Թուղթ
միամտութեան
գրեաց
սրբ.
վեհըն
առ
Մուրտիկեանց
մհ.
Փիլիպպոսն
ի
Կարին
վասն
տէր
Վահանին:
Զի
նա
քան
զայս
յառաջ
վասն
վրդովման
կողմանցն
Բայազիտու
խոյս
տուեալ
անտի`
երկոքին
որդովքն
իւրովք
եկն
ի
սուրբ
Աթոռս,
եւ
ժամանակ
ինչ
եկաց
աստ:
Մինչեւ
խաղաղասցի
խռովութիւն
կողմանցն,
(զի
խռովութիւն
եւ
պատերազմ
մեծ
էր
ի
մէջ
Աւդի
եւ
Իսաղ
փաշայիցն,
վասն
փաշայութեան
տեղւոյն:
Զի
Աւդի
փաշայն
ըստ
օրինի
տիրեալ
ունէր
զերկիրն,
եւ
Իսաղ
փաշայն
ոխացեալ
ընդ
նմա ,
կամէր
ի
ձեռն
կաշառաց
եւ
բռնութեամբ
առ
ինքն
գրաւել
զփաշայութիւն
նորին:
Բայց
ոչ
կարէր,
զի
իշխօղն
տեղւոյս
Հիւսէին
Ալիխանն
օգնական
էր
նմա :
)
Եւ
այժմ
լուաւ
թէ`
սակաւ
ինչ
խաղաղացեալ
է
կողմն
այն,
վասնորոյ`
վերադարձաւ
ի
տուն
իւր:
Ընդ
որում
գրեաց
սրբ.
վեհըն
մհ.
Փիլիպպոսին.
ծանուցանելով
նմա
զդարձն
տէր
Վահանին
ի
տեղի
իւր,
զի
այնու
միամտեալ,
այսուհետեւ
զթուղթ
եւ
զայլ
ինչ
յղելոյ
լիցի
առ
մեզ,
առ
նա
յղեսցէ
ի
Բայազիտ,
զի
նա
անտի
առ
մեզ
հասուսցէ:
Ծանոյց
եւ
զհասանիլն
առ
մեզ
ի
Պօլսոյ
եկեալ
թղթոցն
ի
ձեռն
պարոն
Գէորգին:
(որպէս
ի
վերդ
յամսոյս
Ը
ի
թղթոջ
նորին
ասացաւ .
)
որում
եւ
խոստացաւ
գրել
զպատասխանիսն
թղթոցն
եւ
յղել
առ
ինքն,
զի
յղեսցէ
ի
տեղի
իւր:
Թուղթ
մի
եւս
մխիթարութեան
եւ
շնորհակալութեան
առ
Ագուլեցի
մհ.
Թօմայն
եւ
յեղբայրն
իւր
պարոն
Պետրոսն
գրեաց:
Զի
վասն
մահուան
որդւոյն
իւրեանց
Ահարօնին
եւ
Յովաննիսին`
(զորս
ի
Գեանճայու
ճանապարհին
աւազակք
սպանեալ
էին,
եւ
զբեռինսն
իւրեանց
տարեալ
որպէս
ի
մյս.
ԺԹ
ասացեալ
է .
)
ընդ
տէր
Վահանին
մէկ
պէկիր
էին
յղեալ
ի
սուրբ
Աթոռս
իբր
հոգեբաժին:
Զորս
ետուք
տէր
Վահանին,
զի
տարեալ
ընդ
իւր
ի
Բայազիտ,
զթուղթն
նոցա
ինքեանց
տացէ,
եւ
զմհ.
Փիլիպպոսին
առ
ինքն
յղեսցէ
ի
Կարին:
Որ
ել
ընդ
Կոնտցի
տէր
Նիկողայոսի
եղբայր
Պետրոսին
ի
փետրվարի
ԺԸ :
Ի
Թիֆլիզ`
Առ
տեղւոյ
Առաջնորդ
Յովաննէս
պետն
եւ
առ
Իւանէ
Դիւանբէկն
վասն
անկարգ
արարմանց
չիք
Մկրտումին
եւ
տէր
Եսայուն
եւ
տէր
Խաչատուրին :
Թուղթ
գրեաց
սրբ.
վեհըն
առ
պարոն
Էօվանէ
Դիւանբէկն
ի
պատասխանի
թղթոյն:
Որ
էր
պատասխանի
թղթոյ
սրբ.
վեհին,
զոր
քան
զայս
յառաջ
ի
նոյ.
ԺԷ
ընդ
տեղւոյ
Առաջնորդ
Յովաննէս
վարդապետին
գրեաց
առ
նա:
Որ
էր
յանձնարարութիւն
վասն
Յովաննէս
վարդապետին,
եւ
վասն
Դաւիթ
վարդապետին
զբանս
ինչ
մեղադրութեան:
Որոյ
աղագաւ
եւ
նա
այժմ
զմիամտութիւն
էր
գրեալ
առ
սրբ.
վեհըն :
Եւ
սրբ.
վեհըն
գրեաց
առ
նա
թէ`
զթուղթդ
ընթերցեալ`
հաւատացաք
ասէ
գրեցելոցն
քոց,
եւ
միամտեցաք
զքէն.
դու
եւս
ի
կողմանէ
մերմէ
լեր
միամիտ,
զի
ստոյգ
սիրելի
մեր
եւս
ասէ,
որպէս
եւ
յառաջն
էին:
Այլեւ`
Թաղօյենց
չիք
Մկրտումն
յորժամ
աստէն
գնաց
ի
քաղաքն,
ընդ
չիք
տէր
Եսայուն
միաբանեալ,
զբազում
բարբանջմունս
էին
արարեալ
զսրբ.
