք։Ամովս ասէ՝ Վա¯յ որ անգոսնեն զՍիօն։ Զաքարիա ասէ՝ Այսպէս ասէ Տէր ամենակալ. Նախանձեցայ   վասն Երուսաղէմի եւ վասն Սիօնի նախանձ մեծ. եւ բարկութեամբ մեծաւ նախանձեցայ վասն նորա։ Եւդարձեալ ասէ՝ Որք զօրաժողով լինին ՚ի վերայ Երուսաղէմի՝ հալեսցին մարմինք նոցա մինչդեռ կայցեն ՚ի վերայ ոտից իւրեանց. եւ ծորեսցին աչք նոցա՚ի կապճաց իւրեանց. եւ լեզուք նոցա հալեսցին ՚ի բերանս իւրեանց։ Սոփոնիա ասէ՝ Քաջալերեաց Սիօն մի՛ լքցին ձեռք քո՝ Տէր Աստուած ՚ի քեզ է. վա՛յ որ նախատէ զքեզ։

Տեսե՜ր զվկայութիւնս գովութեանցն Երուսաղէմի, եւ զփառաւորութիւն պատուի սորա, եւ զօրհնութիւն սիրողացն զսա՛. լո՜ւր ուրեմն եւ զանիծաբանութիւն ատելեացն Երուսաղէմի։ Ուրեմն զգուշանալի է ամենայն ոք՝ մի՛ գուցէ ներհակ եւթշնամի երեւեսցի սրբոյ քաղաքիս Երուսաղէմի, չարաբանելով եւ վնասելով։ Քանզի զորօրինակ ոք զերկրաւոր թագաւորի զպալատն անարգեսցէ, մահն է վճիռ նորա, եւ զօրք թագաւորին են վրիժառուք։ Զի մեղքն է քրէական։ Այսպէս որ ընդդէմ կայցէ սրբոյԵրուսաղէմի, եւ խանգարիչ գանձանակաց եւ խափանօղ նուիրակութեան եւ արգելօղ լիցի բարեսէր ուխտաւորաց եւ ողորմութեանց նորա, աներկբա՛յ ժառանգէ զվերոյ ասացեալ անիծաբանութիւնքն սրբոց մարգարէից։ Եւ քինախնդիրքն են հրեշտակք ամենակալին։ Զի մեղքն այն է սրբապղծութիւն։ Քանզի եթէ ստէպ խնդրեն յԱստուծոյ եւ գոչեն՝ Մինչեւ յե՞րբ ոչ ողորմիս Երուսաղէմի. ապա այնոքիկ որք վնասեն զսուրբ Երուսաղէմ եւ ո՛չ ողորմին սրբոց տեղեացն, զինչ կրելոց են ՚ի հրեշտակաց։ Եւ եթէ հրեշտակքն որ անպա՛րտ են Երուսաղէմի՝ զշինութիւնն կամին, եւ զՏէր յողորմութիւնն Երուսաղէմի կոչեն։ Մեք քրիստոնեայքս որք Քրիստոսի անբիծ արեամբն գնեցաք ՚ի ձեռացն սատանայի. եւ գրեցաք յորդեգրութիւն Հօրն երկնաւորի՝ չարչարանօք Որդւոյն Միածնի ՚ի սուրբ քաղաքս Երուսաղէմ, ո՞րքան պարտական եմք ողորմութեամբ օգնել սուրբ Երուսաղէմի. եւ աղաչել զԱստուած զի հանապազ շէն եւ պայծառ պահեսցէ զսրբութեան տեղիքն ՚ի փառս սրբոյ հաւատոյս քրիստոնէականի։ Եւ յորդորել զմիմեանս նուիրել զողորմութիւն. հաստատ պահելով զաստուածադիր գանձանակն, եւ զառաքելական նուիրակութիւնն. եւ ջերմ սիրով գալ յերկրպագութիւն սրբոց տեղեաց ստեղծողին մերոյ. եւ ծանօթ լինիլ ներքնոյս Երուսաղէմի. զի եւ վերնոյն Երուսաղէմի լիցի արժանանալ, եւ վայելել զառատապարգեւս օրհնութեան շնորհացն. եւ ընդունիլ զփոխարէն բարութեանց նոցին որք առնեն Սրբոյ Գերեզմանին Քրիստոսի. զտրիտուրն հազարապատիկ եւ բիւրապատիկ յառատատու տուօղ մարդասիրէն ըստ Դաւթի, բարի առնէ Տէր բարեաց։ Քանզի քաղաքս այս սուրբ Երուսաղէմս ո՛չ միայն գովեցաւ ՚ի նահապետաց եւ ՚ի մարգարէից, այլ եւ ՚ի Տեառնէ մերմէ եւ ՚ի սրբոց առաքելոց. եւ ներբողեցաւ յաստուածաբան վարդապետաց։ Որպէս ոմն յաստուածաբանից ասէ թէ՝ Բաղձա՛նք բնաւորեալ է բնականապէս ձկտիլ երկիրս առ երկինս, եւ արարածք առԱրարիչն, եւ սկսեալն ՚ի կատարումն իւր։ Նոյնգունակ եւ բանական երկիր վեհագնոյ երկրի. յորմէ եւ որով ունիմք զկայ կատարմանն ամենայնի։ Ըստ որում քնարն Հոգւոյն Սրբոյ մարգարէն Դաւիթ կարօ՛տ էր եւանձկայր թալկացեալ հոգւով եւ ասէր՝ Անձն իմ որպէս երկիր ծարաւի է առ քեզ, եւ նուաղեաց յինէն հոգի իմ, ե՞րբ եկից երեւեցայց երեսացդ Աստուծոյ։ Եւկարօտութիւն Աստուծոյ կրկին է՝ մինն վասն Աստուծոյ հոգւով, եւ միւսն վասն Աստուծոյ մարմնով։ Քանզի մարմնով երեւեալս՝ տպաւորեալ ունի զհոգեւորն. եւաներեւոյթն տեսանի մտօք։ Որպէս նախ է հանդէսն քան զյաղթանակն, եւ դրունքն քան զարքունիսն. նմանապէս ներքինս Երուսաղէմ է դրունք եւ մուտք վերնոյն Երուսաղէմի, որ է մայր մեր հրաշալի եւ արքայարան երկնային։ Վասնորոյ յորդորէ՛ զմեզ մարգարէն Եսայիեւ ասէ՝ Եկա՛յք ելցուք ՚ի լեառն Տեառն, եւ ՚ի տուն Աստուծոյ Յակոբայ։ Արդ բաւական գովութիւն է ասել զԵրուսաղէմ լեառն Տեառն եւ տուն Աստուծոյ. բայց մեք ՚ի սկիզբն երթիցուք եւ անտի՛ զգովութիւն նորա ասասցուք։

Նախ զի տեսչութեամբ վերին խնամոցն Սեմորդի Նոյի ժառանգեաց զոսկերս նախաստեղծիցն ՚ի տապանէն. եւ յորժամ նեղէին զնա որդիքն Քամայ՝ ծածկեաց զնոսա ՚ի վիճակ կալուածի իւրոյ. զԱդամայն՚ի Գողգոթայ, եւ զԵւային ՚ի Բեթղէհէմ։ Ուր ծնաւ Փրկիչն Որդի նոցա, եւ խաչեցաւ եւ փրկեաց զնոսա ՚իմեղաց իւրեանց։

Երկրորդ՝ Աբրահամու խոստացաւ Աստուած տալ զերկիրն զայն ՚ի ժառանգութիւն որդւոց նորա. եւասէ, ե՛լ յերկրէ քումմէ եւ ե՛կ յերկիր զոր ցուցիցքեզ. եւ եբեր ՚ի Բաբիլօնէ ՚ի Խառան, եւ անտի յԵրուսաղէմ. եւ ո՛չ ետ նմա եւ ո՛չ քայլ մի ոտին. այլ պանդխտութեամբ բնակեցոյց ՚ի նմա։ Զի եթէ ո՛չ գոյր շնորհ ՚ի տեղին այն, ընդէ՞ր եհան ՚ի Քաղդէացւոց եւ եբեր անդ. եւ ընդէ՞ր ոչ առժամայն, այլ յուսով խոստացաւ զի յետոյ տացէ։ Արդ եթէ մեծին Աբրահամու ցանկալի էր ելանել ՚ի հեռաւոր երկրէ եւ գալ յԵրուսաղէմ, քանի՞ առաւել մեզ պարտ։

Երրորդ՝ անդ առաջին աստուածապաշտութիւն եւ ծանօթութիւնն Աստուծոյ եղեւ, եւ անդ կանգնեաց սեղան Աստուծոյ եւ մատոյց պատարագ յանուն ճշմարտին Աստուծոյ Աբրահամ, Իսահակ եւ Յակոբ։ Եւ անդ եղեւ երեւումն եւ աստուածգիտութիւն. որպէս առ կաղնեաւն Մամբրէի երեւեցաւ Աստուած Աբրահամու եւ երկուհրեշտակք ընդ նմա։ Եւ Իսահակայ առ ջրհորովն որ գուշակէր զխորհուրդ աւազանին։ Եւ ընդ Յակոբայ ՚իգօտեմարտիլն որ զմարդեղութիւն բանին նշանակէր. եւ՚ի սանդուխքն որ նշանակէր զխաչն. որով հրեշտակք յերկիր իջին եւ մարդիկք յերկինս ելին. յաղագս որոյտեղիքն պատուելի եղեն։

Չորրորդ՝ հայրն Աբրահամ որ գո՛գ եղեւարդարոցն՝ անդ թաղեցաւ. նոյնպէս եւ Իսահակ եւՅակոբ Իսրայէլն։ Այսպէս եւ ողջախոհն Յովսէփ պատուիրեաց հանել զոսկերսն իւր յԵգիպտոսէ, եւ տանել յերկիրն պարգեւաց. վասնորոյ եթէ կենդանիք քրիստոնեայքն ո՛չ փութան ելանել յԵրուսաղէմ, մեռելոց հաւատքն յանդիմանեսցէ զնոսա. զի աստ թաղեին նահապետքն սուրբք զի կայր շնորհք անդ։

Հինգերորդ՝ գովութիւնն Մովսիսի որ ասէ՝Երկիր որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր. երկիր լեառնային եւերկիր դաշտային. յանձրեւու երկնից ըմպէ զջուր, եւաչք խնամոցն Աստուծոյ ՚ի վերայ նորա ՚ի սկզբանէ տարւոյն մինչեւ ցկատարումն։ Բղխէ զկաթն եւ զմեղր։ Վասն զի անասնաբո՛յծ է եւ մեղուաշատ. այլ եւպարա՛րտ է իւղով եւ պտղովք ձիթենեօք։ Լեառնային է եւ դաշտային եւ ո՛չ հարթ հաւասար զի մի՛ պակասեսցին պտուղքն եւ մի՛ վնասեսցեն խորշակք զդաշտսն։ Յանձրեւոյ ըմպէ զջուր, այսինքն ՚ի խնամոցնԱստուծոյ։ Ունի եւ զլեառն հաւատոց, եւ զդաշտս առաքինութեանց, ծաղկեալ հին եւ նոր կտակարանօք, առաքելովք եւ մարգարէիւք, որք ո՛չ բնական իմաստութեամբ, այլ՝ հաւատո՛յ գիտութեամբ դալարացան եւ պտղաբերք եղեն տեսողութեամբ տնօրէնութեանն Քրիստոսի ՚ի ծննդենէն մինչեւ ՚իհամբարձումն, եւ ՚ի գալուստ Հոգւոյն Սրբոյ։ Ապաուրեմն փափագելի եւ ըղձալի է Երուսաղէմ որ այսպիսի շնորհաց տեղի է եւ զմեծ պատիւս գովութեան ունի։

Վեցերորդ՝ զի օրէնք եւ շնորհք մարգարէութեանց ՚ի սմանէ՛ ելին ընդ բոլոր տիեզերս ըստ Եսայեայ՝ Ի Սիօնէ ելցեն օրէնք, եւ բան Տեառն յԵրուսաղէմէ։ Եւ թէպէտ ՚ի Սինա՛յ ետ Աստուածզօրէնս Մովսիսի, եւ յե՛լսն Յորդանանու ՚ի վերայ արձանաց գրեցաւ զի ամենայն երկիր լուիցէ. եւյԵրուսաղէմէ՛ երկոտասան ազգաց միայն տարածէր օրէնք, դատաստանք, եւ ընտրութիւնք։ Սակայն ՚ի նորա առաքեալքն սուրբք որ ՚ի վերնատունն առին զՀոգինՍուրբ, զբանս քարոզութեանն Քրիստոսի ո՛չ միայն աստ եւ կամ երկոտասան ազգաց տարածեցին, այլ յամենայն ազգս քրիստոնէից. ըստ մարգարէին թէ՝ Ընդ ամենայն երկիր ել բարբառք նոցա. մինչեւ ՚ի ծագս աշխարհի են խօսք նոցա։ Որպէս եւ Պօղոս առաքեալքն մինչեւ ՚ի Լիւրիկէ։ Եւ մեծն Յակոբոս մինչեւ ՚ի Սպանիա։ Եւ ամենայն առաքեալքն յԵրուսաղէմէ՛ վիճակեցան յամենայն երկիր, եւքարոզեցին զբանն հրամանաւ եղբօր Տեառն Յակոբայ որառաջին եպիսկոպոսապետ էր. եւ աստ եդ զաթոռ առաջին հայրապետութեանն, եւ մատոյց զսուրբ պատարագն յաւուր Վարդավառին. նոր պատարագ, նոր սեղան, եւնոր քահանայապետ մատուցանօղ։ Ուրեմն գովելի էքաղաքս Երուսաղէմ, ուստի այսքան շնորհք սփռեցան ընդ ամենայն ծագս տիեզերաց։

Եօթներորդ՝ գլուխ եւ կատարումն է ամենայնի. զի ա՛ստ է տեղիք տնօրէնութեան Փրկչին, ուր ոտք մարդացելոյն Աստուծոյ կոխեցին։ Զի աստյերկնից էջ Միածին Բանն Աստուած. եւ աստ ծնաւ կոյսն անբիծ զԷմմանուէլն Յիսուս ՚ի Բեթղէհէմ. աստ մկրտեցաւ, աստ շրջագայեցաւ, աստ քարոզեաց, աստ չարչարեցաւ, խաչեցաւ, թաղեցաւ եւ յարեաւ ՚ի մեռելոց, եւ աստի համբարձեւ յերկինս։ Ուրեմն ո՛չ միայն պատուելի է քաղաքս, այլ եւ երկրպագելի է տուն տնօրէնութեանն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ։ Զի եթէ Մովսէս ցանկայր տեսանել զտեղիս տնօրէնութեանն եւ ողջագուրել նախքան զիջանել Որդւոյն Աստուծոյ եւշրջիլ ՚ի վերայ նորա, եւ մարգարէն Դաւիթ եւ Եսայի ըղձային երկրպագութեանն, քանի՞ առաւել այժմ մեզ հաւատացելոցս ըղձալի եւ երկրպագելի է տեղիքս փրկագործութեան որով ազատեալ փրկեցաք ՚ի սատանայէեւ ՚ի մեղաց։

Ութերորդ՝ վերջապէս ա՛ստ է լինելոց վերջին դատաստանն ընդ Դաւթի, անդ արկեալ են աթոռք դատաստանի, աթոռս արկեալ ՚ի տան Դաւթի։ Որպէս ասէ Յովէլ՝ Զարթիցեն եւ ելցեն ամենայն ազգք ՚ի ձորն Յովսափաթու, զի անդ նստայց դատել զամենայն ազգս շուրջանակի։ Եւ այս վասն չորից պատճառի։ Նախ՝ զիաստ խոստացաւ առնել զդատաստան ՚ի կալն Ուռնայի յորժամ յերից պատուհասից կրեաց Դաւիթ զմահն, եւ պատարագեալ զեզինքն Ուռնայի բարձաւ մահն յերկրէ։ Երկրորդ՝ զի տեղիքն դատաստանի պարտի հասարակլինիլ. եւ քաղաքս Երուսաղէմ է՛ հասարակ եւ մէջամենայն երկրի որպէս եւ սիրտ երկրի կոչի։ Երրորդ՝ զի դատաստանն պա՛րտ է յայտնի լինիլ. եւ Երուսաղէմէ առաւել յայտնի վասն տնօրէնութեանն որ աստ գործեցաւ։ Եւ ըստ երկրաչափական արհեստին բա՛րձր է բարձրութեամբ քան զամենայն երկիր։ Չորրորդ՝ զիտեղին յորում լինելո՛ց է դատաստանն՝ յարմարի ըստ իրին եւ ըստ անուան. զի անդ լինելոց է ողորմութիւն եւ արդարութիւն. եւ լեառն ձիթենեաց որ մե՛րձ էտեղւոյն՝ նշանակէ զողորմութիւնն. եւ Յովսափաթնլսի դատաստան Տեառն որ նշանակէ զարդարութիւն։ Արդ ՝եթէ արժանի է տեղին ուր Աստուած իջանէ ՚ի դա՛տքննութեան, եւ ամենայն հրեշտակք եւ սուրբք ընդ նմա, ապա ուրեմն պա՛րտ է ամենայն ումեք ընթանալ անդիբր դէմ ընդառաջ Քրիստոսի. եւ մարմնաւոր աչօքտեսանել զտեղիս մարդեղութեան նորա. եւ վայելել զշնորհս պարգեւաց խորհրդապէս աստուածահոտ Սուրբ Տեղեացն. եւ ընդունիլ զքաւութիւն եւ զթողութիւն յանցանաց յաննախանձ պարգեւատրողէն մերմէ Յիսուսէ Քրիստոսէ։

Որում վայել է փառք եւ երկրպագութիւնանզրաւ յաւիտենիւ, ամէն։