վեհէն.
ասելով
թէ`
զՀախպատու
արդիւնսն
զաւթել
կամի
սրբ.
վեհըն.
եւ
այլ
ինչ
այսպիսի
բանք
շատ:
Զոր
իմացեալ
սրբ.
վեհըն,
այժմ
զօրինակն
թղթոյ
Թիֆլիզու
Առաջնորդ
Յովաննէս
վարդապետին
եւ
այլոցն
(զոր
ի
յնվ.
ԺԹ
գրեաց
առ
նոսա
)
առեալ
յղեաց
առ
նա,
զի
այնու
իմացեալ
զայս
բարբանջմունս
չիք
Մկրտումին,
ի
դիպօղ
ժամու
ծանուսցէ
Արքային:
Եւ
զոր
ինչ
պատասխանի
ի
նմանէ
ընկալցի,
գրեալ
մի
ըստ
միոջէ
ծանուսցէ
ինքեան:
Փուսուլայ
եւս
գրեաց
առ
սա
սրբ.
վեհն
ասել
Արքային,
զի
վասն
Հախպատու
արդեանցն
զմէկ
գանձապետ
կարգեսցէ,
եւ
կամ
Առաջնորդին
յանձնեսցէ,
զի
զարդիւնսն
Հախպատու
ժողովեալ
առ
ինքն
պահեսցէ,
զի
մի
ոք
ձեռնամուխ
լիցի
նմա,
եւ
յետոյ
ինքն
որպէս
կամիցի,
այնպէս
արասցէ:
Եւ
զի`
չիք
տէր
Եսային
եւ
չիք
տէր
Խաչատուրն
ի
դուռն
Արքային
անկեալ,
վասն
օգտի
իւրեանց
ճորտ
յաւելացուցանէին
վասն
նորա:
Որոյ
աղագաւ
եւ
սրբ.
վեհն
գրեաց
նմա
թէ`
ես
ի
վերայ
դոցա
ո'չ
վասն
այնորիկ
բարկանամ
ասէ
զի
Արքային
օգուտ
ծառայութիւն
առնեն,
զի
այդ
ոչ
է
ասէ
ինձ
հոգ:
Այլ
իմ
ասելս
վասն
այնորիկ
է
ասէ
եթէ
քահանայ
է`
ինձ`
եւ
իմ
կանօնիս
հնազանդ
պարտի
լինիլ,
եւ
ոչ
եթէ
ի
դրունս
արքունեաց
շրջիլ,
եւ
նոքօք
ընդ
մեզ
մաքառել
յայտնապէս
փոխանակ
հնազանդութեան:
Ի
հարկէ
վերջն
այնպէս
պահանջէ
ասէ
իրաւուքն,
զի
զկարգն
ձգեսցէ,
եւ
արքուեաց
ծառայեսցէ
այնպիսի
որպէս
կանօնն
վճռէ:
Այլ
եւ
տէր
Մելիքսէթն
գիր
էր
գրեալ
մեր
Մկրտիչ
վարդապետին,
եւ
չիք
Մկրտումն
զթուղթ
զայն
ի
բերողէն
առեալ,
տարեալ
տուեալ
էր
Արքային:
Եւ
սրբ.
վեհն
այսր
աղագաւ
գրեաց
նմա
թէ`
զայն
գիրն
որ
ետես
Արքայն,
եթէ
մէկ
խայինութիւն
կայր
ի
նմա,
վասնէ՞ր
ոչ
պատժեաց
զգրօղն,
եւ
թէ
ոչ ,
զայն
չիք
Մկրտումն
ընդէ՞ր
ոչ
պատժեաց
ասէ,
որ
յայտնապէս
լրբութիւն
առնէ
ընդդէմ
մեզ:
Եւ
պատուէր`
զայսոսիկ
եւս
ծանուցանել
Արքային,
զի
գիտասցէ
ասէ
զցաւս
մեր,
եւ
մի
վաճառեսցէ
ասէ
զպատիւ
եւ
զսէր
մեր
այնպիսեաց
լրբից :
Թուղթ
մի
եւս
սրբ.
վեհըն
սպասաւորին
իւրոյ
Մկրտիչ
վարդապետին
գրեցելոյց
առ
Թիֆլիզու
Առաջնորդ
Յովաննէս
վարդապետն,
զի
վասն
անկարգ
արարմանցն
(զոր
ի
վերդ
յիշեցաք .
)
չիք
Եսայուն
եւ
չիք
տէր
Խաչատուրին
մի
խօսեսցի,
զի
մի
գուցէ
ծանր
թուեսցի
այս
Արքային,
եւ
գործոյն
իւրոյ
վնաս
լիցի:
Զի
զանկարգ
արարս
նոցին
ոչ
կամելով
սորա,
գնացեալ
առ
Արքայն
ծանուցեալ
էր
նմա,
զի
սաստեսցէ
նոցա,
առ
ի
խափանել
զչար
սովորութիւն
իւրեանց:
Փուսուլայ
մի
եւս
սրբ .
վեհն
իւրով
ձեռամբն
գրեաց
առ
սա
այսր
աղագաւ
ըստ
այսմ
մտաց:
Զորս
Գեօրեցի
պարոն
Եսայուն
ետուք
տանել
ընդ
իւր
յԵրեւան,
եւ
անտի
ընդ
հաւատարմի
յղել
ի
Թիֆլիզ:
Ի
մրտ .
Ե:
